Chương trình dạy thêm học kỳ I năm học 2015 – 2016 môn Ngữ văn 7

Buổi 1: Văn bản “Cổng trường mở ra” và “Mẹ tôi”

Buổi 2: Ôn văn bản “ Cuộc chia tay của những con búp bê”

Buổi 3: Luyện tập về mạch lạc, liên kết trong VB; quá trình tạo lập VB

Buổi 4: Tìm hiểu về ca dao dân ca

Buổi 5: Luyện tập : Từ láy, ghép, từ Hán Việt

Buổi 6: Ôn luyện thơ trữ tình trung đại

Buổi 7: Văn Biểu cảm và cách làm bài văn biểu cảm

Buổi 8: Văn Biểu cảm và cách làm bài văn biểu cảm (tiếp)

Buổi 9: Luyện tập : Từ đồng nghĩa; Từ trái nghĩa; Từ đồng âm

Buổi 10: Ôn các tác phẩm thơ Đường

 

doc 64 trang Người đăng trung218 Lượt xem 1472Lượt tải 1 Download
Bạn đang xem 20 trang mẫu của tài liệu "Chương trình dạy thêm học kỳ I năm học 2015 – 2016 môn Ngữ văn 7", để tải tài liệu gốc về máy bạn click vào nút DOWNLOAD ở trên
 Ngang: C¶nh ®Êt n­íc, tøc “Hoµnh S¬n nhÊt ®¸i” vÉn ®­îc xem lµ c¶nh hïng vÜ, nói rõng trïng ®iÖp. Nh­ng c¶nh ®Êt n­íc trong cÆp m¾t cña thi nh©n l¹i hoang v¾ng, ®­îm buån. §ã lµ do t©m sù c« ®¬n, u hoµi cña n÷ sÜ. 
- C. thanh v¾ng, cuéc sèng con ng­êi nhá nhoi, th­a thít. 
- MÊy tiÕng chim kªu ®Òu ®Òu, khoan nhÆt, kÐo dµi cµng lµm kh«ng gian thªm trÇm l¾ng, u buån. ¢m thanh kh¾c kho¶i cña chim quèc, ®· lµ tiÕng kªu thao buån b· lµm kÎ tha h­¬ng cµng thªm nhí nhµ, nhí n­íc, nhí nh÷ng h×nh bãng th©n quen mµ m×nh tõng g¾n bã. 
- T©m tr¹ng nhµ th¬: hoµi cæ, hoµi niÖm vÒ mét thêi ®· qua, mét thêi ®· sèng.
V. Bµi tËp
1.S«ng nói n­íc Nam ®­îc lµm theo thÓ th¬ nµo ?Ng­êi viÕt ®· thÓ hiÖn t×nh c¶m th¸i ®é g×.
2.Trong bµi Phß gi¸ vÒ kinh c©u th¬ nµo thÓ hiÖn niÒm mong ­íc vÒ mét ®Êt n­íc th¸i b×nh m·i m·i ? C©u th¬ nµo cæ ®éng cho viÖc x©y dùng ®Êt n­íc bÒn v÷ng.
3. Qua bµi th¬ Buæi chiÒu ®øng ë phñ Thiªn Tr­êng tr«ng ra,h·y t×m nh÷ng h×nh ¶nh thÓ hiÖn râ nhÊt s¾c quª,hån quª.
4.Trong bµi Bµi ca C«n S¬n t¸c gi¶ ®· dïng gi¸c quan nµo ®Ó miªu t¶ c¶nh
 -Em h·y x¸c ®Þnh nh©n vËt tr÷ t×nh ,®èi t­îng tr÷ t×nh cña VB Bµi ca C«n S¬n.
5.T×m nh÷ng tõ ng÷ nãi vÒ h×nh ¶nh b¶nh tr«i n­íc trong bµi th¬?
 -Ngoµi líp nghÜa ®en ,bµi th¬ cßn cã líp nghÜa bãng nãi vÒ ®iÒu g×? §ã lµ vÎ ®Ñp g×?
 -H·y cho biÕt th¸i ®é, t×nh c¶m cña nhµ th¬ ®èi víi ng­êi phô n÷ trong x· héi VN ngµy x­a .
6. Ph©n tÝch nghÖ thuËt ®Æc s¾c trong 2 c©u thùc cña bµi th¬ Qua ®Ìo Ngang :
- §¶o ng÷, ®èi, tõ l¸y t­îng h×nh: t¶ cô thÓ c¶nh vËt ®Ìo Ngang.XuÊt hiÖn con ng­êi vµ cuéc s«ng con ng­êi nh­ng c¶nh vÉn hoang v¾ng, tiªu ®iÒu.Tõ l¸y ®¶o lªn ®Çu c©u gîi sù nhá bÐ, th­a thít.
7.ë 2 c©u luËn bai Qua ®Ìo Ngang, t¸c gi¶ dïng nghÖ thuËt ch¬i ch÷ ®ång ©m. ChØ râ t¸c dông cña nghÖ thuËt nµy trong viÖc thÓ hiÖn chñ ®Ò bµi th¬ ?
- Quèc : chim quèc; n­íc
- Gia : chim ®a ®a ; nhµ
 - Tõ t­îng thanh : ©m thanh buån, kh¾c kho¶i ,triÒn miªn.
T¸c gi¶ kÝn ®¸o béc lé nçi nhí n­íc th­¬ng nhµ, niÒm hoµi cæ da diÕt trong lßng m×nh. Nçi niÒm chim quèc , gia gia chÝnh lµ t©m sù cña t¸c gi¶. §ã lµ t×nh c¶m ®/víi gia ®×nh, tæ quèc.
8. Hµm nghÜa cña côm tõ “ ta víi ta” :
- ®¹i tõ sè Ýt, ®iÖp l¹i : m×nh ®èi diÖn víi chÝnh m×nh, kh«ng cã ai chia sÎ ngoµi trêi m©y non n­íc.
Ò ®èi diÖn víi thiªn nhªn v« tËn c¶m thÊy trèng v¾ng, bÐ nhá,®¬n ®éc. 
9. Nªu c¶m nhËn cña em vÒ bøc tranh quª trong “Thiªn Tr­êng v·n väng”
* Gîi ý: Bµi tø tuyÖt “Thiªn Tr­êng v·n väng” lµ bøc tranh quª ®Ëm nh¹t, mê s¸ng rÊt ®Ñp & trµn ®Çy søc sèng. Mét bót ph¸p nghÖ thuËt cæ ®iÓn tµi hoa. Mét t©m hån thanh cao yªu ®êi. T×nh yªu thiªn nhiªn, yªu ®ång quª xø së ®· ®­îc thÓ hiÖn b»ng mét sè h×nh t­îng ®Ëm ®µ, Êm ¸p qua nh÷ng nÐt vÏ tinh tÕ, gîi h×nh, gîi c¶m, giµu liªn t­ëng. K× diÖu thay, bµi th¬ ®· v­ît qua hµnh tr×nh trªn b¶y tr¨m n¨m, ®äc nªn nã vÉn cho ta nhiÒu thó vÞ. Ta vÉn c¶m thÊy c¸nh cß tr¾ng ®­îc nãi ®Õn trong bµi th¬ vÉn cßn bay trong r¸ng chiÒu ®ång quª & cßn chÊp chíi trong hån ta. T×nh quª & hån quª chan hßa dµo d¹t. 
10. Bµi th¬ “S«ng nói n­íc Nam” th­êng ®­îc gäi lµ g×? 
* Gîi ý: Bµi th¬ tõng ®­îc xem lµ b¶n Tuyªn Ng«n ®éc lËp ®Çu tiªn ®­îc viÕt b»ng th¬ ë n­íc ta. Bµi th¬ lµ lêi kh¼ng ®Þnh hïng hån vÒ chñ quyÒn d©n téc ViÖt Nam & tá râ mét th¸i ®é kiªn quyÕt ®¸nh tan mäi kÎ thï b¹o ng­îc d¸m x©m l¨ng bê câi.
Liªn hÖ: - B×nh Ng« §¹i C¸o. ( NguyÔn Tr·i).
 - Tuyªn Ng«n §éc LËp. ( HCM )
11. NÕu cã b¹n th¾c m¾c “Nam nh©n c­” hay “Nam §Õ c­”. Em sÏ gi¶i thÝch thÕ nµo cho b¹n?
* Gîi ý: - Nam §Õ: Vua n­íc Nam.
 - Nam nh©n: Ng­êi n­íc Nam.
Dïng ch÷ §Õ tá râ th¸i ®é ngang hµng víi n­íc Trung Hoa.N­íc Trung Hoa gäi Vua lµ §Õ th× ë n­íc ta còng vËy.->Kh¼ng ®Þnh n­íc Nam cã chñ (§Õ: ®¹i diÖn cho n­íc), cã ®éc lËp, cã chñ quyÒn. 
12. Hoµn c¶mh ra ®êi cña bµi th¬ : “S«ng Nói N­íc Nam” lµ g×?
A. Ng« QuyÒn ®¸nh qu©n Nam H¸n trªn s«ng B¹ch §»ng.
B. LTK chèng qu©n Tèng trªn s«ng Nh­ NguyÖt.
C. Quang Trung ®¹i ph¸ qu©n Thanh.
D. TrÇn quang Kh¶i chèng qu©n Nguyªn ë bÕn Ch­¬ng D­¬ng.
13. Chñ ®Ò cña bµi th¬ “S«ng Nói N­íc Nam” lµ g×?
-Kh¼ng ®Þnh chñ quyÒn l·nh thæ cña ®Êt n­íc.
-Nªu cao ý chÝ tù lùc tù c­êng cña d©n téc, niÒm tù hµo vÒ ®éc lËp & chñ quyÒn l·nh thæ cña ®Êt n­íc.
14. Nªu c¶m nhËn cña em vÒ néi dung & nghÖ thuËt cña bµi “S«ng nói n­íc Nam” b»ng mét ®o¹n v¨n (kho¶ng 5-7 c©u).
* Gîi ý: Bµi th¬ ®­îc viÕt theo thÓ thÊt ng«n tø tuyÖt.Giäng th¬ ®anh thÐp,c¨m giËn hïng hån. Nã võa mang sø mÖnh lÞch sö nh­ mét bµi hÞch cøu n­íc, võa mang ý nghÜa nh­ mét b¶n tuyªn ng«n ®éc lËp lÇn thø nhÊt cña n­íc §¹i ViÖt. Bµi th¬ lµ tiÕng nãi yªu n­íc & lßng tù hµo d©n téc cña nh©n d©n ta. Nã biÓu thÞ ý chÝ & søc m¹nh ViÖt Nam. “Nam quèc s¬n hµ” lµ khóc tr¸ng ca chèng x©m l¨ng biÓu lé khÝ ph¸ch & ý chÝ tù lËp tù c­êng cña ®Êt n­íc & con ng­êi ViÖt Nam. Nã lµ bµi ca cña “S«ng nói ngµn n¨m”.
15. T¸c gi¶ bµi th¬ “Phß gi¸ vÒ kinh” lµ? TrÇn Quang Kh¶i.
16. Chñ ®Ò cña bµi th¬ “Phß gi¸ vÒ kinh” lµ g×?
ThÓ hiÖn hµo khÝ chiÕn th¾ng cña qu©n d©n ta.
ThÓ hiÖn kh¸t väng hßa b×nh thÞnh trÞ cña d©n téc ta.
17. Trong nh÷ng nhËn xÐt sau ®©y, nhËn xÐt nµo ®óng cho c¶ 2 bµi th¬ “SNNN”, “PGVK”?
A. Kh¼ng ®Þnh chñ quyÒn bÊt kh¶ x©m ph¹m cña ®Êt n­íc.
B. ThÓ hiÖn lßng tù hµo tr­íc nh÷ng chiÕn c«ng oai hïng cña d©n téc.
C. ThÓ hiÖn b¶n lÜnh, khÝ ph¸ch cña d©n téc trong cuéc ®Êu tranh chèng ngo¹i x©m.
D. ThÓ hiÖn kh¸t väng hßa b×nh.
18. Em h·y nªu c¶m nhËn cña em vÒ bøc tranh quª trong “Thiªn Tr­êng v·n väng”.
* Gîi ý: Bµi tø tuyÖt “Thiªn Tr­êng v·n väng” lµ bøc tranh quª ®Ëm nh¹t, mê s¸ng rÊt ®Ñp & trµn ®Çy søc sèng. Mét bót ph¸p nghÖ thuËt cæ ®iÓn tµi hoa. Mét t©m hån thanh cao yªu ®êi. T×nh yªu thiªn nhiªn, yªu ®ång quª xø së ®· ®­îc thÓ hiÖn b»ng mét sè h×nh t­îng ®Ëm ®µ, Êm ¸p qua nh÷ng nÐt vÏ tinh tÕ, gîi h×nh, gîi c¶m, giµu liªn t­ëng. K× diÖu thay, bµi th¬ ®· v­ît qua hµnh tr×nh trªn b¶y tr¨m n¨m, ®äc nªn nã vÉn cho ta nhiÒu thó vÞ. Ta vÉn c¶m thÊy c¸nh cß tr¾ng ®­îc nãi ®Õn trong bµi th¬ vÉn cßn bay trong r¸ng chiÒu ®ång quª & cßn chÊp chíi trong hån ta. T×nh quª & hån quª chan hßa dµo d¹t. 
DÆn dß : 
* Bµi tËp vªn nhµ : §äc diÔn c¶m 1 bµi th¬ em thÝch. ViÕt mét ®o¹n v¨n nªu c¶m nhËn cña em vÒ t×nh yªu quª h­¬ng ®Êt n­íc cña t¸c gi¶ qua bµi th¬?(c¸ch thÓ hiÖn cña t¸c gi¶ chung, riªng, c¶m xóc cña em).
 * ¤n th¬ trung ®¹i VN. Häc thuéc phÇn ghi nhí cña mçi bµi
@?@?@?@?&@?@?@?@?
 Ngày 05-10-2015
Buổi 7: 
VĂN BIỂU CẢM VÀ CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM
A. Môc tiªu cÇn ®¹t.
 - HiÓu ®­îc v¨n biÓu c¶m n¶y sinh lµ do nhu cÇu biÓu c¶m cu¶ con ng­êi.BiÕt ph©n biÖt biÓu c¶m trùc tiÕp vµ biÓu c¶m gi¸n tiÕp .
 - HiÓu ®­îc ®Æc ®iÓm cô thÓ cña v¨n biÓu c¶m.®Æc ®iÓm cña ph­¬ng thøc biÓu c¶m lµ th­êng m­în c¶nh vËt, ®å vËt, con ng­êi ®Ó bµy tá t×nh c¶m, kh¸c víi v¨n mt¶ lµ nh»m môc ®Ých t¸i hiÖn ®èi t­îng ®­îc miªu t¶.
 - N¾m ®­îc kiÓu ®Ò vµ c¸c b­íc lµm v¨n biÓu c¶m.
- nhËn diÖn vµ ph©n tÝch c¸c v¨n b¶n biÓu c¶m, chuÈn bÞ ®Ó tËp viÕt kiÓu v¨n b¶n nµy. 
B. TiÕn tr×nh lªn líp : 
 I. KiÕn thøc cÇn n¾m :
 1 .Kh¸i niÖm : V¨n biÓu c¶m lµ v¨n viÕt ra nh»m biÓu ®¹t c¶m xóc, sù ®¸nh gi¸,suy nghÜ cña m×nh vÒ TG xung quanh, vµ khªu gîi lßng ®ång c¶m n¬i con ng­êi.
V¨n biÓu c¶m cßn gäi lµ v¨n tr÷ t×nh, gåm thÓ lo¹i: Th¬ tr÷ t×nh, ca dao tr÷ t×nh, tuú bót, th­
- Néi dung bµi v¨n biÓu c¶m : tËp trung biÓu ®¹t t×nh c¶m lµ chñ yÕu.
-T×nh c¶m thÓ hiÖn: lµ t/c ®Ñp, thÊm nhuÇn t­ t­ëng nh©n v¨n.
 * Hai c¸ch biÓu c¶m :
+Trùc tiÕp : Béc lé c¶m xóc, t/c qua nh÷ng tiÕng kªu, lêi than gîi ra t/c Êy.
+Gi¸n tiÕp : Béc lé c¶m xóc, t/c th«ng qua c¸c biÖn ph¸p tù sù, miªu t¶ ®Ó khªu gîi t×nh c¶m.
 2 . Mçi bµi v¨n biÓu c¶m tËp trung biÓu ®¹t mét t/c chñ yÕu.
-§Ó biÓu ®¹t t/c Êy, ng­êi viÕt cã thÓ chän mét h×nh ¶nh cã ý nghÜa Èn dô, t­îng tr­ng->göi g¾m t/c, 
t­ t­ëng, hoÆc biÓu ®¹t =c¸ch thæ lé trùc tiÕp c¶m xóc trong lßng.
 3 . §Ò v¨n biÓu c¶m: Nªu ®­îc ®èi t­îng biÓu c¶m, ®Þnh h­íng t×nh c¶m cho bµi lµm.
 4. L­u ý : a. §èi t­îng v¨n biÓu c¶m rÊt phong phó vµ ®a d¹ng. Dùa vµo ®èi t­îng ng­êi ta chia lµm 2 d¹ng bµi biÓu c¶m :
 + BiÓu c¶m vÒ ®èi t­îng trong cuéc sèng : sù vËt, con ng­êi...
 + BiÓu c¶m vÒ t¸c phÈm v¨n häc
 b. Ph©n biÖt v¨n biÓu c¶m víi v¨n miªu t¶, tù sù : ph­¬ng thøc biÓu ®¹t chÝnh vµ môc ®Ých giao tiÕp hoµn toµn kh¸c nhau.
 + V¨n biÓu c¶m còng dïng miªu t¶, tù sù nh­ng chØ lµ c¬ së gîi c¶m xóc, gióp t×nh c¶m trong bµi v¨n ch©n thùc h¬n. V× vËy ta kh«ng miªu t¶, kÓ l¹i ®èi t­îng cô thÓ, hoµn chØnh mµ chØ chon chi tiÕt cã kh¶ n¨ng gîi c¶m, ®Ó tõ ®ã biÓu hiÖn c¶m xóc, t×nh c¶m.
 + Trong v¨n miªu t¶, tù sù còng cã biÓu c¶m nh­ng Ýt.
II. C¸ch lµm bµi v¨n biÓu c¶m vÒ sù vËt, con ng­êi :
 1 T×m hiÓu ®Ò :- ®èi t­îng tiÕp nhËn
 - Môc ®Ých
- Néi dung : t×nh c¶m g×? ®/v ai ?
- H×nh thøc : ®o¹n v¨n hay bµi v¨n
* T×m ý :- §Æc ®iÓm næi bËt cña ®èi t­îng? mçi ®Æc ®iÓm gîi cho em c¶m xóc g× ?
- ®èi t­îng cã nh÷ng kØ niÖm nµo ®¸ng nhí ®/v em?
- §èi t­îng gîi cho em nghÜ ®Õn h×nh ¶nh nµo t­¬ng tù, liªn t­ëng ®Õn bµi th¬, bµi h¸t nµo ?
- trong t­¬ng lai, ®èi t­îng cã thay ®æi kh«ng ? NÕu thay ®æi hoÆc em ph¶i xa ®èi t­îng ®ã th× t©m tr¹ng, c¶m xóc cña em sÏ ntn?
- Håi t­ëng qu¸ khø, quan s¸t suy ngÉm vÒ hiÖn t¹i : quan s¸t bµy tá c¶m xóc, m¬ ­íc tíi t­¬ng lai, t­ëng t­îng ra nh÷ng t×nh huèng...
 2 LËp dµn ý :
 3. ViÕt thµnh v¨n:
a. C¸ch viÕt c©u v¨n biÓu c¶m : Dïng nhiÒu c©u v¨n cã chøa c¸c th¸n tõ ( chao «i,A, µ...); nh÷ng tõ ng÷ diÔn t¶ c¶m xóc( yªu, hên,ghÐt,vui, nhí, giËn...)
- Dïng c©u hái tu tõ ®Ó béc lé c¶m xóc, th¸i ®é.
- C©u cã h×nh ¶nh so s¸nh, Èn dô, nh©n ho¸ gîi c¶m xóc.
- Dïng ®iÖp tõ ®iÖp ng÷ t¹o nhÞp ®iÖu gîi c¶m xóc.
- Dïng nhiÒu tõ l¸y.
b. C¸ch viÕt ®o¹n v¨n biÓu c¶m :
- Trong ®o¹n v¨n ph¶i diÔn t¶ ®­îc 1 ý, 1biÓu hiÖn cña t×nh c¶m c¶m xóc. C©u v¨n linh ho¹t, cã c©u biÓu c¶m trùc tiÕp, cã c©u biÓu c¶m gi¸n tiÕp . Th«ng th­êng c©u biÓu c¶m trùc tiÕp hay ®øng ®Çu hoÆc cuèi ®o¹n ®Ó nªu t×nh c¶m, c¶m xóc chñ yÕu.
III.LuyÖn tËp:
 Bµi 1: C¶m xóc vÒ khu v­ên nhµ em.
 T×m ý cho ®Ò bµi trªn vµ lËp dµn ý.
* T×m ý :
Khu v­ên cã nh÷ng ®Æc ®iÓm g× næi bËt nhÊt ? Nã gîi cho em c¶m xóc g× ?
 b)V­ên cã vÎ ®Ñp ntn qua 4 mïa? §Æc biÖt thêi ®iÓm nµo lµ lóc khu v­ên ®Ñp nhÊt ? T×nh c¶m cña em ra sao ?
c) V­ên ®· cã nh÷ng kØ niÖm g¾n bã víi em vµ gia ®×nh ntn ? KØ niÖm ®ã vui hay buån, em cßn nhí kh«ng?
d) Trong t­¬ng lai khu v­ên cã g× thay ®æi kh«ng? NÕu mét ngµy nµo ®ã em ph¶i xa khu v­ên th× t©m tr¹ng cña em sÏ ntn ?
e) Em nghÜ g× vÒ viÖc ch¨m sãc khu v­ên?
 * Dµn ý :
a) Em yªu khu v­ên nhá tr­íc nhµ, cã nhiÒu loµi c©y, ®Çy mµu s¾c,tiÕng chim,h­¬ng vÞ...
b)Mçi mïa v­ên cã 1 vÎ ®Ñp riªng, nh­ng ®Ñp nhÊt,®¸ng yªu nhÊt lµ vµo mïa xu©n.
c) Cã nhiÒu kØ niÖm vui buån ®¸ng nhí gi÷ khu v­ên víi em vµ gia ®×nh( g¾n bã, lîi Ých...)
d) Em sÏ ch¨m sãc khu v­ên ®Ó ®Ñp ,xanh tèt h¬n. B¶o vÖ vµ ch¨m sãc khu v­ên chÝnh lµ gi÷ g×n t×nh c¶m gia ®×nh, l­u gi÷ nh÷ng kØ niÖm , lµm ®Ñp cho quª h­¬ng.
Bµi 2 : Loµi c©y em yªu.
* LËp dµn ý :
a- Më bµi : Giíi thiÖu c©y chuèi. T×nh c¶m cña em.
b- Th©n bµi : - chuèi cã nh÷ng vÎ ®Ñp riªng vµ rÊt ®¸ng yªu.
- Yªu quý bëi nã cã nhiÒu gi¸ trÞ ( l¸, qu¶, hoa, th©n...)
- Quý c©y chuèi bëi nã gîi lªn t×nh mÉu tö thiªng liªng, sù ®Çm Êm, h¹nh phóc cña 1 gia ®×nh.
- cã nhiÒu kØ niÖm ®¸ng nhí...
- C©y chuèi g¾n bã víi cuéc sèng ng­êi d©n quª em. Lµm cho cuéc sèng ng­êi d©n khÊm kh¸ h¬n nhê trång, thu ho¹ch chuèi. NÕu mét ngµy c©y chuèi kh«ng cßn th× em sÏ rÊt buån....
c- KÕt bµi : Em yªu c©y chuèi quª em. 
* ViÕt më vµ kÕt bµi :
 - HS lµm bµi vµ ®äc tr­íc líp.
 - HS nhËn xÐt, bæ sung, söa ch÷a ®Ó cã më bµi vµ kÕt bµi hay.
 Më bµi : S¸ng mai nµo thøc dËy, em còng ®­îc chµo ®ãn b»ng ©m thang xµo x¹c,x«n xao cña nh÷ng tµu l¸ chuèi. Nh÷ng c©y chuèi th©n yªu ®· ®­îc trång ë v­ên nhµ em tõ l©u l¾m. Chuèi trë thµnh loµi c©y g¾n bã th©n thiÕt víi em tù bao giê.
KÕt bµi :C©y chuèi thËt ®¸ng yªu, ®¸ng mÕn. §ã lµ loµi c©y gÇn gòi, g¾n bã vµ cã Ých víi ®êi sèng b×nh dÞ cña ng­êi d©n quª t«i. Mét bøc tranh quª kh«ng thÓ thiÕu ®­îc h×nh ¶nh bôi chuèi xanh rên nghiªng m×nh bªn bÕn s«ng lÊp l¸nh.
Bµi 3: GV: cho hs lµm bµi tËp SGK ( tr 87 )
GV: cho hs ®äc bµi v¨n: Hoa häc trß.
 ? Bµi v¨n thÓ hiÖn t×nh c¶m g× ? ViÖc mt¶ hoa ph­îng ®ãng vai trß g× trong bµi v¨n biÓu c¶m ? V× sao t¸c gi¶ l¹i gäi hoa ph­îng lµ Hoa-häc-trß ?
 ? H·y t×m m¹ch cña bµi v¨n ?
 Gîi ý:
+ C©u ®Çu tiªn thÓ hiÖn c¶m xóc g× ? Nh÷ng c©u tiÕp theo thÓ hiÖn c¶m xóc g× ?
 ? §o¹n 2 thÓ hiÖn c¶m xóc g× ?Cã ph¶i lµ c¶m xóc trèng tr¶i kh«ng ?
? §o¹n 3 cã ph¶i thÓ hiÖn c¶m xóc c« ®¬n nhí b¹n cã pha chót dçi hên kh«ng ?
 ? Bµi v¨n biÓu c¶m trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp 
- GV: gäi hs ®äc v¨n b¶n. 
 ? Bµi v¨n biÓu ®¹t t×nh c¶m g× , víi ®èi t­îng nµo ? H·y ®Æt cho bµi v¨n mét nhan ®Ò vµ mét ®Ò v¨n thÝch hîp ? 
 ? ChØ ra ph­¬ng thøc biÓu c¶m cña bµi v¨n ?
 DÊu hiÖu nhËn biÕt ? X¸c ®Þnh bè côc cña bµi v¨n ? Vµ nªu lªn dµn ý cña bµi ?
 * Gîi ý:
 §äc v¨n b¶n: Hoa häc trß.
-Bµi v¨n thÓ hiÖn nçi buån, nçi nhí khi hÌ vÒ cña tuæi häc trß.
-T¸c gi¶ kh«ng mt¶ hoa ph­îng nh­ mét loµi hoa në vµo mïa hÌ, mµ chØ m­în hoa ph­îng ®Ó nãi ®Õn cuéc chia li.
-Gäi lµ hoa-häc-trß v× : 
+Nã g¾n víi tuæi th¬, m¸i tr­êng.
+Mét loµi hoa në ré vµo dÞp kÕt thóc n¨m häc -> BiÓu t­îng cña sù chia li ngµy hÌ ®èi víi häc trß.
*M¹ch c¶m xóc cña v¨n b¶n :
-C©u “ ph­îng cø në, ph­îng cø r¬i”-> sù xóc ®éng, nuèi tiÕc.
-Nh÷ng c©u tiÕp theo: ThÓ hiÖn t©m tr¹ng buån, bèi rèi, thÈn thê khi s¾p ph¶i xa m¸i tr­êng, xa b¹n.
-C¶m thÊy trèng tr¶i khi tr­êng líp kh«ng cßn ai.
-Cuèi cïng lµ nçi c« ®¬n, nhí b¹n, pha chót dçi hên “ Hoa ph­îng ®Ñp víi ai, khi häc sinh ®· ®i c¶ råi! 
-BiÓu c¶m gi¸n tiÕp
Bµi 4: §äc v¨n b¶n cña : Mai v¨n T¹o.
-Bµi v¨n thæ lé t×nh c¶m tha thiÕt, g¾n bã s©u nÆng ®èi víi quª h­¬ng An Giang.
-Cã thÓ ®Æt tªn cho VB: An Giang quª t«i., KÝ øc mét miÒn quª, N¬i Êy quª t«i
-§Ò v¨n t­¬ng øng: C¶m nghÜ vÒ quª h­¬ng An Giang.
-BiÓu c¶m trùc tiÕp :
+Tuæi th¬ t«i h»n s©u trong kÝ øc..
+T«i da diÕt mong gÆp l¹i
+T«i thÌm ®­îc
* Bè côc: 3 phÇn.
-MB: §Çu-> ng­êi yªu ( Giíi thiÖu t×nh yªu quª h­¬ng. )
-TB: TiÕp ->lêi th¬ thèng thiÕt. -> BiÓu hiÖn t×nh yªu mÕn quª h­¬ng:
+T×nh yªu tõ tuæi th¬.
+T×nh yªu quª h­¬ng trong chiÕn ®Êu vµ nh÷ng tÊm g­¬ng yªu n­íc.
-KB: T×nh yªu quª h­¬ng víi nhËn thøc cña ng­êi tõng tr¶i, tr­ëng thµnh..
IV.GV ®äc mét sè bµi v¨n mÉu : 
S¸ch tham kh¶o, S¸ch thiÕt kÕ,... ®Ó HS häc tËp c¸ch diÔn ®¹t, dïng tõ,®Æt c©u trong v¨n biÓu c¶m.
 H­íng dÉn HS häc bµi:
N¾m v÷ng néi dung «n tËp.
ChuÈn bÞ «n tËp phÇn th¬ tr÷ t×nh trung ®¹i
@?@?@?@?&@?@?@?@?
Ngày 08-10-2015
Buổi 8: 
VĂN BIỂU CẢM VÀ CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM (tiếp)
A.Môc tiªu bµi häc: Gióp HS: 
- Tiếp tục ôn l¹i nh÷ng nội dung quan träng nhÊt vÒ lý thuyÕt lµm v¨n b¶n biÓu c¶m.
- C¸ch lËp ý vµ lËp dµn bµi cho mét ®Ò v¨n biÓu c¶m, c¸ch lµm bµi v¨n biÓu c¶m.
- C¸ch diÔn ®¹t trong bµi v¨n biÓu c¶m.
B.tiÕn tr×nh d¹y häc:	
I. §Æc tr­ng cña v¨n b¶n biÓu c¶m :
 Cho bµi ca dao:
 " S«ng kia bªn lë bªn båi
 ...........................................
 BiÕt r»ng bªn ®ôc, bªn trong, bªn nµo"
-T×m hiÓu c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt ®­îc sö dông ?
-C¸c h×nh ¶nh trong bµi ca dao cã ý nghÜa g× ?
-T©m tr¹ng cña ng­êi viÕt nh­ thÕ nµo ?
-Ph­¬ng thøc biÓu ®¹t cña bµi ca dao lµ g× - Bµi ca dao cã sö dông:
 + §iÖp ng÷.
 + Èn dô.
 + Tõ tr¸i nghÜa.
- ý nghÜa t­îng tr­ng, ¸m chØ nh÷ng sù kiÖn trong ®êi sèng t×nh c¶m cña con ng­êi.
- T©m tr¹ng ph©n v©n xen håi hép b©ng khu©ng.
-> Bµi ca dao trªn lµ mét v¨n b¶n biÓu c¶m, rÊt gÇn gòi víi v¨n b¶n tr÷ t×nh.
II.C¸c yÕu tè trong v¨n biÓu c¶m:
 1.Nhu cÇu biÓu c¶m vµ v¨n biÓu c¶m
 a.V¨n biÓu c¶m: lµ v¨n b¶n ®­îc viÕt ra khi ng­êi viÕt cã t×nh c¶m dån nÐn, chÊt ch­a kh«ng nãi ra ®­îc cÇn cã nhu cÇu ®uîc béc b¹ch thæ lé nh»m khªu gîi ë ng­êi ®äc sù ®ång c¶m.
 b.§Æc ®iÓm cña v¨n biÓu c¶m: 
+ Mçi bµi v¨n biÓu c¶m tËp trung biÓu ®¹t mét t×nh c¶m chñ yÕu.
+ §Ó biÓu ®¹t t×nh c¶m, ng­êi viÕt cã thÓ chän mét h×nh ¶nh cã ý nghÜa Èn dô , t­îng tr­ng ®Ó göi g¾m t×nh c¶m t­ t­ëng, hoÆc còng cã thÓ biÓu ®¹t b»ng c¸ch thæ lé trùc tiÕp.
+ Bµi v¨n biÎu c¶m còng cã bè côc 3 phÇn nh­ mäi bµi v¨n kh¸c. T×nh c¶m trong bµi ph¶i trong s¸ng, râ rµng, ch©n thùc.
 2.C¸ch lËp ý cña bµi v¨n biÓu c¶m: Nh÷ng c¸ch lËp ý th­êng gÆp cña v¨n biÓu c¶m:
 + Liªn hÖ hiÖn t¹i víi t­¬ng lai
 + Håi t­ëng qu¸ khø vµ suy nghÜ vÒ hiÖn t¹i
 + T­ëng tuîng t×nh huèng, høa hÑn, mong ­íc.
 + Quan s¸t, suy ngÉm.
3.C¸c yªu tè tù sù, miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶m
 + Muãn ph¸t biÓu, suy nghÜ, c¶m xóc ®èi víi ®êi sèng xung quanh, h·y dïng ph­¬ng thøc tù sù vµ miªu t¶ ®Ó gîi ra ®èi t­îng biÓu c¶m vµ göi g¾m c¶m xóc.
 + Tù sù vµ miªu t¶ ë ®©y nh»m khªu gîi c¶m xóc, do c¶m xóc chi phèi chø kh«ng nh»m môc ®Ých kÓ chuyÖn, miªu t¶ ®Çy ®ñ sù viÖc, phong c¶nh.
4.C¸ch lµm bµi v¨n biÓu c¶m vÒ t¸c phÈm v¨n häc:
a.Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ mét t¸c phÈm v¨n häc (bµi v¨n, bµi th¬) lµ tr×nh bµy nh÷ng c¶m xóc, t­ëng t­îng, liªn t­ëng, suy ngÉm cña m×nh vÒ néi dung vµ h×nh thøc cña t¸c phÈm ®ã.
b.Bµi c¶m nghÜ vÒ t¸c phÈm v¨n häc còng ph¶i cã ba phÇn:
 + Më bµi: Giíi thiÖu t¸c phÈm vµ hoµn c¶nh tiÕp xóc víi t¸c phÈm.
 + Th©n bµi: Nh÷ng c¶m xóc suy nghÜ do t¸c phÈm gîi nªn.
 + KÕt bµi: Ên t­îng chung vÒ t¸c phÈm.
III.LuyÖn tËp: 
§Ò bµi 1: C¶m nghÜ mïa xu©n ?
-Nªu c¸c thao t¸c cÇn tiÕn hµnh.
1.T×m hiÓu ®Ò:
- KiÓu v¨n b¶n: Ph¸t biÓu c¶m nghÜ.
- §èi t­îng biÓu c¶m: Mïa xu©n.
2.T×m ý:
-Mïa xu©n cña thiªn nhiªn: C¶nh s¾c, thêi tiÕt, khÝ hËu, c©y cá, chim mu«ng, ... 
-Mïa xu©n cña con ng­êi: Tuæi t¸c, nghÒ nghiÖp, t©m tr¹ng, suy nghÜ, ...
-C¶m nghÜ:
+ThÝch hay kh«ng thÝch mïa xu©n ? V× sao ? Mong ®îi hay kh«ng ? V× sao ?
+KÓ hoÆc t¶ ®Ó béc lé c¶m nghÜ thÝch hay kh«ng thÝch ? Mong ®îi hay kh«ng mong ®îi ? 
§Ò bµi 2: C¶m nghÜ vÒ loµi c©y em yªu
I.T×m hiÓu ®Ò
- Th¸i ®é - t×nh c¶m víi loµi c©y
- §èi t­îng: c©y
- T×nh c¶m: tÝch cùc - g¾n bã
II.Lµm dµn ý
1. Më bµi
- Giíi thiÖu chung vÒ c©y
- Lý do yªu thÝch
2. Th©n bµi:
- Sù thay ®æi cña c©y qua 4 mïa
- T×nh c¶m: g¾n bã, th©n thiÕt, phÈm chÊt tèt ®Ñp.
3. KÕt bµi
- T×nh yªu ®èi víi c©y
§Ò bµi 3: C¶m nghÜ vÒ t×nh b¹n
+ Më bµi: Nªu ®­îc ý nghÜa cña mét t×nh b¹n ®Ñp, giíi thiÖu t×nh b¹n g¾n bã cña m×nh
+ Th©n bµi: (Sö dông ph­¬ng thøc tù sù vµ miªu t¶ vËn dông c¸c c¸ch lËp ý ®· häc)
- Nh÷ng c©u chuyÖn mµ em nhí m·i kh«ng quªn vÒ t×nh b¹n Êy
- C¶m xóc, suy nghÜ ®èi víi ng­êi b¹n m×nh
+ KÕt bµi:
C¶m nghÜ chung vÒ t×nh b¹n vµ lêi høa m·i tr©n träng gi÷ g×n t×nh b¹n ®Ñp
* L­u ý: Bµi v¨n biÓu c¶m hoµn chØnh, chó ý c¸c lçi diÔn ®¹t, chÝnh t¶, ng÷ ph¸p
- Ph¶i nªu bËt ®­îc c¶m xóc ®èi víi t×nh b¹n vµ ng­êi b¹n cña m×nh
IV.Luyện tập về liên kết câu, đoạn văn:
(Bµi 1: Tr¨ng ®· lªn råi, tõ tõ lªn ë ch©n trêi, rÆng tre ®en, sîi may ®en, c¬n giã nhÑ, nh÷ng h­¬ng th¬m ng¸t )
(Bµi 2: nh­, nh­, vµ, mÆc dï, cña)
Bµi 3:
-Bè côc cña v¨n b¶n gåm mÊy phÇn ? nªu néi dung tõng phÇn
-Mét v¨n b¶n cã tÝnh m¹ch l¹c cÇn ®¶m b¶o c¸c yÕu tè nµo?
BT 1: D
BT 2: C
BT 3: ý 3 – MB – ý 5
-Trong c¸c ý trªn , ý nµo kh«ng phï hîp víi yªu cÇu cña ®Ò bµi?
-C©u v¨n” ë mét nhµ kia cã hai con bóp bª ®­îc ®Æt tªn lµ con vÑ sÜ vµ con em nhá” phï hîp víi phÇn nµo cña bµi v¨n trªn ( MB, TB, KB?)
-ý nµo trªn ®©y cã thÎ lµm phÇn kÕt cña c©u chuyÖn
-X¸c ®Þnh bè côc cña v¨n b¶n “MÑ t«i”
Bµi tËp 1: H·y chän côm tõ thÝch hîp( Tr¨ng ®· lªn rßi, c¬n giã nhÑ, tõ tõ lªn ë ch©n trêi, v¾t ngang qua, rÆng tre ®en, nh÷ng h­¬ng th¬m ng¸t) ®iÒn vµo chç trèng ®Ó hoµn chØnh ®o¹n v¨n d­íi ®©y.
Ngµy ch­a t¾t h¼n,.mÆt tr¨ng trßn, to vµ ®á,saucña lµng xa. MÊy sîi m©y con..mçi lóc m¶nh dÈn råi ®øt h¼n.Trªn qu·ng ®ång ruéng, ..hiu hiu ®­a l¹i, thoang tho¶ng..
Bµi tËp 2: H·y chän côm tõ thÝch hîp ( nh­,nh­ng , vµ, cña, mÆc dï , bëi v×) ®iÒn vµo chç trèng trong ®o¹n v¨n d­íi ®©y ®Ó c¸c c©u lien kÕt chÆt chÏ víi nhau.
Giäng nãi bµ t«i ®Æc biÖt trÇm bæng, nghe..tiÕng chu«ng ®ång. Nã kh¾c s©u vµo trÝ nhí t«i dÔ dµngnh­ng ®o¸ hoa. Khi bµ t«i mØm c­êi,hai con ng­¬i ®en sÉm më ra, long lanh, hiÒn dÞu khã t¶. §«i m¾t ¸nh lªn nh÷ng tia s¸ng Êm ¸p, t­¬i vuikh«ng bao giê t¾t..trªn ®«i m¸ ng¨m ng¨m ®· cã nhiÒu nÕp nh¨n, khu«n mÆtbµ t«i h×nh nh­ vÉn t­¬i trÎ.
Bµi tËp 3: V× sao c¸c c©u th¬ sau kh«ng t¹o thµnh mé ®o¹ v¨n th¬ hoµn chØnh
Ngµy xu©n con Ðn ®­a thoi
ThiÒu quang chÝn chôc ®· ngoµi s¸u m­¬i
Long lanh ®¸y n­íc in trêi 
Thµnh x©y khãi biÕc non ph¬i bãng vµng
SÌ sÌ nÊm ®Êt bªn ®µng 
DÇu dÇu ngän cá nöa vµng nöa xanh
 A.V× chóng kh«ng vÇn víi nhau
 B.V× chóng cã vÇn nh­ng gieo kh«ng ®óng luËt
 C.V× chóng cã vÇn nh­ng ý cña c¸c c©u kh«ng liªn kÕt víi nhau
 D.V× c¸c c©u th¬ ch­ a diÔn ®¹t mét ý trän vÑn
III.Bè côc vµ m¹ch l¹c trong v¨n b¶n
Bè côc cña v¨n b¶n 
Më bµi
Th©n bµi
KÕt bµi
M¹ch l¹c trong v¨n b¶n
Câu 1: .Dßng nµo sau ®©y nãi ®óng kh¸i niÖm bè côc cña mét v¨n b¶n
A.Lµ tÊt c¶ c¸c ý ®­îc tr×nh bµy trong v¨n b¶n
 B.Lµ ý lín ý bao trïm cña v¨n b¶n
 C.Lµ néi dung næi bËt cña v¨n b¶n
 D.Lµ sù s¾p xÕp c¸c ý theo mét tr×nh tî hîp lÝ trong mét v¨n b¶n
2.Dßng nµo sau ®©y kh«ng phï hîp khi so s¸nh víi yÕu tè m¹ch l¹c trong v¨n b¶n
A. m¹ch m¸u trong c¬ thÓ sèng
B. M¹ch giao th«ng trªn ®­êng phã
C. Trang giÊy trong mét quyÓn vë
D. Dßng nhùa sèng trong mét c¸i c©y
3. §äc ®Ò v¨n vµ néi dung bªn d­íi ®Ó tr¶ lêi c¸c c©u hái:
H·y kÓ l¹i c©u chuyÖn” Cuéc chia tay cña h÷ng con bóp bª” trong ®ã nh©n vËt chÝnh lµ hai con bóp bª Em Nhá v¸ VÖ SÜ.
Víi ®Ò bµi trªn mét b¹n ®· x¸c ®Þnh c¸c ý nh­ sau:
Giíi thiÖu vÒ lai lÞch con bóp bª
Tr­íc ®©y hai con bóp bª vÉn lu«n ë bªn nhau, còng nh­ hai anh em c« chñ vµ cËu chñ
Nh­ng råi chóng buéc ph¶i chia tay v× c« chñ vµ cËu chñ cña chóng ph¶i chia tay nhau
Tr­íc khi chai tay, hai anh em ®­a nhau ®Õn tr­êng chµo thÇy c« vµ bÌ b¹n
Còng chÝnh nhê t×nh c¶m cña hai anh em mµ hai con bóp be ®· kh«ng ph¶i chia tay
4. X¸c ®Þnh bè côc cña v¨n b¶n “MÑ t«i”
@?@?@?@?&@?@?@?@?
Ngày soạn:10/10/2015
Buổi 9: 
LUYỆN TẬP: TỪ ĐỒNG NGHĨA, TỪ TRÁI NGHĨA,TỪ ĐỒNG ÂM
A-Môc tiªu cÇn ®¹t
-HS cñng cè kiÕn thøc vÒ tõ ®ång nghÜa,tõ tr¸i nghÜa,tõ ®ång ©m.
-Thùc hµnh,vËn dông lµm c¸c bµi tËp cñng cè,kiÕn thøc vÒ t

Tài liệu đính kèm:

  • docday_them_van_7_ca_nam.doc