Chuyên đề phát triển năng lực thành phần trao đổi thông tin của học sinh qua chủ đề công- Công suất Vật lý 9

nh các hoạt động học tập như nhớ lại kiến thức cũ, phát hiện kiến thức mới, vận dụng sáng tạo kiến thức đã biết vào các tình huống học tập hoặc tình huống thực tiễn,...
	Chú trọng rèn luyện học sinh những tri thức phương pháp để họ biết cách đọc sách giáo khoa và các tài liệu học tập, biết cách tự tìm lại những kiến thức đã có, biết cách suy luận để tìm tòi và phát hiện kiến thức mới,... Cần rèn luyện cho HS các thao tác tư duy như phân tích, tổng hợp, đặc biệt hóa, khái quát hóa, tương tự, quy lạ về quen... để dần hình thành và phát triển năng lực sáng tạo của họ.
	Tăng cường phối hợp học tập cá thể với học tập hợp tác theo phương châm “tạo điều kiện cho HS nghĩ nhiều hơn, làm nhiều hơn và thảo luận nhiều hơn”. Điều đó có nghĩa, mỗi HS vừa cố gắng tự lực một cách độc lập, vừa hợp tác chặt chẽ với nhau trong quá trình tiếp cận, phát hiện và tìm tòi kiến thức mới. Lớp học thành môi trường giao tiếp thầy-trò và trò-trò nhằm vận dụng sự hiểu biết và kinh nghiệm của từng cá nhân, của tập thể trong giải quyết các nhiệm vụ học tập chung.
	Chú trọng đánh giá kết quả học tập theo mục tiêu bài học trong suốt tiến trình dạy học thông qua hệ thống câu hỏi, bài tập. Chú trọng phát triển kỹ năng tự đánh giá và đánh giá lẫn nhau của HS với nhiều hình thứcnhư theo lời giải, đáp án mẫu, theo hướng dẫn hoặc tự xác định tiêu chí để có thể phê phán, tìm được nguyên nhân và nêu cách sửa chữa sai sót.
3. Thời gian, phạm vi thực hiện, số tiết thực hiện
 a) Thời gian thực hiện
	Bắt đầu thực hiện tháng 11 năm 2016, kết thúc vào tháng 12 năm 2016
 b) Phạm vi thực hiện
	Thực hiện minh họa trong khối 9 theo chủ đề “ Công - Công suất”
	Vận dụng vào trong các khối 6, 7, 8
 c) Số tiết thực hiện
	 Minh họa khoảng 4 - 6 tiết như yêu cầu
	Vận dụng trong các tiết còn lại của các khối 6, 7, 8 trong thời gian thực hiện chuyên đề (dự kiến khoảng 6 tiết)
4. Nội dung chuyên đề
	Việc dạy học định hướng phát triển năng lực về bản chất chỉ là cần và coi trọng thực hiện mục tiêu dạy học hiện tại ở các mức độ cao hơn, thông qua yêu cầu HS “ vận dụng những kiến thức, kỹ năng một cách tự tin, hiệu quả và thích hợp trong hoàn cảnh phức hợp và có biến đổi, trong học tập cả trong nhà trường và ngoài nhà trường, trong đời sống thực tiễn”. Việc dạy học định hướng phát triển năng lực về bản chất không thay thế mà chỉ mở rộng hoạt động dạy học hướng nội dung bằng cách tạo môi trường, bối cảnh cụ thể để HS được thực hiện các hoạt động vận dụng kiến thức, sử dụng kỹ năng và thể hiện thái độ của mình.
	Việc xây dựng phát triển các năng lực dựa trên cơ sở các năng lực chuẩn chuyên biệt trong dạy học từng môn
 a) Các năng lực chuyên biệt bằng cách cụ thể hóa các năng lực chung
 - Nhóm năng lực làm chủ và phát triển bản thân
	+ Năng lực tự học
	+ Năng lực giải quyết vấn đề
	+ Năng lực sáng tạo
	+ Năng lực quản lý
 - Nhóm năng lực về quan hệ xã hội
	+Năng lực giao tiếp
	+ Năng lực hợp tác
 - Nhóm năng lực công cụ
	+ Năng lực sử dụng công nghệ thông tin và truyền thông
	+ Năng lực sử dụng ngôn ngữ
	+ Năng lực tính toán.
 b) Các năng lực chuyên biệt dựa trên đặc thù môn học
 - Nhóm năng lực thành phần liên quan đến sử dụng kiến thức vật lý
 - Nhóm năng lực thành phần về phương pháp
 - Nhóm năng lực thành phần trao đổi thông tin
 - Nhóm năng lực thành phần liên quan đến cá thể 
 c) Nhóm năng lực thành phần trao đổi thông tin
	Nhóm năng lực này được ký hiệu bằng chữ X. Cụ thể HS có thể:
 - X1: trao đổi kiến thức và ứng dụng vật lý bằng ngôn ngữ vật lý và cách diễn tả đặc thù của môn vật lý
 - X2: phân biệt được những mô tả các hiện tượng tự nhiên bằng ngôn ngữ đời sống và ngôn ngữ vật lý.
 - X3: lựa chọn, đánh giá được các nguồn thông tin khác nhau.
 - X4: mô tả được cấu tạo và nguyên tắc hoạt động của các thiết bị kỹ thuật, công nghệ.
 - X5: Ghi lại được các kết quả từ các hoạt động học tập vật lý của mình.
 - X6: Trình bày các kết quả từ các hoạt động học tập vật lý của mình một cách phù hợp 
 - X7: Thảo luận được kết quả công việc của mình và những vấn đề liên quan dưới góc nhìn vật lý
 - X8: Tham gia hoạt động nhóm trong học tập vật lý
	Để đánh giá và giúp GV phân loại học sinh, người ta cũng đưa ra các cấp độ năng lực I, II, III.
 - XI Làm theo mẫu diễn tả cho trước
	+ Diễn tả một đối tượng đơn giản bằng nói và viết hoặc theo mẫu cho trước hay theo hướng dẫn,
	+ Đặt câu hỏi về đối tượng. 
- XII Sử dụng hình thức diễn tả phù hợp
	+ Diễn tả một đối tượng bằng ngôn ngữ vật lý và có cấu trúc
	+ Biện giải về một đối tượng
	+ Lý giải các nhận định
- XIII Tự lựa chọn cách diễn tả và sử dụng
	+ Lựa chọn, vận dụng và phản hồi các hình thức diễn tả một cách có tính toán và hợp lý
	+ Thảo luận về mức độ giới hạn phù hợp của một chủ đề
 d) Phương pháp và hình thức tổ chức dạy học vật lý tạo điều kiên phát triển năng lực 
	Không có một phương pháp dạy học toàn năng phù hợp với mọi mục tiêu và nội dung bài học. Mỗi phương pháp và hình thức dạy học có những ưu, nhược điểm và giới hạn sử dụng riêng. Vì vậy việc phối hợp đa dạng các phương pháp và hình thức dạy học trong toàn bộ quá trình dạy học là phương hướng quan trọng để phát huy tính tích cực và nâng cao chất lượng dạy học. Dạy học toàn lớp, dạy học nhóm, nhóm đôi và dạy học cá thể là những thức xã hội của dạy học cần kết hợp với nhau, mỗi một hình thức có những chức năng riêng.
	Vận dụng các phương pháp và kiểu dạy học tích cực như: dạy học phát hiện và giải quyết vấn đề; dạy học theo trạm; dạy học nghiên cứu tình huống; dạy học dự án; dạy học tìm tòi, khám phá khoa học; dạy học ngoại khóa; dạy học phân hóa; dạy học theo phương pháp “Bàn tay nặn bột”...
 e) Một số dự kiến thực hiện chủ đề bài học theo nội dung đã nêu
 - Phần I Công suất định mức của các dụng cụ điện bài 12 Công suất điện; các năng lực từ X1 - X8 đều có thể thực hiện được ở các mức độ khác nhau như khai thác thông tin từ H12.1 hay tổ chức làm thí nghiệm để HS tham gia giải quyết các vấn đề...
 - Phần II, Hình 12.2 GV có thể bố trí TN hoặc trình chiếu lấy số liệu để tổ chức các hoạt động như phần I
 - Bài điện năng - công của dòng điện qua H 13.1 hay các đồ dùng thực tế trong gia đình các em, tổ chức cho các em hoạt động theo các cấp độ và hoàn thành bảng tổng hợp phân loại theo dạng tổng hợp... hay xây dựng công thức tính công của dòng điện
 - Nhóm bài tập chia ra các dạng bài tập định tính, định lượng tính toán theo các mức vận dụng đơn giản, tổng hợp, tổng hợp nhiều công thức... và bài tập thực hành
- Nhóm bài liên quan định luật Jun-Lenxơ có thể làm phiếu học tập giao HS về nhà thực hiện theo mẫu (kiến thức nhiệt lượng lớp 8, kiến thức ở các bài trước...) đến lớp HS tham gia hoạt động theo tổ chức của GV....
5. Kết quả đạt được
 a) Kết quả cụ thể
 - Trao đổi thống nhất các nội dung chuyên đề
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
 - Trao đổi thống nhất giáo án dạy và giáo viên dạy minh họa
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
 b) Bài học kinh nghiệm ( sơ kết chuyên đề)
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
 c) Những thống nhất chung cần vận dụng vào giảng dạy
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
Trích biên bản sinh hoạt nhóm chuyên môn
Thời gian
Địa điểm: Trường THCS Trần Cao Vân
Thành phần: Chủ trì Thầy Đoàn Công Tri - Nhóm trưởng
 Thư ký Cô Ngô Nguyệt Thủy
 cùng các giáo viên của nhóm vật lý
NỘI DUNG
Tổng kết chuyên đề: PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC THÀNH PHẦN TRAO ĐỔI THÔNG TIN CỦA HỌC SINH QUA CHỦ ĐỀ “ CÔNG- CÔNG SUẤT” VẬT LÝ 9
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
..........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
.........................................................................................................................................................................................................
...................................................................................................................................