Bài 32: Phản ứng oxi hóa - Khử

Baøi 32. PHAÛN ÖÙNG OXI HOAÙ - KHÖÛ
I. MUÏC TIEÂU: 
1. Kieán thöùc:
- Hs naém ñöôïc caùc khaùi nieäm: söï khöû, söï oxi hoaù, chaát khöû, chaát oxi hoaù, phaûn ứng oxi hoaù khöû vaø tầm quan troïng cuûa phaûn öùng oxi hoaù khöû.
- Hs hiểu được phản ứng oxi hóa khử là phản ứng hóa học trong đó xảy ra đồng thời sự oxi hóa và sự khử .
-Vaän duïng vaøo vieäc giaûi thích caùc hieän töôïng trong thöïc tế . 
2. Kó naêng: 
- Vieát phöông trình phaûn öùng vaø giaûi baøi toaùn theo phöông trình hoaù hoïc.
- Hs biết xác định các chất oxi hóa, chất khử và quá trình sự khử, sự oxi hóa trong phản ứng oxi hóa khử .
-Phân biệt được phản ứng oxi hóa – khử với các phản ứng khác.
3. Thaùi ñoä: Vaän duïng nhöõng kieán thöùc veà oxi ñeå aùp duïng trong cuoäc soáng.
II. CHUAÅN BÒ:
 1. GV: Baûng phuï coù baøi taäp veà caùc loaïi phaûn öùng.
 2. HS: Xem tröôùc baøi ôû nhaø.
III. TIEÁN TRÌNH DAÏY HOÏC:
1. OÅn ñònh lôùp(1’): 
2. Baøi môùi: 
a. Giôùi thieäu baøi(1 phút): Trong thöïc teá chuùng ta thaáy saét bò gæ, hiñro khöû CuO, ñoù laø nhöõng phaûn öùng oxi hoaù – khöû.Vậy phản ứng oxi hóa khử là phản ứng như thế nào chúng ta đi tìm hiểu bài hôm nay. 
b. Caùc hoaït ñoäng chính:
Hoaït ñoäng cuûa GV
Hoaït ñoäng cuûa HS
Noäi dung ghi baûng
Hoaït ñoäng 1. Söï khöû vaø söï oxi hoaù(10 phút)
-GV: Yeâu caàu HS theo doõi PTHH H2 + CuO vaø neâu nhaän xeùt veà thaønh phaàn cuûa caùc chaát tham gia vaø saûn phaåm.
Nước được tạo ra như thế nào ?
-GV :Nhận xét, H đã chiếm O của hợp chất CuO để tạo ra H2O.
-GV: Trong phản ứng trên , hiđro thể hiện tính chất gì ?
 -GV : Trong phản ứng trên Cu được tách ra từ hợp chất nào ?
-GV: Nhận xét, trong phản ứng này CuO ñaõ bò taùch O ra khoûi hôïp chaát cuûa noù taïo ra Cu. Quaù trình naøy goïi laø söï khöû. 
-GV: Vaäy söï khöû laø gì? 
-GV: Yeâu caàu HS nhaéc laïi söï oxi hoaù laø gì?
-GV: Vaäy phaûn öùng treân coù xaûy ra söï oxi hoaù hay khoâng? Vì sao ?
-GV: Haõy xaùc ñònh söï khöû vaø söï oxi hoaù trong caùc phaûn öùng sau: 
H2 + Fe2O3 Fe + H2O
H2 + O2 H2O
Hg + O2 HgO
Pb + O2 PbO
GV lưu ý Phản ứng : 
H2 + O2 H2O 
 cũng có sự khử oxi, vì sự hóa hợp của oxi với chất khác cũng là sự khử . 
-HS: H2 chieám O cuûa CuO ñeå taïo thaønh H2O.
-HS: Hiđro thể hiện tính 
chất khử.
-HS : Cu tách ra từ CuO
-HS: Traû lôøi vaø ghi vôû.
-HS: Söï taùc duïng cuûa oxi vôùi moät chaát gọi laø söï oxi hoaù. 
-HS: Coù. Vì H ñaõ keát hôïp vôùi O ñeå taïo ra nöôùc.
-HS: Laøm baøi taäp vaøo vôû trong voøng 3 phuùt. Sau ñoù leân baûng laøm baøi taäp
I. Söï khöû vaø söï oxi hoaù 
1. Söï khöû
-CuO + H2 Cu +H2O
- Söï taùch oxi ra khoûi hôïp chaát goïi laø söï khöû 
2. Söï oxi hoaù 
- Söï taùc duïng cuûa oxi vôùi moät chaát goiï laø söï oxi hoaù 
 Hoaït ñoäng 2. Chaát khöû vaø chaát oxi hoaù ( 8 phút )
-GV: Giôùi thieäu 2 ví duï:
CuO + H2 Cu + H2O
C + O2 CO2
-GV: Giôùi thieäu: H2, C laø nhöõng chaát khöû.Vaäy theá naøo laø chaát khöû? Chaát naøo chaát oxi hoùa?
-GV: CuO, O2 laø chaát oxi hoaù. Vaäy, chaát oxi hoaù laø gì ?
-GV : Nhận xét, trong phản ứng giữa CuO và H2 thì H2 là chất khử vì chiếm oxi của CuO, CuO là chất oxi hóa vì là chất nhường oxi. Vậy chất chiếm oxi của chất khác là chất khử, đơn chất oxi hoặc chất nhường oxi cho chất khác là chất khử.
-GV: Quay lại bài tập VD yêu cầu HS xác định chất oxi hóa và chất khử. 
-HS: Quan saùt ví duï vaø traû lôøi caâu hoûi: Chaát chieám oxi cuûa chaát khaùc laø chaát khöû
-HS: Chaát nhöôøng oxi cho chaát khaùc laø chaát oxi hoaù.
II.Chaát khöû vaø chaát oxi hoaù 
*) Kết luận :
- Chaát chieám oxi cuûa chaát khaùc laø chaát khöû
- Chaát nhöôøng oxi cho chaát khaùc laø chaát oxi hoaù.
-Trong phản ứng của oxi với cacbon, bản thân oxi cũng là chất oxi hóa.
Hoaït ñoäng 3. Phaûn öùng oxi hoaù – khöû (7 phút )
-GV: Treo sô ñoà phaûn öùng CuO + H2. Yeâu caàu HS neâu nhaän xeùt veà söï coù maët cuûa söï khöû, söï oxi hoaù.
-GV: Sự khử CuO thành Cu và sự oxi hóa H2 thành nước trong phản ứng trên có thế xảy ra riêng rẽ tách biệt không ? 
-GV: Taát caû caùc phaûn öùng ñoù ta goïi laø phaûn öùng oxi hoaù khöû. Vaäy phaûn öùng oxi hoaù khöû laø gì?
-GV: Nhận xét, trong phản ứng 
CuO + H2 Cu + H2O
Đã xảy ra đồng thời sự khử CuO ( là sự tách nguyên tử oxi khỏi hợp chất CuO) 
và sự oxi hóa H2 ( sự tác dụng của oxi với H2). Sự khử xảy ra đồng thời với sự oxi hóa, tuy rằng về bản chất chúng là ngược nhau .
GV: Chốt lại phản ứng oxi hóa khử.
-HS: Caû söï khöû vaø oxi hoaù ñeàu coù maët trong 1 phaûn öùng.
-HS: Không thể xảy ra riêng rẽ, tách biệt.
-HS: Traû lôøi vaø ghi vôû.
III. Phaûn öùng oxi hoaù khöû
 Söï oxh
CuO + H2 Cu + H2O Oxh Kh
 Söï khöû
Phaûn öùng oxi hoaù khöû laø phaûn öùng hoaù hoïc trong ñoù xaûy ra ñoàng thôøi söï oxi hoaù vaø söï khöû
 Hoaït ñoäng 4 . Taàm quan troïng cuûa phaûn öùng oxi hoaù- khöû (5phút )
- GV: Goïi HS ñoïc phaàn 4 SGK vaø cho bieát phaûn öùng oxi hoaù khöû coù taàm quan troïng nhö theá naøo ?
- HS: Ñoïc SGK vaø traû lôøi caâu hoûi.
4. Cuõng coá (6 phút ) Haõy laäp PTHH theo caùc sô ñoà sau: 
 Fe2O3 + CO CO2 + Fe
 Fe3O4 + H2 H2O + Fe
 CO2 + Mg MgO + C
Caùc phaûn öùng hoù hoïc naøy coù phaûi laø phaûn öùng oxi hoaù – khöû khoâng ? Vì sao? Neáu laø phaûn öùng oxi hoaù – khöû , cho bieát chaát naøo laø chaát khöû, chaát oxi hoaù? Vì sao ? 
5. Daën doø (2 phút ): 
- Laøm baøi taäp 1 ,2, 3 ,4 ,5 trang113 SGK 
- Daën caùc em xem baøi “ ñieàu cheá hidro vaø phaûn öùng theá” .
 Nhận xét của giáo viên :