Tiết 30, Bài 29-30: Hấp thụ chất dinh dưỡng và thải phân. Vệ sinh hệ tiêu hóa - Năm học 2010-2011

Tiết 30 Bài 29-30:HẤP THỤ CHẤT DINH DƯỠNG VÀ THẢI PHÂN
Ngày dạy:17/12/2010 VỆ SINH HỆ TIÊU HOÁ.
 YY&YY
1. Mục tiêu:
a. Kiến thức:
- Hs trình bày đặc điểm của ruột non phù hợp với chức năng hấp thụ chất dinh dưỡng.
- Con đường vận chuyển chất chất dinh dưỡng từ ruột non đến tế bào ,các cơ quan.
- Vai trò của gan trên con đường vận chuyển các chất dinh dưỡng.
- Vai trò của ruột già trong quá trình tiêu hóa của cơ thể.
-Các tác nhân ảnh hưởng đến hệ tiêu hoá và biện pháp có hệ tiêu hoá khoẻ mạnh.
b. Kỹ năng:
 -Rèn hs kỹ năng quan sát và hoạt động nhóm.
 -Rèn hs kỹ năng tự tin, thu nhận và xử lý thông tin,đạt mục tiêu,hợp tác.
c. Thái độ:
 Giáo dục hs ý thức vệ sinh ăn uống chống tác hại cho hệ tiêu hóa.
2 Chuẩn bị:
Gv: giáo án, bảng phụ, tranh H 29.3
Hs: xem bài trước ở nhà
3. Phương pháp dạy học:
Thảo luận nhóm, trực quan, đàm thoại
4. Tiến trình:
4.1 Ổn định tổ chức lớp.(ktsshs).
4.2 Kiểm tra bài cũ:
-1/ Với khẩu phần ăn đầy đủ các chất và sự tiêu hóa có hiệu quả thì thành phần các chất dinh dưỡng sau tiêu hóa ở ruột non là gì? Nêu cấu tạo của ruột non?Kiểm tra vở bài tâp(10đ)
*Với khẩu phần ăn đầy đủ các chất và sự tiêu hóa có hiệu quả thì thành phần các chất dinh dưỡng sau tiêu hóa ở ruột non là đường đơn 6 cacbon,các axit amin,axit và glyxêrin, các vitamin, các muối khoáng. 
*Phần tiếp giáp với dạ dày là tá tràng, đổ vào ruột non có nhiều tuyến: tuyến tụy, tuyến mật, tuyến ruột, các tuyến chứa hầu hết các loại enzim xúc tác phân cắt các phân tử thức ăn. 
 4.3. Giảng bài mới:
Với khẩu phần ăn đầy đủ các chất và sự tiêu hóa diễn ra có hiệu quả thì thành phần các chất dinh dưỡng sau khi tiêu hóa ở ruột non là gì? Cơ thể đã hấp thụ các chất dinh dưỡng này như thế nào? Các tác nhân nào gây hại cho hệ tiêu hoálàm thế nào để có hệ tiêu hoá tốt?đó là các vấn đề chúng ta cần tìm hiểu trong tiết học hôm nay.
HẤP THỤ CHẤT DINH DƯỠNG VÀ THẢI PHÂN- VỆ SINH HỆ TIÊU HOÁ
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung bài học
Hoạt động 1: Tìm hiểu sự hấp thụ chất dinh dưỡng
MT: Khẳng định được ruột non là nơi hấp thụ chất dinh dưỡng . Cấu tạo của ruột non phù hợp với sự hấp thụ.
Gv yêu cầu hs đọc thông tin sgk và quan sát hình 29.1.
Gv phân tích tranh 29.1
Hs thảo luận câu hỏi 1,2 sgk/94
Đại diện nhóm trình bày
Yêu cầu nêu được:
1. Diện tích bề mặt bên trong ruột non lớn làm hiệu quả thụ các chất dinh dưỡng cao(cho phép một số lượng lớn chất dinh dưỡng thấm qua các tế bào niêm mạc ruột trên đơn vị thời gian).
- Niêm mạc ruột non có nhiều nếp gấp 
- Phân bố tới từng lông ruột tạo điều kiện cho sự hấp thụ chất dinh dưỡng với hiệu quả cao.
2. Ruột non có bề mặt hấp thụ lớn,lớn nhất so với các đoạn khác của ống tiêu hóa.
Ruột non còn có hệ thống mao mạch máu và mao mạch bạch huyết dày đặc.
Hoạt động 2: Tìm hiểu con đường vận chuyển các chất sau khi hấp thụ và vai trò của gan.
MT: Chỉ rõ 2 con đường vận chuyển các chất là máu và bạch huyết.
Nêu vai trò của gan.
Hs nghiên cứu thông tin sgk và quan sát hình 29.3 kết hợp kiến thức bài 28 hoàn thành bảng 29.
Chất dinh dưỡng hấp thụ theo đường máu
Chất dinh dưỡng hấp thụ theo đường bạch huyết.
Đường,axit béo,glyxêrin,vitamin tan trong nước,muối khoáng.
Lipit( dạng giọt nhỏ được nhũ tương hóa),các vitamin tan trong dầu(A,D,E,K.)
Gv: Nêu vai trò của gan?
Hs: Gan tham gia vào quá trình điều hòa nồng độ các chất dinh dưỡng trong máu được ổn định , đồng thời khử các chất độc có hại với cơ thể.
[Tích hợp giáo dục môi trường:
Chức năng của gan: khử độc lớn nhưng không phải là vô tận và liên quan tới mức độ sử dụng tràn lan của hóa chất bảo vệ thực vật gây nhiều bệnh về gan" đảm bảo thực phẩm an toàn , thức ăn sạch.
Đảm bảo chất lượng cuộc sống.
Hoạt động 3: Tìm hiểu chức năng chủ yếu của ruột già trong quá trình tiêu hóa .
MT: Vai trò của ruột già trong quá trình tiêu hóa .
Gv yêu cầu hs đọc thông tin
Gv: Vai trò của ruột già trong quá trình tiêu hóa thức ăn của cơ thể người?
Hs: Hấp thụ thêm nước cần thiết cho cơ thể và thải phân ra môi trường ngoài.
Gv giảng giải:
- Ruột già không phải là nơi thải phân vì ruột già chỉ dài 1.5 m
- Ruột già có hệ sinh vật 
- Hoạt động cơ học của ruột già dồn chất chứa trong ruột đến ruột thẳng.
 Gv liên hệ cho hs một số nguyên nhân gây bệnh táo bón, ảnh hưởng tới ruột và hoạt động của con người: Sống ít vận động thể lực,giảm nhu động ruột già. Ngược lại ăn nhiều chất xơ, vận động vừa phải ruột già hoạt động dể dàng.
I. Hấp thụ chất dinh dưỡng:
- Ruột non là nơi hấp thụ chất dinh dưỡng
- Cấu tạo ruột non phù hợp với việc hấp thụ chất dinh dưỡng:
+ Ruột dài, tổng diện tích bề mặt 500m2.
+ Niêm mạc ruột non có nhiều nếp gấp.
+ Có nhiều lông ruột và lông ruột cực nhỏ.
+ Ruột non còn có hệ thống mao mạch máu và mao mạch bạch huyết dày đặc.(ở cả lông ruột)
II. Con đường vận chuyển hấp thụ các chất và vai trò của gan:
Chất dinh dưỡng hấp thụ theo đường máu
Chất dinh dưỡng hấp thụ theo đường bạch huyết.
Đường,axit béo,glyxêrin,vitamin tan trong nước,muối khoáng.
Lipit( dạng giọt nhỏ được nhũ tương hóa),các vitamin tan trong dầu(A,D,E,K.)
* Vai trò của gan:
 +Gan tham gia vào quá trình điều hòa nồng độ các chất dinh dưỡng trong máu được ổn định
+Đồng thời khử các chất độc có hại với cơ thể.
+Tiết mật
III. Thải phân:
- Vai trò của ruột già:
+ Hấp thụ thêm nước 
+ Thải phân ra môi trường ngoài.
4.4 Củng cố luyện tập:
- Nêu cấu tạo của ruột non phù hợp với việc hấp thụ chất dinh dưỡng?
+ Ruột non dài,tổng diện tích bề mặt 500m2.
+ Niêm mạc ruột non có nhiều nếp gấp.
+ Có nhiều lông ruột và lông ruột cực nhỏ.
+ Ruột non còn có hệ thống mao mạch máu và mao mạch bạch huyết dày đặc. (ở cả lông ruột)
- Vai trò của gan đối với cơ thể người?
+ Gan tham gia vào quá trình điều hòa nồng độ các chất dinh dưỡng trong máu
được ổn định , đồng thời khử các chất độc có hại với cơ thể.
+Các tác nhân nào gây hại cho hệ tiêu hoá và cách phòng tránh?
4.5 Hướng dẫn học sinh tự học ở nhà:
- Học bài,trả lời câu hỏi1,2,3 sgk
- Đọc mục em có biết
- Chuẩn bị bài “ Trao đổi chất”
5. Rút kinh nghiệm: