Giáo án Hình học khối 11 - Tiết 4, 5

Tuần CM:4
Tiết PPCT:4 
§5: PHÉP QUAY
I.MỤC TIÊU:
	Kiến thức:
HS biết: - Định nghĩa phép quay. các tính chất của phép quay 
HS hiểu: - Định nghĩa phép quay. các tính chất của phép quay	
Kĩ năng: 
HS thực hiện được: Dựng được ảnh của một điểm qua phép quay đã cho.
HS thực hiện thành thạo: Dựng được ảnh của một điểm qua phép quay hình đã cho.
	Thái độ:
-Thói quen: Biết quan sát và phán đốn chính xác, biết quy lạ về quen.
-Tính cách: Cẩn thận, chính xác, tích cực hoạt động
II. NỘI DUNG HỌC TẬP:
 định nghĩa phép quay, một số thuật ngữ và ký hiệu liên quan đến phép quay, tính chất phép quay.
III. CHUẨN BỊ:
	Giáo viên: Phiếu học tập, giáo án
	Học sinh:Tập ghi chép, SGK, đọc trước bài mới ở nhà
IV. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP:
	1. Ổn định tổ chức kiểm diện: Kiểm tra sĩ số lớp.
	2. Kiểm tra miệng: 
	Câu hỏi:1/-Tỉm ảnh của đường trịn (C): (x-2)2 +(y+5)2 =9 qua phép tịnh tiến theo ?
 2/- H·y vÏ c¸c gãc l­ỵng gi¸c (OM,OM’)=>0; (OM,OM’)=<0.
	3. Tiến trình bài học:
Hoạt động 1 : Dẫn đến Định nghĩa phép quay 
Ho¹t ®éng cđa gi¸o viªn
Ho¹t ®éng cđa häc sinh
-Gi¸o viªn ®Ỉt vÊn ®Ị: Quan s¸t c¸c lo¹i chuyĨn ®éng sau: Sù dÞch chuyĨn cđa nh÷ng chiÕc kim ®ång hå, sù dÞch chuyĨn cđa nh÷ng b¸nh xe r¨ng c­a, ®éng t¸c xoÌ mét chiÕc qu¹t giÊy....C¸c sù dÞch chuyĨn nµy gièng nhau ë ®iĨm nµo? 
-VËy nh­ thÕ nµo ®­ỵc gäi lµ phÐp quay?
-Gv th«ng b¸o ®Þnh nghÜa phÐp quay: 
Cho ®iĨm O vµ gãc. PhÐp biÕn h×nh biÕn mçi ®iĨm O thµnh chÝnh nã, biÕn mçi ®iĨm M kh¸c O Thµnh ®iĨm M’ sao cho OM’=OM vµ gãc l­ỵng gi¸c (OM,OM’)= ®­ỵc gäi lµ phÐp quay t©m O gãc 
-Gv nhÊn m¹nh: 
+§iĨm O ®­ỵc gäi lµ t©m quay.
+ ®­ỵc gäi lµ gãc quay.
+PhÐp quay t©m O gãc §­ỵc ký hiƯu lµ 
-Gv yªu cÇu hs nghiªn cøu vÝ dơ 1 ë SGK.
- GV hái: PhÐp quay x¸c ®Þnh ®­ỵc khi biÕt nh÷ng yÕu tè nµo?
-Gv yªu cÇu hs gi¶i bµi to¸n ë .
-Gv l­u ý häc sinh: ChiỊu d­¬ng cđa phÐp quay lµ chiỊu d­¬ng cđa ®­êng trßn l­ỵng gi¸c.
-Gv yªu cÇu hs tr¶ lêi c©u hái 2 ë 
-XÐt c¸c tr­êng hỵp ®Ỉc biƯt:
+Khi = k2 th× phÐp quay cã g× ®Ỉc biƯt?
+Khi = (2k+1) th× phÐp quay cã g× ®Ỉc biƯt?
-Gv yªu cÇu hs tr¶ lêi c©u hái ë .
-Hs l¾ng nghe, suy nghÜ vµ t×m ®iĨm gièng nhau gi÷a c¸c sù dÞch chuyĨn ®ã.
C©u tr¶ lêi cã thĨ lµ: §Ịu cã c¸c ®iĨm quay xung quanh mét ®iĨm.
-Hs tiÕp thu, vÏ h×nh vµ ghi nhí.
-Hs nghiªn cøu vÝ dơ 1 ë SGK.
-PhÐp quay x¸c ®Þnh ®­ỵc khi biÕt t©m quay O vµ gãc quay 
-Hs tiÕn hµnh gi¶i. KÕt qu¶:
+= (OA;OB)+ k2
+= (OC;OD)+ k2
- Hs tiÕp thu, vÏ h×nh vµ ghi nhí.
-Hs tr¶ lêi: khi b¸nh xe A quay theo chiỊu d­¬ng th× b¸nh xe B quay theo chiỊu ©m.
-Hs suy nghÜ, tr¶ lêi:
+ lµ phÐp ®ång nhÊt.
+ lµ phÐp ®èi xøng t©m
-Kim phĩt quay 10800
-Kim giê quay 900.
Ho¹t ®éng 2: TÝnh chÊt
Ho¹t ®éng cđa gi¸o viªn
Ho¹t ®éng cđa häc sinh
-Gv ®Ỉt vÊn ®Ị : Quan s¸t chiÕc tay l¸i trªn tay ng­êi l¸i xe ta thÊy khi ng­êi l¸i xe quay tay l¸i mét gãc nµo ®ã th× hai ®iĨm A vµ B trªn tay l¸i cịng quay theo. Tuy vÞ trÝ A vµ B thay ®ỉi nh­ng kho¶ng c¸ch gi÷a chĩng kh«ng thay ®ỉi.
-Gv nªu bµi to¸n: Cho hai ®iĨm A, B vµ O, gäi A’ vµ B’ lÇn l­ỵt lµ ¶nh cđa A vµ B qua phÐp quay t©m O, gãc . H·y chøng minh r»ng AB= A’B’.
-Gv yªu cÇu 1hs tãm t¾t bµi to¸n.
-Gv yªu cÇu 1 hs lªn b¶ng vÏ h×nh.
-Gv yªu cÇu mét hs chøng minh bµi to¸n.
 Gỵi ý : H·y chøng minh hai tam gi¸c b»ng nhau.
Gv h­íng dÉn hs tù rĩt ra tÝnh chÊt 1.
Gv th«ng b¸o tÝnh chÊt 2; (SGK).
-Gv yªu cÇu hs chøng minh tÝnh chÊt: PhÐp quay biÕn ®o¹n th¼ng thµnh ®o¹n th¼ng b»ng nã.
Gỵi ý: xem l¹i tÝnh chÊt 1.
-Gv yªu cÇu hs chøng minh tÝnh chÊt: PhÐp quay biÕn tam gi¸c thµnh tam gi¸c b»ng nã.
- Gỵi ý: H·y kĨ tªn c¸c tr­êng hỵp b»ng nhau cđa hai tam gi¸c.
-H·y chøng minh .
-Gv yªu cÇu hs chøng minh tÝnh chÊt: PhÐp quay biÕn ®­êng trßn thµnh ®­êng trßn cã cïng b¸n kÝnh.
Gv l­u ý hs: phÐp quay biÕn ®­êng th¼ng thµnh ®­êng th¼ng cã gãc b»ng hoỈc bï víi gãc 
-Hs tiÕp nhËn vÊn ®Ị.
-Hs tãm t¾t bµi to¸n vµ vÏ h×nh.
 Cho 
Chøng minh: AB=A’B’
-Hs chøng minh theo sù gỵi ý cđa gv.
Hs: PhÐp quay b¶o toµn kho¶ng c¸ch gi÷a hai ®iĨm bÊt kú.
-Hs tiÕp thu ghi nhí.
-Hs sư dơng tÝnh chÊt 1 vµ suy ra ®iỊu cÇn chøng minh.
-Hs tiÕn hµnh chøng minh theo sù ®Þnh h­íng cđa gi¸o viªn:
+ Hs sư dơng tr­êng hỵp hai tam gi¸c b»ng nhau theo tr­êng hỵp c.c.c.
-Hs tiÕn hµnh chøng minh:
 +Cm: OI=OI’
 +Cm: OA=OA’
 +Cm: IA= IA’
V. TỔNG KẾT HƯỚNG DẪN HỌC TẬP:
 1.Tổng kết: 
Câu 1:Nêu ĐN phép quay và t/c phép quay ?
 2.Hướng dẫn học tập: 
-Xem bài và các VD đã giải 
 -Giải bài tập: 1,2 /19 SGK
VI. PHỤ LỤC:
Tuần CM:5
Tiết PPCT:5 
LUYỆN TẬP
I.MỤC TIÊU:
	Kiến thức:
HS biết: - Định nghĩa phép quay. các tính chất của phép quay 
HS hiểu: - Định nghĩa phép quay. các tính chất của phép quay	
Kĩ năng: 
HS thực hiện được: Dựng được ảnh của một điểm qua phép quay đã cho.
HS thực hiện thành thạo: Dựng được ảnh của một điểm qua phép quay hình đã cho.
	Thái độ:
-Thói quen: Biết quan sát và phán đốn chính xác, biết quy lạ về quen.
-Tính cách: Cẩn thận, chính xác, tích cực hoạt động
II. NỘI DUNG HỌC TẬP:
 Sửa BT 1,2 trang 19 SGK và bổ sung them BT 1 trang 18 SBT.
III. CHUẨN BỊ:
	Giáo viên: Phiếu học tập, giáo án
	Học sinh:Tập ghi chép, SGK, đọc trước bài mới ở nhà
IV. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP:
	1. Ổn định tổ chức kiểm diện: Kiểm tra sĩ số lớp.
	2. Kiểm tra miệng: 
	Câu hỏi:1/-đĐN phép quay tâm O gĩc quay ?
 2/- Nêu tính chất phép quay?
	3. Tiến trình bài học:
HĐ 1: Giải BT1/19 SGK
Cho hình vuơng ABCD tâm O. a/Tìm ảnh của điểm C qua phép quay tâm A gĩc quay 900
 b/Tìm ảnh của đường thẳng BC qua phép quay tâm O gĩc quay 900
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Ghi bảng – Trình chiếu
- GV yêu cầu 2 HS lên bảng sửa Bài tập 1/19 SGK 
- GV gọi HS nhận xét, bổ sung (nếu cần).
- GV chốt lại lời giải đúng.
- 2 HS lên bảng giải bài tập 1.
Các HS cịn nhận xét, sủa sai, bổ sung(nếu cần).
Giải.
a. Dựng điểm E sao cho D là trung điểm đoạn thẳng EC
vuơng cân tại A
b.Ta cĩ: 
HĐ 2: Giải BT2/19 SGK
Trong mp tọa độ cho điểm A(2;0)và đt d: x+y-2=0. Tìm ảnh của A và d qua phép quay tâm O gĩc quay 900
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Ghi bảng – Trình chiếu
- GV yêu cầu 2 HS lên bảng sửa Bài tập 2/19 SGK 
- GV gọi HS nhận xét, bổ sung (nếu cần).
- GV chốt lại lời giải đúng.
- 2 HS lên bảng giải bài tập 1.
Các HS cịn nhận xét, sủa sai, bổ sung(nếu cần).
Giải.
a. Gọi A’(0;2). Ta cĩ
b.Ta cĩ: đt d đi qua 2 điểm A, A’
Với B(-2;0)
là đt đi qua 2 điểm A’,B
HĐ 3: CHỨNG MINH MỘT SỐ TÍNH CHẤT HÌNH HỌC.
Bài 1: ( 1.18_SBT ) Cho tam giác ABC. Dựng về phía ngồi của tam giác các hình vuơng BCIJ, ACMN, ABEF và O, P, Q lần lượt là tâm đối xứng của chúng.
a. Gọi D là trung điểm của AB. Chứng minh rằng DOP là tam giác vuơng cân đỉnh D.
b. Chứng minh AO vuơng gĩc với PQ và AO = PQ.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Ghi bảng – Trình chiếu
- GV yêu cầu HS các nhĩm xem nội dung Bài tập 1 và thảo luận tìm lời giải bài tốn.
- GV gọi HS đại diện nhĩm cĩ kết quả nhanh nhất.
- GV gọi HS nhận xét, bổ sung (nếu cần).
- GV nêu lời giải đúng.
Câu hỏi gợi ý:
a. 
Chú ý: Gĩc quay bằng 900 nên (MB, AI) = 900.
b. 
- HS vẽ hình thảo luận theo nhĩm đưa ra lời giải bài tốn.
- HS cử đại diện của nhĩm trình bày lời giải câu a.
HS nhận xét, sủa sai, bổ sung(nếu cần).
- HS cử đại diện của nhĩm trình bày lời giải câu b.
- HS nhận xét, sửa sai, bổ sung (nếu cần).
O
P
M
N
I
J
D
Q
E
F
B
A
C
Giải.
a. Ta cĩ:
Từ (1), (2) suy ra: BM = AI (4)
Từ (3) suy ra: (MB, AI) = 900 (5)
Xét tam giác ABM ta cĩ: 
 DP // BM và (6)
Xét tam giác ABI ta cĩ: 
 DO // AI và (7)
Từ (4), (5), (6) và (7) suy ra:
 DP = DO và 
Hay tam giác DOP là tam giác vuơng cân.
b. Ta cĩ:
Từ (1) và (2) suy ra: OA = PQ
Từ (3) suy ra (OA, PQ) = 900
V. TỔNG KẾT HƯỚNG DẪN HỌC TẬP:
 1.Tổng kết: 
Gọi HS nêu các dạng bài tập đã giải và phương pháp giải.
 2.Hướng dẫn học tập: 
- Xem lại và học lý thuyết theo SGK.
- Xem lại các dạng bài tập của phép biến hình.
- Xem trước bài: KHÁI NIỆM VỀ PHÉP DỜI HÌNH VÀ HAI HÌNH BẰNG NHAU.
VI. PHỤ LỤC: