Giáo án môn Lịch sử lớp 6 - Bài 12: Nước Văn Lang - Trường THCS Đồng Rùm

 Bài 12:NƯỚC VĂN LANG
Tuần: 13
Tiết: 13
Ngày dạy:
1/ MỤC TIÊU:
1.1/ Kiến thức: Giúp hs biết được:
 - Những nét cơ bản về điều kiện hình thành của nhà nước Văn Lang: Sự phát triển sản xuất, làm thủy lợi và giải quyết các vấn đề xung đột.
 - Nhà nước Văn Lang là nhà nước đầu tiên trong lịch sử, tuy còn sơ khai nhưng đó là 1 tổ chức đất nước vững bền, đánh dấu sự mở đầu cho thời kì dựng nước.
 - Tích hợp: Mục 1: Vùng đồng bằng ven sơng ở Bắc bộ và Bắc Trung bộ cĩ những thuận lợi, khĩ khăn khi mở rộng nghề trồng lúa. Điều kiện tự nhiên khác nhau nên cuộc sống con người cũng khác nhau.
1.2/ Kĩ năng: 
 - Bồi dưỡng cho HS kĩ năng nhận xét, so sánh, đánh giá các sự kiện lịch sử và kĩ năng vẽ sơ đồ 1 tổ chức nhà nước sơ khai.
1.3/ Thái độ:
 - Giáo dục hs lòng tự hào dân tộc, nước ta có 1 quá trình lịch sử lâu dài, đồng thời giáo dục cho HS tình cảm cộng đồng .
2/ NỘI DUNG HỌC TẬP:
	 - Điều kiện ra đời nhà nước Văn Lang.
	-Sơ lược về nước Văn Lang
3/ CHUẨN BỊ:
 3.1/ Giáo viên: - Sơ đồ tổ chức nhà nước Văn Lang.
3.2/ Học sinh: Trả lời câu hỏi bài mới.
4/ TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP:
4.1/ Ổn định tổ chức và kiểm diện: 61: 62: 63: 64:
4.2/ Kiểm tra miệng:
Câu hỏi
Đáp án
Điểm
? Sự phân cơng lao động trong xã hội được hình thành như thế nào? Sự phân cơng lao động đĩ đã dẫn đến điều gì?
 ( 8đ)
?Hơm nay chúng ta học bài gì? Bài này cĩ mấy mục? (2đ)
- Khi thuật luyện kim phát minh và nghề nơng trồng lúc nước ra đời, con người phải chuêy tâm làm một cơng việc nhất định, sự phân công trong lao động hình thành: Người phụ nữ ngồi việc thường tham gia sản xuất nơng nghiệp và làm đồ gốm, dệt vải; Nam giới một phần làm nơng nghiệp, đi săn, đánh cá; một phần chuyên tâm làm cơng việc chế tác cơng cụ
- Từ khi cĩ sự phân cơng lao động, sản xuất ngày càng phát triển, cuộc sống con người ngày càng ổ định.
 - Ở nhiều vùng đồng bằng ven các con sơng lớn hình thành các làng, bản (chiềng, chạ) 
HS trả lời,GV nhận xét và cho điểm.
5đ
3đ
3/ Giảng bài mới:
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung bài học
* Giới thiệu bài: 
 1Gv: Đặt vấn đề: Đọc bài ca dao: 
 “ Dù ai đi ngược về xuôi,
 Nhớ ngày giỗ tổ mùng mười tháng ba.”
 ? Câu ca dao đó nói về ai? Và người đó có công gì đối với đất nước?
 1 HS : Trình bày cá nhân: Ngày giỗ Tổ Hùng Vương, các vua Hùng đã có công dựng nước
 1Gv: Kết luận và dẫn hs vào bài: Vậy nước ta buổi ban đầu có tên gọi là gì ? Bài học hôm nay chúng ta sẽ tìm hiểu về nhà nước đầu tiên của dân tộc ta.
 * Hoạt động 1 :( Nhà nước Văn Lang ra đời trong hoàn cảnh nào (13’)
* Mục tiêu theo chuẩn kiến thức:nhận biết và ghi nhớ điều kiện ra đời nước Văn Lang.
 Nhà nước đầu tiên của dân tộc ta ra đời trong hồn cảnh nào chúng ta cùng nhau tìm hiểu nội dung mục 1
&Gv: Cho hs đọc mục 1/35
? Vào khoảng thế kỉ VIII_ VII TCN,trên vùng đất Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ có điểm gì mới?
 1HS: Hình thành những bộ lạc lớn, nền kinh tế phát triển, mâu thuẩn giữa người giàu, người nghèo được nảy sinh, nghề trồng lúa gặp nhiều khó khăn. 
1GV lồng ghép GD môi trường: Vùng đồng bằng ven sơng ở Bắc bộ và Bắc Trung bộ cĩ những thuận lợi, khĩ khăn khi mở rộng nghề trồng lúa. Điều kiện tự nhiên khác nhau nên cuộc sống con người cũng khác nhau.
 ? Theo em,truyện Sơn Tinh,Thuỷ Tinh đã nói lên hoạt động gì của nhân dân ta hồi đó ?
 1HS: Lúc bấy giờ lụt lội thường xuyên xãy ra, nhân dân ta phải đấp đê ngăn nước, chống lũ lụt để bảo vệ mùa màng và cuộc sống.
1GV: mở rộng cho hs hiểu về chuyện đắp đê chống lũ lụt của nhân dân đồng bằng sông Hồng lúc trước và hiện nay. 
 ? Em có suy nghĩ gì về các vũ khí nói trên và liên hệ Thánh Gióng?
 1 HS: Xã hội có sự tranh chấp –xung đột giữa vùng này và vùng khác .
 - Truyện Thánh Gióng cũng phản ánh điều này khi giặc Aân xâm lược nước ta , Thánh Gióng cưỡi ngựa sắt cùng nhân dân lên đường chiến đấu
- Công cụ lao động và vũ khí bằng sắt đã phổ biến.
* Tổ chức thảo luận 2p:
? Theo em có những nguyên nhân nào dẫn đến sự ra đời của nhà nứơc Văn Lang ?
1 HS: thảo luận, cử đại diện trình bày, các nhóm nhận xét, bổ sung.
1GV: kết luận và chốt ý cho hs nắm.
 - Xã hội có sự phân hoá giàu nghèo 
 - Nông nghiệp cuộc sống làng bản luôn bị lũ lụt đe doạ .
 - Giữa các vùng – các bộ lạc xảy ra tranh chấp xung đột, giặc bên ngoài đe doạ. Muốn yên ổn làm ăn phải có nhà nước 
1GV: Vào thời kì này ở vùng đồng bằng Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ có đủ điều kiện để nhà nước ra đời.
 1GV chuyển ý 
 Hoạt động 2 : Sơ lược về nước Văn Lang(20’)
* Mục tiêu theo chuẩn kiến thức:Biết ghi nhớ thời gian và địa bàn thành lập nhà nước Văn Lang, những nét chính về tổ chức nhà nước.
Dựa trên những điều kiện mà chúng ta vừa tìm hiểu thì nhà nước Văn Lang đã ra đời vào thời gian nào,tổ chức bộ máy nhà nước ra sao chúng ta cùng nhau đi vào tìm hiểu nội dung mục 2,3 SGK
&Gv: Cho hs đọc mục 2/36
1 GV treo lược đồ 1 phần lãnh thổ của nước Việt Nam.
1GV yêu cầu HS lên bảng xác định địa bàn cư trú của bộ lạc Văn Lang (ở ven sông Hồng từ Ba Vì (Hà Tây) đến Việt Trì (Phú Thọ).
 ? So với các bộ lạc khác thì trình độ phát triển của bộ lạc Văn Lang như thế nào?
 1HS: Có nghề đúc đồng sớm phát triển, cư dân đông đúc, là 1 trong những bộ lạc giàu có và hùng mạnh nhất lúc bấy giờ.
1GV: Kết luận và chốt ý cho hs nắm.
 ? Dựa vào thế mạnh của mình thì bộ lạc Văn Lang đã làm gì?
1HS: Hợp nhất các bộ lạc khác lại thành 1 nước:Văn Lang.
1GV: Kết luận và chốt ý cho hs nắm.
Nước Văn Lang được thành lập vào thế kỉ VII TCN, do thủ lĩnh của bộ lạc Văn Lang (ở Gia Ninh-Phú Thọ) được các tù trưởng của các bộ lạc khác suy tôn,sau đó tập hợp các bộ lạc khác lại thành 1 nước và lấy tên là nước Văn Lang. Đóng đô ở Văn Lang (Bạch Hạc-Phú Thọ). Ông tự xưng là Hùng Vương .
1GV giải thích :Hùng là mạnh,Vương là vua.
 ? Truyền thuyết Lạc Long Quân và Aâu Cơ đã nói lên điều gì?
 1 HS: Nói lên cội nguồn của dân tộc. Nhưng cụ thể hơn là 50 người con theo mẹ Aâu Cơ lên vùng cao sinh sống và tôn người anh cả lên làm vua, lấy hiệu là Hùng Vương.
 1GV: Đây là sự phản ánh quá trình hình thành của nước Văn Lang với ý nghĩa đại diện cho cả cộng đồng dân tộc trên đất nước ta.Vậy sau khi thành lập thì nhà nước Văn Lang được tổ chức như thế nào? Chúng ta sang phần 3.
&Gv: cho hs đọc mục 3/36
? Sau khi nhà nước Văn Lang ra đời, Hùng Vương tổ chức bộ máy nhà nước như thế nào?
1HS: trình bày theo sgk
1 GV treo sơ đồ căm cho HS điền vào bộ máy nhà nước .
 ? Qua sơ đồ trên, nhà nước Văn Lang được chia thành mấy cấp? Mỗi cấp do ai đứng đầu và có nhiệm vụ gì ?
1GV: kết luận và chốt ý cho hs nắm.
1GV giải thích: - Tướng văn gọi là Lạc Hầu.
 - Tướng võ gọi là Lạc Tướng.
 - Con trai gọi là Quan Lang.
 - Con gái gọi là Mỵ Nương.
 ? Em có nhận xét gì về cơ cấu tổ chức nhà nước thời Hùng Vương so với bộ máy nhà nước ta hiện nay ?
 1 HS: Tổ chức rất đơn giản, chưa có luật pháp và quân đội nhưng đã có các cấp từ trung ương đến xã, có người chỉ huy chung có người chỉ huy từng bộ phận (liên hệ chuyện Thánh Gióng).
? Sự ra đời của nhà nước Văn Lang có ý nghĩa như thế nào đối với người Việt Nam chúng ta?
 1HS giỏi: Cách đây hơn 2.500TCN người Việt Nam của chúng ta đã có một nhà nước riêng do mình làm chủ, do mình thành lập không cần làng , bản hay chiềng chạ riêng lẻ mà còn có mối quan hệ gắn bó chặt chẽ mật thiết với nhau.
 1GV cho HS xem hình 35 SGK/37
 Kết luận: Thời kì vua Hùng dựng nước là thời kí có thật trong lịch sử .
&GV: Cho hs đọc câu danh ngôn SGK/37
? Câu danh ngôn nêu trên nói lên điều gì ?
1HS: Là người Việt Nam phải biết lịch sử cội nguồn của Việt Nam.
 - Nói lên trách nhiệm của các thế hệ sau, đặc biệt là thế hệ trẻ.
 1GV giải thích thêm câu danh ngôn của Bác Hồ.
 1/ Nhà nước Văn Lang ra đời trong hoàn cảnh nào ?
 - Vào khoảng các thế kỉ VIII – VII TCN, ở vùng đồng bằng ven các con sơng lớn thuộc Bắc Bộ và Bắc Trung Bộ ngày nay đã hình thành những bộ lạc lớn. Sản xuất phát triển, mâu thuẫn giữa người giàu và người nghèo đã nảy sinh và ngày càng tăng thêm.
- Việc mở rộng nghề nơng trồng lúa nước ở vùng đồng bằng ven các con sơng lớn thường xuyên phải đối mặt với hạn hán, lụt lội. Vì vậy, cần phải cĩ người chỉ huy đứng ra tập hợp nhân dân các làng bản để giải quyết vấn đề thủy lợi bảo vệ mùa màng.
- Các làng, bản khi giao lưu với nhau cũng cĩ xung đột. Ngồi xung đột giữa người Lạc Việt với các tộc người khác cịn xảy ra xung đột giữa các bộ lạc Việt với nhau. Để cĩ cuộc sống yên ổn cần phải chấm dứt các xung đột đĩ.
=>Nhà nước ra đời để điều hành quản lí xã hội tốt hơn.
2/ Sơ lược về nước Văn Lang
*Thời gian và địa bàn thành lập
 - Bộ lạc Văn Lang cư trú trên vùng đất ven sơng Hồng là vùng cĩ nghề đúc đồng phát triển sớm, dân cư đơng đúc. Bộ lạc Văn Lang là một trong những bộ lạc hùng mạnh nhất thời đĩ.
- Vào khoảng thế kỉ VII TCN, ở vùng Gia Ninh ( Phú Thọ), cĩ vị thủ lĩnh dùng tài năng khuất phục được các bộ lạc và tự xưng là Hùng Vương, đĩng đơ ở Bạch Hạc ( thuộc Phú Thọ ngày nay), đặt tên nước là Văn Lang.
* Tổ chức bộ máy nhà nước Văn Lang :
- Chính quyền trung ương: Vua, Lạc hầu, Lạc tướng.
- Ở địa phương: Chiềng, chạ 
- Đơn vị hành chính: Nước – bộ
( chia nước làm 15 bộ, dưới bộ là chiềng, chạ)
- Vua nắm mọi quyền hành trong nước, đời đời cha truyền con nối và đều gọi là Hùng Vương.
 4/ Tổng kết:
1Gv: Dùng bảng phụ ghi sẵn bài tập gọi hs lên củng cố:
 1/ Nhà nước Văn Lang ra đời để:
 A_ Giải quyết mâu thuẫn giữa người giàu và người nghèo.
 B_ Tập hợp nhân dân để chống lũ lụt.
 C_ Giải quyết xung đột giữa các bộ lạc và chống giặc ngoại xâm.
 D_Cả ba lí do trên
 2/ Nước Văn Lang ra đời ở thế kỉ thứ mấy ?
 A_ VI , B_ VII , C_ VIII
 3/ Vua Hùng chia cả nước làm bao nhiêu bộ ?
 A_ 10, B_ 13, C_ 15
 1HS: Đáp án đúng 1d, 2b, 3c
Gv nhận xét và kết luận chốt lại vấn đề cần nắm.
5/ Hướng dẫn học tập
Đối với bài học ở tiết này: 
Học thuộc bài
Ở mục 1: học thuộc điều kiện ra đời của nước Văn Lang
Ở muc 2: học kỹ thời gian và địa bàn thành lập
Vẽ lại sơ đồ tổ chức nhà nước và học bằng sơ đồ
 Trả lời các câu hỏi cuối bài/37
Hoàn thành các bài tập STB. 
Đối với bài học ở tiết sau: 
Xem trước bài 13 “ Đời sống vật chất và tinh thần của cư dân Văng Lang “/38
Trả lời các câu hỏi sau:
 ? Tìm những nét chính trong đời sống vật chất- tinh thần của cư dân Văn Lang qua nơi ở –ăn mặc-phong tục –lễ hội-tín ngưỡng.
 ? Xem hình 37 /SGK /39 : Để mô tả trống đồng Ngọc Lũõ ?
 ? Những yếu tố nào tạo nên tình cảm cộng đồng của cư dân Văn Lang?
5.PHỤ LỤC:
	Sách giĩa khoa,sách bài tập