Bài 51: Thiết bị đóng cắt và lấy điện của mạng điện trong nhà - K' Mãi

TRƯỜNG CĐSP ĐÀ LẠT
Đoàn TTSP năm 3:
Trường THCS & THPT Chi Lăng.
Tên giáo sinh: K’ Mãi
Lớp: SP LÝ-KTCN-K35
Khoa : Tự nhiên.
GVHD: CÔ MAI THỊ NGA.
Tuần: 28 Ngày soạn: 10/03/2013
Tiết: Ngày dạy: 23/03/2013
Lớp: 8/3
Tên bài học: THIẾT BỊ ĐÓNG - CẮT VÀ LẤY ĐIỆN CỦA MẠNG ĐIỆN TRONG NHÀ
BÀI 51:
THIẾT BỊ ĐÓNG - CẮT VÀ LẤY ĐIỆN CỦA MẠNG ĐIỆN TRONG NHÀ
I/ Mục tiêu:
1. kiến thức.
- Hiểu được công dụng, cấu tạo và nguyên lí làm việc của một số thiết bị đóng - cắt và lấy điện của mạng điện trong nhà.
2. kỹ năng
-biếtsố liệu kĩ thuật, vị trí lắp đặt của các thiết bị điện trong mạch điện.
3. thái độ
	Sử dụng hợp lý các thiết bị điện, an toàn điện
II/ Chuẩn bị:
1. giáo viên
-hình ảnh:ổ điện, phích cắm điện tháo, lắp được.
2. học sinh
	- nghiên cứu trước bài mới
III.PHƯƠNG PHÁP DẠY HỌC
	Thuyết trình
	Đối thoại
IV.TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
 1. Kiểm tra:
 	 - Mạng điện trong nhà có những đặc điểm gì?
 	 - Mạng điện trong nhà có những phần tử nào?
 2. Đặt vấn đề vào bài :
 Dựa vào câu trả lời của HS cấu tạo của mạng điện trong nhà gồm công tơ điện, dây dẫn điện, đồ dùng điện và các thiết bị đóng - cắt và lấy điện. Trong đó các thiết bị đóng - cắt và lấy điện là những thiết bị cơ bản trong mạng điện giúp chúng ta sử dụng điện một cách hợp lí, hiệu quả và an toàn. Để hiểu rõ hơn về các thiết bị này hôm nay chúng ta hãy đi vào tìm hiểu Bài 51 : “Thiết bị đóng – cắt và lấy điện”
 3. Bài mới
Ho¹t ®éng cña thÇy
Ho¹t ®éng cña trß
Ghi b¶ng
Hoạt động 1: Tìm hiểu về thiết bị đóng - cắt mạch điện
- GV cho HS quan sát h51.1SGK
- Trong trường hợp nào thì bóng đèn tắt hoặc sáng? Vì sao?
- Em hãy cho biết công dụng của công tắc điện?
- Quan sát h51.2SGK, kết hợp với quan sát công tắc thật, GV yêu cầu các nhóm mô tả cấu tạo của công tắc.
- Vỏ công tắc được làm bằng vật liệu gì? Nhằm mục đích gì?
Cöïc ñoäng công tắc làm bằng vật liệu gì? 
Cực tĩnh: làm bằng vật liệu gì? 
Treân voû cuûa moät coâng taéc ñieän coù ghi 220V–10A. Haõy giaûi thích yù nhóa cuûa nhöõng soá lieäu ñoù.
- Có nên sử dụng 1 công tắc bị vỡ vỏ không? Tại sao?
- Y/c HS đọc thông tin SGk 
Cho biết công tác điện được phân loại ntn?
- Yêu cầu HS làm việc theo nhóm để phân loại các loại công tắc như hình 51.3 trong vòng 2 phút.
Yêu cầu HS điền các từ thích hợp vào chỗ trống như SGK.
- GV nhận xét và kết luận 
Cho HS quan sát sơ đồ mạch điện đơn giản
? trên sơ đồ gồm có các phần tử nào? Công dụng nhiệm vụ của từng phần tử
Quan saùt hình cho bieát trong maïch ñieän coâng taéc thöôøng ñöôïc laép ôû vò trí naøo? 
Công tác được đặt ở dây pha, hay dây trung tính?
? sau cầu chì hay trước cầu chì
?Ngoài công tắc các em còn thấy thiết bị nào khác có thể đóng cắt được dòng điện? Tiếp theo chúng ta sẽ tìm hiểu về cầu dao cũng là một thiết bị đóng - cắt mạch điện để có thể thấy được sự giống nhau và khác nhau giữa chúng.
Dựa vào thông tin SGK Yêu cầu HS nêu khái niệm của cầu dao.
- Y/c HS quan sát hình vẽ 
Quan saùt hình, moâ taû caáu taïo cuûa caàu dao ?
Voû cuûa caàu dao thöôøng ñöôïc laøm baèng vaät lieäu gì? Taïi sao ?
GV: Voû cuûa caàu dao thöôøng ñöôïc laøm baèng söù, nhöïa, goã,  ñeå caùch ñieän với phần tử mang điện khi đónhằm an toàn cho người sử dụng
Taïi sao tay naém caàu dao laïi ñöôïc boïc nhöïa, goã hoaëc söù 
GV: tay naém caàu dao laïi ñöôïc boïc nhöïa, goã hoaëc söù Ñeå caùch ñieän, ñaûm baûo an toaøn cho ngöôøi söû duïng thứ hai là tránh hiện tượng phóng điện khi đóng ngắt mạch điện.
Cực động và cực tĩnh của cầu dao làm bằng vật liệu gì
Treân voû cuûa moät caàu dao coù ghi 220V–10A. Haõy giaûi thích yù nghóa cuûa nhöõng soá lieäu ñoù.?
Cho bieát trong gia ñình em coù söû duïng caàu dao hay khoâng ? Neáu coù thì ñöôïc laép ñaët ôû vò trí naøo trong maïng ñieän 
Khi caàn söûa chöõa ñieän trong maïng ñieän gia ñình thì caàu dao coù taùc duïng gì ?
GV: cầu dao thường được đặt sau công tơ điện, trên bảng điện chính. Để tăng độ an toàn thì ngày nay người ta thường dùng Aptomat để thay thế cho cầu dao (sẽ được tìm hiểu ở những tiết sau).
Y/c độc thông tin SGK ? người ta chia cầu dao ra làm mới loại
- Trong mạch điện trong nhà thường có rất nhiều đồ dùng điện khác nhau như quạt đèn, đèn bàn, bàn là... chúng thường được di chuyển vị trí tuỳ theo nhu cầu của người sử dụng. Khi đó thì phải cần đến các thiết bị lấy điện để cung cấp điện đến nhiều vị trí khác nhau trong nhà nhằm thuận tiện trong sử dụng. Để hiểu rõ hơn về các thiết bị này chúng ta sẽ sang phần II.
- HS quan sát hình vẽ.
- H51.1a- bóng đèn sáng vì công tắc đóng.
H51.1b- bóng đèn tắt vì công tắc ngắt.
Công tắc điện là dụng cụ đống - cắt mạch điện
Cấu tạo: gồm:
 - Vỏ
 - Cực động
 - Cực tĩnh
Voû : laøm baèng nhöïa (söù) ñeå caùch ñieän vaø baûo veä phaàn daãn ñieän
Cöïc ñoäng : laøm baèng ñoàng, ñeå ñoùng – caét maïch ñieän.
Cöïc tónh : laøm baèng ñoàng, ñeå ñoùng – caét maïch ñieän.
220V : Ñieän aùp ñònh möùc
10A : Cöôøng ñoä doøng ñieän ñònh möùc
Không nên, vì nó có thể làm cho ta bị điện giật.
- Döïa vaøo soá cöïc : coâng taéc ñieän hai cöïc, coâng taéc ñieän ba cöïc, 
- Döïa vaøo thao taùc ñoùng - caét : coâng taéc baät, coâng taéc baám, coâng taéc xoay, 
- Công tắc bật: b, c, g
- Công tắc bấm: d
- Công tắc xoay: e, h
- Công tắc giật:a
- Khi ñoùng coâng taéc, cöïc ñoäng tiếp xúc cöïc tónh laøm kín maïch. Khi caét coâng taéc, cöïc ñoäng taùch khoûi cöïc tónh laøm hở mạch maïch ñieän
công tác: dùng để đóng ngắt mạch điện( điều khiển bóng đèn)
cầu chì: bảo vệ đồ dùng điện
bóng đèn: chiếu sáng
dây dẫn
Công tắc thường lắp trên dây pha, nối tiếp với tải, sau cầu chì.
Caàu dao laø thieát bò duøng ñeå ñoùng – caét ñoàng thôøi caû daây pha vaø daây trung tính cuûa maïng ñieän coâng suaát nhoû, khoâng caàn thao taùc ñoùng – caét nhieàu laàn.
- Cấu tạo gồm vỏ, các cực động, cực tĩnh.
Voû cuûa caàu dao thöôøng ñöôïc laøm baèng söù, nhöïa, goã,  ñeå caùch ñieän
Ñeå caùch ñieän, ñaûm baûo an toaøn cho ngöôøi söû duïng
Cực động và cực tĩnh của cầu dao làm bằng đồng, để đóng cắt mạch điện
250V : Ñieän aùp ñònh möùc.
10A : Cöôøng ñoä doøng ñieän ñònh möùc.
Ñöôïc laép ñaët ôû ñaàu ñöôøng daây chính sau coâng tô ñieän.
Duøng ñeå caét maïch ñieän, ñaûm baûo an toaøn cho ngöôøi khi söûa chöõa.
Căn cứ vào số cực của cầu dao, người ta chia cầu dao làm các loại : 1 cực, 2 cực, 3 cực.
Căn cứ vào sử dụng, người ta chia cầu dao làm các loại : 1 pha, 3 pha
I. Thiết bị đóng-cắt mạch điện:
 1. Công tắc điện:
 a. Khái niệm:
Công tắc điện là dụng cụ đống - cắt mạch điện.
 b. Cấu tạo: gồm:
 - Vỏ
 - Cực động
 - Cực tĩnh
 c. Phân loại:
 - Dựa vào số cực có công tắc điện 2 cực, công tắc điện 3 cực.
 - Dựa vào thao tác đóng-cắt có công tắc bật, bấm, xoay, giật...
 d. Nguyên lí làm việc:
Khi ñoùng coâng taéc, cöïc ñoäng tiếp xúc cöïc tónh laøm kín maïch. Khi caét coâng taéc, cöïc ñoäng taùch khoûi cöïc tónh laøm hở mạch maïch ñieän
Công tắc thường lắp trên dây pha, nối tiếp với tải, sau cầu chì.
 2. Cầu dao:
 a. Khái niệm: - Caàu dao laø thieát bò duøng ñeå ñoùng – caét ñoàng thôøi caû daây pha vaø daây trung tính cuûa maïng ñieän coâng suaát nhoû, khoâng caàn thao taùc ñoùng – caét nhieàu laàn.
 b. Cấu tạo: gồm:
 - Vỏ
 - Các cực động
 - Các cực tĩnh
 c. Phân loại:
 - Căn cứ vào số cực của cầu dao có cầu dao 1 cực, 2 cực, 3 cực
 - Căn cứ vào sử dụng có cầu dao 1 pha, 3 pha.
Hoạt động 2: Tìm hiểu về thiết bị lấy điện
Gv: lấy 1 ví dụ để bật được máy tính này thầy phải làm gì?
Vậy thầy lấy điện từ đâu?
? vậy thì ổ điện là gì?
- Quan sát h51.6, em hãy mô tả cấu tạo của ổ điện đó?
- Các bộ phận đó được làm bằng vật liệu gì?
Coâng duïng cuûa oå ñieän laø gì ?
Gv: đưa ra một số hình ảnh về phích cắm điện
Như ví dụ trên để lấy được điện từ ổ điện thì thầy cần có thiết bị nào các em
Phích cắm điện dùng để làm gì?
Quan saùt hình, moâ taû caáu taïo cuûa phích caém ñieän.
- Caùc boä phaän cuûa phích caém ñieän ñöôïc laøm baèng vaät lieäu gì 
Phích cắm điện gồm những loại nào?
GV: phích cắm điện có rất là nhiều loại nên khi sử dụng chọn những phích cắm phù hợp với nhu cầu sử dụng.
- Để an toàn khi sử dụng, ta cần chú ý gì khi chọn ổ điện, phích điện, cầu dao?
Lấy điện
ổ điện
Là thiết bị lấy điện cho các đồ dùng điện
Voû
Cöïc tieáp ñieän
- Vỏ làm bằng nhựa
- cực tiếp điện làm bằng kim loại.
Noái vôùi nguoàn ñieän ñeå töø ñoù ñöa ñieän vaøo duïng cuï duøng ñieän.
Phích cắm điện
Phích cắm điện dùng cắm vào ổ điện, lấy điện cung cấp cho các đồ dùng điện.
1. Thaân
2. Choát tieáp ñieän
Thaân : laøm baèng chaát caùch ñieän 
Choát tieáp ñieän : laøm baèng ñoàng
- Có loại tháo được, không tháo được; chốt cắm tròn, chốt cắm dẹt.
Khi sử dụng các thiết bị điện cần chú ý:
+ không sử dụng ổ điện phích cắm điện, cầu dao điện bị vỡ hoặc sứt nẻ
+ các loại đồ dùng điện dấu dây ( cuộn lại) như nồi cơm điện, máy hút bụi dễ đứt lõi dây dẫn điện ở vị trí phích cắm điện nên cần lưu ý.
+ khi sử dụng phích cắm điện phải chọn loại có chốt và số liệu kỹ thuật phù hợp với ổ điện.
II. Thiết bị lấy điện:
 1. Ổ điện: Là thiết bị lấy điện cho các đồ dùng điện.
 2. Phích cắm điện: Phích cắm điện dùng cắm vào ổ điện, lấy điện cung cấp cho các đồ dùng điện.
3. Củng cố: 
 	- Y/c HS đọc nội dung phần “ghi nhớ” SGK.
 	- Khi sử dụng thiết bị đóng-cắt và thiết bị lấy điện của mạng điện, chúng ta cần chú ý gì?
- GVHDHS tự đánh giá kết quả TH của nhóm mình dựa theo mục tiêu bài học.
4. Dặn dò: 
- Học bài
 - Xem trước bài 53 SGK.
RÚT KINH NGHIỆM
PHẦN NHẬN XÉT CỦA GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN:
.........../.
Điểm: 
.................................
 Xếp loại:
 Đà Lạt, ngày .tháng.năm 2013
CHỮ KÍ CỦA GIÁO SINH GIÁO VIÊN HƯỚNG DẪN
 (Ký và ghi rõ họ tên)