Giáo án Ngữ văn lớp 9 (cả năm)

p
4. Củng cố- dặn dò 
 ? Cảm nhận của em về hình ảnh anh bộ đội trong cuộc kháng chiến chống Pháp qua bài thơ “Đồng chí”.
 - Học thuộc ghi nhớ và bài thơ
 - Chuẩn bị bài: “Bài thơ về tiểu đội xe không kính ”. 
 - Tiết sau: Kiểm tra Văn
Ngày soạn:15/10/2014
Ngày giảng:18/10/2014
TIẾT 45
KIỂM TRA VĂN
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
 1. Kiến thức
 - Hệ thống hóa kiến thức về văn học trung đại từ đầu năm đến nay. Qua đó đánh giá khả năng nhận thức của HS
 2. Tư tưởng
 - Gi¸o dôc häc sinh ý thøc ®éc lËp, tù chñ, tù gi¸c khi lµm bµi.
 3 Kĩ năng
 - RÌn luyÖn kü n¨ng hÖ thèng hóa kiến thức và lµm bµi kiÓm tra với c©u hái tù luËn, tr×nh bµy khoa häc, s¹ch sÏ.
II. CHUẨN BỊ
 1 . Giáo viên: Ra đề kiểm tra dưới hình thức tự luận
 1.1 Xây dựng ma trận đề 
 Mức 
 Độ 
Tên 
Chủ đề
Nhận biết
Thông hiểu
Vận dụng
Cộng
Cấp độ thấp
Cấp độ cao
Chủ đề 1
Truyện người cin gái Nam Xương
Số phận người phụ nữ trong XH PK nam quyền qua hình tượng nhân vật Vũ Nương
Số câu: 1
Số điểm: 2
Tỉ lệ 20 %
Số câu: 1
Số điểm: 
Tỉ lệ: %:
Số câu: 1 
Số điểm: 2
Tỉ lệ : 20%:
Số câu:
Số điểm: 
Tỉ lệ %
Số câu: 
Số điểm: 
Tỉ lệ %: 
Số câu: 1
Số điểm:2
Tỉ lệ : 20%
Chủ đề 2
Truyện Kiều
Nội dung , nghệ thuật đặc sắc của truyện Kiều
Số câu: 1
Số điểm: 3
Tỉ lệ : 30%
Số câu: 1
Số điểm: 4
Tỉ lệ :40 %: 
Số câu: 
Số điểm: 
Tỉ lệ: %
Số câu: 
Số điểm:
Tỉ lệ %
Số câu: 
Số điểm: 
Tỉ lệ %: 
Số câu:1
Số điểm: 4
Tỉ lệ: 40 %
Chủ đề 3
Truyện Kiều
( Trích: 
Cảnh ngày xuân)
-
Viết một đoạn văn ngắn (khoảng 10 câu), kể lại việc chị em Thúy Kiều đi chơi trong buổi chiều ngày thanh minh
Số câu: 1
Số điểm: 5
Tỉ lệ 50%
Số câu: 0
Số điểm: 
Tỉ lệ %: 
Số câu: 
Số điểm: 
Tỉ lệ %:
Số câu: 
Số điểm: 
Tỉ lệ : %
Số câu: 1
Số điểm: 4
Tỉ lệ 40%: 
Số câu: 1
Số điểm: 4
Tỉ lệ : 40%
Cộng:
Số câu: 1
Số điểm: 2
Tỉ lệ : 20%
Số câu: 1
Số điểm: 4
Tỉ lệ : 40 %
Số câu: 
Số điểm: 
Tỉ lệ %
Số câu:1
Số điểm:4 
Tỉ lệ 40%: 
Số câu: 3
Số điểm:10
Tỉ lệ :100%
1.2 Biên soạn đề
 Câu 1(3 điểm) 
Suy nghĩ của em ntn về số phận người phụ nữ trong xã hội phong kiến qua hình tượng nhân vật Vũ Nương ?
Câu 2 (3 điểm)
 Trình bầy nội dung về giá trị hiện thực và giá trị nhân đạo của truyện Kiều?
Câu 3 (4 điểm)
 Dựa vào đoạn trích “ Cảnh ngày xuân” hãy viết một đoạn văn kể lại việc chị em Thúy Kiều đi chơi trong buổi chiều ngày thanh minh. Trong khi kể chú ý vận dụng các yếu tố miêu tả.
Hướng dẫn chấm
Câu
Hướng dẫn chấm
Điểm
1
- Người phụ nữ trong xã hội phong kiến có cuộc đời & số phận vô cùng đau khổ vì họ phải chịu nhiều oan ức, bất công.
- Có sự cảm thông sâu sắc với số phận nhân vật.
- Lên án cách sống bội bạc, thái độ bảo thủ, gia trưởng của chế độ nam quyền.
2
2
* Nội dung:
+ Hiện thực
- Phản ánh XH với tất cả bộ mặt tàn bạo của giai cấp thống trị
- Phản ánh sâu sắc số phận của những người bị áp bức, đặc biệt là số phận bi kịch của người phụ nữ.
+ Nhân đạo
- Cảm thương sâu sắc trước những đau khổ của con người.
- Lên án tố cáo thế lực tàn bạo.
- Đề cao trân trọng vể đẹp của con người
* Nghệ thuật
- Ng«n ng÷ tinh tế, chính xác, biểu cảm, phong phú.
- Cốt truyện nhiều tình tiết phức tạp
- Thể thơ lục bát đạt tới đỉnh cao sự điêu luyện
- NghÖ thuËt miªu t¶ phong phó. §ăc biệt miêu tả phân tích tâm lí nhân vật.
4
3
-Viết trôi chảy, văn phong mach lạc, trong sáng,. kể lại việc chị em Thúy Kiều đi chơi trong buổi chiều ngày thanh minh. Có vận dụng yếu tố miêu tả....
4
III: TiÕn tr×nh d¹y häc
 1. Kiểm tra sĩ số 
 2. Tổ chức kiểm tra 
 GV : Chép đề - phát đề 
 HS : Làm bài
 GV : Thu bài
 3. Củng cố - dặn dò
 - GV thu bài, nhận xét giờ làm bài 
 - HS: Soạn bài: Bài thơ về tiểu đội xe không kính.
________________________________________________________________
Ngày soạn 17/10/2014
Ngày giảng: 21/10/2014
TUẦN 10 – TIẾT 46 + 47
VĂN BẢN: BÀI THƠ TIỂU ĐỘI XE KHÔNG KÍNH
( Phạm Tiến Duật )
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
 1. Kiến thức
 - HS yếu, Tb: - Nh÷ng hiÓu biÕt b­íc ®Çu vÒ nhµ th¬ Ph¹m TiÕn DuËt. §Æc ®iÓm cña th¬ Ph¹m TiÕn DuËt qua mét s¸ng t¸c cô thÓ: giµu chÊt hiÖn thùc vµ trµn ®Çy c¶m høng l·ng m¹n.
 - HS K: HiÖn thùc cuéc kh¸ng chiÕn chèng MÜ cøu n­íc ®­îc ph¶n ¸nh trong t¸c phÈm; vÎ ®Ñp hiªn ngang, dòng c¶m, trµn ®Çy niÒm l¹c quan c¸ch m¹ng  của những con người đã làm nên con đường Trường Sơn huyền thoại được khắc họa trong bài thơ
2. Kĩ năng
 - HS yếu, Tb §äc - hiÓu mét bµi th¬ hiÖn ®¹i.
 - HS K: Ph©n tÝch ®­îc vÎ ®Ñp h×nh t­îng ng­êi chiÕn sÜ l¸i xe Tr­êng S¬n trong bµi th¬.
3.Tư tưởng 
 - Tr©n träng, tù hµo vÒ trang sö vÎ vang cïng víi thÕ hÖ cha anh nªu cao truyÒn 
 thèng yªu n­íc bÊt khuÊt.
II. CHUẨN BỊ
 GV: Nghiên cứu so¹n-gi¶ng
 HS: Soạn bài – theo câu hỏi SGK 
III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRÊN LỚP
 1. Ổn ®Þnh tổ chức 
 2. KiÓm tra đầu giờ
 - §äc thuéc lßng bµi th¬ “§ång chÝ”, gi¸ trÞ néi dung vµ nghÖ thuËt cña bµi th¬?
 3. Bµi míi
 * Giíi thiÖu bµi: 
 Chiến tranh đã qua đi hơn 30 năm, thời gian có thể phủ bụi lên quá khứ nhưng con người Việt Nam sẽ không thể nào quên về cuộc chiến tranh khốc liệt mà hào hùng của dân tộc chống lại kẻ thù hung bạo - đế quốc Mĩ. Những bài thơ, bản nhạc sẽ còn mãi với thời gian bởi giá trị bất diệt của nó. Những trang thơ như Bài thơ về tiểu đội xe không kính đã khắc họa phần nào vẻ đẹp của thế hệ thanh niên thời chống Mĩ, những con người Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước/ Mà lòng phơi phới dậy tương lai. Cụ thể như thế nào chúng ta cùng tìm hiểu bài học ngày hôm nay.
Hoạt động của GV và HS
Nội dung KT cần đạt
HS
?
?
GV
?
GV
GV
HS
GV
HS
?
?
HS
GV
?
?
?
GV
?
GV
?
GV
?
?
?
?
?
GV
?
HS
GV
GV
?
?
GV
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
?
GV
HS
?
GV
?
?
?
?
?
HS
?
GV
?
?
?
?
?
?
?
HS
?
?
GV
Đọc chú thích * SGK T132
Dựa vào chú thích hãy nêu một số nét chính về tác giả?
- PTD sinh năm 1941, quê ở huyện Thanh Ba, tỉnh Phú Thọ. 
- Nhà thơ trưởng thành trong thời kì kháng chiến chống mĩ
- Phong cách sôi nổi hồn nhiên
- Tác phẩm chính
+ Vầng trăng quầng lửa (1971)
+ Thơ một trặng đường (1994)
“Bài thơ về tiểu đội xe không kính” viết năm nào? Trong hoàn cảnh nào?
- Viết năm 1969 khi cuộc chiến tranh chống mĩ diễn ra ác liệt
Cuộc chiến đấu của nhân dân MN diễn ra vô cùng ác liệt máy bay mĩ trút hàng ngàn vạn tấn bom và chất độc hóa học xuống con đường chiến lược mang tên bác, các điểm mù mịt khói lửa ngày đêm, nhưng đoàn xe vận tải vẫn nối đươi nhau đia lên phía trước vượt qua bom đạn băng băng tiến ra tiền phương.
Bài thơ được in trong tập thơ nào của tác giả?
- Vầng trăng quầng lửa (1971)
Nªu yªu cÇu ®äc. ThÓ hiÖn ®óng giäng ®iÖu s«i næi, tù nhiªn, khỏe khoắn
§äc mÉu mét ®o¹n. 
2 HS đäc ®Õn hÕt – Nhận xét
Sửa chữa – bổ sung
Tìm hiểu một số từ khó trong bài.
 Em hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ “TiÓu ®éi”?
- §¬n vÞ gåm 12 ng­êi.
Bếp Hoàng Cầm là kiểu bếp ntn?
Trả lời
Trước khi tìm hiểu bố cục chúng ta xẽ đi tìm hiểu thể thơ và nhan đề của bài thơ.
Bµi th¬ được viế theo thÓ th¬ nµo ?
- ThÓ th¬: Th¬ tù do, dài ngắn khác nhau
Nhận xét của em ntn về bài thơ này? Nó độc đáo ở chỗ nào ? (K)
- Nhan đề khá dài tạo sự độc đáo làm nổi bật những chiếc xe không kính -> đây chính là một phát hiện thú vị của tác giả thể hiện sự gắn bó am hiểu hiện thực khốc liệt của cuộc chiến trên tuyến đường Trường Sơn
Nhưng tại sao tác giả còn thêm vào nhan đề 2 chữ “Bài thơ” hai chữ ấy cho thấy điều gì? (K)
- Tạo ấn tượng về chất thơ của hiện thực cuộc chiến đấu khốc liệt là một bài thơ và cuộc đời người chiến sĩ cũng là một bài thơ
Chủ yếu PTD muốn nói về chất thơ hiện thực, chất thơ của tuổi trẻ hiên ngang, dũng cảm trẻ trung vượt lên thiếu thốn gian khổ của cuộc chiến tranh
Từ đó có thể cho biết bài thơ này được tìm hiểu theo hướng nào?
- 2 hướng: 
+ H×nh ¶nh nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh
+ H×nh ¶nh nh÷ng ng­êi chiÕn sÜ l¸i xe
Căn cứ vào bố cục nội dung bài ta xẽ phân tích bài thơ theo 2 hướng trên
Nh÷ng chiÕc xe ®­îc t¸c gi¶ miªu t¶ qua những câu thơ nµo ?
- Kh«ng có kÝnh không phải là...vỡ đi rồi.
- Không có kính rồi không có đèn
- Không có mui, thùng xe có xước
Khi ®äc c©u th¬ nµy trong chóng ta ®Æt ra c©u hái: Cã chiÕc xe nµo vèn tù nhiªn l¹i kh«ng cã kÝnh kh«ng, không có đèn, không có mui không 
VËy t¸c gi¶ đã lý gi¶i nh÷ng chiÕc xe Êy v× sao lại như vậy ?
- Bom giËt bom rung -> kính vỡ mất rồi
Em cã nhËn xÐt g× vÒ việc miêu tả, cách dùng từ, giäng ®iÖu cña tác giả ở hai c©u th¬ ®Çu ?
- Tả thực gần với văn xuôi
- Sử dụng động từ mạnh ( giật, rung )
- Giọng điệu rất thản nhiên
Cách miêu tả, dùng từ đó có ý nghĩa như thế nào?
- HiÖn thùc chiÕn tranh tàn khốc, ác liệt ®· lµm nh÷ng chiÕc xe biÕn d¹ng mét c¸ch trÇn trôi 
T¸c gi¶ sö dông biÖn ph¸p tu tõ nµo. Nã cã t¸c dông g× ?
- §iÖp tõ : nhÊn m¹nh h×nh t­îng nh÷ng chiÕc xe.
Em hình dung những chiếc xe đó như thế nào?(K)
- Những chiếc xe độc đáo, trần trụi, móp mép, không kính, không đèn, trong đêm tối, trong bom đạn vẫn băng băng tiến về phía trước 
Những chiếc xe như vậy không phải là đôi ba chiếc mà là hàng ngàn, hàng vạn chiếc đang vượt qua mưa bom, bão đạn, đi qua mọi nẻo đường đèo cao dốc thẳm, vượt qua đêm tối mịt mùng chở hàng tiếp viện cho chiến trường MN
Tại sao những chiếc xe như vậy lại được coi là hình ảnh độc đáo ?(K)
Thảo luận bàn 2 phút – trả lời
- Vì chiếc xe mang sức mạnh thần kì của cả dân tộc, đang chiến đấu vì một quyết tâm sắt đá, nó biểu trưng cho sự khốc liệt của cuộc chiến
Phải có một hồn thơ nhạy cảm, ngang tàng và tinh nghịch PTD mới xây dựng được hình tượng độc đáo như vậy
Tiết 2:
Bên cạnh hình ảnh độc đáo về những chiếc xe không kính tác giả còn miêu tả hình ảnh của những người lính lái xe. Vậy hình ảnh đó như thế nào ta chuyển sang phần 2
Trên nh÷ng chiếc xe không kính ấy người chiÕn sÜ l¸i xe xuất hiện với tư thế ntn ?
- Ung dung buồng lái ta ngồi
Tư thế đó cho thấy thái độ gì của người lính lái xe ?
Người lái xe rất bình tĩnh , tự tin lái xe vượt qua bom đạn
Từ trong những chiếc xe ấy cái nhìn của họ ntn? Em có cảm nhận ntn về cái nhìn đó?
- Nh×n ®Êt, nhìn trêi, nhìn th¼ng
- Đó là cái nhìn tự tin chỉ có được nơi con người quả cảm
Với tư thế và cái nhìn đó, hò đã nhìn thấy và cảm thấy những gì? Thể hiện ở những câu thơ nào?
- Nhìn thấy gió
- Nhìn thấy con đường
- Nhìn thấy sao trời và đột ngột cánh chim 
 Như sa như ùa vào buồng lái
Em hình dung ntn về những lời thơ đó? (K)
- Vì không có kính chắn gió bụi, mà xe vẫn chạy thâu đêm lao nhanh về phía trước nên người lính mới có cảm giác như được tiếp súc với cảnh vật bên ngoài gió, sao trời, cánh chim như sa, như ùa vào buồng lái.
Em hiểu ntn về lời thơ “nhìn thấy con đường chạy thẳng vào tim” ? (K)
- Con đường phía trước là con đường chiến lược “con đường chạy thẳng vào tim” còn mang hàm nghĩa là con đường chiến đấu chính nghĩa vì lẽ sống, vì tình thương, vì độc lập tự do của đất nước.
Em có nhân xét gì về từ ngữ nhịp điệu ở 2 khổ thơ đầu này?
- Điệp từ : nhìn, nhìn thấy
- Nhịp thơ dồn dập, khỏe khoắn tràn đầy niềm vui
Từ đó tư thế của người lính lái xe còn được biểu hiện ntn nữa ?
- Làm chủ hoàn cảnh bao quat trời đất, thiên nhiên
Ngoài việc phác họa tư thế của người lính lái xe tác giả còn phác họa những người lính lái xe ở khía cạnh nào nữa? 
- Sức chịu đựng phi thường bất chấp những gian khổ thử thách
Tìm những chi tiết, hình ảnh thơ thể hiện sức chịu đựng phi thường những thử thách gian khó?
- Bụi phun, mưa tuôn, mưa xối như ngoài trời, gió vào xoa mắt đắng
Tác giả sử dụng BPNT gì để phác họa những người lính lái xe?
- NT nhân hóa, so sánh -> Khắc họa những gian lao mà người lính lái xe phải chịu đựng
Qua đó em có cảm nhân gì về hình ảnh những người lính lái xe?
Gió, bụi, mưa tượng chưng cho những gian khổ thử thách người chiến sĩ chấp nhận như một thách thức, bất chấp sẵn sàng vượt qua
Đọc khổ thơ 5 – 6
Cái cách thành lập tiểu đội xe không kính có gì đặc biệt?
- Đi từ trong bom đạn hợp thành tiểu đội
Tiểu đội nghĩa là tiểu đội những người lính lái xe họ là đồng đội của nhau.
Từ đó em hiểu gì về mối qua hệ của họ?
- Là đồng chí đồng đội cùng làm nhiệm vụ chiến đấu, cùng chịu mọi gian nguy
Họ đã găn bó với nhau bằng tình đồng đội đồng chí bắt tay nhau qua cửa kính vỡ rồi
“Gặp bạn bè suốt dọc đường đi tới” Vậy đường đi tới mà tác giả nhắc trong câu thơ này nghĩa là gì?
- Đường đi tới là con đường giải phóng MN thống nhất đất nước
Nhận xét của em ntn về hình ảnh “ Bắt tay qua cửa kính vỡ rồi”? (K)
- Là hình ảnh lãng mạn hào hùng, cái bắt tay ở đây thay cho lời chào hỏi, lời hứa quyết tâm ra trận, lời thề quyết chiến quyết thắng-> Họ truyền sức mạnh cho nhau vượt qua gian khổ
Những người lính đã hộ tụ quây quần bên nhau qua hình ảnh nào?
- Bếp Hoàng Cầm ta dựng giữa trời
Chung bát đĩa gia đình đấy
Võng mắc chông chênh đường xe chạy
Lại đi lại đi trời xanh thêm
Cảm nhận của em ntn qua hình ảnh đó ?
- Bữa cơm hội ngộ tình đồng đội, đồng chí cũng là tình anh em trong gia đình ruột thịt gắn bó đoàn kết chia sẻ một cách chân thành cởi mở
Đọc chú ý vào khổ thơ cuối
Trong khổ thơ này có sự đối lập giữa cái không và cái có. Hãy chỉ ra sự đối lập này?
- Không kính, không mui, không đèn >< có một trái tim của người lính
Ba cái không và chỉ một cái có đó là tái tim của người lính lái xe
Em hiểu ntn về nghĩa của từ “ trái tim” trong lời thơ “ Chỉ cần trong xe có một trái tim” ?(K)
- Trái tim trong câu thơ là trái tim yêu nước nồng nhiệt của tuổi trẻ mang lí tưởng khát vọng cao đẹp quyết tâm giải phóng MN thống nhất đất nước
Hình ảnh “trái tim” được hoán dụ thể hiện sức chến đấu ý trí kiên cường của người lái xe.
Từ đó em hiểu thêm vẻ đẹp nào của người lính lái xe ?(K)
- Đó là những con người có lý tưởng, có tinh thần quyết tâm chiến đấu vì Miền Nam. Có trái tim yêu nước, có khát vọng giải phóng dân tộc. Cho dù có khó khăn nguy hiểm nhưng trong trái tim họ vẫn luôn luôn có hình bóng tổ quốc đang vẫy gọi họ tiến lên.
Qua ph©n tÝch em cã nhËn xÐt g× vÒ nh÷ng ng­êi chiÕn sÜ l¸i xe trªn tuyÕn ®­êng Tr­êng S¬n ?
- §ã lµ nh÷ng con ng­êi cã lý t­ëng, cã tinh thÇn quyÕt t©m chiÕn ®Êu v× MiÒn Nam. Cã tr¸i tim yªu n­íc, cã kh¸t väng gi¶i phãng d©n téc.
Bài thơ với hình tượng người chiến sĩ lái xe không kính thật li kì độc đáo, những chiếc xe không kính đã làm nổi bật hình ảnh những người lính lái xe trên tuyến đường Trường Sơn. Họ là những chiến binh sống chiến đấu hiên ngang, quả cảm bất chấp mọi khó khăn, nguy hiểm, lạc quan sôi nổi yêu đời, hi sinh chiến đấu vì sự nghiệp giải phống MN thống nhất đất nước
Nªu nh÷ng nÐt nghÖ thuËt ®Æc s¾c cña bµi th¬ ?
- H×nh ¶nh th¬ ®éc ®¸o, biÖn ph¸p t¶ thùc tiªu biÓu, giäng ®iÖu giµu tÝnh khÈu ng÷, tù nhiªn phãng kho¸ng
- Chất liệu hiện thực được đưa vào bài thơ li kì độc đáo
Bµi th¬ lµm næi bËt néi dung g× ?
- Khắc họa những người lính lái xe Trường sơn với tư thế hiên ngang, tinh thần lạc quan dũng cảm bất chấp khó khăn nguy hiểm, lạc quan sôi nổi yêu đời, hi sinh chiến đấu vì sự nghiệp giải phống MN thống nhất đất nước
Từ đó em hiểu thêm điều gì về cuộc kháng chiến chống Mĩ cứu nước của dân tộc ta?
- Cuộc kháng chiến chống Mí cứu nước vô cùng gian khổ nhưng rất hào hùng oanh liệt mang mầu sắc huyền thoại đó chính là bản anh hùng ca bất diệt
§äc ghi nhí.
Em h·y nªu c¶m nghÜ cña em vÒ thÕ hÖ trÎ thêi kh¸ng chiÕn chèng MÜ cøu n­íc cña d©n téc ta qua h×nh ¶nh ng­êi lÝnh trong bµi th¬?
So s¸nh h×nh ¶nh ng­êi lÝnh trong bµi th¬ nµy víi ng­êi lÝnh trong bµi th¬ “§ång chÝ” cña ChÝnh H÷u?
H­íng dÉn HS vÒ nhµ lµm.
I. §äc - t×m hiÓu chung
1.T¸c gi¶, v¨n b¶n
a.T¸c gi¶
 - Phạm Tiến Duật (1941) 
- Là nhà thơ trưởng thành trong thời kì kháng chiến chống Mĩ
b. Văn bản
- Viết năm 1969, in trong tËp “VÇng tr¨ng quÇng löa”.
2. §äc hiÓu chó thÝch
a. §äc
b. HiÓu chó thÝch
- ThÓ th¬: Th¬ tù do.
3. Bố cục
- 2 phần
II. §äc - t×m hiÓu v¨n b¶n:
1.H×nh ¶nh nh÷ng chiÕc xe kh«ng kÝnh
+ T¶ thùc:
- Kh«ng kÝnh, kh«ng ®Ìn, kh«ng mui, thïng x­íc.
-> Khơi gợi sự khốc liệt của chiến tranh
=>Những chiếc xe trần trụi, móp mép vì bom đạn chiến tranh vẫn ngày đêm băng băng ra trận.
2. H×nh ¶nh nh÷ng ng­êi chiÕn sÜ l¸i xe
- Tư thế: Ung dung, nh×n ®Êt, trêi, th¼ng
- Hiên ngang, bình thản
- Là những con người dũng cảm, lạc quan sôi nổi vượt qua mọi khó khăn gian khổ.
- Tình đồng chí, đồng đội đầm ấm đoàn kết, gắn bó
=> Tr¸i tim yªu n­íc, lßng dòng c¶m vµ ý chÝ chiÕn ®Êu gi¶i phãng MiÒn Nam thèng nhÊt ®Êt n­íc.
III. Tæng kÕt
1. NghÖ thuËt
2. Néi dung
* Ghi nhí: (SGK - 133)
IV. LuyÖn tËp
4. Cñng cè vµ dÆn dß
 - Qua bµi th¬ em h·y nªu c¶m nhËn cña em vÒ nh÷ng ng­êi chiÕn sÜ l¸i xe ?
 - Häc thuéc ghi nhí vµ bµi th¬
 -Tiết sau chuẩn bị bài: Tổng kết về từ vựng (Sự phát triển của từ vựng...trau dồi vốn từ)
____________________________________________________________________
Ngày soạn: 19/10/2014
Ngày giảng:22/10/2014
TIẾT 48
TỔNG KẾT VỀ TỪ VỰNG
( Sự phát triển của từ vựng... trau dồi vốn từ)
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT
 1. Kiến thức
 - HS yếu, Tb: Các cách phát triển của từ vựng Tiếng Việt
 - HS K: Các khái niệm từ mượn, từ Hán Việt, thuật ngữ, biệt ngữ XH
 2. Tư tưởng 
 - BiÕt më réng vµ ph¸t triÓn tõ vùng.
 3. Kĩ năng
 - HS yếu, Tb NhËn diÖn ®­îc tõ m­în, tõ h¸n ViÖt, thuËt ng÷ vµ biÖt ng÷ x· héi.
 - HS yếu, Tb HiÓu vµ sö dông tõ vùng chÝnh x¸c trong giao tiÕp, ®äc - hiÓu vµ t¹o lËp v¨n b¶n.
II.CHUẨN BỊ
GV: Nghiên cứu tài liệu so¹n gi¸o ¸n
HS : Häc bµi cò - ChuÈn bÞ bµi míi.
III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG TRÊN LỚP
 1. Ổn ®Þnh tổ chức 
 2. KiÓm tra đầu giờ 
 (KÕt hîp trong tiÕt häc).
 3. Bài mới 
 * Giới thiệu bài: HÖ thèng tõ vùng ViÖt Nam hÕt søc phong phó tõ líp 6 - líp 9 c¸c em ®· ®­îc häc nhiÒu tiÕt ®Ó cñng cè kh¾c s©u h¬n, h«m nay c« vµ c¸c em t×m hiÓu bµi "Tæng kÕt tõ vùng"
Hoạt động của GV và HS
Nội dung KT cần đạt
GV
?
Treo b¶ng phô cã s¬ ®å.
Cã nh÷ng c¸ch ph¸t triÓn tõ vùng nh­ thÕ nµo. Em h·y ®iÒn vµo s¬ ®å cho phï hîp ?
C¸c c¸ch ph¸t triÓn tõ vùng
Ph¸t triÓn sè l­îng tõ
Ph¸t triÓn nghÜa cña tõ
T¹o tõ ng÷ míi
M­în tõ n­íc ngoµi
I. Sù ph¸t triÓn cña tõ vùng
 1.C¸c c¸ch ph¸t triÓn tõ vùng
HS
?
HS
?
?
?
?
HS
GV
GV
?
?
?
HS
?
?
?
?
?
GV
?
HS
?
HS
GV
?
Đäc vµ nªu yªu cÇu BT
T×m vÝ dô ®Ó minh ho¹ cho nh÷ng c¸ch ph¸t triÓn cña tõ vùng ®· nªu trong s¬ ®å?
Đọc và nªu yªu cÇu BT
 Cã thÓ ng«n ng÷ mµ tõ vùng chØ ph¸t triÓn theo c¸ch ph¸t triÓn sè l­îng tõ ng÷ hay kh«ng ? V× sao ? (K)
Em hiÓu nh­ thÕ nµo vÒ tõ m­în ?
Bé phËn m­în quan träng nhÊt trong tiÕng ViÖt lµ g× ? Cho vÝ dô ?
Chän nhËn ®Þnh ®óng trong nh÷ng nhËn ®Þnh ®· cho ?
Th¶o luËn. Nhãm tr­ëng tr×nh bµy tr­íc líp. Ch÷a – Chuẩn xác
NhËn ®Þnh ®óng: c, V× m­în ng«n ng÷ kh¸c ®Ó lµm giµu vèn ng«n ng÷ m×nh lµ quy luËt chung cña c¸c ng«n ng÷ trªn thÕ giíi. M­în ng«n ng÷ cña c¸c n­íc trªn thÕ giíi lµ nhu cÇu cña sù ph¸t triÓn kinh tÕ, chÝnh trÞ x· héi, giao l­u ngµy cµng ph¸t triÓn nªn ph¶i tiÕp thu tinh hoa v¨n ho¸ nh©n lo¹i ®Ó lµm giµu cho ng«n ng÷ cña m×nh.
 Em cã nhËn xÐt nh­ thÕ nµo vÒ c¸c tõ vay m­în trªn ?
Tõ H¸n viÖt lµ g× ?
T×m ví dụ minh họa?
Đọc bài tập SGK
Theo em quan niÖm nµo ®óng v× sao?
- Ý b ®óng v× sè l­îng tõ m­în gèc H¸n chiÕm tû lÖ rÊt lín, cã ®Õn 60% vèn tõ tiÕng ViÖt cã nh÷ng tõ ®· ®­îc viÖt ho¸ hoµn toµn.
BiÖt ng÷ x· héi lµ g×. Cho vÝ dô.
- Là nh÷ng tõ dïng trong mét tÇng líp x· héi.
- VD: Tróng tñ, x¬i ngçng ... nh÷ng biÖt ng÷ x· héi dïng trong tÇng líp häc sinh, sinh viªn.
ThuËt ng÷ lµ g×? 
-Là những từ ngữ biểu thị khái niệm khoa học công nghệ và thường được dùng trong các văn bản công nghệ khoa học
H·y nªu ®Æc ®iÓm cña thuËt ng÷?
Vai trß cña thuËt ng÷ trong ®êi sèng hiÖn nay.
Thêi ®¹i khoa häc c«ng nghÖ ph¸t triÓn m¹nh mÏ nã ¶nh h­ëng trùc tiÕp ®Õn ®êi sèng cña con ng­êi. Tr×nh ®é d©n trÝ cµng cao, nhu cÇu giao tiÕp vµ nhËn thøc vÒ vÊn ®Ò khoa häc c«ng nghÖ t¨ng nhanh ®Ó diÔn t¶ chÝnh x¸c kh¸i niÖm vÒ mét vÊn ®Ò thuéc chuyªn ngµnh ®ßi hái thuËt ng÷ ph¸t triÓn nhanh, phong phó.
Cã nh÷ng h×nh thøc trau dåi vèn tõ nµo?
Nªu yªu cÇu bµi tËp.
Gi¶i nghÜa c¸c tõ ng÷ ®· cho ? (K)
Th¶o luËn 2 phót. Nhãm tr­ëng tr×nh bµy tr­íc líp.
Nhận xét – bổ sung
.
Ch÷a lçi dïng tõ trong nh÷ng c©u ®· cho ?
2.Bµi tËp
 * Bài tập 1
 VÝ dô:
- Ph¸t triÓn nghÜa cña tõ: (d­a) chuét, con chuét (bé phËn cña m¸y vi tÝnh)
- Ph¸t triÓn sè l­îng tõ:
+ Thªm tõ ng÷ míi: rõng phßng hé, s¸ch ®á, thÞ tr­êng tiÒn tÖ 
 + M­în tõ n­íc ngoµi: (H¸n, Ên ¢u) 
* Bài tập 2
- NÕu kh«ng cã sù ph¸t triÓn vÒ nghÜa th× nãi chung mçi tõ ng÷ chØ cã mé nghÜa vµ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu giao tiÕp ngµy cµng t¨ng cña mçi ng­êi b¶n ng÷ th× sè l­îng c¸c tõ ng÷ sÏ t¨ng lªn gÊp nhiÒu lÇn. §ã chØ lµ mét gi¶ ®Þnh, kh«ng x¶y ra víi bÊt kÓ ng«n ng÷ nµo trªn thÕ giíi. Nãi c¸ch kh¸c mäi ng«n ng÷ trªn thÕ giíi ®Òu ph¸t triÓn tõ vùng theo tÊt c¶ nh÷ng c¸ch thøc ph¸t triÓn nh­ trong s¬ ®å.
 II. Tõ m­în
1. Kh¸i niÖm
- VÝ dô: Tr¸ng sÜ, tr­îng ...
2. Bµi tËp
* Bài tập 1
- NhËn ®Þnh ®óng: c.
* Bài tập 2
- S¨m, lèp, ga, x¨ng: ®· ®­îc viÖt ho¸.
- AxÝt, ra-®i-«, vi-ta-min: ch­a ®­îc viÖt ho¸.
III. Tõ H¸n viÖt
 1. Kh¸i niÖm
- Lµ tõ m­în cña tiÕng H¸n.
- TiÕng ®Ó cÊu t¹o tõ H¸n ViÖt gäi lµ yÕu tè H¸n viÖt.
- PhÇn lín c¸c yÕu tè H¸n viÖt kh«ng dïng ®éc lËp.
- NhiÒu yÕu tè H¸n viÖt ®ång ©m nh­ng nghÜa kh¸c xa nhau.
- VD: Thiªn: Trêi, Thiªn niªn kØ: 1000 n¨m.
 2. Bµi tËp
- ý ®óng: b
IV. ThuËt ng÷ vµ biÖt ng÷ x· héi
1.Biệt ngữ xã hội.
2. ThuËt ng÷
- Khái niệm
- §Æc ®iÓm
+ Trong mét lÜnh vùc khoa häc c«ng nghÖ nhÊt ®Þnh mçi thuËt ng÷ chØ biÓu thÞ mét kh¸i niÖm vµ ng­îc l¹i.
+ ThuËt ng÷ kh«ng cã tÝnh biÓu c¶m.
2. Bµi tËp
 - Vai trß thuËt ng÷: Cã vai trß v« cïng quan träng trong ®êi sèng hiÖn nay.
V. Trau dåi vèn tõ
1. C¸c h×nh thøc trau dåi vèn tõ
+RÌn luyÖn ®Ó n¾m ®Çy ®ñ chÝnh x¸c nghÜa cña tõ.
+Rèn luyện để biết thêm những từ chưa biết làm tăng vốn từ,
- Th­êng xuyªn tra tõ ®iÓn.
- Th­êng xuyªn ®äc s¸ch b¸o, nghe th«ng tin truyÒn h×nh ®Ó lµm t¨ng vèn tõ.
 2. Bµi tËp
* Bài tập 1
- B¸ch khoa toµn th­: Tõ ®iÓn b¸ch khoa, ghi ®Çy ®ñ tri thøc cña ngµnh.
- B¶o hé mËu dÞch: B¶o vÒ s¶n xuÊt trong n­íc chèng l¹i sù c¹nh tranh hµng ho¸ n­íc ngoµi trªn thÞ tr­êng n­íc m×nh.
- Dù th¶o (§éng tõ, danh tõ) Th¶o ra ®Ó t