Giáo án Lịch sử 7 - Bài 28: Sự phát triển của văn hóa dân tộc cuối thế kỉ XVIII - Nửa đầu thế kỉ XIX - Dương Thị Oanh - Trường THCS Lê Hồng Phong

Tuần 33 	 NS: 20/4/2013
Tiết 63 	 NG: 22/4/2013
Bài 28: SỰ PHÁT TRIỂN CỦA VĂN HOÁ DÂN TỘC
 (Cuối thế kỉ XVIII - nửa đầu TK XIX) (Tiết 1)
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. Kiến thức: Kết hợp kiến thức của môn Ngữ văn khi tìm hiểu về sự phát triển của văn hóa.
2. Tư tưởng: Giáo dục HS:
- Tôn trọng, ngưỡng mộ và tự hào với những thành tựu văn hoá và khoa học mà cha ông sáng tạo
- Góp phần hình thành ý thức, thái độ bảo vệ và phát huy các di sản văn hoá.
3. Kỹ năng: HS biết miêu tả, quan sát, phân tích và trình bày suy nghĩ 
II. CHUẨN BỊ :
1. GV: Tranh ảnh có liên quan đến các thành tựu văn hoá của bài.
2. HS: Tư liệu về thành tựu văn học - nghệ thuật.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC :
1. Kiểm tra 15 phút:
Câu 1(4 đ): Nguyên nhân dẫn đến cuộc khởi nghĩa nửa đầu TK XIX?
Câu 2 (6đ): Tóm tắt những nét chính về 2 cuộc khởi nghĩa lớn ở nửa đầu TK XIX?
2. Giới thiệu bài:
 Mặc dù các cuộc khởi nghĩa liên tục bùng nổ với chính sách phản động và lỗi thời của nhà Nguyễn, nhưng nền văn học - nghệ thuật phát triển mạnh mẽ hơn bao giờ hết.
3. Bài mới:
 I. VĂN HỌC - NGHỆ THUẬT
Hoạt động của GV – HS
Nội dung kiến thức cần đạt
Hoạt động 1: Tìm hiểu về văn học.
*GV dẫn dắt: Cuối TK XVIII nền văn học phát triển rực rỡ dưới nhiều hình thức, sau đó yêu cầu HS dựa vào thông tin mục 1/142 đàm thoại:
H: Văn học dân gian bao gồm những thể loại nào?
H: Kể tên vài tác phẩm mà em biết?
H: Cho biết tác giả và tác phẩm tiêu biểu nhất?
=>HS trả lời và bổ sung, GV chuẩn kiến thức và giải thích thêm: Với truyện Kiều - Nguyễn Du được đánh giá là danh nhân văn hoá thế giới.
*HS trao đổi bàn (2’): Điểm mới của nền văn học giai đoạn này? Hiện tượng đó nói lên điều gì?
HS: Cuộc đấu tranh của những người phụ nữ đòi quyền cơ bản ...
=>GV trích dẫn vài câu hoặc một đoạn thơ của một trong các tác giả nói trên (Bánh trôi nước - Hồ Xuân Hương, truyện Kiều - Nguyễn Du) ...
H: Văn học thời kì này phản ánh nội dung gì?
=>HS trả lời - GV chuẩn kiến thức và yêu cầu HS thảo luận nhóm (3’): Tại sao văn học bác học thời kì này phát triển rực rỡ và đạt đỉnh cao?
=>Đại diện nhóm HS trả lời – các nhóm hS bổ sung, GV chuẩn kiến thức và chốt lại: Vì đây là giai đoạn khủng hoảng trầm trọng của chế độ phong kiến – giai đoạn mà cơn bão táp cách mạng sôi động trong lịch sử -> văn học phát triển mạnh, phản ánh hiện thực xã hội.
Hoạt động 2: Tìm hiểu vài nét về nghệ thuật.
*GV dẫn dắt: Nghệ thuật dân gian phát triển phong phú, sau đó yêu cầu HS dựa vào thông tin mục 2/143 cho biết:
H: Văn nghệ dân gian bao gồm những thể loại nào?
HS: kể ở miền xuôi, miền núi ...
*HS liên hệ (2’): Quê em có những điệu hát dân gian nào?
HS: suy nghĩ, kể và có thể hát.
=>GV giới thiệu dòng tranh Đông Hồ, yêu cầu HS quan sát ảnh /143 và nhận xét? 
HS: Bức ảnh mang tính dân tộc, phản ánh sinh hoạt và nguyện vọng nhân dân ...
=>GV chuẩn kiến thức và bổ sung: Ước mong của chú bé chăn trâu là thổi sáo và thả diều – đây là thú vui và ước mong cuộc sống thanh bình của người dân lao động.
H: Nêu thành tựu nổi bật về kiến trúc thời kì này?
HS: kể theo Sgk /144,
=>GV giới thiệu cho HS quan sát ảnh về chùa Tây Phương và nhận xét? (kiến trúc đặc sắc: mái cong kiểu cung đình tạo sự uy nghiêm ...), và GV bổ sung: Chùa xây dựng 1794, có 18 pho tượng La Hán với các phong cách khác nhau.
H: Thời kì này, nước ta có những nghệ thuật gì?
=>HS trả lời theo đoạn trích /144, GV chuẩn kiến thức - giới thiệu cho HS quan sát ảnh /145, giáo dục HS bảo vệ DSVH. GV chốt lại bài học.
1. Văn học:
- Văn học dân gian gồm ca dao, tục ngữ, truyện Nôm dài.
- Văn học bác học (truyện Kiều - Nguyễn Du)
- Xuất hiện nhiều nhà thơ nữ nổi tiếng (Hồ Xuân Hương, Đoàn Thị Điểm).
=>Phản ánh cuộc sống xã hội và nguyện vọng nhân dân.
2. Nghệ thuật:
- Văn nghệ dân gian (sân khấu chèo, tuồng...).
- Tranh dân gian: dòng tranh Đông Hồ (Bắc Ninh).
- Kiến trúc (chùa Tây Phương – Hà Tây).
- Nghệ thuật (tạc tượng – đúc đồng)
4. Củng cố: *HS trả lời các câu hỏi:
- Nhận xét của em về văn học - nghệ thuật thời kì này?
- Cảm nhận của em về những thành tựu đó?
5. Hướng dẫn về nhà:
- Học bài theo nội dung bài học.
- Tìm hiểu các thành tựu về khoa học kĩ thuật.
- Chuẩn bị tiết sau học bài 28 - mục II.
* Rút kinh nghiệm: