Giáo án môn Hóa học 9 - Học kì II

i¶ng.
Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß
Néi dung kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng.
 ? KhÝ etilen cã nh÷ng tÝnh chÊt vËt lÝ nµo.
 QS m« h×nh ph©n tư C2H4(H§ nhãm)
 ? ViÕt CTCT cđa ph©n tư C2H4.
 ? NhËn xÐt vỊ liªn kÕt gi÷a hai nguyªn tư C trong ph©n tư C2H4.
 ? S¶n phÈm cđa ph¶n øng ®èt ch¸y etilen lµ g×
 ? ViÕt ptp­
 HSQS tranh vÏ H4. 8 - T118/SGK
 ? Etilen cã ph¶n øng víi dd Br2 kh«ng
 ? NhËn xÐt hiƯn t­ỵng vµ viÕt ptp­
 ? Ph¶n øng trïng hỵp lµ g×
 ? Cho biÕt sù kh¸c nhau vỊ thµnh phÇn ph©n tư vµ ®Ỉc ®iĨm cÊu t¹o cđa etilen so víi s¶n phÈm.
 ? TÝnh chÊt cđa polietilen.
 QS s¬ ®å – T118/SGK
 ? Etilen cã nh÷ng øng dơng quan träng nµo.
I. TÝnh chÊt vËt lÝ
 Etilen lµ chÊt khÝ, kh«ng mµu, Ýt tan trong n­íc, h¬i nhĐ h¬n kh«ng khÝ.
L­u ý: Etilen kh«ng cã s½n trong tù nhiªn.
II. CÊu t¹o ph©n tư.
1. CTCT
 H H
 C == C viÕt gän CH2= CH2.
 H H
2. NhËn xÐt
- Gi÷a hai nguyªn tư cacbon cã hai liªn kÕt à liªn kÕt ®«i.
- Trong liªn kÕt ®«i cã mét liªn kÕt kÐm bỊn, dƠ bÞ ®øt ra trong c¸c ph¶n øng hãa häc.
III. TÝnh chÊt hãa häc
1. Ph¶n øng ch¸y
C2H4 + 3O2 t0 2CO2 + 2H2O.
2. Ph¶n øng lµm mÊt mµu dd Br2.
* ThÝ nghiƯm H4. 8 – T118/SGK.
* HiƯn t­ỵng: dd Br2 bÞ mÊt mµu.
* Ptp­: CH2= CH2 + Br2 à CH2Br- CH2Br.
 §ibrometan
L­u ý: C2H4 dƠ tham gia ph¶n øng céng ë liªn kÕt ®«i: céng H2, Cl2 ë ®iỊu kiƯn thÝch hỵp.
3. Ph¶n øng trïng hỵp.
+ CH2= CH2+ CH2= CH2+ t0, xt, p 
 - CH2- CH2- CH2- CH2- 
 Poli etilen
* Poli etilen lµ chÊt r¾n, kh«ng tan trong n­íc, kh«ng ®éc, lµ nguyªn liƯu trong c«ng nghiƯp chÊt dỴo.
IV. øng dơng ( S¬ ®å – T118/SGK ).
* Lµ nguyªn liƯu ®Ĩ ®iỊu chÕ nhùa P. E, nhùa PVC, axit axetic, r­ỵu etylic, ®icloetan.
* Lµ chÊt kÝch thÝch giĩp qu¶ mau chÝn.
 D. Cđng cè
 ? Bµi häc cÇn ghi nhí nh¬÷ng néi dung kiÕn thøc nµo.
 ? Bµi 1, 2 – T119/SGK.
 E. H­íng dÉn vỊ nhµ.
 * Lµm bµi 3, 4 – T119/SGK; Bµi 37. 2, 37. 3, 37. 4 – T42/SBT.
 * §äc tr­íc bµi 38/SGK
----------------------------------------------------
TuÇn 24
So¹n:.
D¹y:..
TiÕt 47: Bµi 38: Axetilen ( C2H2 = 24 ).
 I. Mơc tiªu bµi häc
 Häc sinh hiĨu ®­ỵc CTCT, tÝnh chÊt vµ øng dơng cđa axetilen.
 BiÕt so s¸nh CTCT, tÝnh chÊt cđa axetilen víi etilen, mªtan, cđng cè kÜ n¨ng viÕt ptp­ céng.
 II. ChuÈn bÞ 
 M« h×nh ph©n tư C2H2, tranh vÏ c¸c s¶n phÈm øng dơng cđa axetilen.
 §Êt ®Ìn, n­íc vµ dd Br2.
 B×nh cÇu, phƠu chiÕt, chËu thủ tinh, èng dÉn khÝ, b×nh thu khÝ.
 III. TiÕn tr×nh bµi d¹y.
 A. ỉn ®Þnh tỉ chøc
 B. KiĨm tra bµi cị
 ? Bµi 2 – T119/SGK.
 ? Bµi 3 –T119/SGK.
 C. Néi dung bµi gi¶ng.
Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß
Néi dung kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng.
 HSQS lä ®ùng khÝ C2H2 vµ cho biÕt c¸c tÝnh chÊt vËt lÝ cđa khÝ axetilen ( NÕu kh«ng cã khÝ axetilen, yªu cÇu häc sinh ®äc SGK vµ tãm t¾t c¸c tÝnh chÊt vËt lÝ cđa axetilen).
 ? Cho biÕt sù kh¸c nhau vỊ thµnh phÇn ph©n tư cđa C2H2 vµ C2H4.
 ? QS m« h×nh ph©n tư C2H2 vµ viÕt CTCT
 ? NhËn xÐt vỊ ®Ỉc ®iĨm cÊu t¹o ph©n tư C2H2 
 GV tiÕn hµnh thÝ nghiƯm, HSQS
 ? NhËn xÐt hiƯn t­ỵng, viÕt ptp­
 ? NhËn xÐt CTPT cđa s¶n phÈm céng gi÷a axetilen vµ brom ( chĩ ý liªn kÕt ).
 ? Axetilen cã nh÷ng øng dơng g×
 QS s¬ ®å ®iỊu chÕ axetilen tõ ®Êt ®Ìn, m« t¶ qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cđa thiÕt bÞ, vai trß cđa b×nh ®ùng dd NaOH.
 ? ViÕt ptp­
 GV giíi thiƯu ph­¬ng ph¸p ®iỊu chÕ C2H2 tõ mªtan.
I. TÝnh chÊt vËt lÝ
 Axetilen lµ chÊt khÝ, kh«ng mµu, kh«ng mïi, Ýt tan trong n­íc, nhĐ h¬n kh«ng khÝ.
II. CÊu t¹o ph©n tư
 H – C C – H 
* NhËn xÐt:
 Gi÷a hai nguyªn tư cacbon cã 3 liªn kÕt gäi lµ liªn kÕt ba.
 Trong liªn kÕt ba cã hai liªn kÕt kÐm bỊn dƠ bÞ ®øt ra trong c¸c ph¶n øng hãa häc.
III. TÝnh chÊt hãa häc
1. Ph¶n øng ch¸y
2C2H2 + 5O2 t0 4CO2 + 2H2O.
2. Ph¶n øng céng brom
CH CH(k) + Br-Br(dd) à Br-CH=CH-Br.
Br-CH=CH-Br +Br-Br à Br2- CH – CH – Br2
 Chĩ ý: C2H2 cßn tham gia ph¶n øng céngvíi H2 vµ mét sè chÊt kh¸c.
IV. øng dơng – T121/SGK.
 * Lµm nhiªn liƯu trong ®Ìn x× oxi – axetilen.
 * Lµ nguyªn liƯu ®Ĩ s¶n xuÊt nhùa PVC, cao su, axit axetic vµ nhiỊu chÊt kh¸c.
V. §iỊu chÕ.
1. Ph­¬ng ph¸p 1
Canxi cacbua + N­íc
CaC2(r) + H2O(l) à C2H2(k) + Ca(OH)2.
2. Ph­¬ng ph¸p 2
NhiƯt ph©n khÝ mªtan ë nhiƯt ®é cao:
2CH4(k) t0 cao C2H2(k) + H2(k).
 D. Cđng cè
 * KÕt hỵp víi néi dung bµi gi¶ng.
 * Bµi 1 –T122/SGK.
 E. H­íng dÉn vỊ nhµ.
 * Lµm bµi 2, 3, 4, 5 – T122/SGK.
 * Häc vµ xem tr­íc bµi 39/SGK.
------------------------------------------------------
So¹n:
D¹y:
TiÕt 48: Bµi 39: Benzen ( C6H6 = 78 ).
 I. Mơc tiªu bµi häc
 Häc sinh hiĨu ®­ỵc CTCT cđa benzen, hĨu ®­ỵc tÝnh chÊt vËt lÝ, tÝnh chÊt hãa häc vµ øng dơng cđa benzen.
 Cđng cè c¸ch viÕt CTCT, c¸c ptp­ vµ c¸ch gi¶i bµi tËp hãa häc h÷u c¬.
 II. ChuÈn bÞ
 Tranh vÏ m« t¶ thÝ nghiƯm ph¶n øng cđa benzen víi brom.
 Benzen, dÇu ¨n, dd brom, n­íc, khay ®ùng, gi¸ chøa èng nghiƯm.
 III. TiÕn tr×nh bµi d¹y.
 A. ỉn ®Þnh tỉ chøc
 B. KiĨm tra bµi cị.
 ? Bµi 1, 2 – T122/SGK.
 C. Néi dung bµi gi¶ng.
Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß
Néi dung kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng.
 GV tiÕn hµnh thÝ nghiƯm 1, 2 – T123/SGK, HS quan s¸t
 ? Cho biÕt benzen cã nh÷ng tÝnh chÊt vËt lÝ nµo
 GV th«ng b¸o cÊu t¹o m¹ch vßng cđa benzen.
 ? NhËn xÐt c¸c ®Ỉc ®iĨm trong c«ng thøc cÊu t¹o cđa benzen
 ? M« t¶ m« h×nh ph©n tư benzen.
 ? Dùa vµo c«ng thøc cÊu t¹o, dù ®o¸n c¸c tÝnh chÊt hãa häc cđa benzen.
 ? Benzen cã t¸c dơng víi oxi kh«ng ( GV giíi thiƯu ptp­ ).
 GV m« t¶ thÝ nghiƯm nh­ H4. 15- T124/SGK.
 ? NhËn xÐt hiƯn t­ỵng vµ viÕt ptp­.
 ? Ph¶n øng céng cđa benzen x¶y ra nh­ thÕ nµo
 ? ViÕt ptp­
 ? Rĩt ra kÕt luËn g× vỊ tÝnh chÊt hãa häc cđa benzen.
 ? §äc SGK vµ cho biÕt nh­nngx øng dơng cđa benzen.
I. TÝnh chÊt vËt lÝ – T123/SGK.
 Benzen lµ chÊt láng, kh«ng mµu, kh«ng tan trong n­íc, hoµ tan ®­ỵc nhiỊu chÊt, ®éc.
II. CÊu t¹o ph©n tư.
 C- H
H- C C- H
 hoỈc 
H- C C- H
 C- H
 * NhËn xÐt: Trong CTCT cđa benzen, s¸u nguyªn tư cacbon liªn kÕt víi nhau t¹o thµnh vßng s¸u c¹nh ®Ịu, cã 3 liªn kÕt ®«i xen kÏ ba liªn kÕt ®¬n.
III. TÝnh chÊt hãa häc
1. Benzen cã ch¸y kh«ng ?
 2C6H6 + 15O2 t0 12CO2 + 6H2O.
 L­u ý: S¶n phÈm ch¸y cđa benzen, ngoµi khÝ cabonic, h¬i n­íc cßn cã muéi than.
2. Ph¶n øng thÕ ( thÕ brom ).
C6H6(l) + Br2(l) Fe,t0 C6H5Br(l) + HBr(k).
 Brom benzen
3. Ph¶n øng céng ( céng H2 ).
 C6H6 + 3H2 Ni, t0 C6H12O6.
 Benzen Xiclohexan.
* KÕt luËn: Do ph©n tư cã cÊu t¹o ®Ỉc biƯt nªn benzen võa cã ph¶n øng thÕ võa cã ph¶n øng céng.
IV. øng dơng
 Benzen lµ nguyªn liƯu ®Ĩ s¶n xuÊt chÊt dỴo, phÈm nhuém, thuèc trõ s©u, d­ỵc phÈm,
 Benzen ®­ỵc dïng lµm dung m«i trong c«ng nghiƯp vµ trong phßng thÝ nghiƯm.
 D. Cđng cè
 ? Nªu nh÷ng néi dung cÇn ghi nhí cđa bµi häc
 ? Bµi 1, 2 – T125/SGK.
 E. H­íng dÉn vỊ nhµ.
 * Lµm bµi 3, 4 – T125/SGK; Bµi 39. 1, 39. 3, 39. 4 – T44/SBT.
 * §äc tr­íc bµi 40/SGK.
-----------------------------------------------------
TuÇn 25
So¹n:..
D¹y:..
TiÕt 49: Bµi 40: DÇu má vµ khÝ thiªn nhiªn.
 I. Mơc tiªu bµi häc
 Häc sinh hiĨu ®­ỵc tÝnh chÊt vËt lÝ, tr¹ng th¸i tù nhiªn, thµnh phÇn, c¸ch khai th¸c, chÕ biÕn vµ c¸c øng dơng cđa dÇu má.
 Häc sinh biÕt ®­ỵc cr¨ckinh lµ mét ph­¬ng ph¸p quan träng ®Ĩ chÕ biÕn dÇu má.
 Häc sinh n¾m ®­ỵc ®Ỉc ®iĨm c¬ b¶n cđa dÇu má ë ViƯt Nam, vÞ trÝ mét sè má dÇu, má khÝ vµ t×nh h×nh khai th¸c dÇu khÝ ë n­íc ta.
 Häc sinh biÕt c¸ch b¶o qu¶n vµ phßng chèng ch¸y nỉ, chèng « nhiƠm m«i tr­êng khi sư dơng dÇu khÝ.
 II. ChuÈn bÞ
 MÉu dÇu má, tranh vÏ s¬ ®å tr­ng cÊt dÇu má vµ øng dơng cđa c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn tõ dÇu má. 
 III. TiÕn t×nh bµi d¹y
 A. ỉn ®Þnh tỉ chøc
 B. KiĨm tra bµi cị
 ? Tr×nh bµy tÝnh chÊt hãa häc cđa benzzen
 ? Bµi 4 – T125/SGK.
 C. Néi dung bµi gi¶ng.
Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß
Néi dung kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng.
 ? Quan s¸t mÉu dÇu má vµ cho biÕt c¸c tÝnh chÊt vËt lÝ cđa dÇu má
? DÇu má cã ë ®©u
 ? Thµnh phÇn chđ yÕu cđa má dÇu
 ? Lµm thÕ nµo ®Ĩ khai th¸c ®­ỵc dÇu má
 ? DÇu má ®­ỵc chÕ biÕn nh­ thÕ nµo
 ? S¶n phÈm chÝnh cđa qu¸ tr×nh chÕ biÕn lµ g×
 ? V× sao ph¶i cr¨ckinh dÇu má
 ? Thµnh phÇn chÝnh cđa khÝ thiªn nhiªn vµ nh÷ng øng dơng cđa nã
 ? Em biÕt g× vỊ dÇu má vµ khÝ thiªn nhiªn ë ViƯt Nam
 ? Cho biÕt vÞ trÝ, tr÷ l­ỵng, chÊt l­ỵng, t×nh h×nh khai th¸c vµ triĨn väng cđa dÇu má, khÝ thiªn nhiªn ë n­íc ta.
 ? §Þa danh nµo cã nhiỊu dÇu má nhÊt n­íc ta
 ? C¬ së läc dÇu ®­ỵc x©y dùng ë ®©u
I. DÇu má
1. TÝnh chÊt vËt lÝ
 DÇu má lµ chÊt láng, s¸nh, mµu n©u ®en, kh«ng tan trong n­íc vµ nhƯ h¬n n­íc.
2. Tr¹ng th¸i tù nhiªn vµ thµnh phÇn cđa dÇu má.
* DÇu má cã ë ®©u ?
- Cã s©u trong lßng ®Êt.
- Má dÇu cã 3 líp:
+ líp khÝ ë trªnà khÝ má dÇu ( chđ yÕu lµ CH4 ).
+ ®¸y lµ líp n­íc mỈn
+ gi÷ lµ dÇu má
* DÇu má ®­ỵc khai th¸c nh­ thÕ nµo ?
 Dïng khoan, khoan xuèng líp dÇu láng råi hĩt dÇu lªn.
3. C¸c s¶n phÈm chÕ biÕn tõ dÇu má.
 KhÝ ®èt, x¨ng, dÇu lưa, dÇu ®iezen, dÇu mazut, nhùa ®­êng.
DÇu nỈng cr¨ckinh X¨ng + Hçn hỵp khÝ.
II. KhÝ thiªn nhiªn
- Cã trong má khÝ, chđ yÕu lµ mªtan.
- Lµ nhiªn liƯu, nguyªn liƯu trong ®êi sèng vµ s¶n xuÊt.
III. DÇu má vµ khÝ thiªn nhiªn ë ViƯt Nam.
* VÞ trÝ: tËp trung ë thỊm lơc ®Þa phÝa nam ViƯt Nam.
* Tr÷ l­ỵng: 3 – 4 tØ tÊn.
* ChÊt l­ỵng: c¸c hỵp chÊt chøa l­u huúnh thÊp ( < 0, 5% ), song l¹i chøa nhiỊu parafin nªn dÇu má n­íc ta dƠ bÞ ®«ng ®Ỉc.
* T×nh h×nh khai th¸c:
- B¾t ®Çu khai th¸c n¨m 1986
- Tõ ®ã ®Õn nay viƯc khai th¸c dÇu má vµ khÝ thiªn nhiªn kh«ng ngõng ®­ỵc më réng.
- S¶n l­ỵng dÇu vµ khÝ t¨ng lªn liªn tơc.
 D. Cđng cè
 ? Tãm t¾t nh÷ng kiÕn thøc cÇn nhí cđa bµi häc
 ? Bµi 1, 2 – T129/SGK.
 E. H­íng d·n vỊ nhµ.
 * Lµm bµi 3, 4 – T129/SGK; Bµi 40. 2, 40. 5, 40. 6 – T45/SBT.
 * §äc tr­íc bµi 41/SGK.
-------------------------------------------------------------
So¹n:.
D¹y:.
TiÕt 50: Bµi 41: Nhiªn liƯu
 I. Mơc tiªu bµi häc
 Häc sinh hiĨu ®­ỵc nhiªn liƯu lµ g× ? øng dơng cđa nhiªn liƯu trong ®êi sèng s¶n xuÊt vµ c¸c ph­¬ng ph¸p tiÕt kiƯm nhiªn liƯu khi sư dơng.
 II. ChuÈn bÞ.
 ¶nh, tranh vÏ vỊ c¸c lo¹i nhiªn liƯu.
 BiĨu ®å hµm l­ỵng cacbon trong than, n¨ng suÊt to¶ nhiƯt cđa c¸c lo¹i nhiªn liƯu.
 III. TiÕn tr×nh bµi d¹y.
 A. ỉn ®Þnh tỉ chøc
 B. KiĨm tra bµi cị.
 ? Bµi 3 – T129/SGK.
 C. Néi dung bµi gi¶ng
Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß
Néi dung kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng
 ? LÊy vÝ dơ vỊ c¸c chÊt ch¸y ®­ỵc
 ? Nhiªn liƯu lµ g×
 ? Cho biÕt tr¹ng th¸i cđa c¸c nhiªn liƯu trong vÝ dơ ë mơc I
 ? Em biÕt g× vỊ tõng lo¹i nhiªn liƯu trªn
 ? Cã mÊy lo¹i nhiªn liƯu( c¨n cø vµo tr¹ng th¸i cđa c¸c nhiªn liƯu ).
 ? KĨ tªn mét sè nhiªn liƯu láng
 ? Nhiªn liƯu láng ®­ỵc dïng lµm g×
 ? KĨ mét sè lo¹i nhiªn liƯu khÝ
 ? Nhiªn liƯu khÝ cã ®Ỉc ®iĨm g× vµ ®­ỵc dïng trong lÜnh vùc nµo
 ? Lµm thÕ nµo ®Ĩ sư dơng nhiªn liƯu cã hiƯu qu¶
 ? Tr×nh bµy c¸c c¸ch sư dơng nhiªn liƯu cã hiƯu qu¶
I. Nhiªn liƯu lµ g× ?
* VÝ dơ: than, x¨ng, dÇu khÝ ga,
* Kh¸i niƯm: nhiªn liƯu lµ nh÷ng chÊt ch¸y ®­ỵc, khi ch¸y to¶ nhiƯt vµ ph¸t s¸ng.
II. Ph©n lo¹i nhiªn liƯu
1. Nhiªn liƯu r¾n
- Than má: than gÇy, than mì, than x­¬ng, than non, than bïn,
- Gç, cđi, 
2. Nhiªn liƯu láng
- Gåm c¸c s¶n phÈm chÕ biÕn tõ dÇu má: x¨ng, dÇu,; cån.
- øng dơng: dïng trong ®éng c¬ ®èt trong, ®un nÊu vµ th¾p s¸ng.
3. Nhiªn liƯu khÝ.
- Gåm khÝ thiªn nhiªn, khÝ má dÇu, khÝ lß cao (CO),
- §¸c ®iĨm: n¨ng suÊt to¶ nhiƯt cao, dƠ ch¸y hoµn toµn, Ýt ®éc h¹i.
- øng dơng: dïng trong ®êi sèng vµ trong c«ng nghiƯp.
III. C¸ch sư dơng nhiªn liƯu cã hiƯu qu¶.
1. Cung cÊp ®đ oxi
2. T¨ng diƯn tÝch tiÕp xĩc gi÷a nhiªn liƯu vµ oxi.
3. §iỊu chØnh phï hỵp l­ỵng nhiªn liƯu.
 D. Cđng cè
 ? Bµi häc cÇn ghi nhí nh÷ng néi dung kiÕn thøc nµo
 ? Bµi 1, 4 – T132/SGK.
 E. H­íng dÉn vỊ nhµ
 Lµm bµi 2, 3 – T132/SGK; Bµi 41. 1, 41. 4 – T46/SBT.
 §äc tr­íc bµi 42 vµ lµm bµi 2. 4 – T133/SGK.
-----------------------------------------------------------------
TuÇn 26
So¹n:.
D¹y:
TiÕt 51: Bµi 42: LuyƯn tËp ch­¬ng 4: Hi®rocacbon – Nhiªn liƯu.
 I. Mơc tiªu bµi häc
 Häc sinh ®­ỵc cđng cè l¹i c¸c kiÕn thøc ®· häc vỊ hi®rocacbon, mèi quan hƯ gi÷a cÊu t¹o vµ tÝnh chÊt hãa häc cđa c¸c hi®rocacbon.
 Cđng cè l¹i c¸c ph­¬ng ph¸p gi¶i bµi tËp nhËn biÕt, x¸c ®Þnh c«ng thøc ph©n tư cđa hỵp chÊt h÷u c¬.
 II. ChuÈn bÞ
 B¶ng phơ: kỴ b¶ng T133/SGK
 HS chuÈn bÞ phiÕu häc tËp, b¶ng T133/SGK.
 III. TiÕn tr×nh bµi d¹y.
 A. ỉn ®Þnh tỉ chøc
 B. KiĨm tra bµi cị
 ? Bµi 3 – T132/SGK
 ? Bµi 40. 5 – T45/SBT.
 C. Néi dơng luyƯn tËp
Ho¹t ®«ng cđa thÇy vµ trß
Néi dung kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng
 ? KĨ tªn c¸c hi®rocacbon ®· häc
 ? Nªu ng¾n gän ®Ỉc ®iĨm cÊu t¹o ph©n tư, tÝnh chÊt hãa häc ®Ỉc tr­ng cđa tõng lo¹i hi®rocacbon
 ? Cho biÕt nh÷ng øng dơng chÝnh cđa tõng lo¹i hi®rocacbon kĨ trªn.
 ? HS ho¹t ®éng nhãm, hoµn thiƯn b¶ng T133/SGK. ( 2HS/nhãm).
 ? 1 nhãm HS lªn ®iỊn kÕt qu¶ vµo b¶ng phơ
 ? C¸c nhãm HS kh¸c trao ®ỉi, bỉ sung ®¸p ¸n cho nhau, nhËn xÐt kÕt qu¶ cđa nhãm trªn b¶ng 
 GV ch÷a vµ chèt kiÕn thøc ( nÕu cÇn).
 ? ViÕt c¸c ptp­ minh ho¹ cho c¸c p­ ®Ỉc tr­ng cđa mçi lo¹i hi®rocacbon ®· nªu.
 ? ViÕt CTCT cđa C3H6, C3H8 vµ C3H4.
 ? 3HS lªn b¶ng lµm, HS d­íi líp cïng lµm ra nh¸p 
 ? NhËn xÐt, cho ®iĨm.
 GV: ViÕt tÊt c¶ c¸c CTCT cđa c¸c hỵp chÊt ®· cho
 ? §äc ®Ị bµi
 GV h­íng dÉn HS ph©n tÝch yªu cÇu bµi to¸n => ch÷a bµi.
 a)
 ? TÝnh nC, nH dùa vµo nCO2, nH2O.
 ? Hỵp chÊt A do nh÷ng nguyªn tè hãa häc nµo cÊu t¹o nªn.
 ? X¸c ®Þnh CTPT cđa hỵp chÊt A
 b) 
 ? T×m c«ng thøc thùc nghiƯm cđa hỵp chÊt A 
 ? A cã lµm mÊt mµu dd Br2 kh«ng
 ? ViÕt ptp­ cđa A víi Cl2
I. KiÕn thøc cÇn nhí – T133/SGK
Mªtan
Etilen
Axetilen
Benzen
CTPT
CH4
CH2=CH2
C2H2
C6H6
§Ỉc ®iĨm CTPT
Cã 4 liªn kÕt ®¬n
Cã 1 liªn kÕt ®«i, trong liªn kÕt ®«i cã 1 lk kÐm bỊn
Cã 1 lk ba, trong lk ba cã 2 lk kÐm bỊn
Cã 3 lk ®«i xen kÏ víi 3 lk ®¬n thµnh h×nh lơc gi¸c ®Ịu
Ph¶n øng ®Ỉc tr­ng
ThÕ
Céng
Céng
Võa ph¶n øng thÕ, võa ph¶n øng céng
øng dơng chÝnh
Nhiªn liƯu
Nguyªn liƯu ®iỊu chÕ nhùa P.E, PVC, r­ỵu etylic, axit axetic
Nhiªn liƯu vµ nguyªn liƯu trong c«ng nghiƯp
Nguyªn liƯu quan träng trong c«ng nghiƯp.
 * Ph¶n øng minh ho¹
1. Mªtan: CH4 + Cl2 ¸nh s¸ng CH3Cl + HCl
2. Etilen: C2H4 + Br2 à C2H4Br2
3. Axetilen: C2H2 + Br2 à C2H2Br2
4. Benzen:
+ Ph¶n øng thÕ: C6H6 + Br2 Fe, t0 C6H5Br + HBr.
+ Ph¶n øng céng: C6H6 + 3H2 Ni, t0 C6H12
II. Bµi tËp
Bµi 1 – T133/SGK
* C3H6: * C3H8
1) CH2 = CH – CH3 CH3 – CH2 – CH3
2) CH2
 H2C CH2
*C3H4
1) CH3- C = CH 2) CH2 = C = CH2
3) CH2
 HC CH
Bµi 4 –T133/SGK
 a) Theo bµi: 
 * nCO2 = 8,8/44 = 0,2 (mol)
=> nC = nCO2 = 0,2(mol) => mC = 0,2. 12 = 2,4 (g).
 * nH2O = 5,4/18 = 0,3(mol).
=> nH = 2nH2O = 2. 0,3 = 0,6 (mol)
=> mH = 0,6. 1 = 0,6(g).
 Ta thÊy: mC + mH = 2,4 + 0,6 = 3 (g) lµ khèi l­ỵng hỵp chÊt A ®em ®èt => A lµ hi®rocacbon chØ gåm C vµ H trong ph©n tư.
 Gäi CTPT cđa hỵp chÊt A lµ CxHy ta cã: 
 x : y = mC/mH = 2,4/12 : 0,6/1 = 1 : 3.
b) CTPT cđa A cã d¹ng: (CH3)n
 V× MA 15n n < 2,3.
 * NÕu n = 1 => A lµ CH3 (lo¹i).
 * NÕu n = 2 => A lµ C2H6 (phï hỵp).
c) VËy A kh«ng lµm mÊt mµu dd brom.
d) Ph¶n øng cđa A víi clo:
 C2H6 + Cl2 ¸nh s¸ng C2H5Cl + HCl.
 D. Cđng cè
 KÕt hỵp víi néi dung luyƯn tËp
 E. H­íng dÉn vỊ nhµ
 * Lµm bµi 2, 3 – T133/SGK; Bµi 42. 2, 42. 5 – T47/SBT.
 * ChuÈn bÞ bµi thùc hµnh – T134/SGK.
--------------------------------------------------------------
So¹n:
D¹y:.
TiÕt 52: bµi 43: Thùc hµnh: TÝnh chÊt hãa häc cđa hii®rocacbon.
 I. Mơc tiªu bµi häc
 Häc sinh ®­ỵc cđng cè kiÕn thøc vỊ hi®r«cacbon, tiÕp tơc rÌn luyƯn c¸c kÜ n¨ng thùc hµnh hãa häc.
 Häc sinh cã ý thøc cÈn thËn, tiÕt kiƯm trong häc tËp, thùc hµnh hãa häc.
 II. ChuÈn bÞ
 Dơng cơ, hãa chÊt tiÕn hµnh 3 thÝ nghiƯm – T134/SGK.
 III. Néi dung thùc hµnh
 Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß
 Néi dung kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng
 ? Nªu c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiƯm.
 ? V× sao ph¶i ®Ëy kÝn èng nghiƯm nh¸nh khi nhá n­íc vµo CaC2.
 ? NhËn xÐt hiƯn t­ỵng, viÕt ptp­
 ? Nªu c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiƯm
 ? L¾p dơng cơ thÝ nghiƯm nh­ H4. 25b – T134/SGK.
 ? QS hiƯn t­ỵng, nhËn xÐt vµ viÕt ptp­ gi÷a C2H2 vµ O2.
 ? Nªu c¸ch tiÕn hµnh thÝ nghiƯm
 ? GVHDHS c¸ch lµm thÝ nghiƯm
 ? Quan s¸t hiƯn t­ỵng, nhËn xÐt.
 ? Hoµn thiƯn b¶n t­êng tr×nh
I. TiÕn hµnh thÝ nghiƯm
1. ThÝ nghiƯm 1: §iỊu chÕ axetilen.
* HiƯn t­ỵng: KhÝ axetilen ®Èy n­íc trong èng nghiƯm ra ®Ĩ chiÕm chç.
* Ptp­: CaC2 + 2H2O à C2H2 + Ca(OH)2.
2. ThÝ nghiƯm 2: TÝnh chÊt cđa axetilen.
a) T¸c dơng víi brom
* HiƯn t­ỵng: KhÝ C2H2 sinh ra lµm mÊt mµu dd brom.
* Ptp­: C2H2 + Br2 à C2H2Br2
b) T¸c dơng víi oxi
* HiƯn t­ỵng: KhÝ C2H2 ch¸y víi ngän lưa mµu xanh.
* Ptp­: 2C2H2 + 5O2 t0 4CO2 + 2H2O.
3. ThÝ nghiƯm 3: TÝnh chÊt vËt lÝ cđa benzen.
* HiƯn t­ỵng: Benzen kh«ng tan trong n­íc, nỉi lªn trong èng nghiƯm.
* Cho dd brom lo·ng vµo, benzen hßa tan dd brom thµnh dd vµng n©u nỉi lªn trªn.
II. ViÕt t­êng tr×nh.
 GV yªu cÇu häc sinh thu dän, rưa dơng cơ vµ hoµn thiƯn b¶n t­êng tr×nh à nép.
 D. Cđng cè
 KÕt hỵp víi néi dung thùc hµnh.
 E. H­íng dÉn vỊ nhµ
 * «n tËp tèt ®Ĩ lµm bµi kiĨm tra 1 tiÕt.
 * Xem tr­íc bµi 44/SGK.
---------------------------------------------------------------
TuÇn 27
So¹n:
D¹y:
Ch­¬ng 5: DÉn xuÊt cđa hi®rocacbon. Polime
TiÕt 54: Bµi 44: R­ỵu etylic ( C2H6O = 46 ).
 I. Mơc tiªu bµi häc
 Häc sinh n¾m ®­ỵc CTCT, tÝnh chÊt vËt lÝ, hãa häc vµ øng dơng cđa r­ỵu etylic.
 BiÕt nhãm – OH lµ nhãm nguyªn tư g©y ra tÝnh chÊt hãa häc ®Ỉc tr­ng cđa r­ỵu, biÕt ®é r­ỵu, c¸ch tÝnh ®é r­ỵu, c¸ch ®iỊu chÕ r­ỵu.
 BiÕt viÕt ptp­ vµ gi¶i mét sè bµi to¸n vỊ r­ỵu.
 II. ChuÈn bÞ
 M« h×nh ph©n tư r­ỵu etyllic, r­ỵu etylic, natri, n­íc ièt.
 èng nghiƯm, chÐn sø lo¹i nhá, ®Üa.
 III. TiÕn tr×nh bµi gi¶ng.
 A. ỉn ®Þnh tỉ chøc
 B. KiĨm tra bµi cị
 Giíi thiƯu ch­¬ng 5; giíi thiƯu bµi 44.
 C. Néi dung bµi gi¶ng
Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß
Néi dung kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng
 ? HSQS r­ỵu etylic à tiÕn hµnh thÝ nghiƯm hßa tan r­ỵu vµo n­íc
 ? NhËn xÐt hiƯn t­ỵng x¶y ra khi:
 hßa tan iot vµo r­ỵu etylic.
 GV gi¶i thÝch ®é cđa r­ỵu vµ c¸ch pha chÕ r­ỵu etylic.
 HSQS m« h×nh ph©n tư r­ỵu etylic
 ? Nh©n xÐt ®Ỉc ®iĨm cÊu t¹o vµ viÕt CTCT cđa ph©n tư r­ỵu etylic.
 GV gi¶i thÝch sù cã mỈt cđa nhãm – OH vµ ®Ỉc ®iĨm cđa nguyªn tư H trong nhãm – OH
 GVHDHS tiÕn hµnh thÝ nghiƯm ®èt r­ỵu etylic trªn ®Üa
 ? QS hiƯn t­ỵng vµ viÕt ptp­
 GV tiÕn hµnh thÝ nghiƯm nh­ H5.3/SGK
 ? QS, nhËn xÐt hiƯn t­ỵng, viÕt ptp­.
 GV giíi thiƯu
 HSQS s¬ ®å T138/SGK vµ cho biÕt nh÷ng øng dơng quan träng cđa r­ỵu etylic.
 ? Dùa vµo tÝnh chÊt nµo mµ r­ỵu etylic ®­ỵc dïng lµm nhiªn liƯu, dung m«i, nguyªn liƯu trong c«ng nghiƯp 
 ? R­ỵu etylic ®­ỵc ®iỊu chÕ nh­ thÕ nµo.
I. TÝnh chÊt vËt lÝ – T136/SGK.
1. TÝnh chÊt vËt lÝ
R­ỵu etylic lµ chÊt láng, kh«ng mµu, s«i ë 78,30C; nhĐ h¬n n­íc, tan v« h¹n trong n­íc, hßa tan ®­ỵc nhiỊu chÊt nh­ benzen, ièt,
2. §é r­ỵu
 Sè ml r­ỵu cã trong 100ml hçn hỵp r­ỵu vµ n­íc gäi lµ ®é r­ỵu.
II. CÊu t¹o ph©n tư
 H H
H – C – C – O – H hay CH3- CH2- OH.
 H H
* NhËn xÐt: Trong ph©n tư r­ỵu etylic cã nhãm – OH, nhãm – OH lµm cho r­ỵu cã tÝnh chÊt ®Ỉc tr­ng.
III. TÝnh chÊt hãa häc
1. Ph¶n øng ch¸y.
 C2H6O + 3O2 t0 2CO2 + 3H2O.
2. Ph¶n øng víi natri
 C2H5OH + 2Na à 2C2H5ONa + H2.
* NhËn xÐt: Nguyªn tư natri thay thÕ nguyªn tư H trong ph©n tư r­ỵu etylic.
3. Ph¶n øng víi axit axetic ( häc ë bµi 45 ).
IV. øng dơng (S¬ ®å – T136/SGK).
* Dïng ®Ĩ s¶n xuÊt r­ỵu bia, d­ỵc phÈm, axit axetic, cao su tỉng hỵp,
* Dïng lµm dung m«i pha n­íc hoa, pha vecni,
* L­u ý: uèng nhiỊu r­ỵu rÊt h¹i cho søc khoỴ.
V. §iỊu chÕ
1. Tinh bét lªn men R­ỵu etylic
2. C2H4 + H2O axit C2H5OH
 D. Cđng cè
 ? Bµi 2, 4 – T139/SGK.
 E. H­íng dÉn vỊ nhµ
 * Lµm bµi 1, 3, 5 – T139/SGK.
 * H­íng dÉn bµi 5
 - ViÕt ptp­
 - TÝnh nC2H5OH => nCO2 => VCO2(®ktc) 
 - TÝnh nO2 = > VO2(®ktc) => Vkk (®ktc)
------------------------------------------------
TuÇn 28
So¹n:
D¹y:.
TiÕt 55: Bµi 45: Axit axetic ( C2H4O2 = 60 ).
 I. Mơc tiªu bµi häc
 Häc sinh hiĨu ®­ỵc tÝnh chÊt vËt lÝ, c«ng thøc cÊu t¹o, tÝnh chÊt hãa häc cđa axit axetic.
 BiÕt ®­ỵc øng dơng vµ nguyªn t¾c ®iỊu chÕ axit axtic.
 Cã kÜ n¨ng viÕt ptp­ vµ kÜ n¨ng lµm bµi to¸n hãa häc h÷u c¬.
 II. ChuÈn bÞ
 M« h×nh ph©n tư axit axetic, axit axetic, r­ỵu etylic, natri, n­íc, dd H2SO4 ®Ỉc, èng nghiƯm, cỈp gç, èng hĩt, gi¸ ®ùng èng nghiƯm,
 III. TiÕn tr×nh bµi d¹y
 A. ỉn ®Þnh tỉ chøc
 B. KiĨm tra bµi cị
 ? Bµi 2 – T139/SGK
 ? Bµi 44. 3 – T48/SBT.
 C. Néi dung bµi gi¶ng
Ho¹t ®éng cđa thÇy vµ trß
Néi dung kiÕn thøc vµ kÜ n¨ng
 ? Quan s¸t vµ cho biÕt tÝnh chÊt vËt lÝ cđa axit axetic.
 ( GV lµm thÝ nghiƯm nhá tõ tõ axit axetic vµo n­íc à häc sinh nhËn xÐt ).
 ? HSQS m« h×nh ph©n tư axit axetic, viÕt CTCT vµ nhËn xÐt ®Ỉc ®iĨm cÊu t¹o cđa nã.
 GV tiÕn hµnh thÝ nghiƯm nh­ T141/SGK
 ? Axit axetic cã tÝnh chÊt hãa häc cđa axit kh«ng.
 GV tiÕn hµnh thÝ nghiƯm nh­ H5.5 – T141/SGK.
 ? Quan s¸t hiƯn t­ỵng x¶y ra, viÕt ptp­
 ? QS s¬ ®å T142/SGK vµ cho biÕt c¸c øng dơng cđa axit axetic.
 ? Ng­êi ta s¶n xuÊt giÊm ¨n nh­ thÕ nµo.
 ? Tr×nh bµy c¸c ph­¬ng ph¸p ®iỊu chÕ axit axetic.
I. TÝnh chÊt vËt lÝ
 Axit axetic lµ chÊt láng, kh«ng mµu, vÞ chua, tan v« h¹n trong n­íc.
II. C«ng thøc cÊu t¹o
 H H
 H – C – C – O – O – H hay CH3CH2OH.
 H H
 NhËn xÐt: Trong ph©n tư axit axetic cã nhãm – COOH lµm cho ph©n tư cã tÝnh axit.
III. TÝnh chÊt hãa häc
1. TÝnh chÊt hãa häc cđa axit
* ThÝ nghiƯm: Axit axetic t¸c dơng víi qïi tÝm; víi dd NaOH cã phenol phtalein; víi CuO; víi Zn; víi Na2CO3.
P­hh:
CH3COOH + NaOH à CH3COONa + H2O.
2CH3COOH + CuO à(CH3COO)2Cu + H2O
2CH3COOH + Zn à (CH3COO)2Zn + H2.
2CH3COOH +Na2CO3à2CH3COONa+H2O + CO2.
......
* NhËn xÐt: Axit axetic lµ mét axit h÷u c¬ cã tÝnh chÊt hãa häc cđa mét axit th«ng th­êng.
2. T¸c dơng víi r­ỵu etylic.
CH3COOH + HOC2H5 H2SO4®, t0 CH3COONa + H2O
 Etyl axetat
 L­u ý: S¶n phÈm gi÷a axit vµ r­ỵu gäi lµ este.
IV. øng dơng – T142/SGK.
 Axit axetic lµ nguyªn liƯu s¶n xuÊt chÊt dỴo, t¬ nh©n t¹o, d­ỵc phÈm, phÈm nhuém, thuèc diƯt c«n trïng, pha giÊm ¨n.
V. §iỊu chÕ
1. Tõ butan:
2C4H10 + 5O2 xt, t0 4CH3COOH + 2H2O.
2. Tõ r­ỵu etylic.
C2H5OH + O2 men giÊm CH3COOH + H2O.
 D. Cđng cè
 ? Bµi 1, 2, 4 – T143/SGK.
 E. H­íng dÉn vỊ nhµ
 Lµm bµi 3, 5, 6, 7, 8 – T 143/SGK.
 §äc tr­íc bµi 46/SGK.
---------------