Chuyên đề: Từ vựng Tiếng Việt

I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT

* Giúp học sinh:

- Hiểu cấu tạo của các loại từ ghép , từ láy và nghĩa của từ ghép từ láy ; nghĩa của từ , từ đồng nghĩa , từ trái nghĩa , từ đồng âm .

- Nhận biết và bước đầu phân tích được giá trị của việc dùng từ láy trong văn bản .

- Hiểu giá trị tượng thanh , gợi hình , gợi cảm của từ láy , yếu tố Hán Việt .

- Biết cách sử dụng từ ghép , từ láy , từ Hán Việt .

II. CHUẨN BỊ

Gv: Tham khảo tài liệu ,soạn giáo án

 Tích hợp một số văn bản đã học

Hs: Ôn tập lại kiến thức

 

doc 67 trang Người đăng minhkhang45 Lượt xem 673Lượt tải 1 Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Chuyên đề: Từ vựng Tiếng Việt", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
u cÇn thiÕt
- §iÒu hoµ khÝ hËu
? Em h·y s¾p xÕp c¸c ý võa tÞm ®­îc thµnh dµn bµi?
- Häc sinh viÕt nh¸p vµ tr×nh bµy
- GV nhËn xÐt , chuÈn x¸c
? T×m nh÷ng biÓu hiÖn cña ®¹o lý ¨n qu¶ nhí kÎ trång c©y, uèng n­íc nhí nguån trong thùc tÕ ®êi sèng . Chän mét sè biÓu hiÖn tiªu biÓu? 
- H­íng dÉn häc sinh lËp dµn bµi cho ®Ò bµi trªn 
- Häc sinh xem l¹i nh÷ng dµn bµi C¸c em ®· lËp trong tiÕt tr­íc trªn c¬ së ®ã lËp dµn bµi cho ®Ò bµi nµy. 
- Gi¸o viªn gîi ý häc sinh: CÇn ph¶i nªu c¸c biÓu hiÖn cña ®¹o lý uèng n­íc nhí nguån, ¨n qu¶ nhí kÎ trång c©y theo tr×nh tù tõ x­a ®Õn nay. (Tõ x­a d©n téc VN ta lu«n nhí tíi céi nguån, lu«n biÕt ¬n nh÷ng ng­êi ®· cho m×nh h­ëng nh÷ng thµnh qu¶, nh÷ng niÒm vui s­íng trong cuéc sèng) 
? §¹o lý ¨n qu¶ nhí kÎ trång c©y, uèng n­íc nhí nguån gîi cho em nh÷ng suy nghÜ g×?
? Sau khi häc sinh lµm song dµn bµi gi¸o viªn gäi häc sinh lªn b¶ng tr×nh bµy theo dµn ý .
- Gäi häc sinh kh¸c nhËn xÐt, bæ sung, gi¸o viªn kÕt luËn .
- GV nªu vÊn ®Ò h­íng dÉn HS gi¶i quyÕt vÊn ®Ò 
.
A . Lý thuyÕt :
* V¨n nghÞ luËn 
I.ThÕ nµo lµ v¨n nghÞ luËn :
- V¨n nghÞ luËn lµ v¨n ®­îc viÕt ra nh»m x¸c lËp cho ng­êi ®äc , ng­êi nghe mét t­ t­ëng quan ®iÓm nµo ®ã . Muèn thÕ v¨n nghÞ luËn ph¶i luËn ®iÓm râ rµng , cã lÝ lÏ , dÉn chøng thuyÕt phôc .
- Nh÷ng t­ t­ëng quan ®iÓm trong v¨n nghÞ luËn ph¶i h­íng tíi gi¶i quyÕt nh÷ng vÊn ®Ò ®Æt ra trong ®êi sèng th× míi cã ý nghÜa .
II.§Æc ®iÓm chung :
- Mçi bµi v¨n nghÞ luËn ®Òu ph¶i cã luËn ®iÓm , luËn cø vµ lËp luËn . Trong mét v¨n b¶n cã thÓ cã mét luËn ®iÓm chÝnh vµ c¸c luËn ®iÓm phô .
1. luËn ®iÓm :
- Lµ ý kiÕn thÓ hiÖn quan ®iÓm trong bµi nghÞ luËn .
- VÝ dô :
 Bµi “Tinh thÇn yªu n­íc cña nh©n d©n ta ” luËn ®iÓm chÝnh lµ ®Ò bµi .
2. luËn cø ù:
- Lµ nh÷ng lý lÏ dÉn chøng lµm c¬ së cho luËn ®iÓm , dÉn ®Õn luËn ®iÓm nh­ mét kÕt luËn cña nh÷ng lý lÏ vµ dÉn chøng ®ã . LuËn cø tr¶ lêi c©u hái : V× sao ph¶i nªu ra luËn ®iÓm ? Nªu ra ®Ó lµm g× ? LuËn ®iÓm Êy cã ®¸ng tin cËy kh«ng .
3. LËp luËn 
- Lµ c¸ch lùa chän s¾p xÕp , tr×nh bµy c¸c luËn cø ®Ó chóng lµm c¬ së v÷ng ch¾c cho luËn ®iÓm .
 III. §Ò v¨n nghÞ luËn vµ viÖc lËp ý cho bµi v¨n nghi luËn
1. §Ò v¨n
- Nªu ra mét vÊn ®Ò ®Ó bµn b¹c ®ßi hái ng­êi viÕt bµy tá ý kiÕn cña m×nh ®èi víi vÊn ®Ò ®ã.
- TÝnh chÊt cña ®Ò: ca ngîi, ph©n tÝch, khuyªn nhñ, bµn b¹c
2.LËp ý
X¸c lËp c¸c vÊn ®Ò ®Ó cô thÓ ho¸ luËn ®iÓm, t×m luËn cø vµ t×m c¸ch lËp luËn cho bµi v¨n
IV. Bè côc vµ ph­¬ng ph¸p lËp luËn trong bµi v¨n nghÞ luËn
1. Bè côc
- MB: nªu vÊn ®Ò cã ý nghÜa ®èi v¬i ®êi sèng xa héi
- TB: Tr×nh bµy néi dung chñ yÕu cña bµi
- KB: nªu KL nh»m kh¼ng ®Þnh t­ t­ëng th¸i ®é quan ®iÓm cña bµi
2. Ph­¬ng ph¸p lËp luËn
- Suy luËn nh©n qu¶
- Suy luËn t­¬ng ®ång
V. C¸ch lµm bµi v¨n nghÞ luËn
1. T×m hiÓu ®Ò
- t×m yªu cÇu cña ®Ò
- X¸c ®Þnh phÐp lËp luËn, ph¹m vi lËp luËn
2. LËp ý
Tr×nh tù lËpluËn
- Tõ nhËn thøc ®Õn hµnh ®éng
- Tõ gi¶ng gi¶i ®Õn chøng minh..
3. LËp dµn ý
a)MB:
 Nªu luËn ®iÓm: D©n ta cã mét lßng nång nµn yªu n­íc
-Kh¼ng ®Þnh “§ã lµ 1 truyÒn thèng quý b¸u”
- Søc m¹nh cña lßng yªu n­íc khi tæ quèc bÞ x©m l¨ng
b)TB 
+ (Qu¸ khø, hiÖn t¹i)
-Lßng yªu n­íc cña nh©n d©n ta ®­îc ph¶n ¸nh trong kh¸ng chiÕn chèng qu©n x©m l­îc 
+ Nh÷ng trang sö vÎ vang cña thêi ®¹i bµ Tr­ng, bµ TriÖu
+ Chóng ta tù hµo, ghi nhí...
- Cuéc kh¸ng chiÕn chèng thùc d©n ph¸p
+ C¸c løa tuæi tõ cô giµ -> nhi ®ång
+ §ång bµo kh¾p mäi n¬i
KiÒu bµo - ®ång bµo
Nh©n d©n miÒn ng­îc – miÒn xu«i
Kh¼ng ®Þnh ai còng 1 lßng yªu n­íc
+ C¸c giíi, c¸c tÇng líp XH...
- Kh¼ng ®Þnh nh÷ng cö chØ cao quý ®ã kh¸c nhau nh­ng gièng víi lßng nång nµn yªu n­íc
c)KÕt bµi
+ BiÓu hiÖn lßng yªu n­íc
+ Nªu nhiÖm vô
4. ViÕt bµi
* V¨n chøng minh
I. Kh¸i niÖm
Lµ phÐp l©p luËn dïng nh÷ng lÝ lÏ b»ng chøng ch©n thùc,®· ®­îc thõa nhËn ®Ó chøng tá luËn ®iÓm míi lµ ®¸ng tin cËy
II. C¸ch lµm
1.T×m hiÓu ®Ò, t×m ý
2.LËp dµn bµi
- MB: Nªu vÊn ®Ò cÇn ®­îc chøng minh
- TB:Nªu lÝ lÏ , d©n chøng ®Ó chøng tá luËn ®iÎm lµ ®óng ®¸n
- KB: Nªu ý nghÜa cña luËn ®iÓm ®· ®­îc chøng minh
-Chó ý: Gi÷a c¸c phÇn, c¸c ®o¹n v¨n cÇn cã ph­¬ng tiÖn liªn kÕt.
B . Thùc hµnh 
§Ò bµi 1 :
 Ca dao, d©n ca VN thÊm ®Ém t×nh yªu quª h­¬ng ®Êt n­íc. Em h·y chøng minh.
a). Më bµi:
DÉn d¾t vµo ®Ò
+ Ca dao lµ lêi ru ªm ¸i, quen thuéc
+ Lµ tiÕng nãi gia ®×nh, ®»m th¾m, t×nh yªu quª h­ong ®Êt n­íc
b) Th©n bµi:
Ca dao ghi néi l¹i t×nh yªu quª h­¬ng ®Êt n­íc
- Hä yªu nh÷ng g× th©n thuéc trªn m¶nh ®Êt quª h­¬ng
“§øng bªn...mªng m«ng”.
- Xa quª, hä nhí nh÷ng g× b×nh dÞ cña quª h­¬ng, nhí ng­êi th©n: “Anh ®i anh nhí ...h«m nao”
- Nhí c¶nh ®Ñp vµ nghÒ truyÒn thèng cña quª h­¬ng
“Giã ®­a cµnh tróc...T©y Hå”.
- Nhí ®Õn HuÕ ®Ñp vµ th¬ méng
“Lê ®ê bãng ng¶ tr¨ng chªnh
TiÕng hß xa v¾ng nÆng t×nh n­íc non”...
c). KÕt Bµi: 
Ca dao chÊt läc nh÷ng vÎ ®Ñp b×nh dÞ, båi ®¾p t©m hån t×nh yªu cuéc sèng
§Ò bµi 2 :
 Chøng minh: “Rõng ®em l¹i lîi Ých to lín cho con ng­êi”
a)Më Bµi : 
 TÇm quan träng cña rõng ®èi víi cuéc sèng, sù ­u ®·i cña thiªn nhiªn ®èi víi con ng­êi.
b)Th©n Bµi:
 Chøng minh:
- Tõ xa x­a rõng lµ m«i tr­êng sèng cña bÇy ng­êi nguyªn thuû:
+ Cho hoa th¬m qu¶ ngät
+ Cho vá c©y lµm vËt che th©n
+ Cho cñi, ®èt s­ëi.
- Rõng cung cÊp vËt dông cÇn thiÕt
+ cho tre nøa lµm nhµ
+ Gç quý lµm ®å dïng
+ Cho lµ lµm nãn...
+ Cho d­îc liÖu lµm thuèc ch÷a bÖnh
+ Rõng lµ nguån v« tËn cung cÊp vËt liÖu: giÊy viÕt, sîi nh©n t¹o ®Ó dÖt v¶i, th¾ng c¶nh ®Ó nghØ ng¬i, lµ nguån du lÞch.
+ Rõng ®iÒu hoµ khÝ hËu, lµm trong lµnh kh«ng khÝ
c) KÕt Bµi :
 Kh¼ng ®Þnh lîi Ých to lín cña rõng b¶o vÖ rõng
§Ò bµi 3 :
 Chøng minh tÝnh ®óng ®¾n cña c©u tôc ng÷ :
“Mét c©y lµm ch¼ng lªn non
Ba c©y chôm l¹i nªn hßn nói cao”.
a).Më bµi:
- Nªu tinh thÇn ®oµn kÕt lµ nguån søc m¹nh
- Ph¸t huy m¹nh mÏ trong kh¸ng chiÕn chèng qu©n thï
Nªu vÊn ®Ò: “Mét c©y..nói cao”
b).Th©n bµi:
Gi¶i thÝch:
“Mét c©y kh«ng lµm nªn non, nªn nói cao”
- Ba c©y lµm nªn non, nªn nói cao
- C©u tôc ng÷ nãi lªn t×nh yªu th­¬ng, ®/k cña céng ®ång d©n téc.
Chøng minh: 
-Thêi xa x­a VIÖt Nam ®· trång rõng, lÊn biÓn, lµm lªn nh÷ng c¸nh ®ång mµu mì: “ViÖt Nam...h¬n”- NguyÔn §×nh Thi.
- Trong lÞch sö ®Êu tranh dùng n­íc, gi÷ n­íc
+ Khëi nghÜa Bµ Tr­ng, Bµ TriÖu, Quang Trung...
+TK 13: Ng« QuyÒn chèng qu©n Nam H¸n
+TK 15: Lª Lîi chèng Minh
+Ngµy nay: chiÕn th¾ng 1954
+§¹i th¾ng mïa xu©n 1975
- Trªn con ®­êng ph¸t triÓn c«ng n«ng nghiÖp, hiÖn ®¹i ho¸ phÊn ®Êu cho d©n giµu n­íc m¹nh.
+Hµng triÖu con ng­êi ®ang ®ång t©m..
c).KÕt bµi:
- §oµn kÕt trë thµnh 1 truyÒn thèng quý b¸u cña d©n téc
- Lµ HS em cïng x©y dùng tinh thÇn ®oµn kÕt, gióp nhau häc tËp.
§Ò bµi 4 :
 Chøng minh r»ng nh©n d©n ta tõ x­a ®Õn nay lu«n sèng theo ®¹o lý: 
“ ¡n qu¶ nhí kÎ trång c©y”
“ Uèng n­íc nhí nguån”.
1. T×m hiÓu ®Ò 
- lßng biÕt ¬n nh÷ng ng­êi ®· t¹o ra thµnh qu¶ ®Ó m×nh ®­îc h­ëng- mét ®¹o lý sèng ®Ñp cña d©n técVN. 
 2. T×m ý 
- Con ch¸u kÝnh yªu vµ biÕt ¬n tæ tiªn, «ng bµ, cha mÑ.
- C¸c lÔ héi v¨n ho¸. 
- TruyÒn thèng thê cóng tæ tiªn thÓ hiÖn lßng biÕt ¬n. 
- Häc trß biÕt ¬n thÇy, c« gi¸o
3. Dµn bµi .
a, Më bµi. 
- DÉn vµo luËn ®iÓm => nªu vÊn ®Ò=> bµi häc vÒ lÏ sèng, vÒ ®¹o ®øc vµ t×nh nghÜa cao ®Ñp cña con ng­êi.
b, Th©n bµi. 
- Ng­êi VN cã truyÒn thèng quý b¸u thê cóng tæ tiªn.
- D©n téc ta rÊt t«n sïng nh÷ng ng­êi cã c«ng lao trong sù nghiÖp dùng n­íc vµ gi÷ n­íc.
- Ngµy nay d©n ta vÉn lu«n sèng theo ®¹o lý : “ ¡n qu¶ nhí kÎ trång c©y”.
- Ph¸t ®éng phong trµo nhµ t×nh nghÜa. 
- Häc sinh lµm c«ng t¸c TQT..
 c, KÕt bµi: 
- Kh¼ng ®Þnh nÊn m¹nh ®¹o lý
§Ò bµi 5 :
1. §Ò bµi:
Nh©n d©n ta cã c©u tôc ng÷:
" §i mét ngµy ®µng, häc mét sµng kh«n" 
H·y gi¶i thÝch c©u tôc ng÷ ®ã.
2. T×m hiÓu ®Ò, t×m ý.
- Gi¶i thÝch nghÜa ®en, nghÜa bãng -> nãi lªn kh¸t väng bao ®êi cña ng­êi n«ng d©n ViÖt Nam .
+ T×m ý. Liªn hÖ víi c¸c c©u ca dao, tôc ng÷:
 - §i cho biÕt ®â biÕt ®©y
 ë nhµ víi mÑ biÕt ngµy nµo kh«n...
3. LËp dµn ý.
a. Më bµi.
 §Ò cao sù cÇn thiÕt vµ vai trß to lín cña viÖc ®i vµo cuéc sèng ®Ó më mang hiÓu biÕt ®èi víi con ng­êi -> TrÝch c©u tôc ng÷...
b. Th©n bµi.
+ Gi¶i thÝch: NghÜa ®en, nghÜa bãng cña c©u tôc ng÷.
- ®i mét ngµy ®µng nghÜa lµ g×?
- mét sµng kh«n lµ g×?
- v× sao l¹i ®i mét ngµy ®µng, häc mét sµng kh«n?
- ®i ntn, häc ntn?...
c. KÕt bµi.
- Kh¼ng ®Þnh c©u tôc ng÷: Ngµy x­a, ngµy nay c©u tôc ng÷ vÉn cßn gi÷ nguyªn ý nghÜa, lµ kinh nghiÖm, lêi khuyªn h­íng tíi mäi ng­êi.
§Ò bµi 6 :
 V× sao Ph¹m Duy Tèn l¹i chän vµ ®Æt nhan ®Ò cho truyÖn cña m×nh lµ:
" Sèng chÕt mÆc bay"
1. T×m hiÓu ®Ò, t×m ý.
- ThÓ lo¹i- kiÓu bµi: Gi¶i thÝch mét vÊn ®Ò v¨n häc.
- Néi dung luËn ®Ò: TruyÖn ng¾n " Sèng chÕt mÆc bay" cña Ph¹m Duy Tèn.
- LÝ lÏ vµ dÉn chøng: 
+ HiÓu biÕt vÒ t¸c gi¶, vÒ v¨n häc ViÖt Nam nh÷ng n¨m ®Çu thÕ kØ XX - VÒ hÖ thèng ®ª ®iÒu, n¹n lò lôt thêi thuéc Ph¸p.
+ LÊy dÉn chøng trong t¸c phÈm...
* T×m ý.
- C©u tôc ng÷: Sèng chÕt mÆc bay, tiÒn thÇy bá tói.
- D©n lo l¾ng hé ®ª - Viªn quan phô mÉu cïng quan l¹i, sai nha ngåi trong ®×nh ®¸nh bµi.
- Th¸i ®é thê ¬ tr­íc phong trµo häc tËp, rÌn luyÖn, x©y dùng giê,ngµy, tuÇn häc tèt cña mét sè b¹n trong líp...
2. X©y dùng dµn ý.
a. Nªu vÊn ®Ò: 
- Giíi thiÖu vÊn ®Ò: Sèng chÕt mÆc bay lµ mét nhan ®Ò hay cã nhiÒu ý nghÜa s©u s¾c, gãp phÇn t¹o lªn sù hÊp dÉn vµ lÝ thó cña t¸c phÈm.
b. Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò: 
- LuËn ®iÓm 1: Nguån gèc nhan ®Ò vµ giíi thiÖu nguån gèc.
+ Giíi thiÖu nghÜa ®en, nghÜa bãng cña c©u tôc ng÷: Sèng chÕt mÆc bay, tiÒn thÇy bá tói.
- LuËn ®iÓm 2: V× sao t¸c gi¶ l¹i lùa chän vµ ®Æt nhan ®Ò nh­ vËy?
+ XuÊt ph¸t tõ chñ ®Ò c©u truyÖn.
+ Tõ h×nh t­îng nh©n vËt trung t©m.
- LuËn ®iÓm 3: ý nghÜa cña nhan ®Ò sèng chÕt mÆc bay...
c. KÕt thóc vÊn ®Ò: 
- C¸i hay , c¸i ®Æc s¾c cña truyÖn.
- Gi¸ trÞ cña t¸c phÈm.
- C¶m nhËn cña em vÒ nhan ®Ò nµy.
Ñeà soá 8 
 Cã ng­êi nãi “khi cßn tre nÕu kh«ng chÞu khã häc tËp, lín lªn sÏ ch¼ng lµm ®­îc viÖc g× cã Ých” .Em h¸y chøng minh.
1) Më Bµi 
- Häc hµnh cã tÇm quan träng lín ®èi víi c/® mçi con ng­êi, nh­ng kh«ng ph¶i a còng nhËn thøc ®­îc ®iÒu ®ã, v× thÕ ng­êi x­a ®· tõng nh¾c nhë: “Khi cßn trecã Ých”
2) Th©n Bµi :
a)- Gi¶i thÝch häc lµ g×? 
+ Häc lµ qua tr×nh tiÕp thu tri thøc cña nh©n lo¹i qua viÖc häc ë tr­êng vµ ngoµi XH.
+ Häc ®Ó nang cao tr×nh ®é nh»m phôc vô cho c«ng viÖc ®¹t hiÖu qu¶ cao
b)- Chøng minh häc thùc sù míi trë thµnh ng­êi cã Ých
+ KiÕn thøc cña nh©n lo¹i lµ v« cïng réng lín muãn tiÕp thu ht× cµn ph¶i häc
+ Häc th× míi ®¸p øng ®­îc nhu cÇu cña Xh vµ lµm viÖc cã hiÖu qña: Cã kiÕn thøc th× lµm viÖc nhanh h¬n , hiÖu qu¶ h¬n , ng­îc l¹i thiÕu kiÕn thøc lµm viÖ khã kh¨n, hay bÞ sai sãt
+ HiÖn nay mét sè HS bá häc , ko chÞu häc tËp , bÞ b¹n xÊu l«i kÐo, dÇn trë thµnh ng­íi v« Ých, lµ g¸nh nÆng cho gia ®×nh , Xh, kh«ng lµm ®­îc viÖc g× cã Ých.
3 KÕt Bµi :
Tri thøc lµ v« tËn nen ph¶i häc suèt ®êi. NÕu cßn trÎ mµ kh«ng coi träng viÖc häc th× lín lªn sÏ kh«ng lµm ®­îc viÖc cã Ých , kh«ng theo kÞp sù ph¸t triÓn cña xh.
§Ò bµi sè 9 :
Chøng minh r»ng “v¨n ch­¬ng g©y cho ta nh÷ng t×nh c¶m ta ch­a cã”?
Gîi ý: 
1. Më bµi:
- GT ý nghÜa vµ c«ng dông cña V/c.
- DÉn d¾t vÊn ®Ò.
2. Th©n bµi:
- Gi¶i thÝch ng¾n: v¨n ch­¬ng ?Nh÷ng t×nh c¶m ta ch­a cã?
- Chøng minh: ®a lý lÏ vµ dÉn chøng ®Ó chøng tá vÊn ®Ò lµ ®óng.
+ Sµi Gßn t«i yªu
+ Väng L­ S¬n Béc Bè
+ TÜnh D¹ Tø
+ Håi h¬ng ngÉu th­
3. KÕt bµi:
- Kh¼ng ®Þnh l¹i vÊn ®Ò
- ý nghÜa c«ng dông v¨n ch­¬ng
IV . C ủng c ố : 
* GV củng cố , khái quát cho HS n ội dung cơ b ản về văn biểu cảm để HS khắc sâu 
kiến thức đã học .
V . Hướng dẫn HS về nhà :
* Đọc chuẩn bị những kiến thức về “V¨n b¶n hµnh chÝnh c«ng vô ”
V¨n b¶n hµnh chÝnh c«ng vô
( Thêi l­îng : 2 tiÕt )
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
* Giúp học sinh:
 - HiÓu thÕ nµo lµ v¨n hµnh chÝnh , b¸o c¸o , ®Ò nghÞ ; C¸ch thøc t¹o lËp c¸c lo¹i v¨n b¶n nµy 
- BiÕt viÕt kiÕn nghÞ vµ b¸o c¸o th«ng dông theo mÉu .
II. CHUẨN BỊ
Gv: Tham khảo tài liệu ,soạn giáo án
 Tích hợp một số văn bản đã học
Hs: Ôn tập lại kiến thức
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
1. Ổn định
2. Bài cũ
3. Bài mới
*Giới thiệu bài
*Tiến trình hoạt động 
- GV nªu vÊn ®Ò h­íng dÉn HS gi¶i quyÕt vÊn ®Ò 
.
I . ThÕ nµo lµ v¨n b¶n hµnh chÝnh :
* V¨n b¶n hµnh chÝnh lµ lo¹i v¨n b¶n th­êng dïng ®Ó truyÒn ®¹t néi dung vµ yªu cÇu nµo ®ã tõ cÊp trªn xuèng hoÆc bµy tá nh÷ng ý kiÕn , nguyÖn väng cña c¸ nh©n hay tËp thÓ tíi c¸c c¬ quan hoÆc ng­êi cã thÈm quyÒn .
* Lo¹i v¨n b¶n nµy nhÊt thiÕt ph¶i cã ®ñ c¸c môc :
- Quèc hiÖu vµ tiªu ng÷ .
- §Þa ®iÓm lµm v¨n b¶n vµ ngµy th¸ng .
- Hä tªn , chøc vô cña ng­êi nhËn hay tªn c¬ quan nhËn v¨n b¶n .
- Hä tªn , chøc vô cña ng­êi göi hay tªn c¬ quan , tËp thÓ göi v¨n b¶n .
- Néi dung th«ng b¸o , ®Ò nghÞ , b¸o c¸o .
- KÝ tªn ng­êi gëi v¨n b¶n .
II . V¨n b¶n ®Ò nghÞ :
 * Trong cuéc sèng sinh ho¹t vµ häc tËp , khi xuÊt hiÖn mét nhu cÇu , quyÒn lîi chÝnh ®¸ng nµo ®ã cña c¸ nh©n hay mét tËp thÓ th× ng­êi ta viÕt v¨n b¶n ®Ò nghÞ ( kiÕn nghÞ ) göi lªn c¸c c¸ nh©n hoÆc tæ chøc cã thÈm quyÒn ®Ó nªu ý kiÕn cña m×nh .
* V¨n b¶n ®Ò nghÞ cÇn tr×nh bµy trang träng , ng¾n gän vµ s¸ng sña theo mét sè quy ®Þnh s½n :
- Quèc hiÖu vµ tiªu ng÷ .
- Tªn v¨n b¶n : GiÊy ®Ò nghÞ hoÆc b¶n kiÕn nghÞ .
- N¬I nhËn ®Ò nghÞ .
- Ng­êi ( tæ chøc ) ®Ò nghÞ .
- Nªu sù viÖc , lÝ do vµ ý kiÕn cÇn ®Ò nghÞ víi n¬I nhËn .
- KÝ tªn .
* Néi dung kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i tr×nh bµy ®Çy ®ñ tÊt c¶ nh­ng cÇn chó ý c¸c môc sau :
+ Ai ®Ò nghÞ ?
+ §Ò nghÞ ai ? ( n¬i nµo )
+ §Ò nghÞ ®iÒu g× ?
III . V¨n b¶n b¸o c¸o 
* B¸o c¸o th­êng lµ b¶n tæng hîp tr×nh bµy vÒ t×nh h×nh sù viÖc vµ c¸c kÕt qu¶ ®¹t ®­îc cña mét c¸ nh©n hay tËp thÓ .
* B¶n b¸o c¸o cÇn tr×nh bµy trang träng , râ rµng vµ s¸ng sña theo mét sè môc ®Þnh s½n . Néi dung kh«ng nhÊt thiÕt ph¶i tr×nh bµy ®Çy ®ñ tÊt c¶ nh­ng cÇn chó ý c¸c môc sau :
+ B¸o c¸o cña ai ?
+ b¸o c¸o víi ai ?
+ B¸o c¸o vÒ viÖc g× ?
+ KÕt qu¶ nh­ thÕ nµo ?
IV . Bµi tËp 
Bµi tËp 1 :
 Môc ®Ých vµ néi dung cña viÖc viÕt v¨n b¶n ®Ò nghÞ vµ b¸o c¸o cã g× kh¸c nhau ?
* Gîi ý :
- §Ò nghÞ :
 + Nh»m ®Ò xuÊt mét nguyÖn väng , mét ý kiÕn .
 + V¨n b¶n ®Ò nghÞ cÇn chó ý c¸c mÆt sau : Ai ®Ò nghÞ ?
 ; §Ò nghÞ ai ? ( n¬i nµo ) ; §Ò nghÞ ®iÒu g×
- B¸o c¸o :
+ Nh»m tæng kÕt , nªu lªn nh÷ng g× ®· lµm ®Ó cÊp trªn ®­îc biÕt .
V¨n b¨n b¶n b¸o c¸o cÇn chó ý : B¸o c¸o cña ai ? ; b¸o c¸o víi ai ? ; B¸o c¸o vÒ viÖc g× ? ; KÕt qu¶ nh­ thÕ nµo ?
Bµi tËp 2 :
 H×nh thøc cña v¨n b¶n ®Ò nghÞ vµ b¸o c¸o cã g× gièng vµ kh¸c nhau ?
* Gîi ý :
- Gièng :
+ §Òu lµ nh÷ng v¨n b¶n hµnh chÝnh . Khi viÕt ®Òu tr×nh bµy theo mét sè môc nhÊt ®Þnh ( theo mÉu )
- Kh¸c :
+ Néi dung cña tõng v¨n b¶n nhiÒu hay Ýt mµ cã ®é dµi , ng¾n kh¸c nhau .
Bµi tËp 3 :
 H·y nªu mét sè t×nh huèng mµ em cho lµ ph¶I viÕt v¨n b¶n ®Ò nghÞ , b¸o c¸o .
* Gîi ý :
- §Ò nghÞ :
+ §Ò nghÞ nhµ tr­êng tæ chøc cho ®i tham quan du lÞch .
+ §Ò nghÞ c« gi¸o chñ nmhiÖm tæ chøc cho líp ®I d· ngo¹i thùc tÕ .
+ §Ò nghÞ th­ viÖn më cöa nhiÒu h¬n 
- B¸o c¸o :
+ B¸o c¸o víi c« gi¸o chñ nhiÖm vÒ kÕt qu¶ häc tËp cña líp trong ®ît thi ®ua võa qua .
+ B¸o c¸o BGH vÒ t×nh h×nh häc tËp cña líp trong th¸ng võa qua .
IV . C ủng c ố : 
* GV củng cố , khái quát cho HS n ội dung cơ b ản về văn biểu cảm để HS khắc sâu 
kiến thức đã học .
V . Hướng dẫn HS về nhà :
* Đọc chuẩn bị những kiến thức về “TruyÖn kÝ ViÖt Nam tõ 1900 - 1945 ”
TruyÖn kÝ ViÖt Nam Tõ 1900- 1945 
( Thêi l­îng : 8 tiÕt )
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
* Giúp học sinh:
- HS hiÓu vµ c¶m nhËn ®­îc mét sè ®Æc s¾c vÒ néi dung vµ nghÖ thuËt cña truyÖn kÝ ViÖt Nam ( 1900-1945 )trong SGK ng÷ v¨n 7..
- Nhí ®­îc cèt truyÖn , sù kiÖn , nh©n vËt ý nghÜa vµ nÐt ®Æc s¾c cña tõng truyÖn .
-Nhí ®­îc chñ ®Ò vµ c¶m høng chñ ®¹o cña tõng bµi 
- NhËn biÕt ®­îc nh÷ng c¸ch béc lé t×nh c¶m , c¶m xóc ®an xen víi kÓ t¶ trong c¸c bµi kÝ , truyÖn 
II. CHUẨN BỊ
Gv: Tham khảo tài liệu ,soạn giáo án
 Tích hợp một số văn bản đã học
Hs: Ôn tập lại kiến thức
III. TIẾN TRÌNH LÊN LỚP
1. Ổn định
2. Bài cũ
3. Bài mới
*Giới thiệu bài
*Tiến trình hoạt động 
- GV nªu vÊn ®Ò h­íng dÉn HS gi¶i quyÕt vÊn ®Ò 
.
I . Mét thø quµ cña lóa non ; cèm (Th¹ch Lam )
1 . Mét thø quµ cña lóa non: Cèm 
- Cèm mang nhiÒu vÎ ®Ñp: vÎ ®Ñp cña h­¬ng vÞ vµ mµu s¾c ®ång quª, vÎ ®Ñp cña ng­êi chÕ biÕn, cña tôc lÖ nh©n duyªn, cña c¸ch mua vµ th­ëng thøc
- Cèm lµ s¶n vËt quý cña d©n téc, cÇn ®­îc n©ng nui vµ gi÷ g×n
- Bµi v¨n cã sù kÕt hîp nhiÒ ph­¬ng thøc biÓu ®¶ttªn nÒn biÓu c¶m
- Lêi v¨n mang nhiÒu c¶m nghÜ s©u s¾c nh­ng d­îc diÔn ®¹t ªm ¸i, nhÑ nhµng gÇn nh­ th¬
2 . C¶m nhËn vÒ " Mét thø quµ lóa non Cèm" 
+ Th¹ch Lam lµ thµnh viªn cña Tù lùc v¨n ®oµn mét tæ chøc v¨n ho¸ lín «ng b¾t ®Çu viÕt chuyÖn tõ rÊt sím thµnh c«ng ë thÓ chuyÖn ng¾n vµ cã tµi miªu t¶ t©m tr¹ng lêi v¨n gîi c¶m giµu chÊt th¬. TËp bót ký " Hµ Néi 36 phè ph­êng" lµ t¸c phÈm xuÊt s¾c vµ ®éc ®¸o viÕt vÒ v¨n ho¸ Èm thùc ViÖt Nam mét nÐt ®Ñp cña Hµ Néi " Ngµn n¨m v¹n vËt" ®­îc t¸c gi¶ viÕt víi tÊt c¶ tÊm lßng tr©n träng thµnh kÝnh, thiªng liªng.
+ §o¹n 1: thÓ hiÖn tµi quan s¸t tinh tÕ mét sù c¶m nhËn tµi hoa, mét c¸ch viÕt nhÑ nhµng, ®Çy chÊt th¬ h­¬ng vÞ cèm lµ sù nhuÇn thÊm c¸c h­¬ng th¬m cña l¸ sen trªn hå do c¬n giã mïa h¹ ®em l¹i . Lµ " C¸c mïi th¬m m¸t" cña b«ng lóa nh­ thÕ nµo........
+ Nguyªn liÖu lµm ra cèm lµ " c¸c chÊt quý trong s¹ch cña trêi:" ®­îc h×nh thµnh méth c¸ch linh diÖu lóc ®Çu " Mét giät s÷a tr¾ng th¬m ph¶ng phÊt h­¬ng vÞ ngµn hoa cá" sau ®­îc n¾ng thu lµm cho " Giät s÷a dÇn dÇn ®äng l¹i"® Tr¸i tim cña t¸c gi¶ nh­ ®ang rung ®éng tr­íc mµu xanh vµ h­¬ng th¬m dÞu ngät cña b«ng lóa nÕp non trªn c¸nh ®ång quª.
+ §o¹n 2: nhµ v¨n tiÕp tôc c¶m nhËn ®¸nh gi¸ miªu t¶ nh÷ng nÐt ®Ñp cña cèm «ng gäi cèm lµ " Quµ riªng biÖt" thøc d©ng cña nh÷ng c¸nh ®ång cèm mang h­¬ng vÞ tÊt c¶ c¸i méc m¹c gi¶n dÞ vµ thanh khiÕt cña ®ång quª néi cá An Nam cèm lµm quµ siªu tÕt víi sù v­¬ng vÝt cña t¬ hång nhµ v¨n dïng bao lêi hay ý ®Ñp so s¸nh miªu t¶ cÆp b¹n bÌ " Tèt ®«i" 
	" NÕu con lßng d¹ ®æi thay 
Cèm nµy lÖ mèi hång nµy long tai.
+ T×nh duyªn bÒn ®Ñp cña løa ®«i nh­ " Hång cèm tèt ®«i" s¾c mµu h­¬ng vÞ cña hång Cèm lµ sù hoµ híp tuyÖt vêi mµu xanh t­¬i......... bÒn l©u"
+ C¸ch so s¸nh cña t¸c gi¶ kh«ng chØ s¾c s¶o tµi hoa mµ cßn thÓ hiÖn phong c¸ch Èm thùc sµnh ®iÖu.
+ §o¹n 3: Nhµ v¨n võa tiÕp tôc ca ngîi vÎ ®Ñp vµ gi¸ trÞ cña cèm võa nh¾n nhñ mäi ng­êi vÒ c¸ch th­ëng thøc c¸ch ¨n cèm " Cèm kh«ng ph¶i...... ngÉm nghÜ"
+ ý t­ëng vµ c¶m xóc cña t¸c g¶i tËp trung chñ yÕu ë côm tõ " ¨n cèm ¨n tõng chót Ýt thong th¶ vµ ngÉm nghÜ " v× cèm chøa trong nã sù tinh tuý cña h­¬ng sen mang theo mïi ngan ng¸c cña hoa sen cña ®µm n­íc vµ ®­îc chµo mêi bëi c« g¸i lµng vßng víi ®«i tay mÒm m¹i ........
® T¸c gi¶ viÕt rÊt gîi c¶m ®Ó nãi lªn mèi quan hÖ tù nhiªn gi÷a l¸ sen + cèm tùa nh­ 2 linh hån l­¬ng tùa vµo nhau lµm t«n lªn h­¬ng s¾c thanh quý c¸i léc cña trêi cho.
II . Sµi Gßn t«i yªu – Minh H­¬ng
- Sµi Gßn mang vÎ ®Ñp cña mét ®« thØ trÎ trung hoµ hîp
- Ng­êi Sµi Gßn cã nhiÒu ®øc tÝnh tèt ®Ñp nh­ hån nhiªn, trung thùc lÔ ®é tù tin.
- §ã lµ m¶nh ®Êt ®¸ng ®Ó chóng ta yªu mÕn
- Sù am hiÓu SG nhÊt lµ t×nh c¶m ch©n thµnh nång hËu cña t¸c gi¶ lµm nªn søc truyÒn c¶m cña bµi v¨n
- T¸c gi¶ giíi thiÖu Sµi Gßn mét c¸ch ®éc ®¸o, hay vµ hÊp dÉn. Minh H­¬ng nh©n ho¸ Sµi Gßn nh­ mét con ng­êi l¹ lïng kÕt hîp c¸ch so s¸nh vµ diÔn ®¹t theo kiÓu ®èi lËp " Sµi Gßn vÉn trÎ t«i th× ®­¬ng giµ" . BiÕt t×m ra con sè ®éc ®¸o " Ba tr¨m n¨m so víi ngµn n¨m tuæi cña ®Êt n­íc" ®Ó kh¼ng ®Þnh c¸i trÎ chung n¨ng ®éng cña Sµi Gßn. Mét h×nh ¶nh so s¸nh ®éc ®¸o mµ hîp lý . Sµi Gßn vÉn trÎ l¹i so s¸nh tiÕp ®Ó giíi thiÖu . Sµi Gßn vÉn trÎ hoµi nh­ mét c©y t¬ ®­¬ng ®é nân nµ " TrÎ hoµi" lµ c¸ch nãi dÔ th­¬ng cña Nam bé. Song nã l¹i kÌm theo mét ®iÒu kiÖn ®ã lµ th¸i ®é cña con ng­êi biÕt c¸ch t­íi tiªu ch¨m bãn tr©n träng gi÷ g×n. H×nh ¶nh Èn dô vÒ Sµi Gßn " §« thÞ ngäc ngµ" thÓ hiÖn t×nh yªu vµ niÒm tù hµo cña nhµ v¨n ®èi víi m¶nh ®Êt m×nh ®ang sèng.
	+ §o¹n v¨n béc lé t×nh yªu víi Sµi Gßn thËt nång nµn, say ®¾m ®©y còng chÝnh lµ ®o¹n v¨n biÓu c¶m kÕt hîp gi÷a biÓu c¶m trùc tiÕp vµ biÓu c¶m gi¸n tiÕp ®iÖp tõ " T«i yªu" lµm râ cho c©u ®Çu tiªn cña ®o¹n " T«i yªu Sµi Gßn da diÕt" yÕu tè tù sù .
III . Mïa xu©n cña t«i – Vò B»ng .
- Bµi v¨n viÕt vÒ c¶nh s¾c vµ kh«ng khÝ mïa ë ®Êt b¾c trong nh÷ng ngµy r»m th¸ng giªng
- Khi mïa xu©n ®Õn t¸c t¸c gi¶ båi håi nhí l¹i mïa xu©n ë miÒn B¾c , mïa xu©n cña Hµ Néi trong t©m tr¹ng n¸o nøc , tha thiÕt , nång nµn vµ còng rÊt tr©n träng vÎ ®Ñp cña ®êi sèng , cña thiªn nhiªn , ®Êt n­íc .
* C¶nh s¾c mïa xu©n Hµ Néi vµ miÒn B¾c ®­îc t¸c gi¶ miªu t¶ : 
 - C¶nh s¾c thiªn nhiªn : t¸c gi¶ ®· gîi ®­îc thêi tiÕt , khÝ hËu ®Æc biÖt cña mïa xu©n, võa cã c¸I l¹nh cña m­a riªu riªu , giã lµnh l¹nh cña mïa ®«ng cßn v­¬ng l¹i , cã c¸I Êm ¸p nång nµn cña khÝ trêi mïa xu©n . §ã cßn lµ cña tiÕng nh¹n kªu , tiÕng trèng trÌo, c©u h¸t huª t×nh cña c« g¸i ®Ñp . Kh«ng khÝ mïa xu©n cßn ®­îc thÓ hiÖn trong ®êi sèng gia ®×nh , trong kh«ng khÝ ®oµn tô ªm ®Òm . Khung c¶nh bµn thê phËt , bµn thê th¸nh , bµn thê tæ tiªn víi ®Ìn nÕn , h­¬ng trÇm .
- Mïa xu©n ®· kh¬i dËy ë thiªn nhiªn , con ng­êi søc sèng tiÒm tµng vµ lµm cho nã trë nªn m¹nh mÏ , lµm bõng dËy lßng yªu ®êi , kh¸t khao sèng vµ yªu th­¬ng . “Nhùa sèng ë trªn ng­êi c¨ng lªn nh­ m¸u c¨ng lªn trong léc cña loµi nai , nh­ mÇm non cña c©y cèi , n»m im m·I kh«ng chÞu ®­îc ph¶I tråi ra thµnh nh÷ng c¸i l¸ nhá li ti  ” .
Qua c¸ch miªu t¶ nµy t¸c gi¶ muèn thÓ hiÖn c¶nh s¾c mïa xu©n ë Hµ Néi vµ miÒn B¾c cã mét vÎ ®Ñp riªng biÖt , th¬ méng nh­ng còng dµo d¹t t×nh ng­êi .
* Kh«ng khÝ vµ c¶nh s¾c thiªn nhiªn tõ sau ngµy gi»m th¸ng giªng cã nÐt ®Ñp riªng biÖt :
- Trêi ®Êt : trêi hÕt nåm , m­a xu©n b¾t ®Çu thay thÕ cho m­a phïn ThÊy nh÷ng vÖt xanh t­¬i trªn trêi .
- Thiªn nhiªn :§µo h¬I phai nh­ng nhuþ vÉn cßn phong , cá kh«ng ­ít xanh nh­ cuèi ®«ng , ®Çu giªng , nh­ng tr¸I l¹i , l¹i nøc mét mïi h­¬ng man m¸c .
ë ®©y t¸c gi¶ tËp trung miªu t¶ nh÷ng nÐt riªng cña trêi ®Êt , thiªn nhiªn , kh«ng khÝ mïa xu©n . B»ng mét lo¹t h×nh ¶nh so s¸nh , t¸c gi¶ ®· lµm næi bËt c¶nh s¾c mïa xu©n tõ sau ngµy gi»m th¸ng giªng .
* Qua viÖc t¸I hiÖn c¶nh s¾c vµ kh«ng khÝ cña mïa x

Tài liệu đính kèm:

  • docgiao an day them ngu van 7 day du chi tiet (1).doc