Bài 22: Các đới khí hậu trên Trái Đất

GIÁO ÁN BÀI 22: CÁC ĐỚI KHÍ HẬU TRÊN TRÁI ĐẤT
Mục tiêu
Kiến thức: 
Nắm được khái niệm đường chí tuyến, vòng cực và nêu vị trí và đặc điểm của chúng
Trình bày vị trí của các vành đai nhiệt, các đới khí hậu và đặc điểm của các đới theo vĩ độ trên bề mặt TĐ
So sánh đặc điểm của các đới khí hậu và giải thích sự khác nhau
Kỹ năng
Rèn kĩ năng quan sát hình ảnh để thấy được sự phân chia và vị trí các đới khí hậu trên TĐ
Rèn kĩ năng đọc và phân tích thông tin sgk để đưa ra nhận xét và so sánh các đới khí hậu
Biết cách sử dụng lược đồ các đới khí hậu để nhận xét
Thái độ
- Giáo dục ý thức học bộ môn
- Thông qua bài dài học này, học sinh có thêm nhiều kiến thức về khí hậu, biết tự chăm lo và giữ gìn sức khỏe cho bản thân
II. Chuẩn bị
Giáo viên: giáo án, tập bản đồ, sgk
- Tranh ảnh các đới khí hậu trên TĐ
- Hình 58: Các đới khí hậu và hình 24: Vị trí của TĐ trên quỹ đạo quanh Mặt Trời vào các ngày hạ chí và đông chí phóng to
2. Học sinh: Sgk, tập bản đồ, chuẩn bị bài theo câu hỏi trong sách giáo khoa,tìm tranh ảnh về các đới khí hậu và bài thuyết trình về đới khí hậu theo nhiệm vụ của nhóm mình
 III. Phương pháp dạy học
Phương pháp đàm thoại, hoạt động nhóm
Sử dụng tranh ảnh địa lí để khai thác kiến thức
IV. Tiến trình
Ổn định lớp: (1p)
Bài mới: (37p)
Giới thiệu bài (1p)
Trước khi vào bài học ngày hôm nay em nào có thể kể tên cho cô một số quốc gia có: khí hậu nắng nóng quanh năm, khí hậu mát mẻ và kiểu khí hậu lạnh giá, rét buốt?
Tại sao lại có sự khác nhau như vậy? Đó chính là do chúng nằm ở những vĩ độ thuộc các đới khí hậu khác nhau. Để hiểu rõ hơn chúng ta sẽ cùng đi tìm hiểu bài học ngày hôm nay, bài 22: “Các đới khí hậu trên Trái Đất”
Hoạt động của GV và HS
Nội dung ghi bảng
Hoạt động 1 Cá nhân: (15p)
** Phương pháp đàm thoại
GV: yêu cầu HS quan sát H.24/28.
? Hãy xác định đường chí tuyến và vòng cực, nêu vĩ độ của nó?
GV cho HS xác định trên hình
? Những đường chí tuyến và vòng cực có gì đặc biệt so với các vĩ tuyến khác? 
TL: Các chí tuyến là giới hạn cuối cùng của mỗi bán cầu có tia sáng Mặt Trời chiếu vuông góc với mặt đất vào các ngày hạ chí và đông chí
Các vòng cực là giới hạn của những khu vực có ngày hoặc đêm dài 24h đến 6 tháng
? Dựa vào kiến thức sgk và cho biết vai trò của các đường chí tuyến và vòng cực
HS trả lời
GV: Các chí tuyến và vòng cực là những đường ranh giới phân chia bề mặt TĐ ra 5 vòng đai nhiệt song song với xích đạo: vòng đai nóng, 2 vòng đai ôn hòa, hai vòng đai lạnh
(GV xác định vị trí của các vòng đai nhiệt trên lược đồ các đới KH và yêu cầu HS nêu vĩ độ của các đới khí hậu đó)
Chuyển ý: Tương ứng với 5 vành đai nhiệt, TĐ cũng chia ra 5 đới khí hậu. Song sự phân hóa ranh giới và đặc điểm của các đới khí hậu như thế nào ta cùng tìm hiểu sang mục 2.	
Hoạt động 2: Hoạt động nhóm (22p)
GV: Tương ứng với 5 vành đai nhiêt, TĐ cũng chia ra 5 đới khí hậu 
? Quan sát lược đồ khí hậu hãy kể tên và xác định 5 đới khí hậu trên TĐ?
HS xác định trên lược đồ
?Tại sao lại phân chia Trái Đất thành các đới khí hậu?
TL: Do ánh sáng Mặt trời chiếu xuống bề mặt Trái đất theo những góc độ khác nhau, cho nên các khu vực trên Trái đất hấp thụ được nhiệt lượng của Mặt trời cũng khác nhau rõ rệt, đều này ảnh hưởng đến khí hậu của các khu vực, tạo ra sự thay đổi khí hậu khác nhau. Để thể hiện rõ những đặc trưng phân bố sự thay đổi của khí hậu trên Trái đất, các nhà khoa học cổ đại, xuất phát từ góc độ thiên văn học, dùng hình thức phân bố theo vĩ độ về mặt địa lý, đã chia Trái đất thành mấy khu vực theo dạng đới, gọi là đới khí hậu.
?Sự phân chia khí hậu trên Trái Đất phụ thuộc vào nhân tố nào là quan trọng nhất?
TL: Vĩ độ: khác nhau về lượng bức xạ MT (Quan trọng nhất)
GV: Sự phân chia về các đới KH như trong sơ đồ H58 là để cho HS dễ hình dung ra các đới KH. Trong thực tế, ranh giới của các đới KH không phải là các đường thẳng như trong sơ đồ, nó cũng không hoàn toàn trùng khớp với ranh giới của các vòng đai nhiệt do KH còn chịu sự ảnh hưởng của các lục địa và đại dương, các dòng biển, các hoàn lưu khí quyển,..
GV: Chia lớp thành 3 nhóm và tổ chức cho HS hoạt động nhóm, hoàn thành phiếu học tập số 1 (dưới) (7p)
Hết giờ, đại diện nhóm lên trình bày, bổ sung, GV chuẩn kiến thức và ghi bảng
N1: Tìm hiểu về đới Nhiệt đới
N2: Tìm hiểu đới Ôn Đới
N3: Tìm hiểu đới Hàn Đới
GV: Ngoài các đới khí hậu trên người ta còn phân ra một số đới có phạm vi hẹp như xích đới (gần xích đạo), cận nhiệt đới (gần các chí tuyến)
Các chí tuyến và các vòng cực trên Trái Đất
- Chí tuyến Bắc: 23027’B
- Chí tuyến Nam: 23027’N 
- Vòng cực Bắc: 66033’B
- Vòng cực Nam: 66033’N
Các chí tuyến và vòng cực là ranh giới phân chia các vành đai nhiệt
Sự phân chia bề mặt Trái Đất ra các đới khí hậu theo vĩ độ
Tương ứng với các vành đai nhiệt, Trái Đất chia ra năm đới khí hậu theo vĩ độ:
+ 1. Đới nóng
+ 2. Đới ôn hòa
+ 2. Đới lạnh
Phiếu học tập số 1 cho HS thảo luận nhóm trong hoạt động 2
 Đới
Đặc 
điểm
Nhiệt đới
Ôn đới
Hàn đới
Vị trí
23027’B đến 23027’N
Hai chí tuyến đến vòng cực
Từ hai vòng cực đến 2 cực
Góc chiếu của MT trong năm
Tương đối lớn
Chênh nhau nhiều
Rất nhỏ
Nhiệt độ
Nóng quanh năm
-Trung bình
- Các mùa thể hiện rõ
Quanh năm giá lạnh
Lượng mưa trong năm
1000 – 2000mm
500 – 1000mm
Dưới 500mm
Loại gó thường xuyên
Gió Tín phong
Gió Tây
Đông cực
Củng cố và luyện tập (5p)
GV tổ chức cho HS tham gia trò chơi: “ Em tập làm hướng dẫn viên du lịch”
Luật chơi như sau: GV chia lớp ra làm 3 đội: đội Nhiệt đới, đội Ôn đới, đội Hàn đới (hoặc tên đội có thể do học sinh lựa chọn)
Mỗi đội giới thiệu về đới khí hậu mà mình phụ trách (đã được giao chuẩn bị ở nhà) thông qua các hình ảnh và một bài thuyế trình về đặc trưng khí hậu, cảnh quan,của đới khí hậu đó
Đội nào có bài thuyết trình hay nhất cùng những hình ảnh sinh động sẽ giành chiến thắng
Dặn dò: (1p)
Học bài cũ
Làm bài tập trong sgk và tập bản đồ
Sưu tầm một số hình ảnh về sông, hồ ở nước ta và ở địa phương em sinh sống