Các dạng bài tập Hóa học chương trình lớp 8 - THCS

> MCl2 + H2
1mol 	 2mol 
x (mol) 2x (mol)
 Suy ra ta cã hÖ sè : 	m A = x . A = 7,2 (g)	 (1)
	nHCl = 2x = 0,6 (mol) 	x = 0,3 (mol) (2)
ThÕ (2) vµo (1) ta cã A = = 24(g) NTK cña A = 24.VËy A lµ kim lo¹i Mg
4/ Cho ë d¹ng gi¸n tiÕp b»ng : Vdd, CM
VÝ dô 4 : Cho 7,2g mét kim lo¹i ho¸ trÞ II ph¶n øng hoµn toµn 100 ml dung dÞch HCl 6 M. X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. 
Gi¶i
T×m n HCl = ? ¸p dông : CM = n HCl = CM.V = 6.0,1 = 0,6 (mol) 
*Trë vÒ bµi to¸n cho d¹ng trùc tiÕp: 
Cho 7,2g mét kim lo¹i ho¸ trÞ II ph¶n øng hoµn toµn 0,6 mol HCl. X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. (Gi¶i nh­ vÝ dô 3)
5/ Cho ë d¹ng gi¸n tiÕp b»ng : mdd, CM ,d (g/ml)
VÝ dô 5 : Cho 7,2g mét kim lo¹i ho¸ trÞ II ph¶n øng hoµn toµn 120 g dung dÞch HCl 6 M ( d= 1,2 g/ml). X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. 
Gi¶i
- T×m Vdd (dùa vµo mdd, d (g/ml)): tõ d = Vdd H Cl = = = 100 (ml) =0,1(l) 
- T×m n HCl = ? ¸p dông : CM = n HCl = CM. V = 6. 0,1 = 0,6 (mol) 
*Trë vÒ bµi to¸n cho d¹ng trùc tiÕp: 
Cho 7,2g mét kim lo¹i ho¸ trÞ II ph¶n øng hoµn toµn 0,6 mol HCl. X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. (Gi¶i nh­ vÝ dô 3)
6/ Cho ë d¹ng gi¸n tiÕp b»ng : Vdd, C%, d (g/ml)
VÝ dô 6 : Cho 7,2g mét kim lo¹i ho¸ trÞ II ph¶n øng hoµn toµn 83,3 ml dung dÞch HCl 21,9 %
 ( d= 1,2 g/ml). X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. 
Gi¶i 
- T×m m dd (dùa vµo Vdd, d (g/ml)): tõ d = mdd H Cl = V.d = 83,3 . 1,2 = 100 (g) dd HCl.
¸p dông : C % = m HCl = = = 21,9 (g) 
 n HCl = = = 0,6 (mol)
*Trë vÒ bµi to¸n cho d¹ng trùc tiÕp: 
Cho 7,2g mét kim lo¹i ho¸ trÞ II ph¶n øng hoµn toµn 0,6 mol HCl. X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. (Gi¶i nh­ vÝ dô 3)
VËn dông 6 d¹ng to¸n trªn: Ta cã thÓ thiÕt lËp ®­îc 6 bµi to¸n ®Ó lËp CTHH cña mét hîp chÊt khi biÕt thµnh phÇn nguyªn tè, biÕt hãa trÞ víi l­îng HCL cho ë 6 d¹ng trªn.
 Bµi 1: Cho 12 g mét OxÝt kim lo¹i ho¸ trÞ II ph¶n øng hoµn toµn víi 0,6 mol HCl . X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. 
Gi¶i - Gäi CTHH cña oxit lµ: MO
§Æt x lµ sè mol , A lµ PTK cña o xÝt ®· dïng ®Ó ph¶n øng . 
Ta cã Ph­¬ng tr×nh ph¶n øng:
MO + 2HCl –> MCl2 + H2O
1mol 	 1mol 
x (mol) 2x (mol)
Suy ra ta cã hÖ sè : m MO = x . A = 12(g)	 (1)
	 nHCl = 2x = = 0,6(mol) x= 0,6:2 = 0,3 (mol)	 (2)
ThÕ (2) vµo (1) ta cã A = = 40(g) MM = MMO - MO = 40 – 16 = 24 (g) 
 NTK cña M = 24.VËy M lµ kim lo¹i Mg CTHH cña o xÝt lµ MgO
Bµi 2: Cho 12 g mét OxÝt kim lo¹i ho¸ trÞ II ph¶n øng hoµn toµn víi 21,9 g HCl . X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. 
 Bµi 3: Cho 12 g mét OxÝt kim lo¹i ho¸ trÞ II ph¶n øng hoµn toµn 100g dung dÞch HCl 21,9%. X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. 
Bµi 4: Cho 12 g mét OxÝt kim lo¹i ho¸ trÞ II ph¶n øng hoµn toµn 100 ml dung dÞch HCl 
6 M. X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. 
Bµi 5: Cho 12 g mét OxÝt kim lo¹i ho¸ trÞ II ph¶n øng hoµn toµn 120 g dung dÞch HCl 6 M ( d= 1,2 g/ml). X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. 
Bµi 6: Cho 12 g mét OxÝt kim lo¹i ho¸ trÞ II ph¶n øng hoµn toµn 83,3 ml dung dÞch 
HCl 21,9 % ( d= 1,2 g/ml). X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. 
2.D¹ng to¸n c¬ b¶n 2: T×m nguyªn tè hay hîp chÊt cña nguyªn tè trong tr­êng hîp ch­a biÕt hãa trÞ cña nguyªn tè, khi bµi to¸n cho biÕt l­îng chÊt (hay l­îng hîp chÊt cña nguyªn tè cÇn t×m) vµ l­îng mét chÊt kh¸c (cã thÓ cho b»ng gam, mol, V(®ktc) , c¸c ®¹i l­îng vÒ nång ®é dd, ®é tan, tû khèi chÊt khÝ) trong mét ph¶n øng hãa häc,.
C¸ch gi¶i chung: Bµi to¸n cã d¹ng : a M + bB cC + d D
(Trong ®ã c¸c chÊt M, B, C, D :cã thÓ lµ mét ®¬n chÊt hay 1 hîp chÊt)
- §Æt c«ng thøc chÊt ®· cho theo bµi to¸n : 
- Gäi a lµ sè mol, A lµ NTK hay PTK, x, y.... lµ hãa trÞ cña nguyªn tè cña chÊt©hy hîp chÊt cña nguyªn tè cÇn t×m. 
- ViÕt ph­¬ng tr×nh ph¶n øng, ®Æt sè mol a vµo ph­¬ng tr×nh vµ tÝnh sè mol c¸c chÊt cã liªn quan theo a vµ A. 
-LËp ph­¬ng tr×nh, biÖn luËn gi¸ trÞ khèi l­îng mol (M(g)) theo hãa trÞ (x,y) cña nguyªn tè cÇn t×m ( 1 5) tõ ®ã NTK,PTK cña chÊt X¸c ®Þnh nguyªn tè hay hîp chÊt cña nguyªn tè cÇn t×m. 
VÝ dô1.2: Cho 7,2g mét kim lo¹i ch­a râ hãa trÞ, ph¶n øng hoµn toµn víi 0,6 HCl. 
X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. 
Gi¶i:
- Gäi CTHH kim lo¹i lµ : M
- Gäi x lµ sè mol, A lµ NTK cña kim lo¹i M, n lµ hãa trÞ cña kim lo¹i M
Ta cã Ph­¬ng tr×nh ph¶n øng:
2M + 2nHCl –> 2MCln + nH2
2(mol ) 2n(mol) 
x (mol) nx (mol)
Suy ra ta cã hÖ sè : m M = x . A = 7,2(g)	 (1)
	 nHCl = xn = 0,6(mol) x= 0,6:n	 (2)
ThÕ (2) vµo (1) ta cã A = = 12.n 
 V× n ph¶i nguyªn d­¬ng, ta cã b¶ng sau:
n
I
II
III
A
12
24
36
lo¹i
Mg
lo¹i
A = 24 (g) NTK cña kim lo¹i = 24 Kim lo¹i ®ã lµ Mg
Tõ ®ã ta cã thÓ thiÕt lËp ®­îc 6 bµi to¸n (phÇn d¹ng c¬ b¶n 1) vµ 6 bµi to¸n (phÇn d¹ng c¬ b¶n 2) víi l­îng HCL cho ë 6 d¹ng trªn .
Bµi 1.1: Cho 12 g mét OxÝt kim lo¹i ho¸ trÞ II ph¶n øng hoµn toµn víi 0,6 mol HCl . X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. 
Gi¶i - Gäi CTHH cña oxit lµ: MO
§Æt x lµ sè mol , A lµ PTK cña o xÝt ®· dïng ®Ó ph¶n øng . 
Ta cã Ph­¬ng tr×nh ph¶n øng:
MO + 2HCl –> MCl2 + H2O
1mol 	 1mol 
x (mol) 2x (mol)
Suy ra ta cã hÖ sè : m MO = x . A = 12(g)	 (1)
	 nHCl = 2x = = 0,6(mol) x= 0,6:2 = 0,3 (mol)	 (2)
ThÕ (2) vµo (1) ta cã A = = 40(g) MM = MMO - MO = 40 – 16 = 24 (g) 
 NTK cña M = 24.VËy M lµ kim lo¹i Mg CTHH cña o xÝt lµ MgO
Bµi 2.1: Cho 12 g mét OxÝt kim lo¹i ho¸ trÞ II ph¶n øng hoµn toµn víi 21,9 g HCl . X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. 
 Bµi 3.1: Cho 12 g mét OxÝt kim lo¹i ho¸ trÞ II ph¶n øng hoµn toµn víi 100g dung dÞch HCl 21,9%. X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. 
Bµi 4.1: Cho 12 g mét OxÝt kim lo¹i ho¸ trÞ II ph¶n øng hoµn toµn víi 100 ml dung dÞch HCl 6 M. X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. 
Bµi 5.1: Cho 12 g mét OxÝt kim lo¹i ho¸ trÞ II ph¶n øng hoµn toµn víi 120 g dung dÞch HCl 6 M ( d= 1,2 g/ml). X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. 
Bµi 6.1: Cho 12 g mét OxÝt kim lo¹i ho¸ trÞ II ph¶n øng hoµn toµn víi 120 ml dung dÞch 
HCl 21,9 % ( d= 1,2 g/ml). X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. 
Bµi 7.2: Cho 7,2g mét kim lo¹i ch­a râ hãa trÞ, ph¶n øng hoµn toµn víi 0,6 mol HCl. X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. 
Bµi 8.2:ho 7,2g mét kim lo¹i ch­a râ hãa trÞ , ph¶n øng hoµn toµn víi 21,9 g HCl . X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. 
 Bµi 9.2: Cho 7,2g mét kim lo¹i ch­a râ hãa trÞ , ph¶n øng hoµn toµn víi 100g dung dÞch HCl 21,9%. X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. 
Bµi 10.2: Cho 7,2g mét kim lo¹i ch­a râ hãa trÞ , ph¶n øng hoµn toµn víi 100 ml dung dÞch HCl 6 M. X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. 
Bµi 11.2: Cho 7,2g mét kim lo¹i ch­a râ hãa trÞ , ph¶n øng hoµn toµn víi 120 g dung dÞch HCl 6 M ( d= 1,2 g/ml). X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. 
Bµi 12.2: Cho 7,2g mét kim lo¹i ch­a râ hãa trÞ ,ph¶n øng hoµn toµn víi 83,3 ml dung dÞch HCl 21,9 % ( d= 1,2 g/ml). X¸c ®Þnh tªn kim lo¹i ®· dïng. 
Bµi 13: Cho 7,22 gam hoãn hôïp X goàm Fe vaø kim loaïi M coù hoaù trò khoâng ñoåi. Chia hoãn hôïp thaønh 2 phaàn baèng nhau. 
Hoaø tan heát phaàn 1 trong dung dòch HCl, ñöôïc 2,128 lít H2.
Hoaø tan heát phaàn 2 trong dung dòch HNO3, ñöôïc 1,792 lít khí NO duy nhaát.
Xaùc ñònh kim loaïi M vaø % khoái löôïng moãi kim loaïi trong hoãn hôïp X.
	Ñaùp soá: M (Al) vaø %Fe = 77,56% ; %Al = 22,44%
Bµi 14: Khö 3,48 gam mét oxit kim lo¹i M cÇn dïng 1,344 lÝt khÝ hi®ro (ë ®ktc). Toµn bé l­îng kim lo¹i thu ®­îc t¸c dông víi dung dÞch HCl d­ cho 1,008 lÝt khÝ hi®ro ë ®ktc.T×m kim lo¹i M vµ oxit cña nã .
(CTHH oxit : Fe3O4)
Mét sè d¹ng bµi to¸n biÖn luËn vÒ lËp CTHH (Dµnh cho HSG K9)
DẠNG: 	BIỆN LUẬN THEO ẨN SỐ TRONG GIẢI PHƯƠNG TRÌNH
Bµi 1:	Hòa tan một kim loại chưa biết hóa trị trong 500ml dd HCl thì thấy thoát ra 11,2 dm3 H2 ( ĐKTC). Phải trung hòa axit dư bằng 100ml dd Ca(OH)2 1M. Sau đó cô cạn dung dịch thu được thì thấy còn lại 55,6 gam muối khan. Tìm nồng độ M của dung dịch axit đã dùng; xác định tên của kim loại đã đã dùng.
Giải : Giả sử kim loại là R có hóa trị là x Þ 1£ x, nguyên £ 3 
số mol Ca(OH)2 = 0,1´ 1 = 0,1 mol
số mol H2 = 11,2 : 22,4 = 0,5 mol
Các PTPƯ: 
2R	+	2xHCl	® 	2RClx 	+	xH2 ­	(1)
1/x (mol)	1	1/x	0,5
Ca(OH)2 	+	2HCl	 ® CaCl2	+	2H2O 	(2)
0,1	0,2	0,1
từ các phương trình phản ứng (1) và (2) suy ra:
nHCl = 1 + 0,2 = 1,2 mol 
nồng độ M của dung dịch HCl :	CM = 1,2 : 0,5 = 2,4 M
theo các PTPƯ ta có : 	
ta có : 	 ×( R + 35,5x ) = 44,5 Þ 	R	= 	9x 
X
	1	2	3
R
	9	 18	27
Vậy kim loại thoã mãn đầu bài là nhôm Al ( 27, hóa trị III )
Bµi2:	Khi làm nguội 1026,4 gam dung dịch bão hòa R2SO4.nH2O ( trong đó R là kim loại kiềm và n nguyên, thỏa điều kiện 7< n < 12 ) từ 800C xuống 100C thì có 395,4 gam tinh thể R2SO4.nH2O tách ra khỏi dung dịch.
Tìm công thức phân tử của Hiđrat nói trên. Biết độ tan của R2SO4 ở 800C và 100C lần lượt là 28,3 gam và 9 gam.
Giải:S( 800C) = 28,3 gam Þ trong 128,3 gam ddbh có 28,3g R2SO4 và 100g H2O
Vậy :	1026,4gam ddbh ® 226,4 g R2SO4 và 800 gam H2O.
	Khối lượng dung dịch bão hoà tại thời điểm 100C:
	1026,4 - 395,4 = 631 gam
ở 100C, S(R2SO4 ) = 9 gam, nên suy ra: 
109 gam ddbh có chứa 9 gam R2SO4 
vậy 631 gam ddbh có khối lượng R2SO4 là : 	 
khối lượng R2SO4 khan có trong phần hiđrat bị tách ra :	226,4 – 52,1 = 174,3 gam
Vì số mol hiđrat = số mol muối khan nên : 
442,2R-3137,4x +21206,4 = 0	Û R = 7,1n - 48 
Đề cho R là kim loại kiềm , 7 < n < 12 , n nguyên Þ ta có bảng biện luận:
n
8	9	10	11	
R
8,8	18,6	23	30,1
Kết quả phù hợp là n = 10 , kim loại là Na ® công thức hiđrat là Na2SO4.10H2O
DẠNG : 	BIỆN LUẬN THEO TRƯỜNG HỢP
 Bµi1:Hỗn hợp A gồm CuO và một oxit của kim loại hóa trị II( không đổi ) có tỉ lệ mol 
 1: 2. Cho khí H2 dư đi qua 2,4 gam hỗn hợp A nung nóng thì thu được hỗn hợp rắn B. Để hòa tan hết rắn B cần dùng đúng 80 ml dung dịch HNO3 1,25M và thu được khí NO duy nhất.Xác định công thức hóa học của oxit kim loại. Biết rằng các phản ứng xảy ra hoàn toàn.
 Giải: Đặt CTTQ của oxit kim loại là RO.
Gọi a, 2a lần lượt là số mol CuO và RO có trong 2,4 gam hỗn hợp A
Vì H2 chỉ khử được những oxit kim loại đứng sau Al trong dãy BêKêTôp nên có 2 khả năng xảy ra:
- R là kim loại đứng sau Al :
Các PTPƯ xảy ra:
CuO	+	H2	® 	 Cu 	+ 	H2O
 a	 	 a
RO	+	H2	® 	 R 	+ 	H2O
	2a 	 	2a
3Cu	+	8HNO3 	® 3Cu(NO3)2	+ 	2NO ­ 	+	4H2O
a	
3R	+	8HNO3 	® 3R(NO3)2	+ 	2NO ­ 	+	4H2O
 2a	 
Theo đề bài:	
Không nhận Ca vì kết quả trái với giả thiết R đứng sau Al
- Vậy R phải là kim loại đứng trước Al 
CuO	+	H2	® 	 Cu 	+ 	H2O
 a	 	 a
3Cu	+	8HNO3 	® 3Cu(NO3)2	+ 	2NO ­ 	+	4H2O
a	
RO	+	2HNO3 	® R(NO3)2	+	2H2O
 2a	4a
Theo đề bài : 
Trường hợp này thoả mãn với giả thiết nên oxit là: MgO.
Bµi2: Khi cho a (mol ) một kim loại R tan vừa hết trong dung dịch chứa a (mol ) H2SO4 thì thu được 1,56 gam muối và một khí A. Hấp thụ hoàn toàn khí A vào trong 45ml dd NaOH 0,2M thì thấy tạo thành 0,608 gam muối. Hãy xác định kim loại đã dùng.
 Giải:Gọi n là hóa trị của kim loại R .
Vì chưa rõ nồng độ của H2SO4 nên có thể xảy ra 3 phản ứng:
2R	+	nH2SO4 ® R2 (SO4 )n 	+	nH2 ­	(1)
 	2R	+	2nH2SO4 ® R2 (SO4 )n 	+	nSO2 	­ + 2nH2O	(2)
	2R	+	5nH2SO4 ® 4R2 (SO4 )n 	+	nH2S 	­ + 4nH2O	(3)
khí A tác dụng được với NaOH nên không thể là H2 ® PƯ (1) không phù hợp.
Vì số mol R = số mol H2SO4 = a , nên :
Nếu xảy ra ( 2) thì : 2n = 2 Þ n =1 ( hợp lý )
Nếu xảy ra ( 3) thì : 5n = 2 Þ n = ( vô lý )
Vậy kim loại R hóa trị I và khí A là SO2
	2R	+	2H2SO4 ® R2 SO4 	+	SO2 	­ + 2H2O	
a(mol)	a	
Giả sử SO2 tác dụng với NaOH tạo ra 2 muối NaHSO3 , Na2SO3
SO2	+	NaOH	® NaHSO3
 Đặt : x (mol)	 x	x
SO2	+	2NaOH	® Na2SO3 	+	H2O
y (mol)	 2y	y
theo đề ta có : 	giải hệ phương trình được 
Vậy giả thiết phản ứng tạo 2 muối là đúng.
Ta có: số mol R2SO4 = số mol SO2 = x+y = 0,005 (mol)
Khối lượng của R2SO4 : (2R+ 96)×0,005 = 1,56
Þ 	R = 108 .	Vậy kim loại đã dùng là Ag.
DẠNG:	BIỆN LUẬN SO SÁNH
Bµi 1:Có một hỗn hợp gồm 2 kim loại A và B có tỉ lệ khối lượng nguyên tử 8:9. Biết khối lượng nguyên tử của A, B đều không quá 30 đvC. Tìm 2 kim loại 
Giải: Theo đề : tỉ số nguyên tử khối của 2 kim loại là nên Þ ( n Î z+ )
Vì A, B đều có KLNT không quá 30 đvC nên : 9n £ 30 Þ n £ 3 
 Ta có bảng biện luận sau :
n
	1	2	3
A
	8	16	24
B
	9	18	27
Suy ra hai kim loại là Mg và Al
Bµi 2:Hòa tan 8,7 gam một hỗn hợp gồm K và một kim loại M thuộc phân nhóm chính nhóm II trong dung dịch HCl dư thì thấy có 5,6 dm3 H2 ( ĐKTC). Hòa tan riêng 9 gam kim loại M trong dung dịch HCl dư thì thể tích khí H2 sinh ra chưa đến 11 lít ( ĐKTC). Hãy xác định kim loại M.
Giải:
Đặt a, b lần lượt là số mol của mỗi kim loại K, M trong hỗn hợp
Thí nghiệm 1:
2K	+	2HCl	®	2KCl	+	H2 ­
a	a/2
M	+	2HCl	®	MCl2 	+ 	H2 ­
b	b
Þ số mol H2 = 
Thí nghiệm 2:
M	+	2HCl	 ®	MCl2 	+ 	H2 ­
9/M(mol) ® 	9/M
Theo đề bài: 	Þ M > 18,3	 (1)
 Mặt khác: Þ b = 
Vì 0 < b < 0,25 nên suy ra ta có :	 < 0,25 Þ M < 34,8	 (2)
Từ (1) và ( 2) ta suy ra kim loại phù hợp là Mg 
DẠNG	BIỆN LUẬN THEO TRỊ SỐ TRUNG BÌNH
	( Phương pháp khối lượng mol trung bình)
Bµi 1:Cho 8 gam hỗn hợp gồm 2 hyđroxit của 2 kim loại kiềm liên tiếp vào H2O thì được 100 ml dung dịch X. Trung hòa 10 ml dung dịch X trong CH3COOH và cô cạn dung dịch thì thu được 1,47 gam muối khan. 90ml dung dịch còn lại cho tác dụng với dung dịch FeClx dư thì thấy tạo thành 6,48 gam kết tủa.Xác định 2 kim loại kiềm và công thức của muối sắt clorua.
 Giải:
Đặt công thức tổng quát của hỗn hợp hiđroxit là ROH, số mol là a (mol)
Thí nghiệm 1:
mhh = = 0,8 gam 
ROH	+	CH3COOH 	® CH3COOR	+	H2O	(1)
1 mol	1 mol
suy ra :	 Þ » 33
vậy có 1kim loại A > 33 và một kim loại B < 33
Vì 2 kim loại kiềm liên tiếp nên kim loại là Na, K
Có thể xác định độ tăng khối lượng ở (1) : Dm = 1,47 – 0,8=0,67 gam
Þ nROH = 0,67: ( 59 –17 ) = 
	ROH = Þ = 50 –17 = 33 
Thí nghiệm 2:
mhh = 8 - 0,8 = 7,2 gam
xROH	 	+ 	FeClx 	 ® 	Fe(OH)x ¯ 	+	xRCl 	(2)
 (+17)x	 	(56+ 17x)
	 7,2 (g)	 6,48 (g)
	suy ra ta có: 	giải ra được x = 2
	Vậy công thức hóa học của muối sắt clorua là FeCl2
Bµi2: X là hỗn hợp 3,82 gam gồm A2SO4 và BSO4 biết khối lượng nguyên tử của B hơn khối lượng nguyên tử của A là1 đvC. Cho hỗn hợp vào dung dịch BaCl2 vừa đủ,thu được 6,99 gam kết tủa và một dung dịch Y. 
a) Cô cạn dung dịch Y thì thu được bao nhiêu gam muối khan
b) Xác định các kim loại A và B
 Giải:a)A2SO4 	+	BaCl2 	® BaSO4 ¯ 	+	2ACl
BSO4	+	BaCl2 	® BaSO4 ¯ 	+	BCl2
Theo các PTPƯ : 
Số mol X = số mol BaCl2 = số mol BaSO4 = 
Theo định luật bảo toàn khối lượng ta có:
 3,82 + (0,03. 208) – 6.99 = 3,07 gam
b) 	 
Ta có M1 = 2A + 96 và M2 = A+ 97
Vậy : 	(*)
Từ hệ bất đẳng thức ( *) ta tìm được :	15,5 < A < 30
Kim loại hóa trị I thoả mãn điều kiện trên là Na (23)
Suy ra kim loại hóa trị II là Mg ( 24)
* Bài tập vận dụng:
1.Hoøa tan hoaøn toaøn 3,78 gam moät kim loaïi M vaøo dung dòch HCl thu ñöôïc 4,704 lít khí H2 (ñktc) . Xaùc ñònh kim loaïi M ?
2. Khö hoµn toµn 16g bét oxit s¾t nguyªn chÊt b»ng CO ë nhiÖt ®é cao .Sau ph¶n øng kÕt thóc khèi l­îng chÊt r¾n gi¶m 4,8g.X¸c ®Þnh c«ng thøc cña oxit s¾t ®· dïng. 
3.Khö hoµn toµn 23,2g mét oxit cña s¾t (ch­a râ ho¸ trÞ cña s¾t )b»ng khÝ CO ë nhiÖt ®é cao. Sau ph¶n øng thÊy khèi l­îng chÊt r¾n gi¶m ®i 6,4g so víi ban ®Çu . X¸c ®Þnh c«ng thøc cña oxit s¾t
4.Cã mét oxÝt s¾t ch­a râ c«ng thøc , chia oxits nµy lµm 2 phÇn b»ng nhau :
 -§Ó hoµ tan hÕt phÇn 1 ph¶i cÇn 0,225 mol HCl .
 - Cho mét luång khÝ H2 d­ ®i qua phÇn 2 nung nãng, ph¶n øng xong thu ®­îc 4,2g Fe .
T×m c«ng thøc cña oxit nãi trªn
5. Cho 4,48g mét oxÝt kim lo¹i ho¸ trÞ t¸c dông hÕt víi 7,84g axitsunfuric. x¸c ®Þnh c«ng thøc oxÝt kim lo¹i .
6. Cho 16 gam FexOy t¸c dông víi l­îng võa ®ñ 0,6 mol HCl. X¸c ®Þnh CT oxit s¾t 
7: Coù 1 oxit saét chöa bieát.
- Hoaø tan m gam oxit caàn 0,45 mol HCl .
- Khöû toaøn boä m gam oxit baèng CO noùng, dö thu ñöôïc 8,4 gam saét. Tìm coâng thöùc oxit.
8: Khöû hoaøn toaøn 4,06g moät oxit kim loaïi baèng CO ôû nhieät ñoä cao thaønh kim loaïi. Daãn toaøn boä khí sinh ra vaøo bình ñöïng Ca(OH)2 dö, thaáy taïo thaønh 7g keát tuûa. Neáu laáy löôïng kim loaïi sinh ra hoaø tan heát vaøo dung dòch HCl dö thì thu ñöôïc 1,176 lít khí H2 (ñktc). Xaùc ñònh coâng thöùc phaân töû oxit kim loaïi.
9.Hoøa tan hoaøn toaøn 3,6 gam moät kim loaïi hoùa trò II baèng dung dòch HCl coù 3,36 lít khí H2 thoaùt ra ôû ñktc. Hoûi ñoù laø kim loaïi naøo ?
10. Hoøa tan 2,4 gam oxit cuûa moät kim loaïi hoùa trò II caàn duøng 2,19 gam HCl. Hoûi ñoù laø oxit cuûa kim loaïi naøo ?
11.Cho 10,8 gam kim loaïi hoùa tri III taùc duïng vôùi dung dòch HCl dö thaáy taïo thaønh 53,4 gam muoái . Xaùc ñònh teân kim loaïi ñoù.
12. A laø oxit cuûa nitô coù phaân töû khoái laø 92 coù tæ leä soá nguyeân töû N vaø O laø 1 : 2. B laø moät oxit khaùc cuûa nitô. ÔÛ ñktc 1 lít khí B naëng baèng 1 lít khí CO2 . Tìm coâng thöùc phaân töû cuûa A vaø B ?
13.Hoøa tan hoaøn toaøn 1,44 gam kim loaïi hoùa trò II baèng 7.35g H2SO4. Ñeå trung hoøa löôïng axit dö caàn duøng 0.03 mol NaOH, Xaùc ñònh teân kim loaïi ? 
 (bi ết H2SO4 + NaOH Na2SO4 + H2O )
14.Xaùc ñònh coâng thöùc phaân töû cuûa A, bieát raèng khi ñoát chaùy 1 mol chaát A caàn 6,5 mol oxi thu ñöôïc 4 mol CO2 vaø 5 mol nöôùc .
15. Ñoát chaùy m gam chaát A caàn duøng 4,48 lít O2 thu ñöôïc 2,24 lít CO2 vaø 3,6 gam nöôùc . Tính m bieát theå tích caùc chaát khí ñeàu döôïc ño ôû ñktc .
16. Ñoát chaùy 16 gam chaát A caàn 4,48 lít khí oxi (ñktc) thu ñöôïc khí CO2 vaø hôi nöôùc theo tæ leä soá mol laø 1 : 2 . Tính khoái löôïng CO2 vaø H2O taïo thaønh ?
17.Hoøa tan hoaøn toaøn 3,78 gam moät kim loaïi M vaøo dung dòch HCl thu ñöôïc 4,704 lít khí H2 (ñktc) . Xaùc ñònh kim loaïi M ?
18.Hoøa tan hoaøn toaøn hoãn hôïp 4 g hai kim loaïi A, B cuøng hoùa trò II vaø coù tæ leä mol laø 
! : 1 baèng dung dòch HCl thu ñöôïc 2,24 lít khí H2 ( ñktc). Hoûi A, B laø caùc kim loaïi naøo trong caùc kim loaïi sau : Mg , Ca , Ba , Zn , Fe , Ni . 
(Bieát : Mg = 24 , Ca= 40 , Ba= 137 , Zn = 65, Fe = 56 , Ni = 58). 
19.Nguyeân töû khoái cuûa 3 kim loaïi hoùa trò 2 tæ leä vôùi nhau theo tæ soá laø 3 : 5 : 7 . Tæ leä soá mol cuûa chuùng trong hoãn hôïp laø 4 : 2 : 1 . Sau khi hoøa tan 2,32 gam hoãn hôïp trong HCl dö thu ñöôïc 1,568 lít H2 ôû ñktc . Xaùc ñònh 3 kim loaïi bieát chuùng ñeàu ñöùng tröôùc H2 trong daõy Beketop (®Òu ph¶n øng ®­îc víi HCl ).
 20. Khö 3,48 gam mét oxit kim lo¹i M cÇn dïng 1,344 lÝt khÝ hi®ro ë ®ktc. Toµn bé l­îng kim lo¹i thu ®­îc t¸c dông víi dung dÞch HCl d­ cho 1,008 lÝt khÝ hi®ro ë ®ktc.T×m kim lo¹i M vµ oxit cña nã .
21. Moät hoãn hôïp kim loaïi X goàm 2 kim loaïi Y, Z coù tæ soá khoái löôïng 1 : 1. Trong 44,8g hoãn hôïp X, soá hieäu mol cuûa A vaø B laø 0,05 mol. Maët khaùc nguyeân töû khoái Y > Z laø 8. Xaùc ñònh kim loaïi Y vaø Z.
Chuyªn ®Ò III. Bµi tËp vÒ ph­¬ng tr×nh hãa häc hãa häc 
 a.LËp ph­¬ng tr×nh hãa häc:
C¸ch gi¶i chung: 
- Viết sơ đồ của ph¶n øng (gồm CTHH của các chất pư và sản phẩm).
- Cân bằng số nguyên tử của mỗi nguyên tố (bằng cách chọn các hệ số thích hợp điền vào trước các CTHH).
- Viết PTHH.
Lưu ý: Khi chọn hệ số cân bằng:
+ Khi gặp nhóm nguyên tố -> Cân bằng nguyên cả nhóm.
+ Thường cân bằng nguyên tố có số nguyên tử lẻ cao nhất bằng cách nhân cho 2,4
+ Một nguyên tố thay đổi số nguyên tử ở 2 vế PT, ta chọn hệ số bằng cách lấy BSCNN của 2 số trên chia cho số nguyên tử của nguyên tố đó.
VÝ dô: 	?K	+ ?O2	-> ?K2O
Giải: 	4K	+	O2	-> 2K2O
+ Khi gÆp mét sè ph­¬ng tr×nh phøc t¹p cÇn ph¶i dïng ph­¬ng ph¸p c©n b»ng theo ph­¬ng ph¸p ®¹i sè:
VÝ dô 1: C©n b»ng PTHH sau : FeS2	+	O2	-> Fe2O3	+	SO2
 Gi¶i: - §Æt c¸c hÖ sè: aFeS2	+	bO2	-> cFe2O3	+	dSO2
 - TÝnh sè nguyªn tö c¸c nguyªn tè tr­íc vµ sau ph¶n øng theo c¸c hÖ sè trong PTHH: Ta cã: + Sè nguyªn tö Fe: a = 2c 
 + Sè nguyªn tö S : 2a = d
 + Sè nguyªn tö O : 2b = 3c + 2d
§Æt a = 1 Þ c = 1/2, d = 2, b = 3/2 + 2.2 = 11/2
Thay a, b, c, d vµo PT: aFeS2	 +	bO2	-> cFe2O3	 +	dSO2
 FeS2	 +	11/2O2	-> 1/2Fe2O3	 +	 2SO2 
Hay: 2FeS2	 +	11O2	 -> Fe2O3 +	 4SO2 
VÝ dô 2 C©n b»ng PTHH sau: FexOy + H2 Fe + H2O
 Gi¶i: - §Æt c¸c hÖ sè: a FexOy + b H2 c Fe + d H2O
 - TÝnh sè nguyªn tö c¸c nguyªn tè tr­íc vµ sau ph¶n øng theo c¸c hÖ sè trong PTHH: Ta cã: + Sè nguyªn tö Fe: a.x = c 
 + Sè nguyªn tö O : a.y = d
 + Sè nguyªn tö H : 2b = 2d
§Æt a = 1 Þ c = x, d = b = y
Thay a, b, c, d vµo PT: FexOy + y H2 x Fe + y H2O
* Bài tập vận dụng:
1: Haõy choïn CTHH vaø heä soá thích hôïp ñaët vaøo nhöõng choã coù daáu hoûi trong caùc PTPÖ sau ñeå ñöôïc PTPÖ ñuùng :
 a/ ?Na + ? 2Na2O b/ 2HgO t0 ? Hg + ?
 c/ ? H2 + ? t0 2H2O d/ 2Al + 6HCl ?AlCl3 + ?
2: Hoaøn thaønh caùcsô ñoà PÖHH sau ñeå ñöôïc PTHH ñuùng :
 a/ CaCO3 + HCl ------> CaCl2 + CO2 + H2 
 b/ C2H2 + O2 ---------> CO2 + H2O 
 c/ Al + H2SO4 --------> Al2(SO4)3 + H2 
 d/ KHCO3 + Ba(OH)2 ------->BaCO3 + K2CO3 + H2O 
 e/ NaHS + KOH ------> Na2S + K2S + H2O 
 f/ Fe(OH)2 + O2 + H2O ------> Fe(OH)3
3: Ñoát chaùy khí axetylen (C2H2) trong khí oxi sinh ra khí cacbonic vaø hôi nöùôùc .Daãn hoãn hôïp khí vaøo dung dòch nöôùc voâi trong ( Ca(OH)2) thì thu ñöôïc chaát keát tuûa canxicacbonat (CaCO3) .Vieát caùc PTPÖ xaûy ra . 
4: Hoàn thành các PTHH cho các pư sau:
Na2O 	+	H2O	-> 	NaOH.
BaO	+	H2O 	->	Ba(OH)2
CO2	+	H2O	-> 	H2CO3
N2O5	+	H2O 	-> 	HNO3
P2O5	+	H2O	->	H3PO4
NO2	+	O2	+	H2O	-> 	HNO3
SO2	+	Br2	+	H2O	-> 	H2SO4	+	HBr
K2O	+	P2O5	-> K3PO4
Na2O	+	N2O5	-> NaNO3
Fe2O3 	+ 	H2SO4	-> Fe2(SO4)3	+	H2O
Fe3O4	+	HCl	-> FeCl2	+	FeCl3	+	H2O
KOH 	+	FeSO4	-> Fe(OH)2	+	 K2SO4
Fe(OH)2	+	O2	-> Fe2O3	+	H2O.
KNO3 	-> 	KNO2	+	O2
AgNO3 	-> 	Ag	+	O2	+	NO2
Fe	+	Cl2	-> FeCln
FeS2	+	O2	-> Fe2O3	+	SO2
FeS	+	O2	-> Fe2O3	+	SO2
FexOy	+	O2	-> Fe2O3
Cu	+	O2	+	HCl	-> 	CuCl2	+	H2O
Fe3O4	+	C	-> 	Fe	+	CO2
Fe2O3	+	H2	-> 	Fe	+	H2O.
 FexOy	+	Al	-> 	Fe	+	Al2O3
Fe	+	Cl2	->	FeCl3
CO	+	O2	-> 	CO2
5. Hoàn thành các phương trình hóa học sau: 
FexOy + H2SO4 Fe 2(SO4) 2y / x + H2O
FexOy + H2 Fe + H2O
Al(NO3)3 Al2O3 + NO2 + O2
KMnO4 + HCl Cl2 + KCl + MnCl2 + H2O
Fe 3O4 + Al Fe + Al2O3
FeS2 + O2 ----> Fe2O3 + SO2
KOH + Al2(SO4)3 ----> K2SO4 + Al(OH)3
FeO + HNO3 ----> Fe(NO3)3 + NO + H2O
FexOy + CO ----> FeO + CO2
6. Hoµn thµnh chuæi biÕn ho¸ sau:
	 P2O5 	 H3PO4 	 H2
KClO3 	 O2	Na2O	NaOH
	H2O	H2	H2O	KOH
7: 1
 Hoµn thµnh s¬ ®å chuyÓn ho¸ sau (ghi râ ®iÒu kiÖn ph¶n øng) vµ cho biÕt c¸c ph¶n øng trªn thuéc lo¹i nµo?.
4
6
5
3
 KMn