Giáo án Hình học khối 10 - Tiết 1 đến tiết 9

I. Mục tiêu bài giảng:

 1. Kiến thức:

 Hiểu và nắm được khái niệm phép biến hình.

 2. Kỹ năng:

 Học sinh hiểu và nhận biết được một quy tắc đặt tương ứng mỗi điểm, mỗi hình nào đó có phải là phép biến hình hay không.

 3. Thái độ:

 Tích cực xây dựng bài tập trên lớp.

 Thấy được tính chặt chẽ của thực tế và toán học.

II. Chuẩn bị trước khi lên lớp:

1.Chuẩn bị của giáo viên:

- Giáo án, sách giáo khoa, thước phấn màu, phiếu học tập.

2.Chuẩn bị của học sinh:

- Cần ôn lại một số kiến thức đã học ở lớp dưới,đọc bài trước ở nhà.

 

doc 24 trang Người đăng phammen30 Lượt xem 708Lượt tải 0 Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Giáo án Hình học khối 10 - Tiết 1 đến tiết 9", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
tịnh tiến theo . Ký hiệu là .
 Hoạt động 2: Bài tập 1
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung
Nhắc lại định nghĩa phép tịnh tiến tóm tắt.
Hướng dẫn học sinh áp dụng định nghĩa để có đpcm.
Nhận xét và chính xác hoá bài làm của học sinh.
Lắng nghe giảng bài và áp dụng giải.
Chứng minh rằng: 
Giải
Theo định nghĩa ta có:
 Hoạt động 3: bài tập 2
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung
Hướng dẫn học sinh tìm lời giải.
Nhận xét bài làm của học sinh và chính xác hoá.
Đọc đề, vẽ hình.
Nghe giảng bài, sau đó áp dụng làm.
2. Cho tam giác ABC có G là trọng tâm. Xác định ảnh của tam giác ABC qua phép tịnh tiến theo . Xác định điểm D sao cho phép tịnh tiến theo biến D thành A.
Giải
Dựng các hình bình hành ABB’G và ACC’G. Khi đó:
Do A là ảnh của D nên ta có . Vậy D là điểm đối xứng với G qua A.
 Hoạt động 4: Bài tập 3.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung
Biểu thức toạ độ của phép đối tịnh tiến theo ?
Hướng dẫn giải câu a
Nhận xét và chính xác hoá.
Hướng dẫn học sinh áp dụng bài tập 1 để giải câu b
Hướng dẫn giải câu c theo các cách khác nhau.
 Đọc đề, suy nghĩ cách giải.
Biểu thức toạ độ của phép đối tịnh tiến theo :
Giải câu a trên bảng
Nghe giảng và giải bài tập.
Nghe hướng dẫn và làm bài
Trong mặt phẳng toạ độ Oxy cho vectơ hai điểm , và đường thẳng d có pt: 
a) Tìm toạ độ của các điểm A’, B’ theo thứ tự là ảnh của A, B qua phép tịnh tiến theo .
b) Tìm toạ độ điểm C sao cho A là ảnh của C qua phép tịnh tiến theo .
c) Tìm phương trình đường thẳng d’ là ảnh của d qua phép tịnh tiến theo .
Giải
a) Biểu thức toạ độ của phép tịnh tiến theo : 
b) 
Biểu thức toạ độ của phép tịnh tiến theo : 
c) Biểu thức toạ độ của phép tịnh tiến theo : 
Ta có:
Vậy d’ có pt: 
 Hoạt động 4: CỦNG CỐ TOÀN BÀI.(3’)
Xem lại các bài tập đã giải, đọc trước bài mới
§5. PHÉP QUAY
I. Mục tiêu bài giảng:
 1. Kiến thức:
Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc khaùi nieäm pheùp quay, pheùp quay ñöôïc xaùc ñònh khi bieát ñöôïc taâm quay vaø goùc quay. Naém ñöôïc caùc tính chaát cuûa pheùp quay.
 2. Kỹ năng:
Tìm aûnh cuûa cuûa moät ñieåm, aûnh cuûa moät hình qua pheùp quay, bieát ñöôïc moái quan heä cuûa pheùp quay vaø pheùp bieán hình khaùc,xaùc ñònh ñöôïc pheùp quay khi bieát aûnh vaø taïo aûnh cuûa moät hình.
 3. Thái độ:
Lieân heä ñöôïc nhieàu vaán ñeà coù trong thöïc teá vôùi pheùp quay, höùng thuù trong hoïc taäp, tích cöïc phaùt huy tính ñoäc laäp.
II. Chuẩn bị trước khi lênlớp:
1.Chuẩn bị của giáo viên:
Giáo án, sách giáo khoa, thước phấn màu, phiếu học tập.
Hướng dẫn giải quyết vấn đề.
Baûng phuï hình veõ 1.27; 1.28; 1.35; 1..36; 1.37 SGK trang 16, 17.
2.Chuẩn bị của học sinh:
Chuẩn bị bài tập về nhà, đọc bài trước ở nhà.
Ôn lại kiến thức phép quay đã biết.
III. Nội dung:
1.Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số học sinh, tình hình chung của lớp.
2.Các hoạt động lên lớp:
 Hoạt động 1: ĐỊNH NGHĨA
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung
* GV: Qua kieåm tra baøi cuûa vaø phaàn môû ñaàu, GV yeâu caàu HS neâu ñònh nghóa ( SGK )
+ GV yeâu caàu HS quan saùt hình 1.28 vaø traû lôøi caâu hoûi :
 Vôùi pheùp quay haõy tìm aûnh cuûa A,B,O
* Moät pheùp quay phuï thuoäc vaøo nhöõng yeáu toá naøo?
 * Haõy so saùnh OA vaø OA’; OB vaø OB’
* Thöïc hieän hoaït ñoäng D1: 
 + Haõy tìm goùc vaø 
+ Haõy tìm pheùp quay bieán A thaønh B vaø bieán C thaønh D
Nhaän xeùt
1. GV neâu nhaän xeùt 1 , phaân bieät pheùp quay aâm vaø pheùp quay döông
* Thöïc hieän hoaït ñoäng D2: 
GV cho hoïc HS thöïc hieän
2. Gv neâu nhaän xeùt 2
* Thöïc hieän hoaït ñoäng D3: 
+ Moãi giôø kim giôø quay ñöôïc moät goùc bao nhieâu ñoä ?
+ Töø 12 giôø ñeán 15 giôø kim giôø quay moät goùc bao nhieâu ñoä?
* Nghe, hiểu và áp dụng. 
+ Là A’, B’, O
* Phép quay được xác định khi biết tâm quay và góc quay.
* Bằng nhau.
* Hoạt động 1:
+ = 600 = 300
 ; 
Nhaän xeùt
1. Chieàu döông cuûa pheùp quay laø chieàu döông cuûa ñöôøng troøn löôïng giaùc ( ngöôïc chieàu kim ñoàng hoà )
2. Vôùi k laø soá nguyeân . Pheùp quay laø pheùp ñoàng nhaát, pheùp quay laø pheùp ñoái xöùng taâm O.
I. Ñònh nghóa
 Cho ñieåm O vaø goùc löôïng giaùc a. Pheùp bieán hình bieán O thaønh chính noù, bieán ñieåm M thaønh ñieåm M’ sao cho OM = OM’ vaø goùc löôïng giaùc (OM;OM’) baèng a ñöôïc goïi laø pheùp quay taâm O goùc a.
 +Ñieåm O goïi laø taâm quay, a goïi laø goùc quay
Kyù hieäu laø Q(O,a)
Q(O,a) bieán ñieåm M thaønh M’
* Ví dụ 1 SGK trang 16
* Hoạt động 1: SGK trang 16.
Giải
+ = 600 , = 300
 ; 
* Nhận xét: SGK trang 16.
* Hoạt động 2 SGK trang 17
Giải
Khi bánh xe A quay theo chiều dương, bánh xe B quay theo chiều âm.
* Hoạt động 3 SGK trang 17
Giải
+ Moãi giôø kim giôø quay ñöôïc moät goùc bao nhieâu ñoä ?
+ Töø 12 giôø ñeán 15 giôø kim giôø quay moät goùc bao nhieâu ñoä?
 Hoạt động 2: TÍNH CHẤT
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung
* Gv treo hình 1.35
+ So saùnh AB vaø A’B’, hai goùc vaø 
+ Neâu tính chaát 1
* GV treo hình 1.36
+ Pheùp quay bieán ba ñieåm thaúng haøng thaønh ba ñieåm thaúng haøng khoâng?
+ Haõy chöùng minh 
+ Neâu tính chaát 2
+ Gv neâu nhaän xeùt baèng hình 1.37
* Thöïc hieän hoaït ñoäng D4: 
GV yeâu caàu hS thöïc hieän
* Nhìn hình trả lời theo yêu cầu GV.
+ Không thay đổi
* Nhìn hình và trả lời 
+ Pheùp quay bieán ba ñieåm thaúng haøng thaønh ba ñieåm thaúng haøng
+ Có 3 cạnh bằng nhau.
+ Hiểu tính chất 2
* Thực hiện hoạt động 4 theo yêu cầu GV.
II.Tính chaát
 1. Tính chaát 1
 Pheùp quay baûo toaøn khoaûng caùch giöõa hai ñieåm baát kyø.
2. Tính chaát 2
 Pheùp quay bieán ñöôøng thaúng thaønh ñöôøng thaúng, bieán ñoaïn thaúng thaønh ñoaïn thaúng baèng noù, bieán tam giaùc thaønh tam giaùc baèng noù, bieán ñöôøng troøn thaønh ñöôøng troøn coù cuøng baùn kính
* Nhận xét: SGK trang 18
* Hoạt động 4 SGK trang 18
Giải
 Hoạt động 4: CỦNG CỐ TOÀN BÀI.(3’)
Hoïc baøi vaø laøm baøi taäp 1, 2 SGK
Bài tập PHÉP QUAY
I. Mục tiêu bài giảng:
 1. Kiến thức:
Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc khaùi nieäm pheùp quay, pheùp quay ñöôïc xaùc ñònh khi bieát ñöôïc taâm quay vaø goùc quay. Naém ñöôïc caùc tính chaát cuûa pheùp quay.
 2. Kỹ năng:
Tìm aûnh cuûa cuûa moät ñieåm, aûnh cuûa moät hình qua pheùp quay, bieát ñöôïc moái quan heä cuûa pheùp quay vaø pheùp bieán hình khaùc,xaùc ñònh ñöôïc pheùp quay khi bieát aûnh vaø taïo aûnh cuûa moät hình.
 3. Thái độ:
Lieân heä ñöôïc nhieàu vaán ñeà coù trong thöïc teá vôùi pheùp quay, höùng thuù trong hoïc taäp, tích cöïc phaùt huy tính ñoäc laäp.
II. Chuẩn bị trước khi lênlớp:
1.Chuẩn bị của giáo viên:
Giáo án, sách giáo khoa, thước phấn màu, phiếu học tập.
Hướng dẫn giải quyết vấn đề.
2.Chuẩn bị của học sinh:
Chuẩn bị bài tập về nhà, đọc bài trước ở nhà.
III. Nội dung:
1.Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số học sinh, tình hình chung của lớp.
2.Các hoạt động lên lớp:
 Hoạt động 1: Bài tập 1
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung
 Hướng dẫn hs làm bài tập
Nhận xét bài làm của học sinh và chính xác hoá.
Nghe hướng dẫn, vẽ hình và làm bài.
Cho hình vuông ABCD tâm O.
a) Tìm ảnh của C qua phép quay tâm A góc quay 
b) Tìm ảnh của đường thẳng BC qua phép tâm O góc quay 
Giải
a) Gọi E là điểm đối xứng với C qua D. Khi đó 
b) 
Vậy 
 Hoạt động 2: Bài tập 2
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung
 Hướng dẫn hs làm bài tập
Nhận xét bài làm của học sinh và chính xác hoá.
Đọc đề, vẽ hình tìm phương pháp.
Nghe giáo viên hướng dẫn và làm bài
Trong mặt phẳng toạ độ Oxy cho điểm A(2; 0) và đường thẳng d có phương trình . Tìm ảnh của A và d qua phép quay tâm O góc quay .
Giải
Gọi B là ảnh của A. Khi đó B (0; 2). Hai điểm A và B thuộc d. Ảnh của B qua phép quay tâm O góc là . Do đó ảnh của đường thẳng d qua phép quay tâm O góc là đường thẳng BA’ có phương trình: 
 Hoạt động 4: CỦNG CỐ TOÀN BÀI
Xem lại các bài tập đã giải, đọc trước bài mới.
§6. KHÁI NIỆM VỀ PHÉP DỜI HÌNH
VÀ HAI HÌNH BẰNG NHAU
I. Mục tiêu bài giảng:
 1. Kiến thức:
- Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc khaùi nieäm pheùp dôøi hình vaø bieát ñöôïc caùc pheùp tònh tieán, pheùp ñoái xöùng truïc, pheùp ñoái` xöùng taâm, pheùp quay laø pheùp dôøi hình.caùc tính chaát cuûa pheùp dôøi hình. - Naém ñöôïc ñònh nghóa hai hình baèng nhau
 2. Kỹ năng:
Tìm aûnh cuûa moät ñieåm, moät hìh qua pheùp dôøi hình, hai hình baèng nhau khi naøo, bieát ñöôïc moái quan heä cuûa pheùp dôøi hình vaø pheùp bieán hình khaùc. Xaùc ñònh ñöôïc pheùp dôøi hình khi bieát aûnh vaø taïo aûnh cuûa moät ñieåm..
 3. Thái độ:
 Lieân heä ñöôïc nhieàu vaán ñeà coù trong thöïc teá, taïo höùng thuuù trong hoïc taäp, phat 1huy tính tích cöïc cuûa hoïc sinh 
II. Chuẩn bị trước khi lênlớp:
Chuẩn bị của giáo viên:
- Giáo án, sách giáo khoa, thước phấn màu, phiếu học tập.
- Hướng dẫn giải quyết vấn đề.
 - Baûng phuï , hình veõ 1.39 ñeán 1.49 trong SGK, chuaån bò moät soá hính aûnh coù lieân quan ñeán pheùp dôøi hình.
Chuẩn bị của học sinh:
Chuẩn bị bài tập về nhà, đọc bài trước ở nhà.
III. Nội dung:
Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số học sinh, tình hình chung của lớp.
Các hoạt động lên lớp:
 Hoạt động 1: KIỂM TRA BÀI CŨ
* Nhöõng pheùp bieán hình naøo baûo toaøn khoaûng caùch giöõa hai ñieåm? Neâu ñònh nghóa.
Giải
Là phép tịnh tiến, phép quay.
Trong mặt phẳng cho vectơ . Phép biến hình biến mỗi điểm M thành M’ sao cho được gọi là phép tịnh tiến theo . Ký hiệu là .
Cho ñieåm O vaø goùc löôïng giaùc a. Pheùp bieán hình bieán O thaønh chính noù, bieán ñieåm M thaønh ñieåm M’ sao cho OM = OM’ vaø goùc löôïng giaùc (OM;OM’) baèng a ñöôïc goïi laø pheùp quay taâm O goùc a.
 Hoạt động 2: KHÁI NIỆM VỀ PHÉP DỜI HÌNH
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung
1. Khaùi nieäm veà pheùp dôøi hình
* GV giới thiệu ĐN phép dời hình thông qua tính chất chung đầu tiên của các phép : tịnh tiến ,đx trục ,đx tâm và phép quay
+ Các phép đồng nhất ,tịnh tiến ,đx trục ,đx tâm và phép quay có phải là phép dời hình không ?
* Gv giới thiệu nhận xét và ví dụ 1:
Sau đó minh họa một số hình ảnh 
* Thöïc hieän hoaït ñoäng D1:
+ Gọi HS tìm ảnh của các điểm A , B , O qua phép quay tâm O,góc 900
+ Tiếp theo là thực hiện phép đối xứng qua đường thẳng BD
+ Yêu cầu HS kết luận về ảnh của A,B,Oqua phép dời hình trên
Gv: giới thiệu VD2 SGK
+ Pheùp bieán hình naøo töø tam giaùc ABC ñöôïc tam giaùc A’C’B, tam giaùc A’C’B thaønh tam giaùc DEF?
* Nghe và áp dụng bài tập.
+ Đó là những phép dời hình vì nó là phép biến hình bảo toàn khoảng cách giữa hai điểm bất kỳ
* Ghi và hiểu nhận xét.
+ Phép quay tâm O một góc 900 biến A,B,O lần lượt thành D,A,O
+Phép đối xứng qua đường thẳng BD biến D,A,O thành D,C,O
+ Ảnh của A,B,O là D, C,O
+ Phép quay tâm O góc quay 900 biến tam giaùc ABC ñöôïc tam giaùc A’C’B’
+ Pheùp tònh tieán theo vetô bieán tam giaùc A’C’B thaønh tam giaùc DEF?
1. Khaùi nieäm veà pheùp dôøi hình
Ñònh nghĩa: Pheùp dôøi hình laø pheùp bieán hình baûo toaøn khoaûng caùch giöõa hai ñieåm baát kyø.
* Nhận xét SGK trang 19.
* Ví dụ 1(hình 1.39) SGK trang 19, 20.
* Hoạt động 1: SGK trang 20( hình 1.41)
Giải
+ Phép quay tâm O một góc 900 biến A,B,O lần lượt thành D,A,O
+Phép đối xứng qua đường thẳng BD biến D,A,O thành D,C,O
+ Ảnh của A,B,O là D, C,O
* Ví dụ 2 SGK trang 20.
 Hoạt động 3: TÍNH CHẤT
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung
2. Tính chaát :
GV treo bảng phụ nêu các tính chất của phép dời hình 
* Thöïc hieän hoaït ñoäng D2:
+ Cho 3 điểm A,B,C thẳng hàng ,B nằm giữa A và C . Gọi A’,B’,C’ lần lượt là ảnh của A,B,Cqua phép dời hình .Hãy chứng minh :A’,B’,C’ thẳng hàng và B’ nằm giữa A’ và C’ Từ đó ta chứng minh được tính chất 1
(GV nhấn mạnh tính chất bảo toàn khoảng cách của phép dời hình AB + BC = ? )
* Thöïc hieän hoaït ñoäng D3:
+ A’B’ là ảnh của AB qua phép dời hình F .Vậy với M là trung điểm của AB thì M’ = F(M) là gì của đoạn A’B’ 
Chuù yù :+ Nếu tam giác A’B’C’là ảnh của tam giác ABC thì ảnh của trung tuyến AM nó sẽ như thế nào ?
+ Gọi G là trọng tâm của tam giác ABC thế thì ảnh G’ của G có phải là trọng tâm của tam giác A’B’C’ không ? Vì sao?
 * Từ đó GV dẫn đến điều chú ý cho HS
* Thöïc hieän hoaït ñoäng D4:
 Gọi HS tìm một phép dời hình biến tam giác AEC thành tam giác FCH 
* Nghe và hiểu tính chất pheùp dôøi hình
* Giải hoạt động 2 theo hướng dẫn GV.
 B nằm giữa A và C
ÛAB+ BC = AC
Û A’B’ + B’C’ = A’C’ 
Û Điểm B’ nằm giữa 2 điểm A’ , C’ 
+ Dựa vào các tính chất trên ta có M’ là trung điểm của A’B’ 
* Giải hoạt động 3:
+ Ảnh của AM là trung tuyến A’M’ của tam giác A’B’C’
+ Dựa vào tính chất 1 và việc bảo toàn khoảng cách thì ta có G’ là trọng tâm của tam giấc A’B’C’ 
* Chuù yù : Moät pheùp dôøi hình bieán tam giaùc ABC thaønh tam giaùc A’B’C’ thì cuõng bieán tröïc taâm, troïng taâm, taâm ñöôøng troøn noäi tieáp, taâm ñöôøng troøn ngoaïi tieáp cuûa tam giaùc ABC töông öùng thaønh tröïc taâm, troïng taâm, taâm ñöôøng troøn noäi tieáp, taâm ñöôøng troøn ngoaïi tieáp cuûa tam giaùc A’B’C’
+ Thực hiện liên tiếp phép tịnh tiến theo vectơ AE và phép đối xứng qua đường thẳng IH.
2. Tính chaát : Pheùp dôøi hình
a. Bieán ba ñieåm thaúng haøng thaønh ba ñieåm thaúng haøng vaø baûo toaøn thöù töï giöõa caùc ñieåm.
 b. Bieán ñöôøng thaúng thaønh ñöôøng thaúng , bieán tia thaønh tia, bieán ñoaïn thaúng thaønh ñoaïn thaúng baèng noù.
 c. Bieán tam giaùc thaønh tam giaùc baèng noù, bieán goùc thaønh goùc baèng noù.
 d. Bieán ñöôøng troøn thaønh ñöôøng troøn coù cuùng baùn kính
* Hoạt động 2: SGK trang 21
Giải
B nằm giữa A và C
ÛAB+ BC = AC
Û A’B’ + B’C’ = A’C’ 
Û Điểm B’ nằm giữa 2 điểm A’ , C’ 
* Hoạt động 3: SGK trang 21
Giải
Ảnh của AM là trung tuyến A’M’ của tam giác A’B’C
* Chú ý: SGK trang 21
* Ví dụ 3: SGK trang 22
* Hoạt động 4: SGK trang 22
Giải
 Thực hiện liên tiếp phép tịnh tiến theo vectơ AE và phép đối xứng qua đường thẳng IH.
 Hoạt động 3: KHÁI NIỆM HAI HÌNH BẰNG NHAU
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung
* GV giới thiệu ĐN cho HS quan sát các hình trong VD 4
* Thöïc hieän hoaït ñoäng D5:
+ Yêu cầu HS sử dụng phép dời hình để chứng minh hình thang AEIB và CFID bằng nhau .
* Ghi định nghĩa và hiểu ví dụ 4.
+ Ta có phép đối xứng tâm I biến hình thang AEIB thành hình thang CFID nên hai hình thang ấy bằng nhau
+ HS vẽ hình 
3. Khaùi nieäm hai hình baèng nhau
 Hai hình ñöôïc goïi laø baèng nhau neáu coù moät pheùp dôøi hình bieán hình naøy thaønh hình kia.
* Ví dụ 4 SGK trang 23.
* Hoạt động 5: SGK trang 23
Giải
Ta có phép đối xứng tâm I biến hình thang AEIB thành hình thang CFID nên hai hình thang ấy bằng nhau
 Hoạt động 4: CỦNG CỐ TOÀN BÀI.(3’)
+ Neâu ñònh nghóa pheùp dôøi hình
+ Neâu caùc tính chaát vaø khaùi nieäm hai hình bằng nhau
+ Bài tập 1, 2 SGK trang 23.
§7. PHÉP VỊ TỰ
I. Mục tiêu bài giảng:
 1. Kiến thức:
- Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc ñònh nghóa pheùp vò töï, pheùp vò töï ñöôïc xaùc dònh khi bieát ñöôïc taâm vaø tæ soá vò töï, caùc tính chaát cuûa pheùp vò töï, hoïc sinh bieát taâm vò töï cuûa hai ñöôøng troøn.
 2. Kỹ năng:
Tìm aûnh cuûa moät ñieåm, aûnh cuûa moät hình qua pheùp vò töï, tìm taâm vò töï cuûa hai ñöôøng troøn, bieát ñöôïc moái lieân heä cuûa pheùp vò töï vôùi pheùp bieán hình khaùc. 
 3. Thái độ:
Lieân heä ñöôïc nhieàu vaán ñeà coù trong thöïc teá vôùi pheùp quay, höùng thuù trong hoïc taäp, tích cöïc phaùt huy tính ñoäc laäp.
II. Chuẩn bị trước khi lênlớp:
Chuẩn bị của giáo viên:
Giáo án, sách giáo khoa, thước phấn màu, phiếu học tập.
Hướng dẫn giải quyết vấn đề.
 - Baûng phuï , hình veõ 1.50 ñeán 1.62 trong SGK, aûnh thöïc teá coù lieân quan ñeán pheùp vò töï.
Chuẩn bị của học sinh:
Chuẩn bị bài tập về nhà, đọc bài trước ở nhà.
Ôn lại kiến thức phép quay đã biết.
III. Nội dung:
Ổn định lớp: Kiểm tra sĩ số học sinh, tình hình chung của lớp.
Các hoạt động lên lớp:
 Hoạt động 1: KIỂM TRA BÀI CŨ
* Neâu caùc khaùi nieän veà pheùp tònh tieán, pheùp ñoái xöùng truïc, pheùp ñoái xöùng taâm, caùc tính chaát cuûa chuùng vaø caùc coâng thöùc veà bieåu thöùc toaï ñoä
* Cho vectô , haõy veõ vectô , cho vectô haõy veõ vectô .
 Hoạt động 2: ĐỊNH NGHĨA
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung
* Gv neâu ñònh nghóa.
+ Hình 1.50 laø moät pheùp vò töï taâm O. neáu cho OM = 4, OM’ = 6 tì tæ soá vò töï laø bao nhieâu ?
* GV neâu ví duï 1: Cho Hs töï thao taùc baèng caùch traû lôøi caùc caâu hoûi trong ví duï.
*Thöïc hieän hoaït ñoäng D1:
+ Ñoaïn EF coù ñaëc ñieåm gì trong tam giaùc ABC.
+ So saùnh vaø 
+ Neáu neáu tì soá k > 0 thì em coù nhaän xeùt gì giöõa vaø , neáu k < 0 thì nhö theá naøo? Neáu thì pheùp vò töï taâm O tæ soá k = - 1 seõ trôû thaønh pheùp bieán hình gì maø ta ñaõ hoïc?
+ Gv yeâu caàu HS neâu nhaän xeùt.
*Thöïc hieän hoaït ñoäng D2:
+ Haõy vieát bieåu thöùc vectô cuûa 
+ Ñieàn vaøo choå troáng sau vaø neâu keát luaän.
* Hiểu định nghĩa
+ , neân tæ soá vò töï laø .
* Hiểu ví dụ 1.
* Giải hoạt động 1 
+ EF laø ñöôøng trung bình cuaû tam giaùc ABC.
+ = vaø= neân coù pheùp vò töï taâm A bieán B vaø C thaønh töông öùng thaønh E vaø F vôùi tæ soá k = 
Nhaän xeùt 
1). Pheùp vò töï bieán taâm vò töï thaùnh chính noù.
2). Khi k = 1 pheùp vò töï laø pheùp ñoàng nhaát.
3). Khi k = - 1 , pheùp vò töï laø pheùp ñoái xöùng qua taâm vò töï..
4)
* Giải hoạt động 2:
+ 
+ vaø 
I. Ñònh nghóa : Cho ñieåm O vaø soá k ¹ 0. pheùp bieán hình bieán moãi ñieåm M thaønh ñieåm M’ sao cho ñöôïc goïi laø pheùp vò töï taâm O tæ soá k. kí hieäu V( 0 ,k ).
* Ví dụ 1: SGK trang 24
* Hoạt động 1: SGK trang 25
Giải
Là pheùp vò töï taâm A bieán B vaø C thaønh töông öùng thaønh E vaø F vôùi tæ soá k = 
* Nhận xét SGK trang 25.
* Hoạt động 2 SGK trang 25
Giải
 Hoạt động 3: TÍNH CHẤT
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung
*Tính chaát 1
+ GV treo hình 1.52 và hướng dẫn HS hiểu tính chất 
+GV cho HS xem ví duï 2
*Thöïc hieän hoaït ñoäng D3:
 Ñeå chöùng minh B’ naèm giöõa A’ vaø C’ caàn chöùng minh ñieàu gì ?
*Tính chaát 2
GV giaûi thích caùc tính chaát treân thoâng qua caùc hình töø 1.53 ñeán 1.55
*Thöïc hieän hoaït ñoäng D4:
GV söû duïng hình 1.56 vaø neâu caùc caâu hoûi sau :
+ Döïa vaøo tình chaát cuûa ba ñöôøng trung tuyeán ñeå so saùnh vaø , vaø , vaø 
* Gv neâu ví duï 3 trong SGK
* Nhìn hình và đọc tính chất theo hướng dẫn GV.
+ Hiểu ví dụ 2.
* Giải hoạt động 3 
 trong ñoù 
0 < t < 1
*Tính chaát 2 : Pheùp vò töï tæ soá k :
a). Bieán 3 ñieåm thaúng haøng thaønh ba ñieåm thaúng haøng vaø baûo toaøn thöù töï giöõa caùc ñieåm aáy.
b). Bieán ñöôøng thaúng thaønh ñöôøng thaúng song song hoaëc truøng vôùi noù, bieán tia thaønh tia, bieán ñoaïn thaúng thaønh ñoaïn thaúng.
c). Bieán tam giaùc thaønh tam giaùc ñoàng daïng vôùi noù, bieán goùc thaønh goùc baèng noù.
d). Bieán ñöôøng troøn baùn kính R thaønh ñöôøng troøn baùn kính R
* Giải hoạt động 4:
+, ,
neân ta coù bieán tam giaùc ABC thaønh tam giaùc A’B’C’
II. Tính chaát
 * Tính chaát 1 : Neáu pheùp vò töï tæ soá k bieán hai ñieåm M , N tuyø yù theo thöù töï thaønh M’ , N’ thì vaø M’N’ = MN
* Ví dụ 2 SGK trang 25
* Hoạt động 3: SGK trang 25
Giải
Điểm B nằm giữa hai điểm A, C 
Û Điểm B’ nằm giữa hai điểm A’, C’
* *Tính chaát 2 : Pheùp vò töï tæ soá k :
a). Bieán 3 ñieåm thaúng haøng thaønh ba ñieåm thaúng haøng vaø baûo toaøn thöù töï giöõa caùc ñieåm aáy.
b). Bieán ñöôøng thaúng thaønh ñöôøng thaúng song song hoaëc truøng vôùi noù, bieán tia thaønh tia, bieán ñoaïn thaúng thaønh ñoaïn thaúng.
c). Bieán tam giaùc thaønh tam giaùc ñoàng daïng vôùi noù, bieán goùc thaønh goùc baèng noù.
d). Bieán ñöôøng troøn baùn kính R thaønh ñöôøng troøn baùn kính R
* Hoạt động 4 SGK trang 26
Giải
+ Kẻ đường nối các điểm tương ứng AA’, BB’, CC’ và các đường này cắt nhau tại G. 
+ Khi đó G là trọng tâm của tam giác ABC.
+ Ta thấy 
+ ;
Vậy phép vị tự là 
 Hoạt động 4: TÂM VỊ TỰ CỦA HAI ĐƯỜNG TRÒN
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung
Ñaët vaán ñeà : Gho hai ñöôøng troøn baát kyø, lieäu coù moät pheùp bieán hình noù bieán ñöôøng troøn thaønh ñöôøng troøn kia?
Gv Neâu ñònh lí vaø caùch xaùc ñònh taâm cuûa hai ñöôøng troøn .
* Hướng dẫn giúp HS hiểu ví dụ 4 SGK trang 28.
* Nghe, hiểu và áp dụng bài tập.
* Theo dõi định lí, cách tìm tâm và ví dụ 4 trang 27, 28.
III. Taâm vò töï cuûa hai ñöôøng troøn
 Vôùi hai ñöôøng troøn baát kyø luoân coù moät pheùp vò töï bieán ñöôøng troøn naøy thaønh ñöôûng troøn kia.
 Taâm vò töï ñoù ñöôïc goïi laø taâm vò töï cuûa hai ñöôøng troøn.
˜ Caùch tìm taâm vò töï cuûa hai ñöôøng troøn
 Cho hai ñöôøng troøn ( I;R) vaø ( I’;R’) 
 § Tröôøng hôïp I truøng vôùiø I’: 
 Khi ñoù pheùp vò töï taâm I tæ soá vaø pheùp vò töï taâm I tæ soá - bieán ñöôøng troøn (I;R) thaønh ñöôøng troøn (I’;R’)
 § Tröôøng hôïp I khaùc I’ vaø R ¹ R’
 Laáy ñieåm M treân ñöôøng troøn (I;R) , ñöôøng thaúng qua I’ song song vôùi IM caét ñöôøng troøn (I’;R’) taïi M’ vaø M’’. Ñöôøng thaúng MM’ caét ñöôøng thaúng II’ taïi ñieåm O naèm ngoaøi ñoaïn thaúng II’ coøn ñöôøng thaúng MM’’ caét ñöôøng thaúng II’ taïi ñieåm O1 naèm trong ñoaïn thaèng II’.
 Khi ñoù pheùp vò töï taâm O tæ soá k = vaø pheùp vò töï taâm O1 tæ soá k1 = - bieán ñöôøng troøn (I;R) thaønh ñöôøng troøn (I’;R’). ta goïi O laø taâm vò töï ngoaøi ,coøn O1 laø taâm vò töï trong cuûa hai ñöôøng troøn noùi treân.
 § Tröôøng hôïp I khaùc I’ vaø R = R’
Khi ñoù MM’ //II’ neân chæ coù pheùp`vò töï taâm O1 tæ soá k = -1 bieán ñöôøng troøn (I;R) thaønh ñöôøng troøn (I’;R’). noù chính laø pheùp ñoái xöùng taâm O1
 Hoạt động 4: CỦNG CỐ TOÀN BÀI.(3’)
Giaûi baøi taäp saùch giaùo khoa ( 9 phuùt )
Baøi 1 : Aûnh cuûa A,B,C qua pheùp vò töï 
 laàn löôït laø trung ñieåm cuûa caùc caïnh HA,HB,HC
Baøi 2 : Coù hai taâm vò töï laø O vaø O’ töông öùng vôùi caùc tæ soá vò töï laø vaø 
§8. PHÉP ĐỒNG DẠNG
I. Mục tiêu bài giảng:
 1. Kiến thức:
Giuùp hoïc sinh naém ñöôïc khaùi nieäm pheùp ñoàng daïng vaø caùc tính chaát cuûa nó.
 2. Kỹ năng:
Tìm aûnh cuûa moät ñieåm, aûnh cuûa moät hình qua pheùp ñoàng daïng, naém ñöôïc moái quan heä giaõ­ pheùp vò töï vaø pheùp ñoàng daïng . Xaùc ñònh ñöôïc pheùp ñoàng daïng khi bieát aûnh vaø taïo aûnh cu

Tài liệu đính kèm:

  • doc11HH_1_to_9.doc