22 phương pháp và kĩthuật hiện đại giải nhanh bài tập trắc nghiệm hóa học

ric dư. Toàn bộ khí thu được 
có thể làm mất màu V ml dung dịch KMnO4 0,2M. Giá trị V là : 
A. 70. B. 80. C. 160. D. 140. 
 (Đề thi thử Đại học lần 1 – THPT Việt Yên 1, năm học 2013 – 2014) 
Hướng dẫn giải 
Bản chất phản ứng : 
2 3 2 4 2 2
2 4 2 2 4 4 2 4
Na SO HCl Na SO SO H O
SO KMnO H O K SO MnSO H SO
+ ® + ­ +
+ + ® + +
Theo bảo toàn nguyên tố S và bảo toàn electron, ta có : 
{
2 2 3
4 4
2 4
SO Na SO
KMnO dd KMnO 0,2M
SO KMnO
0,04 ?
5,04n n 0,04
126 n 0,016 mol V 0,08 lít 80 ml
2 n 5n
ì
= = =ïï Þ = Þ = =í =ï
ïî
1442443
Ví dụ 7: Đốt 4,2 gam sắt trong không khí thu được 5,32 gam hỗn hợp X gồm sắt và các oxit sắt. 
Hòa tan hết X bằng 200 ml dung dịch HNO3 a mol/l sinh ra 0,448 lít NO (ở đktc, sản phẩm khử duy 
nhất của N+5). Giá trị của a là 
 A. 1,225. B. 1,1. C. 1,3. D. 1,425. 
 (Đề thi thử Đại học lần 1 – THPT Vĩnh Bảo – Hải Phòng, năm học 2013 – 2014) 
Hướng dẫn giải 
Sơ đồ phản ứng : 32 HNOO(1) (2)
x y
Fe
Fe muoái NO
Fe O
ìï¾¾® ¾¾¾® + ­í
ïî
Theo bảo toàn khối lượng, ta có :
2O
5,32 4,2n 0,035 mol.
32
-
= = 
Theo bảo toàn electron và bảo toàn nguyên tố N, ta có : 
{ {
{
23
3 3
electron trao ñoåi O NONO taïo muoái
0,020,035
3
HNO NONO taïo muoái
0,020,2
n n 4 n 3n 0,2
0,22[HNO ] 1,1M
n n n 0,22 0,2
-
-
ì = = + =
ïï Þ = =í = + =ï
ïî
14444244443
oCO, t
(1)
22 phương pháp và kĩ thuật hiện đại giải nhanh bài tập trắc nghiệm hóa học – Nguyễn Minh Tuấn – 01689186513 
Phát hành tại nhà sách Khang Việt – TP. HCM 
4 
PS : Ở bài này, nếu cho rằng hòa tan hết X trong HNO3 phải tạo ra Fe(NO3)3 thì sẽ tính ra 
phương án A : 
3 3 3HNO Fe(NO ) NO 3
0,245n 3n n 0,245 mol [HNO ] 1,225 mol.
0,2
= + = Þ = = Đây là kết 
quả sai! Thực tế ở bài này muối tạo thành gồm cả Fe(NO3)2 và Fe(NO3)3. 
Ví dụ 8: Cho hỗn hợp X chứa 0,15 mol Cu và 0,15 mol Fe tác dụng với HNO3 loãng, thu được sản 
phẩm khử duy nhất là 0,2 mol khí không màu hóa nâu trong không khí và dung dịch Y. Khối lượng 
muối khan thu được sau khi cô cạn dung dịch Y là : 
 A. 64,5 gam. B. 55,2 gam. C. 45,8 gam. D. 38,6 gam. 
Hướng dẫn giải 
Khí không màu hóa nâu trong không khí là NO. 
Theo bảo toàn electron, ta thấy : { { {Fe Cu NO
0,15 0,15 0,2
2 n 2 n 3n+ = Þ Trong phản ứng của X với dung dịch 
HNO3, muối tạo thành là Fe(NO3)2 và Cu(NO3)2. 
Theo bảo toàn nguyên tố Fe, Cu, ta có : 
3 2
3 2 Fe( NO ) Cu( NO )3 2 3 2
Fe(NO ) Fe
muoái
Cu(NO ) Cu m m
n n 0,15 mol
m 0,15.180 0,15.188 55,2 gam
n n 0,15 mol
ì = =ï Þ = + =í
= =ïî
14243 14243 
Ví dụ 9: Nhiệt phân 50,56 gam KMnO4 sau một thời gian thu được 46,72 gam chất rắn. Cho toàn 
bộ lượng khí sinh ra phản ứng hết với hỗn hợp X gồm Mg, Fe thu được hỗn hợp Y nặng 13,04 gam. 
Hòa tan hoàn toàn hỗn hợp Y trong dung dịch H2SO4 đặc, nóng dư thu được 1,344 lít SO2 (đktc). 
Thành phần phần trăm khối lượng Mg trong X là 
A. 52,17%. B. 46,15%. C. 28,15%. D. 39,13%. 
 (Đề thi thử Đại học lần 1 – THPT Lục Ngạn số 1 – Bắc Giang – Năm học 2013 – 2014) 
Hướng dẫn giải 
Sơ đồ phản ứng : 
o
2 4H SOx y 3 3t Mg, Fe
4 2 2(1) (2) (3)
3 2
Y
Fe O , Fe Fe(NO )
KMnO O SO
Mg(NO )MgO, Mg
ì ìï ï¾¾® ¾¾¾® ¾¾¾® + ­í í
ïï îî14243
Hỗn hợp Y có thể chứa các chất như trên sơ đồ. 
Ở (1), theo bảo toàn khối lượng, ta có : { {2 2
KMnO chaát raén4
O O
m m
m 50,56 46,72 3,84 gam n 0,12 mol.= - = Þ = 
Ở (2) và (3), theo bảo toàn khối lượng và bảo toàn electron, ta có : 
{ {
{ {
2
2 2
Mg Fe Y O
13,04 3,84 Mg
Mg trong X
Mg Fe O SO Fe
0,12 0,06
24n 56n m m 9,2
n 0,15 0,15.24%m .100% 39,13%
9,22n 3n 4 n 2 n 0,6 n 0,1
ì + = - =
ï ì =ï ïÞ Þ = =í í
+ = + = =ïï î
ïî
22 phương pháp và kĩ thuật hiện đại giải nhanh bài tập trắc nghiệm hóa học – Nguyễn Minh Tuấn – 01689186513 
Phát hành tại nhà sách Khang Việt – TP. HCM 
5 
Ví dụ 10: Hoà tan m gam hỗn hợp X gồm Fe, FeS, FeS2 và S vào dung dịch HNO3 đặc, nóng, thu 
được dung dịch Y (không chứa muối amoni) và 49,28 lít hỗn hợp khí NO, NO2 nặng 85,2 (g). Cho 
Ba(OH)2 dư vào Y, lấy kết tủa nung trong không khí đến khối lượng không đổi thu được 148,5 gam 
chất rắn khan. Giá trị của m là 
A. 38,4 gam. B. 9,36 gam. C. 24,8 gam. D. 27,4 gam. 
 (Đề thi thử Đại học lần 1 – THPT Minh Khai, năm học 2013 – 2014) 
Hướng dẫn giải 
Quy đổi hỗn hợp X thành hỗn hợp gồm Fe và S. 
Dung dịch Y có thể còn axit dư. 
Sơ đồ phản ứng : 
o
2
2
3
Ba(OH) t3 2 3
(2) (3)2
4 44 3
Y
NO
NO
Fe
S
Fe(OH) Fe OFe , H
BaSO BaSOSO , NO
+ +
- -
ìï
í
ïî
ì
í
î
ì ì ìï ï ï¾¾¾¾® ¾¾®í í í
ï ïï î îî1444442444443
2
22
NO NO NO
NONO NO
n n 2,2 n 1
n 1,230n 46n 85,2
ì + = ì =ï ïÞí í =+ = ïï îî
Theo bảo toàn electron và bảo toàn nguyên tố Fe, Ba, ta có : 
{ {
{ {
2
2 3 4
Fe S
Fe S NO NO
1 1,2 Fe S Fe
Fe O BaSO Fe S S
0,5n n
3n 6n 3n n 4,2
3n 6n 4,2 n 0,4
160 n 233n 148,5 80n 233n 148,5 n 0,5
ì + = + =
ï ì ì+ = =ï ï ïÞ Þí í í+ = + = =ï ïï î î
ïî
Suy ra : 
S Fe
X
m m
m 0,5.32 0,4.56 38,4 gam= + =1442443 1442443 
Ví dụ 11: Điện phân 2 lít dung dịch hỗn hợp gồm NaCl và CuSO4 đến khi H2O bị điện phân ở hai 
cực thì dừng lại, tại catot thu 1,28 gam kim loại và anot thu 0,336 lít khí (đktc). Coi thể tích dung 
dịch không đổi thì pH của dung dịch thu được là : 
A. 3. B. 2. C. 12. D. 13. 
 (Đề thi thử Đại học lần 1 – THPT chuyên Hùng Vương – Phú Thọ, năm học 2012 – 2013) 
Hướng dẫn giải 
Giả sử ở anot chỉ có khí Cl2. Áp dụng bảo toàn electron, ta có : 
{ {2 2electron trao ñoåi Cl Cu Cl
0,02?
3,36n 2 n 2 n n 0,02 mol 0,015 mol
22,4
= = Þ = > = : Vô lý! 
Vậy ở anot phải giải phóng cả khí O2. Theo bảo toàn electron và giả thiết, ta có : 
2 2 2
2 2 2
Cl O Cu Cl
Cl O O
2n 4n 2n 0,04 n 0,01
n n 0,015 n 0,005
ì ì+ = = =ï ïÞí í
+ = =ï ïî î
Áp dụng bảo toàn nguyên tố H và O, ta có : 
3HNO
(1)
22 phương pháp và kĩ thuật hiện đại giải nhanh bài tập trắc nghiệm hóa học – Nguyễn Minh Tuấn – 01689186513 
Phát hành tại nhà sách Khang Việt – TP. HCM 
6 
+
+
+
ì =ï Þ = Þ = = Þ =í
= =ïî
2
2 2
H OH
H
H O O
n 2n 0,02n 0,02 mol [H ] 0,01M pH 2
2n 2n 0,01
Ví dụ 12: Dung dịch X gồm AgNO3 và Cu(NO3)2 có cùng nồng độ mol. Lấy một lượng hỗn hợp 
gồm 0,03 mol Al và 0,05 mol Fe cho vào 100 ml dung dịch X cho tới khi phản ứng kết thúc thu 
được chất rắn Y chứa 3 kim loại. Cho Y vào dung dịch HCl dư giải phóng 0,07 gam khí. Nồng độ 
mol của 2 muối là: 
 A. 0,3M. B. 0,45M. C. 0,42M. D. 0,40M. 
 (Đề thi thử Đại học lần 1 – THPT Vĩnh Bảo – Hải Phòng, năm học 2013 – 2014) 
Hướng dẫn giải 
Thứ tự tính khử : Al > Fe; thứ tự tính oxi hóa : Ag+ > Cu2+. 
Căn cứ vào thứ tự tính oxi hóa – khử và giả thiết ta thấy 3 kim loại trong Y là Ag, Cu và Fe. 
Sơ đồ phản ứng : 
{
3
2
2
H 2
2(2)
0,035 mol
Al
Fe
Ag
Cu
Ag, Cu
Fe H
Fe
+
+
+
+
+
+
ìï
í
ïî
ìï
í
ïî
ì
¾¾® +í
î
Căn cứ vào toàn bộ quá trình phản ứng, ta thấy : Chất khử là Al, Fe; chất oxi hóa là Ag+, Cu2+, 
H+, sản phẩm khử của H+ là H2. 
Theo giả thiết và bảo toàn electron, ta có : 
{ { { { {2 2Al Fe H 3 3 2Cu Ag
0,050,03 x 0,035x
0,043n 2 n 2 n n 2 n x 0,04 [AgNO [Cu(NO ) ] 0,4M
0,1+ +
+ = + + Þ = Þ = = =
Ví dụ 13: Cho 23,2 gam Fe3O4 vào 1 lít HCl 1M, thu được dung dịch X. Thể tích dung dịch KMnO4 
0,5M (trong dung dịch H2SO4 loãng, dư) cần dùng để oxi hóa hết các chất trong dung dịch X là 
A. 425 ml. B. 520 ml. C. 400 ml. D. 440 ml. 
 (Đề thi thử Đại học lần 1 – THPT Lục Ngạn số 1 – Bắc Giang, năm học 2013 – 2014) 
Hướng dẫn giải 
Sơ đồ phản ứng : 4 2 4
3 22 3
KMnO / H SOHCl
3 4 2(1) 2
4
Fe , MnFe , Fe
Fe O Cl
SO ,HCl ,H
+ ++ +
- +- +
ììï ï¾¾® ¾¾¾¾¾® + ­í í
ï ïî î
Trong dung dịch X ngoài các muối sắt thì còn có thể còn HCl dư. 
Căn cứ vào sơ đồ phản ứng, ta thấy : Trong toàn bộ quá trình phản ứng, chất khử là Fe3O4 và 
HCl; chất oxi hóa là KMnO4. 
Theo bảo toàn electron, ta có : 
{ {3 4 4 4 4Fe O HCl KMnO KMnO dd KMnO 0,5M
10,1 ?
0,22n n 5n n 0,22 mol V 0,44 lít 440 ml
0,5
+ = Þ = Þ = = =
1442443
{ {
0,03 mol 0,05 mol
Al , Fe
(1)
22 phương pháp và kĩ thuật hiện đại giải nhanh bài tập trắc nghiệm hóa học – Nguyễn Minh Tuấn – 01689186513 
Phát hành tại nhà sách Khang Việt – TP. HCM 
7 
Ví dụ 14*: Cho 8,3 gam hỗn hợp Al, Fe vào 600 ml dung dịch HCl 1M, thu được dung dịch X và 
thu được 5,6 lít khí (đktc). Cho dung dịch X tác dụng vừa hết với 500 ml dung dịch KMnO4 x 
mol/lít trong H2SO4. Giá trị của x là : 
A. 0,28M. B. 0,24M. C. 0,48M. D. 0,04M. 
Hướng dẫn giải 
Theo giả thiết và bảo toàn nguyên tố H, ta có : 
2
HClH ban ñaàu
H dö
HH phaûn öùng
n n 0,6 mol
n 0,1 mol.
n 2n 0,5 mol
+
+
+
ì = =ï Þ =í
= =ïî
Vì axit HCl dư nên Al và Fe phản ứng hết. 
Sơ đồ phản ứng : 
4 2 4
2
3 33 2
KMnO / H SO
2(2) 2 2
4
dung dòch X
H
Fe
Al
Al , Fe , KAl , Fe
Cl
Mn , SOH , Cl
+ + ++ +
+ -+ -
­
ì
í
î
ììï ï¾¾¾¾¾® + ­í í
ï ïî î14243
Áp dụng bảo toàn electron cho phản ứng (1) và kết hợp với giả thiết, ta có : 
2
Al Fe Al
Al Fe H Fe
27n 56n 8,3 n 0,1
3n 2n 2n 0,5 n 0,1
ì + = ì =ï ïÞí í+ = = =ïï îî
Áp dụng bảo toàn electron cho phản ứng (2), ta có : 
{ {24 4KMnO KMnO 4Fe Cl
0,1 0,6?
0,145n n n n 0,14 mol [KMnO ] 0,28M
0,5+ -
= + Þ = Þ = =
123
PS : Ở ví dụ này, học sinh thường quên phản ứng oxi hóa ion Cl- , khi đó biểu thức bảo toàn 
electron cho phản ứng (2) là 
{24 4KMnO KMnO 4Fe
0,1?
0,025n n n 0,02 mol [KMnO ] 0,04M
0,5+
= Þ = Þ = =
123
. 
Nhưng đó là kết quả sai! 
Ví dụ 15: Sau khi đun nóng 23,7 gam KMnO4 thu được 22,74 gam hỗn hợp chất rắn. Cho hỗn hợp 
chất rắn trên tác dụng hoàn toàn với dung dịch axit HCl 36,5% (d = 1,18 g/ml) đun nóng. Thể tích 
khí Cl2 (đktc) thu được là : 
A. 2,24. B. 4,48 C. 7,056. D. 3,36. 
Hướng dẫn giải 
Sơ đồ phản ứng : 
HCl
(1)
22 phương pháp và kĩ thuật hiện đại giải nhanh bài tập trắc nghiệm hóa học – Nguyễn Minh Tuấn – 01689186513 
Phát hành tại nhà sách Khang Việt – TP. HCM 
8 
2
4
2 4
HCl 2
2 2(2)
4
O
KMnO
K MnO
MnCl
MnO Cl
KCl
KMnO
­
ì
ìï ï¾¾® + ­í í
ïîï
î
Như vậy, sau toàn bộ quá trình phản ứng : Chất oxi hóa là Mn+7 trong KMnO4, số oxi hóa của 
Mn thay đổi từ +7 về +2. Chất khử là 2O- trong KMnO4 và 1Cl- trong HCl, số oxi hóa của O thay 
đổi từ -2 về 0, số oxi hóa của Cl thay đổi từ -1 về 0. 
Áp dụng bảo toàn khối lượng, ta có : 
{ {2 2
KMnO chaát raén4
O O
m m
0,96m 23,7 22,74 0,96 gam n 0,03 mol.
32
= - = Þ = = 
Áp dụng bảo toàn electron, ta có : 
{ {4 2 2 2 2KMnO O Cl Cl Cl (ñktc)
0,03 ?0,15
5n 4 n 2 n n 0,315 mol V 0,315.22,4 7,056 lít= + Þ = Þ = =
123
Ví dụ 16: Cho m gam hỗn hợp X gồm Fe2O3, CuO, MgO, FeO và Fe3O4 vào dung dịch H2SO4 đặc, 
nóng, thu được 3,36 lít khí SO2 (đktc). Mặt khác nung m gam hỗn hợp X với khí CO dư thu được 
chất rắn Y và hỗn hợp khí Z. Cho Z vào dung dịch Ca(OH)2 dư thu được 35 gam kết tủa. Cho chất 
rắn Y vào dung dịch HNO3 đặc, nóng, dư thu được V lít khí NO2 (đktc) là sản phẩm khử duy nhất. 
Giá trị của V là 
A. 11,2. B. 22,4. C. 44,8. D. 33,6. 
 (Đề thi thử Đại học lần 2 – THPT chuyên Hùng Vương – Phú Thọ, năm học 2011 – 2012) 
Hướng dẫn giải 
Trong phản ứng của X với CO, theo bảo toàn nguyên tố C, ta có : 
2 3CO CO CaCO
n n n 0,35 mol.= = = 
Trong phản ứng của X với H2SO4 đặc, nóng, chất khử là X; chất oxi hóa là H2SO4, sản phẩm 
khử là SO2. Trong phản ứng của X với CO và Y với HNO3 đặc, nóng, chất khử là X và CO; chất 
oxi hóa là HNO3, sản phẩm khử là NO2. Theo bảo toàn electron, ta có : 
{
{
2
2
2
electron do X nhöôøng SO
0,15
NO (ñktc)
NO electron do X nhöôøng CO
0,350,3
n 2 n 0,3
V 22,4 lít
n n 2 n 1
ì = =
ïï Þ =í
= + =ï
ïî
14444424444443
Ví dụ 17*: Cho m gam hỗn hợp X gồm Cu và Fe2O3 vào dung dịch HCl, sau phản ứng hoàn toàn 
thu được dung dịch Y chứa hai chất tan và còn lại 0,2m gam chất rắn chưa tan. Tách bỏ phần chưa 
tan, cho dung dịch AgNO3 dư vào dung dịch Y thu được 86,16 gam kết tủa. Giá trị của m là 
 A. 17,92. B. 22,40. C. 26,88. D. 20,16. 
 (Đề thi thử Đại học lần 1 – THPT Tĩnh Gia 2 – Thanh Hóa, năm học 2013 – 2014) 
Hướng dẫn giải 
Bản chất phản ứng của X với HCl : 
ot
(1)
22 phương pháp và kĩ thuật hiện đại giải nhanh bài tập trắc nghiệm hóa học – Nguyễn Minh Tuấn – 01689186513 
Phát hành tại nhà sách Khang Việt – TP. HCM 
9 
2 3 3 2
3 2 2
Fe O HCl FeCl H O
Cu FeCl CuCl FeCl
+ ® +
+ ® +
Chất rắn còn lại sau phản ứng là Cu, X phaûn öùng vôùi HClm m 0,2m 0,8m.= - = 
Sơ đồ phản ứng : 3AgNOHCl 3 32(1) (2)
2 3 2 3 3
X Y
Cu(NO )CuClCu AgCl
Fe O FeCl Fe(NO )Ag
ììì ì ¯ï ï ï¾¾® ¾¾¾® +í í í í
¯ï ï ïîî î î1442443 1442443
Vì dung dịch Y chứa hai chất tan nên đó là hai muối, HCl không còn dư. 
Áp dụng bảo toàn electron cho phản ứng (1), ta có : 
2 3Cu Fe O
n n x.= = 
Áp dụng bảo toàn nguyên tố Cl và bảo toàn electron cho phản ứng (2), ta có : 
{ {
{
2 2
3
2
CuCl FeCl AgCl
x 2x
(Ag, AgNO )
FeCl Ag
2x
2 n 2 n n
m 6x.143,5 2x.108 86,16 x 0,08.
n n
ì + =
ïï Þ = + = Þ =í
=ï
ïî
Suy ra : 
Cu Fe O2 3
X phaûn öùng vôùi HCl
m m
m 0,08.64 0,08.160 0,8m m 22,4 gam= + = Þ =1442443 144424443 
Ví dụ 18*: Thổi khí CO đi qua ống sứ đựng m gam Fe2O3 nung nóng. Sau phản ứng thu được m1 
gam chất rắn Y gồm 4 chất. Hoà tan hết chất rắn Y bằng dung dịch HNO3 dư thu được 0,448 lít khí 
NO (sản phẩm khử duy nhất, đo ở điều kiện chuẩn) và dung dịch Z. Cô cạn dung dịch Z thu được 
(m1 + 16,68) gam muối khan. Giá trị của m là : 
 A. 8,0 gam. B. 16,0 gam. C. 12,0 gam. D. 4 gam. 
 (Đề thi thử Đại học – THPT chuyên Bắc Ninh) 
Hướng dẫn giải 
Sơ đồ phản ứng : 
3
2
2 3
HNO3 4
3 3(2)
2 3
Y
CO
Fe O
Fe O , Fe
Fe(NO ) NO
FeO, Fe O
­
ìï ¾¾¾® + ­í
ïî1442443
Xét toàn bộ quá trình phản ứng, ta thấy : Chất khử là CO, chất oxi hóa là HNO3, sản phẩm khử 
của HNO3 là NO. Theo bảo toàn electron, ta có : 
{ { 2 3CO NO CO O trong Fe O bò taùch ra CO
? 0,02
2 n 3n n 0,03 mol n n 0,03 mol.= Þ = Þ = = 
Theo bảo toàn khối lượng, ta thấy : 
2 3Y Fe O O bò taùch ra 1
m m m m m 0,48 (*).= - Þ = - 
Theo bảo toàn nguyên tố Fe và giả thiết, ta có : 
2 3 3 3
1
Fe O Fe(NO )
m 16,68m2n n 2. (**).
160 242
+
= Þ = 
Giải hệ (*) và (**), ta có : m 8 gam= 
oCO, t
(1)
22 phương pháp và kĩ thuật hiện đại giải nhanh bài tập trắc nghiệm hóa học – Nguyễn Minh Tuấn – 01689186513 
Phát hành tại nhà sách Khang Việt – TP. HCM 
10 
Ví dụ 19*: Cho kim loại M tan vào dung dịch HNO3 21% (lấy dư 20% so với lượng cần thiết), thu 
được dung dịch X có nồng độ phần trăm của muối nitrat là 16,20% và khí N2 (sản phẩm khử duy 
nhất). Nếu cho 11,88 gam M phản ứng hết với dung dịch HCl thì khối lượng muối thu được là : 
A. 26,67 gam. B. 58,74 gam. C. 36,67 gam. D. 47,50 gam. 
 (Đề thi thử Đại học lần 1 – THPT Việt Yên 1, năm học 2013 – 2014) 
Hướng dẫn giải 
Chọn số mol của M là 1 mol. Trong phản ứng của M với HNO3, theo bảo toàn electron, bảo toàn 
điện tích, bảo toàn nguyên tố N và giả thiết, ta có : 
{ {2
3
3
3
3 23
electron trao ñoåi M N
1 mol ? HNO ñem phaûn öùng
electron trao ñoåiNO taïo muoái
HNO ñem phaûn öùng
HNO phaûn öùng N trong NNO taïo muoái
0,2xx
n x. n 10n
n 1,2x 20%.1,2x 1,44x
n n x
m
n n n 1,2x
-
-
ì = =ï
= + =ï
ï = = Þí
ï
= + =ï
ïî
1442444314444244443
1,44x.63 432x
21%
ì
ï
í
= =ï
î
Theo bảo toàn khối lượng, bảo toàn nguyên tố M và giả thiết, ta có : 
{ { {3 2
3 x
3 x
3 x
M dd HNO dd X N
dd X
M ? 0,1x.28432x
M(NO )
M(NO ) M
M(NO )
m m m m m M 429,2x
m M 62xn n 1
x 3M 62x MC% .100% 16,2% 9 M laø Al.
M 429,2x n M 27
ì + = + ì = +ï ïÞí í
= +ï ïî= =î
ì =+
= = Þ = Þ Þí
+ =î
14424443
Trong phản ứng của 11,88 gam Al với dung dịch HCl, áp dụng bảo toàn nguyên tố Al, ta có : 
3 3AlCl Al AlCl
11,88n n 0,44 mol m 0,44.133,5 58,74 gam
27
= = = Þ = = 
Ví dụ 20: Hỗn hợp X gồm CuO và Fe2O3. Hoà tan hoàn toàn 44 gam X bằng dung dịch HCl (dư), 
sau phản ứng thu được dung dịch chứa 85,25 gam muối. Mặt khác, nếu khử hoàn toàn 22 gam X 
bằng CO (dư), cho hỗn hợp khí thu được sau phản ứng lội từ từ qua dung dịch Ba(OH)2 (dư) thì thu 
được m gam kết tủa. Giá trị của m là 
 A. 76,755. B. 73,875. C. 147,750. D. 78,875. 
 (Đề thi tuyển sinh Đại học khối B năm 2010) 
Hướng dẫn giải 
Bản chất phản ứng của X với HCl là sự thay thế ion 2O - bằng ion Cl- . Khối lượng muối tăng 
lên 41,25 gam so với khối lượng oxit là do khối lượng ion Cl- lớn hơn khối lượng của 2O - . 
Theo sự bảo toàn điện tích và sự tăng giảm khối lượng, ta có : 
2
2
2 2
Cl O Cl
O trong 22 gam X
Cl O O
n 2n n 1,5 0,75n 0,375 mol.
235,5n 16n 41,25 n 0,75
- - -
-
- - -
ì ì= =ï ïÞ Þ = =í í
- = =ï ïî î
Bản chất phản ứng của X với CO là : CO lấy 2O - trong oxit của CuO và Fe2O3 để tạo ra kim 
loại và CO2. 
Theo bảo toàn nguyên tố O và C, ta có : 
2
3 2 3BaCO CO CO BaCOO trong 22 gam X
n n n n 0,375 mol m 0,375.197 73,875 gam-= = = = Þ = = 
22 phương pháp và kĩ thuật hiện đại giải nhanh bài tập trắc nghiệm hóa học – Nguyễn Minh Tuấn – 01689186513 
Phát hành tại nhà sách Khang Việt – TP. HCM 
11 
Ví dụ 21: Chia 156,8 gam hỗn hợp X gồm FeO, Fe3O4, Fe2O3 thành hai phần bằng nhau. Phần 1 tác 
dụng hết với dung dịch HCl dư được 155,4 gam muối khan. Phần 2 tác dụng vừa đủ với dung dịch 
Y chứa HCl, H2SO4 loãng, thu được 167,9 gam muối khan. Số mol của HCl trong dung dịch B là : 
A. 1. B. 1,75. C. 1,5. D. 1,8. 
 (Đề thi thử Đại học lần 1 – THPT Hồng Lĩnh, năm học 2013 – 2014) 
Hướng dẫn giải 
Trong phản ứng của phần 1 với dung dịch HCl, theo bảo toàn điện tích và sự tăng giảm khối 
lượng, ta có : 
2
22
Cl O
Cl
OCl O
n 2n n 2,8
156,8 n 1,435,5n 16n 155,4 77
2
- -
-
-- -
ì = ì =ï ïÞí í
=- = - = ïï îî
Trong phản ứng của phần 2 với dung dịch HCl và H2SO4, theo bảo toàn điện tích và tăng giảm 
khối lượng, ta có : 
{
{
2 2
4
2
2 2 4
4
Cl SO O
1,4 Cl
HCl trong B
SO
Cl SO O
1,4
n 2n 2 n 2,8
n 1,8
n 1,8 mol156,8 n 0,535,5n 96n 16 n 167,9
2
- - -
-
-
- - -
ì + = =
ï ì =ï ïÞ Þ =í í =ï ï+ - = - î
ïî
Ví dụ 22: Cho 4,32 gam hỗn hợp X gồm Fe, Cu ở dạng bột vào 100 ml dung dịch AgNO3 1M, thu 
được dung dịch Y và 12,08 gam chất rắn Z. Thêm NaOH dư vào Y, lấy kết tủa nung trong không 
khí đến khối lượng không đổi thu được m(g) chất rắn. Giá trị của m là : 
A. 5,6. B. 4. C. 3,2. D. 7,2 gam. 
 (Đề thi thử Đại học lần 1 – THPT Minh Khai, năm học 2013 – 2014) 
Hướng dẫn giải 
Trong phản ứng của X với dung dịch AgNO3, ta có : 
Ag max Ag maxAg
n n 0,1 mol m 10,8 gam 12,08 gam.+= = Þ = > Suy ra kim loại phải còn dư, 
AgNO3 đã phản ứng hết. 
Vì tính khử của Fe lớn hơn Cu nên Fe khử Ag+ trước sau đó mới đến Cu. 
Theo bảo toàn electron và sự tăng giảm khối lượng, ta có : 
{
Fe Cu phaûn öùng Ag
Fe
Fe Cu phaûn öùngAg Cu phaûn öùng
0,1
2n 2n n 0,1
n 0,02
108n 56n 64n 12,08 4,32 7,76 n 0,03
+
+
ì + = =
ì =ï ïÞí í- - = - = =ïï î
î
Như vậy dung dịch Y gồm muối Fe(NO3)2 và CuNO3)2. Khi cho Y phản ứng với dung dịch 
NaOH dư thu được kết tủa là Fe(OH)2 và Cu(OH)2. Nung kết tủa trong không khí đến khối lượng 
không đổi, thu được kết tủa là Fe2O3 và CuO. 
Theo bảo toàn nguyên tố Fe, Cu, ta có : 
2 3 2
2 3
Fe O CuO2 2 3
Fe O Fe(OH) Fe
(Fe O , CuO)
m mCuO Cu(OH) Cu phaûn öùng
n 0,5n 0,5n 0,01
m 0,01.160 0,03.80 4 gam
n n n 0,03
ì = = =ï Þ = + =í
= = =ïî
144424443 1442443 
22 phương pháp và kĩ thuật hiện đại giải nhanh bài tập trắc nghiệm hóa học – Nguyễn Minh Tuấn – 01689186513 
Phát hành tại nhà sách Khang Việt – TP. HCM 
12 
Ví dụ 23: Cho m gam Ba vào 250 ml dung dịch HCl aM, thu được dung dịch X và 6,72 lít H2 
(đktc). Cô cạn dung dịch X thu được 55 gam chất rắn khan. Giá trị của a là 
A. 2,4 M. B. 1,2 M. C. 1,0 M. D. 0,8 M. 
 (Đề thi thử Đại học lần 1 – THPT Lục Ngạn số 1 – Bắc Giang, năm học 2013 – 2014) 
Hướng dẫn giải 
Sơ đồ phản ứng : 
2
2
X
HCl Ba
Ba H
HOH Cl , OH
+
- -
ìì ï+ ¾¾® + ­í í
ïî î14444244443
Dung dịch X có thể chứa ion OH- . 
Theo bảo toàn nguyên tố Ba, bảo toàn electron, bảo toàn điện trong X và bảo toàn khối lượng, ta 
có : 
2
2
2
2
Ba HBa
OH Cl OH
OH Cl Ba
OH Cl Cl
OH Cl Ba
n n n 0,3
n n 0,6 n 0,4
n n 2n
17n 35,5n 13,9 n 0,2
17n 35,5n 137n 55
+
- - -
- - +
- - -
- - +
ì = = =
ì ì+ = =ïï ï ï+ = Þ Þí í í
+ = =ï ïï î î+ + =ïî
Theo bảo toàn nguyên tố Cl, ta có : HCl Cl
0,2n n 0,2 mol [HCl] 0,8M
0,25-
= = Þ = = 
Ví dụ 24: Hỗn hợp X gồm Fe, FeO, Fe2O3 và Fe3O4. Hoà tan X trong 400 ml dung dịch HCl 2M, 
thấy thoát ra 2,24 lít H2 (đktc) và còn lại 2,8 gam sắt chưa tan. Nếu cho toàn bộ hỗn hợp X vào 
dung dịch HNO3 đặc, nóng dư thì thu được bao nhiêu lít khí NO2 (đktc) ? 
A. 4,48 lít. B. 10,08 lít. C. 16,8 lít. D. 20,16 lít. 
Hướng dẫn giải 
Vì sau phản ứng Fe còn dư 2,8 gam nên muối sắt tạo thành là FeCl2. 
Trong phản ứng của X với HCl, theo bảo toàn nguyên tố H, O, Fe và bảo toàn điện tích trong 
dung dịch muối , ta có : 
{ { {
{ {
2 2
2
2
2
H H O HCl
0,80,1 ?
O trong X H O
O trong X H O
Fe trong X tham gia phaûn öùng
Fe trong X tham gia phaûn öùngCl Fe
0,8 ? ?
2 n 2 n n
n n 0,3 mol
n n
n 0,4 mol
n 2 n 2 n- +
ì + =
ï
ï ì = =ï ï= Þí í
=ï ïî= =ï
ïî
144424443
Vậy ban đầu trong X có O Fe
2,8n 0,3mol; n 0,4 0,45 mol.
56
= = + = 
Trong phản ứng của X với dung dịch HNO3, áp dụng bảo toàn electron, ta có : 
{ { {2 2 2Fe O NO NO NO (ôû ñktc)
0,45 0,3 ?
3n 2 n n n 0,75 mol V 0,75.22,4 16,8 lít= + Þ = Þ = = 
22 phương pháp và kĩ thuật hiện đại giải nhanh bài tập trắc nghiệm hóa học – Nguyễn Minh Tuấn – 01689186513 
Phát hành tại nhà sách Khang Việt – TP. HCM 
13 
Ví dụ 25*: Hoà tan hoàn toàn một lượng hỗn hợp X gồm Fe3O4 và FeS2 trong 63 gam HNO3, thu 
được 1,568 lít NO2 (đktc). Dung dịch thu được cho tác dụng vừa đủ với 200 ml dung dịch NaOH 
2M, lọc kết tủa đem nung đến khối lượng không đổi thu được 9,76 gam chất rắn. Nồng độ phần 
trăm của dung dịch HNO3 có giá trị là : 
A. 47,2%. B. 46,2%. C. 46,6%. D. 44,2%. 
 (Đề thi HSG Tỉnh Thái Bình, năm học 2011 – 2012) 
Hướng dẫn giải 
Sơ đồ phản ứng : 
o
2
2
2
3 4 4 3
3
2
4 3
t
3 2 3(3)
NO
FeS Na
Fe O SO , NO
Fe , H
SO , NO
Fe(OH) Fe O
+
- -
+ +
- -
ììï ï
í í
ï ïî î
ìï
í
ïî
¾¾®
Áp dụng bảo toàn electron ở phản ứng (1) và bảo toàn nguyên tố Fe, S,