Buổi 1: Văn bản “Cổng trường mở ra” và “Mẹ tôi”
Buổi 2: Ôn văn bản “ Cuộc chia tay của những con búp bê”
Buổi 3: Luyện tập về mạch lạc, liên kết trong VB; quá trình tạo lập VB
Buổi 4: Tìm hiểu về ca dao dân ca
Buổi 5: Luyện tập : Từ láy, ghép, từ Hán Việt
Buổi 6: Ôn luyện thơ trữ tình trung đại
Buổi 7: Văn Biểu cảm và cách làm bài văn biểu cảm
Buổi 8: Văn Biểu cảm và cách làm bài văn biểu cảm (tiếp)
Buổi 9: Luyện tập : Từ đồng nghĩa; Từ trái nghĩa; Từ đồng âm
Buổi 10: Ôn các tác phẩm thơ Đường
§ªm ngµy cuån cuén níc triÒu ®«ng 2. Qua §Ìo Ngang: C¶nh ®Êt níc, tøc “Hoµnh S¬n nhÊt ®¸i” vÉn ®îc xem lµ c¶nh hïng vÜ, nói rõng trïng ®iÖp. Nhng c¶nh ®Êt níc trong cÆp m¾t cña thi nh©n l¹i hoang v¾ng, ®îm buån. §ã lµ do t©m sù c« ®¬n, u hoµi cña n÷ sÜ. - C. thanh v¾ng, cuéc sèng con ngêi nhá nhoi, tha thít. - MÊy tiÕng chim kªu ®Òu ®Òu, khoan nhÆt, kÐo dµi cµng lµm kh«ng gian thªm trÇm l¾ng, u buån. ¢m thanh kh¾c kho¶i cña chim quèc, ®· lµ tiÕng kªu thao buån b· lµm kÎ tha h¬ng cµng thªm nhí nhµ, nhí níc, nhí nh÷ng h×nh bãng th©n quen mµ m×nh tõng g¾n bã. - T©m tr¹ng nhµ th¬: hoµi cæ, hoµi niÖm vÒ mét thêi ®· qua, mét thêi ®· sèng. V. Bµi tËp 1.S«ng nói níc Nam ®îc lµm theo thÓ th¬ nµo ?Ngêi viÕt ®· thÓ hiÖn t×nh c¶m th¸i ®é g×. 2.Trong bµi Phß gi¸ vÒ kinh c©u th¬ nµo thÓ hiÖn niÒm mong íc vÒ mét ®Êt níc th¸i b×nh m·i m·i ? C©u th¬ nµo cæ ®éng cho viÖc x©y dùng ®Êt níc bÒn v÷ng. 3. Qua bµi th¬ Buæi chiÒu ®øng ë phñ Thiªn Trêng tr«ng ra,h·y t×m nh÷ng h×nh ¶nh thÓ hiÖn râ nhÊt s¾c quª,hån quª. 4.Trong bµi Bµi ca C«n S¬n t¸c gi¶ ®· dïng gi¸c quan nµo ®Ó miªu t¶ c¶nh -Em h·y x¸c ®Þnh nh©n vËt tr÷ t×nh ,®èi tîng tr÷ t×nh cña VB Bµi ca C«n S¬n. 5.T×m nh÷ng tõ ng÷ nãi vÒ h×nh ¶nh b¶nh tr«i níc trong bµi th¬? -Ngoµi líp nghÜa ®en ,bµi th¬ cßn cã líp nghÜa bãng nãi vÒ ®iÒu g×? §ã lµ vÎ ®Ñp g×? -H·y cho biÕt th¸i ®é, t×nh c¶m cña nhµ th¬ ®èi víi ngêi phô n÷ trong x· héi VN ngµy xa . 6. Ph©n tÝch nghÖ thuËt ®Æc s¾c trong 2 c©u thùc cña bµi th¬ Qua ®Ìo Ngang : - §¶o ng÷, ®èi, tõ l¸y tîng h×nh: t¶ cô thÓ c¶nh vËt ®Ìo Ngang.XuÊt hiÖn con ngêi vµ cuéc s«ng con ngêi nhng c¶nh vÉn hoang v¾ng, tiªu ®iÒu.Tõ l¸y ®¶o lªn ®Çu c©u gîi sù nhá bÐ, tha thít. 7.ë 2 c©u luËn bai Qua ®Ìo Ngang, t¸c gi¶ dïng nghÖ thuËt ch¬i ch÷ ®ång ©m. ChØ râ t¸c dông cña nghÖ thuËt nµy trong viÖc thÓ hiÖn chñ ®Ò bµi th¬ ? - Quèc : chim quèc; níc - Gia : chim ®a ®a ; nhµ - Tõ tîng thanh : ©m thanh buån, kh¾c kho¶i ,triÒn miªn. T¸c gi¶ kÝn ®¸o béc lé nçi nhí níc th¬ng nhµ, niÒm hoµi cæ da diÕt trong lßng m×nh. Nçi niÒm chim quèc , gia gia chÝnh lµ t©m sù cña t¸c gi¶. §ã lµ t×nh c¶m ®/víi gia ®×nh, tæ quèc. 8. Hµm nghÜa cña côm tõ “ ta víi ta” : - ®¹i tõ sè Ýt, ®iÖp l¹i : m×nh ®èi diÖn víi chÝnh m×nh, kh«ng cã ai chia sÎ ngoµi trêi m©y non níc. Ò ®èi diÖn víi thiªn nhªn v« tËn c¶m thÊy trèng v¾ng, bÐ nhá,®¬n ®éc. 9. Nªu c¶m nhËn cña em vÒ bøc tranh quª trong “Thiªn Trêng v·n väng” * Gîi ý: Bµi tø tuyÖt “Thiªn Trêng v·n väng” lµ bøc tranh quª ®Ëm nh¹t, mê s¸ng rÊt ®Ñp & trµn ®Çy søc sèng. Mét bót ph¸p nghÖ thuËt cæ ®iÓn tµi hoa. Mét t©m hån thanh cao yªu ®êi. T×nh yªu thiªn nhiªn, yªu ®ång quª xø së ®· ®îc thÓ hiÖn b»ng mét sè h×nh tîng ®Ëm ®µ, Êm ¸p qua nh÷ng nÐt vÏ tinh tÕ, gîi h×nh, gîi c¶m, giµu liªn tëng. K× diÖu thay, bµi th¬ ®· vît qua hµnh tr×nh trªn b¶y tr¨m n¨m, ®äc nªn nã vÉn cho ta nhiÒu thó vÞ. Ta vÉn c¶m thÊy c¸nh cß tr¾ng ®îc nãi ®Õn trong bµi th¬ vÉn cßn bay trong r¸ng chiÒu ®ång quª & cßn chÊp chíi trong hån ta. T×nh quª & hån quª chan hßa dµo d¹t. 10. Bµi th¬ “S«ng nói níc Nam” thêng ®îc gäi lµ g×? * Gîi ý: Bµi th¬ tõng ®îc xem lµ b¶n Tuyªn Ng«n ®éc lËp ®Çu tiªn ®îc viÕt b»ng th¬ ë níc ta. Bµi th¬ lµ lêi kh¼ng ®Þnh hïng hån vÒ chñ quyÒn d©n téc ViÖt Nam & tá râ mét th¸i ®é kiªn quyÕt ®¸nh tan mäi kÎ thï b¹o ngîc d¸m x©m l¨ng bê câi. Liªn hÖ: - B×nh Ng« §¹i C¸o. ( NguyÔn Tr·i). - Tuyªn Ng«n §éc LËp. ( HCM ) 11. NÕu cã b¹n th¾c m¾c “Nam nh©n c” hay “Nam §Õ c”. Em sÏ gi¶i thÝch thÕ nµo cho b¹n? * Gîi ý: - Nam §Õ: Vua níc Nam. - Nam nh©n: Ngêi níc Nam. Dïng ch÷ §Õ tá râ th¸i ®é ngang hµng víi níc Trung Hoa.Níc Trung Hoa gäi Vua lµ §Õ th× ë níc ta còng vËy.->Kh¼ng ®Þnh níc Nam cã chñ (§Õ: ®¹i diÖn cho níc), cã ®éc lËp, cã chñ quyÒn. 12. Hoµn c¶mh ra ®êi cña bµi th¬ : “S«ng Nói Níc Nam” lµ g×? A. Ng« QuyÒn ®¸nh qu©n Nam H¸n trªn s«ng B¹ch §»ng. B. LTK chèng qu©n Tèng trªn s«ng Nh NguyÖt. C. Quang Trung ®¹i ph¸ qu©n Thanh. D. TrÇn quang Kh¶i chèng qu©n Nguyªn ë bÕn Ch¬ng D¬ng. 13. Chñ ®Ò cña bµi th¬ “S«ng Nói Níc Nam” lµ g×? -Kh¼ng ®Þnh chñ quyÒn l·nh thæ cña ®Êt níc. -Nªu cao ý chÝ tù lùc tù cêng cña d©n téc, niÒm tù hµo vÒ ®éc lËp & chñ quyÒn l·nh thæ cña ®Êt níc. 14. Nªu c¶m nhËn cña em vÒ néi dung & nghÖ thuËt cña bµi “S«ng nói níc Nam” b»ng mét ®o¹n v¨n (kho¶ng 5-7 c©u). * Gîi ý: Bµi th¬ ®îc viÕt theo thÓ thÊt ng«n tø tuyÖt.Giäng th¬ ®anh thÐp,c¨m giËn hïng hån. Nã võa mang sø mÖnh lÞch sö nh mét bµi hÞch cøu níc, võa mang ý nghÜa nh mét b¶n tuyªn ng«n ®éc lËp lÇn thø nhÊt cña níc §¹i ViÖt. Bµi th¬ lµ tiÕng nãi yªu níc & lßng tù hµo d©n téc cña nh©n d©n ta. Nã biÓu thÞ ý chÝ & søc m¹nh ViÖt Nam. “Nam quèc s¬n hµ” lµ khóc tr¸ng ca chèng x©m l¨ng biÓu lé khÝ ph¸ch & ý chÝ tù lËp tù cêng cña ®Êt níc & con ngêi ViÖt Nam. Nã lµ bµi ca cña “S«ng nói ngµn n¨m”. 15. T¸c gi¶ bµi th¬ “Phß gi¸ vÒ kinh” lµ? TrÇn Quang Kh¶i. 16. Chñ ®Ò cña bµi th¬ “Phß gi¸ vÒ kinh” lµ g×? ThÓ hiÖn hµo khÝ chiÕn th¾ng cña qu©n d©n ta. ThÓ hiÖn kh¸t väng hßa b×nh thÞnh trÞ cña d©n téc ta. 17. Trong nh÷ng nhËn xÐt sau ®©y, nhËn xÐt nµo ®óng cho c¶ 2 bµi th¬ “SNNN”, “PGVK”? A. Kh¼ng ®Þnh chñ quyÒn bÊt kh¶ x©m ph¹m cña ®Êt níc. B. ThÓ hiÖn lßng tù hµo tríc nh÷ng chiÕn c«ng oai hïng cña d©n téc. C. ThÓ hiÖn b¶n lÜnh, khÝ ph¸ch cña d©n téc trong cuéc ®Êu tranh chèng ngo¹i x©m. D. ThÓ hiÖn kh¸t väng hßa b×nh. 18. Em h·y nªu c¶m nhËn cña em vÒ bøc tranh quª trong “Thiªn Trêng v·n väng”. * Gîi ý: Bµi tø tuyÖt “Thiªn Trêng v·n väng” lµ bøc tranh quª ®Ëm nh¹t, mê s¸ng rÊt ®Ñp & trµn ®Çy søc sèng. Mét bót ph¸p nghÖ thuËt cæ ®iÓn tµi hoa. Mét t©m hån thanh cao yªu ®êi. T×nh yªu thiªn nhiªn, yªu ®ång quª xø së ®· ®îc thÓ hiÖn b»ng mét sè h×nh tîng ®Ëm ®µ, Êm ¸p qua nh÷ng nÐt vÏ tinh tÕ, gîi h×nh, gîi c¶m, giµu liªn tëng. K× diÖu thay, bµi th¬ ®· vît qua hµnh tr×nh trªn b¶y tr¨m n¨m, ®äc nªn nã vÉn cho ta nhiÒu thó vÞ. Ta vÉn c¶m thÊy c¸nh cß tr¾ng ®îc nãi ®Õn trong bµi th¬ vÉn cßn bay trong r¸ng chiÒu ®ång quª & cßn chÊp chíi trong hån ta. T×nh quª & hån quª chan hßa dµo d¹t. DÆn dß : * Bµi tËp vªn nhµ : §äc diÔn c¶m 1 bµi th¬ em thÝch. ViÕt mét ®o¹n v¨n nªu c¶m nhËn cña em vÒ t×nh yªu quª h¬ng ®Êt níc cña t¸c gi¶ qua bµi th¬?(c¸ch thÓ hiÖn cña t¸c gi¶ chung, riªng, c¶m xóc cña em). * ¤n th¬ trung ®¹i VN. Häc thuéc phÇn ghi nhí cña mçi bµi @?@?@?@?&@?@?@?@? Ngày 05-10-2013 Buổi 7: VĂN BIỂU CẢM VÀ CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM A. Môc tiªu cÇn ®¹t. - HiÓu ®îc v¨n biÓu c¶m n¶y sinh lµ do nhu cÇu biÓu c¶m cu¶ con ngêi.BiÕt ph©n biÖt biÓu c¶m trùc tiÕp vµ biÓu c¶m gi¸n tiÕp . - HiÓu ®îc ®Æc ®iÓm cô thÓ cña v¨n biÓu c¶m.®Æc ®iÓm cña ph¬ng thøc biÓu c¶m lµ thêng mîn c¶nh vËt, ®å vËt, con ngêi ®Ó bµy tá t×nh c¶m, kh¸c víi v¨n mt¶ lµ nh»m môc ®Ých t¸i hiÖn ®èi tîng ®îc miªu t¶. - N¾m ®îc kiÓu ®Ò vµ c¸c bíc lµm v¨n biÓu c¶m. - nhËn diÖn vµ ph©n tÝch c¸c v¨n b¶n biÓu c¶m, chuÈn bÞ ®Ó tËp viÕt kiÓu v¨n b¶n nµy. B. TiÕn tr×nh lªn líp : I. KiÕn thøc cÇn n¾m : 1 .Kh¸i niÖm : V¨n biÓu c¶m lµ v¨n viÕt ra nh»m biÓu ®¹t c¶m xóc, sù ®¸nh gi¸,suy nghÜ cña m×nh vÒ TG xung quanh, vµ khªu gîi lßng ®ång c¶m n¬i con ngêi. V¨n biÓu c¶m cßn gäi lµ v¨n tr÷ t×nh, gåm thÓ lo¹i: Th¬ tr÷ t×nh, ca dao tr÷ t×nh, tuú bót, th - Néi dung bµi v¨n biÓu c¶m : tËp trung biÓu ®¹t t×nh c¶m lµ chñ yÕu. -T×nh c¶m thÓ hiÖn: lµ t/c ®Ñp, thÊm nhuÇn t tëng nh©n v¨n. * Hai c¸ch biÓu c¶m : +Trùc tiÕp : Béc lé c¶m xóc, t/c qua nh÷ng tiÕng kªu, lêi than gîi ra t/c Êy. +Gi¸n tiÕp : Béc lé c¶m xóc, t/c th«ng qua c¸c biÖn ph¸p tù sù, miªu t¶ ®Ó khªu gîi t×nh c¶m. 2 . Mçi bµi v¨n biÓu c¶m tËp trung biÓu ®¹t mét t/c chñ yÕu. -§Ó biÓu ®¹t t/c Êy, ngêi viÕt cã thÓ chän mét h×nh ¶nh cã ý nghÜa Èn dô, tîng trng->göi g¾m t/c, t tëng, hoÆc biÓu ®¹t =c¸ch thæ lé trùc tiÕp c¶m xóc trong lßng. 3 . §Ò v¨n biÓu c¶m: Nªu ®îc ®èi tîng biÓu c¶m, ®Þnh híng t×nh c¶m cho bµi lµm. 4. Lu ý : a. §èi tîng v¨n biÓu c¶m rÊt phong phó vµ ®a d¹ng. Dùa vµo ®èi tîng ngêi ta chia lµm 2 d¹ng bµi biÓu c¶m : + BiÓu c¶m vÒ ®èi tîng trong cuéc sèng : sù vËt, con ngêi... + BiÓu c¶m vÒ t¸c phÈm v¨n häc b. Ph©n biÖt v¨n biÓu c¶m víi v¨n miªu t¶, tù sù : ph¬ng thøc biÓu ®¹t chÝnh vµ môc ®Ých giao tiÕp hoµn toµn kh¸c nhau. + V¨n biÓu c¶m còng dïng miªu t¶, tù sù nhng chØ lµ c¬ së gîi c¶m xóc, gióp t×nh c¶m trong bµi v¨n ch©n thùc h¬n. V× vËy ta kh«ng miªu t¶, kÓ l¹i ®èi tîng cô thÓ, hoµn chØnh mµ chØ chon chi tiÕt cã kh¶ n¨ng gîi c¶m, ®Ó tõ ®ã biÓu hiÖn c¶m xóc, t×nh c¶m. + Trong v¨n miªu t¶, tù sù còng cã biÓu c¶m nhng Ýt. II. C¸ch lµm bµi v¨n biÓu c¶m vÒ sù vËt, con ngêi : 1 T×m hiÓu ®Ò :- ®èi tîng tiÕp nhËn - Môc ®Ých - Néi dung : t×nh c¶m g×? ®/v ai ? - H×nh thøc : ®o¹n v¨n hay bµi v¨n * T×m ý :- §Æc ®iÓm næi bËt cña ®èi tîng? mçi ®Æc ®iÓm gîi cho em c¶m xóc g× ? - ®èi tîng cã nh÷ng kØ niÖm nµo ®¸ng nhí ®/v em? - §èi tîng gîi cho em nghÜ ®Õn h×nh ¶nh nµo t¬ng tù, liªn tëng ®Õn bµi th¬, bµi h¸t nµo ? - trong t¬ng lai, ®èi tîng cã thay ®æi kh«ng ? NÕu thay ®æi hoÆc em ph¶i xa ®èi tîng ®ã th× t©m tr¹ng, c¶m xóc cña em sÏ ntn? - Håi tëng qu¸ khø, quan s¸t suy ngÉm vÒ hiÖn t¹i : quan s¸t bµy tá c¶m xóc, m¬ íc tíi t¬ng lai, tëng tîng ra nh÷ng t×nh huèng... 2 LËp dµn ý : 3. ViÕt thµnh v¨n: a. C¸ch viÕt c©u v¨n biÓu c¶m : Dïng nhiÒu c©u v¨n cã chøa c¸c th¸n tõ ( chao «i,A, µ...); nh÷ng tõ ng÷ diÔn t¶ c¶m xóc( yªu, hên,ghÐt,vui, nhí, giËn...) - Dïng c©u hái tu tõ ®Ó béc lé c¶m xóc, th¸i ®é. - C©u cã h×nh ¶nh so s¸nh, Èn dô, nh©n ho¸ gîi c¶m xóc. - Dïng ®iÖp tõ ®iÖp ng÷ t¹o nhÞp ®iÖu gîi c¶m xóc. - Dïng nhiÒu tõ l¸y. b. C¸ch viÕt ®o¹n v¨n biÓu c¶m : - Trong ®o¹n v¨n ph¶i diÔn t¶ ®îc 1 ý, 1biÓu hiÖn cña t×nh c¶m c¶m xóc. C©u v¨n linh ho¹t, cã c©u biÓu c¶m trùc tiÕp, cã c©u biÓu c¶m gi¸n tiÕp . Th«ng thêng c©u biÓu c¶m trùc tiÕp hay ®øng ®Çu hoÆc cuèi ®o¹n ®Ó nªu t×nh c¶m, c¶m xóc chñ yÕu. III.LuyÖn tËp: Bµi 1: C¶m xóc vÒ khu vên nhµ em. T×m ý cho ®Ò bµi trªn vµ lËp dµn ý. * T×m ý : Khu vên cã nh÷ng ®Æc ®iÓm g× næi bËt nhÊt ? Nã gîi cho em c¶m xóc g× ? b)Vên cã vÎ ®Ñp ntn qua 4 mïa? §Æc biÖt thêi ®iÓm nµo lµ lóc khu vên ®Ñp nhÊt ? T×nh c¶m cña em ra sao ? c) Vên ®· cã nh÷ng kØ niÖm g¾n bã víi em vµ gia ®×nh ntn ? KØ niÖm ®ã vui hay buån, em cßn nhí kh«ng? d) Trong t¬ng lai khu vên cã g× thay ®æi kh«ng? NÕu mét ngµy nµo ®ã em ph¶i xa khu vên th× t©m tr¹ng cña em sÏ ntn ? e) Em nghÜ g× vÒ viÖc ch¨m sãc khu vên? * Dµn ý : a) Em yªu khu vên nhá tríc nhµ, cã nhiÒu loµi c©y, ®Çy mµu s¾c,tiÕng chim,h¬ng vÞ... b)Mçi mïa vên cã 1 vÎ ®Ñp riªng, nhng ®Ñp nhÊt,®¸ng yªu nhÊt lµ vµo mïa xu©n. c) Cã nhiÒu kØ niÖm vui buån ®¸ng nhí gi÷ khu vên víi em vµ gia ®×nh( g¾n bã, lîi Ých...) d) Em sÏ ch¨m sãc khu vên ®Ó ®Ñp ,xanh tèt h¬n. B¶o vÖ vµ ch¨m sãc khu vên chÝnh lµ gi÷ g×n t×nh c¶m gia ®×nh, lu gi÷ nh÷ng kØ niÖm , lµm ®Ñp cho quª h¬ng. Bµi 2 : Loµi c©y em yªu. * LËp dµn ý : a- Më bµi : Giíi thiÖu c©y chuèi. T×nh c¶m cña em. b- Th©n bµi : - chuèi cã nh÷ng vÎ ®Ñp riªng vµ rÊt ®¸ng yªu. - Yªu quý bëi nã cã nhiÒu gi¸ trÞ ( l¸, qu¶, hoa, th©n...) - Quý c©y chuèi bëi nã gîi lªn t×nh mÉu tö thiªng liªng, sù ®Çm Êm, h¹nh phóc cña 1 gia ®×nh. - cã nhiÒu kØ niÖm ®¸ng nhí... - C©y chuèi g¾n bã víi cuéc sèng ngêi d©n quª em. Lµm cho cuéc sèng ngêi d©n khÊm kh¸ h¬n nhê trång, thu ho¹ch chuèi. NÕu mét ngµy c©y chuèi kh«ng cßn th× em sÏ rÊt buån.... c- KÕt bµi : Em yªu c©y chuèi quª em. * ViÕt më vµ kÕt bµi : - HS lµm bµi vµ ®äc tríc líp. - HS nhËn xÐt, bæ sung, söa ch÷a ®Ó cã më bµi vµ kÕt bµi hay. Më bµi : S¸ng mai nµo thøc dËy, em còng ®îc chµo ®ãn b»ng ©m thang xµo x¹c,x«n xao cña nh÷ng tµu l¸ chuèi. Nh÷ng c©y chuèi th©n yªu ®· ®îc trång ë vên nhµ em tõ l©u l¾m. Chuèi trë thµnh loµi c©y g¾n bã th©n thiÕt víi em tù bao giê. KÕt bµi :C©y chuèi thËt ®¸ng yªu, ®¸ng mÕn. §ã lµ loµi c©y gÇn gòi, g¾n bã vµ cã Ých víi ®êi sèng b×nh dÞ cña ngêi d©n quª t«i. Mét bøc tranh quª kh«ng thÓ thiÕu ®îc h×nh ¶nh bôi chuèi xanh rên nghiªng m×nh bªn bÕn s«ng lÊp l¸nh. Bµi 3: GV: cho hs lµm bµi tËp SGK ( tr 87 ) GV: cho hs ®äc bµi v¨n: Hoa häc trß. ? Bµi v¨n thÓ hiÖn t×nh c¶m g× ? ViÖc mt¶ hoa phîng ®ãng vai trß g× trong bµi v¨n biÓu c¶m ? V× sao t¸c gi¶ l¹i gäi hoa phîng lµ Hoa-häc-trß ? ? H·y t×m m¹ch cña bµi v¨n ? Gîi ý: + C©u ®Çu tiªn thÓ hiÖn c¶m xóc g× ? Nh÷ng c©u tiÕp theo thÓ hiÖn c¶m xóc g× ? ? §o¹n 2 thÓ hiÖn c¶m xóc g× ?Cã ph¶i lµ c¶m xóc trèng tr¶i kh«ng ? ? §o¹n 3 cã ph¶i thÓ hiÖn c¶m xóc c« ®¬n nhí b¹n cã pha chót dçi hên kh«ng ? ? Bµi v¨n biÓu c¶m trùc tiÕp hay gi¸n tiÕp - GV: gäi hs ®äc v¨n b¶n. ? Bµi v¨n biÓu ®¹t t×nh c¶m g× , víi ®èi tîng nµo ? H·y ®Æt cho bµi v¨n mét nhan ®Ò vµ mét ®Ò v¨n thÝch hîp ? ? ChØ ra ph¬ng thøc biÓu c¶m cña bµi v¨n ? DÊu hiÖu nhËn biÕt ? X¸c ®Þnh bè côc cña bµi v¨n ? Vµ nªu lªn dµn ý cña bµi ? * Gîi ý: §äc v¨n b¶n: Hoa häc trß. -Bµi v¨n thÓ hiÖn nçi buån, nçi nhí khi hÌ vÒ cña tuæi häc trß. -T¸c gi¶ kh«ng mt¶ hoa phîng nh mét loµi hoa në vµo mïa hÌ, mµ chØ mîn hoa phîng ®Ó nãi ®Õn cuéc chia li. -Gäi lµ hoa-häc-trß v× : +Nã g¾n víi tuæi th¬, m¸i trêng. +Mét loµi hoa në ré vµo dÞp kÕt thóc n¨m häc -> BiÓu tîng cña sù chia li ngµy hÌ ®èi víi häc trß. *M¹ch c¶m xóc cña v¨n b¶n : -C©u “ phîng cø në, phîng cø r¬i”-> sù xóc ®éng, nuèi tiÕc. -Nh÷ng c©u tiÕp theo: ThÓ hiÖn t©m tr¹ng buån, bèi rèi, thÈn thê khi s¾p ph¶i xa m¸i trêng, xa b¹n. -C¶m thÊy trèng tr¶i khi trêng líp kh«ng cßn ai. -Cuèi cïng lµ nçi c« ®¬n, nhí b¹n, pha chót dçi hên “ Hoa phîng ®Ñp víi ai, khi häc sinh ®· ®i c¶ råi! -BiÓu c¶m gi¸n tiÕp Bµi 4: §äc v¨n b¶n cña : Mai v¨n T¹o. -Bµi v¨n thæ lé t×nh c¶m tha thiÕt, g¾n bã s©u nÆng ®èi víi quª h¬ng An Giang. -Cã thÓ ®Æt tªn cho VB: An Giang quª t«i., KÝ øc mét miÒn quª, N¬i Êy quª t«i -§Ò v¨n t¬ng øng: C¶m nghÜ vÒ quª h¬ng An Giang. -BiÓu c¶m trùc tiÕp : +Tuæi th¬ t«i h»n s©u trong kÝ øc.. +T«i da diÕt mong gÆp l¹i +T«i thÌm ®îc * Bè côc: 3 phÇn. -MB: §Çu-> ngêi yªu ( Giíi thiÖu t×nh yªu quª h¬ng. ) -TB: TiÕp ->lêi th¬ thèng thiÕt. -> BiÓu hiÖn t×nh yªu mÕn quª h¬ng: +T×nh yªu tõ tuæi th¬. +T×nh yªu quª h¬ng trong chiÕn ®Êu vµ nh÷ng tÊm g¬ng yªu níc. -KB: T×nh yªu quª h¬ng víi nhËn thøc cña ngêi tõng tr¶i, trëng thµnh.. IV.GV ®äc mét sè bµi v¨n mÉu : S¸ch tham kh¶o, S¸ch thiÕt kÕ,... ®Ó HS häc tËp c¸ch diÔn ®¹t, dïng tõ,®Æt c©u trong v¨n biÓu c¶m. Híng dÉn HS häc bµi: N¾m v÷ng néi dung «n tËp. ChuÈn bÞ «n tËp phÇn th¬ tr÷ t×nh trung ®¹i @?@?@?@?&@?@?@?@? Ngày 08-10-2013 Buổi 8: VĂN BIỂU CẢM VÀ CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM (tiếp) A.Môc tiªu bµi häc: Gióp HS: - Tiếp tục ôn l¹i nh÷ng nội dung quan träng nhÊt vÒ lý thuyÕt lµm v¨n b¶n biÓu c¶m. - C¸ch lËp ý vµ lËp dµn bµi cho mét ®Ò v¨n biÓu c¶m, c¸ch lµm bµi v¨n biÓu c¶m. - C¸ch diÔn ®¹t trong bµi v¨n biÓu c¶m. B.tiÕn tr×nh d¹y häc: I. §Æc trng cña v¨n b¶n biÓu c¶m : Cho bµi ca dao: " S«ng kia bªn lë bªn båi ........................................... BiÕt r»ng bªn ®ôc, bªn trong, bªn nµo" -T×m hiÓu c¸c biÖn ph¸p nghÖ thuËt ®îc sö dông ? -C¸c h×nh ¶nh trong bµi ca dao cã ý nghÜa g× ? -T©m tr¹ng cña ngêi viÕt nh thÕ nµo ? -Ph¬ng thøc biÓu ®¹t cña bµi ca dao lµ g× - Bµi ca dao cã sö dông: + §iÖp ng÷. + Èn dô. + Tõ tr¸i nghÜa. - ý nghÜa tîng trng, ¸m chØ nh÷ng sù kiÖn trong ®êi sèng t×nh c¶m cña con ngêi. - T©m tr¹ng ph©n v©n xen håi hép b©ng khu©ng. -> Bµi ca dao trªn lµ mét v¨n b¶n biÓu c¶m, rÊt gÇn gòi víi v¨n b¶n tr÷ t×nh. II.C¸c yÕu tè trong v¨n biÓu c¶m: 1.Nhu cÇu biÓu c¶m vµ v¨n biÓu c¶m a.V¨n biÓu c¶m: lµ v¨n b¶n ®îc viÕt ra khi ngêi viÕt cã t×nh c¶m dån nÐn, chÊt cha kh«ng nãi ra ®îc cÇn cã nhu cÇu ®uîc béc b¹ch thæ lé nh»m khªu gîi ë ngêi ®äc sù ®ång c¶m. b.§Æc ®iÓm cña v¨n biÓu c¶m: + Mçi bµi v¨n biÓu c¶m tËp trung biÓu ®¹t mét t×nh c¶m chñ yÕu. + §Ó biÓu ®¹t t×nh c¶m, ngêi viÕt cã thÓ chän mét h×nh ¶nh cã ý nghÜa Èn dô , tîng trng ®Ó göi g¾m t×nh c¶m t tëng, hoÆc còng cã thÓ biÓu ®¹t b»ng c¸ch thæ lé trùc tiÕp. + Bµi v¨n biÎu c¶m còng cã bè côc 3 phÇn nh mäi bµi v¨n kh¸c. T×nh c¶m trong bµi ph¶i trong s¸ng, râ rµng, ch©n thùc. 2.C¸ch lËp ý cña bµi v¨n biÓu c¶m: Nh÷ng c¸ch lËp ý thêng gÆp cña v¨n biÓu c¶m: + Liªn hÖ hiÖn t¹i víi t¬ng lai + Håi tëng qu¸ khø vµ suy nghÜ vÒ hiÖn t¹i + Tëng tuîng t×nh huèng, høa hÑn, mong íc. + Quan s¸t, suy ngÉm. 3.C¸c yªu tè tù sù, miªu t¶ trong v¨n biÓu c¶m + Muãn ph¸t biÓu, suy nghÜ, c¶m xóc ®èi víi ®êi sèng xung quanh, h·y dïng ph¬ng thøc tù sù vµ miªu t¶ ®Ó gîi ra ®èi tîng biÓu c¶m vµ göi g¾m c¶m xóc. + Tù sù vµ miªu t¶ ë ®©y nh»m khªu gîi c¶m xóc, do c¶m xóc chi phèi chø kh«ng nh»m môc ®Ých kÓ chuyÖn, miªu t¶ ®Çy ®ñ sù viÖc, phong c¶nh. 4.C¸ch lµm bµi v¨n biÓu c¶m vÒ t¸c phÈm v¨n häc: a.Ph¸t biÓu c¶m nghÜ vÒ mét t¸c phÈm v¨n häc (bµi v¨n, bµi th¬) lµ tr×nh bµy nh÷ng c¶m xóc, tëng tîng, liªn tëng, suy ngÉm cña m×nh vÒ néi dung vµ h×nh thøc cña t¸c phÈm ®ã. b.Bµi c¶m nghÜ vÒ t¸c phÈm v¨n häc còng ph¶i cã ba phÇn: + Më bµi: Giíi thiÖu t¸c phÈm vµ hoµn c¶nh tiÕp xóc víi t¸c phÈm. + Th©n bµi: Nh÷ng c¶m xóc suy nghÜ do t¸c phÈm gîi nªn. + KÕt bµi: Ên tîng chung vÒ t¸c phÈm. III.LuyÖn tËp: §Ò bµi 1: C¶m nghÜ mïa xu©n ? -Nªu c¸c thao t¸c cÇn tiÕn hµnh. 1.T×m hiÓu ®Ò: - KiÓu v¨n b¶n: Ph¸t biÓu c¶m nghÜ. - §èi tîng biÓu c¶m: Mïa xu©n. 2.T×m ý: -Mïa xu©n cña thiªn nhiªn: C¶nh s¾c, thêi tiÕt, khÝ hËu, c©y cá, chim mu«ng, ... -Mïa xu©n cña con ngêi: Tuæi t¸c, nghÒ nghiÖp, t©m tr¹ng, suy nghÜ, ... -C¶m nghÜ: +ThÝch hay kh«ng thÝch mïa xu©n ? V× sao ? Mong ®îi hay kh«ng ? V× sao ? +KÓ hoÆc t¶ ®Ó béc lé c¶m nghÜ thÝch hay kh«ng thÝch ? Mong ®îi hay kh«ng mong ®îi ? §Ò bµi 2: C¶m nghÜ vÒ loµi c©y em yªu I.T×m hiÓu ®Ò - Th¸i ®é - t×nh c¶m víi loµi c©y - §èi tîng: c©y - T×nh c¶m: tÝch cùc - g¾n bã II.Lµm dµn ý 1. Më bµi - Giíi thiÖu chung vÒ c©y - Lý do yªu thÝch 2. Th©n bµi: - Sù thay ®æi cña c©y qua 4 mïa - T×nh c¶m: g¾n bã, th©n thiÕt, phÈm chÊt tèt ®Ñp. 3. KÕt bµi - T×nh yªu ®èi víi c©y §Ò bµi 3: C¶m nghÜ vÒ t×nh b¹n + Më bµi: Nªu ®îc ý nghÜa cña mét t×nh b¹n ®Ñp, giíi thiÖu t×nh b¹n g¾n bã cña m×nh + Th©n bµi: (Sö dông ph¬ng thøc tù sù vµ miªu t¶ vËn dông c¸c c¸ch lËp ý ®· häc) - Nh÷ng c©u chuyÖn mµ em nhí m·i kh«ng quªn vÒ t×nh b¹n Êy - C¶m xóc, suy nghÜ ®èi víi ngêi b¹n m×nh + KÕt bµi: C¶m nghÜ chung vÒ t×nh b¹n vµ lêi høa m·i tr©n träng gi÷ g×n t×nh b¹n ®Ñp * Lu ý: Bµi v¨n biÓu c¶m hoµn chØnh, chó ý c¸c lçi diÔn ®¹t, chÝnh t¶, ng÷ ph¸p - Ph¶i nªu bËt ®îc c¶m xóc ®èi víi t×nh b¹n vµ ngêi b¹n cña m×nh IV.Luyện tập về liên kết câu, đoạn văn: (Bµi 1: Tr¨ng ®· lªn råi, tõ tõ lªn ë ch©n trêi, rÆng tre ®en, sîi may ®en, c¬n giã nhÑ, nh÷ng h¬ng th¬m ng¸t ) (Bµi 2: nh, nh, vµ, mÆc dï, cña) Bµi 3: -Bè côc cña v¨n b¶n gåm mÊy phÇn ? nªu néi dung tõng phÇn -Mét v¨n b¶n cã tÝnh m¹ch l¹c cÇn ®¶m b¶o c¸c yÕu tè nµo? BT 1: D BT 2: C BT 3: ý 3 – MB – ý 5 -Trong c¸c ý trªn , ý nµo kh«ng phï hîp víi yªu cÇu cña ®Ò bµi? -C©u v¨n” ë mét nhµ kia cã hai con bóp bª ®îc ®Æt tªn lµ con vÑ sÜ vµ con em nhá” phï hîp víi phÇn nµo cña bµi v¨n trªn ( MB, TB, KB?) -ý nµo trªn ®©y cã thÎ lµm phÇn kÕt cña c©u chuyÖn -X¸c ®Þnh bè côc cña v¨n b¶n “MÑ t«i” Bµi tËp 1: H·y chän côm tõ thÝch hîp( Tr¨ng ®· lªn rßi, c¬n giã nhÑ, tõ tõ lªn ë ch©n trêi, v¾t ngang qua, rÆng tre ®en, nh÷ng h¬ng th¬m ng¸t) ®iÒn vµo chç trèng ®Ó hoµn chØnh ®o¹n v¨n díi ®©y. Ngµy cha t¾t h¼n,.mÆt tr¨ng trßn, to vµ ®á,saucña lµng xa. MÊy sîi m©y con..mçi lóc m¶nh dÈn råi ®øt h¼n.Trªn qu·ng ®ång ruéng, ..hiu hiu ®a l¹i, thoang tho¶ng.. Bµi tËp 2: H·y chän côm tõ thÝch hîp ( nh,nhng , vµ, cña, mÆc dï , bëi v×) ®iÒn vµo chç trèng trong ®o¹n v¨n díi ®©y ®Ó c¸c c©u lien kÕt chÆt chÏ víi nhau. Giäng nãi bµ t«i ®Æc biÖt trÇm bæng, nghe..tiÕng chu«ng ®ång. Nã kh¾c s©u vµo trÝ nhí t«i dÔ dµngnhng ®o¸ hoa. Khi bµ t«i mØm cêi,hai con ng¬i ®en sÉm më ra, long lanh, hiÒn dÞu khã t¶. §«i m¾t ¸nh lªn nh÷ng tia s¸ng Êm ¸p, t¬i vuikh«ng bao giê t¾t..trªn ®«i m¸ ng¨m ng¨m ®· cã nhiÒu nÕp nh¨n, khu«n mÆtbµ t«i h×nh nh vÉn t¬i trÎ. Bµi tËp 3: V× sao c¸c c©u th¬ sau kh«ng t¹o thµnh mé ®o¹ v¨n th¬ hoµn chØnh Ngµy xu©n con Ðn ®a thoi ThiÒu quang chÝn chôc ®· ngoµi s¸u m¬i Long lanh ®¸y níc in trêi Thµnh x©y khãi biÕc non ph¬i bãng vµng SÌ sÌ nÊm ®Êt bªn ®µng DÇu dÇu ngän cá nöa vµng nöa xanh A.V× chóng kh«ng vÇn víi nhau B.V× chóng cã vÇn nhng gieo kh«ng ®óng luËt C.V× chóng cã vÇn nhng ý cña c¸c c©u kh«ng liªn kÕt víi nhau D.V× c¸c c©u th¬ ch a diÔn ®¹t mét ý trän vÑn III.Bè côc vµ m¹ch l¹c trong v¨n b¶n Bè côc cña v¨n b¶n Më bµi Th©n bµi KÕt bµi M¹ch l¹c trong v¨n b¶n Câu 1: .Dßng nµo sau ®©y nãi ®óng kh¸i niÖm bè côc cña mét v¨n b¶n A.Lµ tÊt c¶ c¸c ý ®îc tr×nh bµy trong v¨n b¶n B.Lµ ý lín ý bao trïm cña v¨n b¶n C.Lµ néi dung næi bËt cña v¨n b¶n D.Lµ sù s¾p xÕp c¸c ý theo mét tr×nh tî hîp lÝ trong mét v¨n b¶n 2.Dßng nµo sau ®©y kh«ng phï hîp khi so s¸nh víi yÕu tè m¹ch l¹c trong v¨n b¶n A. m¹ch m¸u trong c¬ thÓ sèng B. M¹ch giao th«ng trªn ®êng phã C. Trang giÊy trong mét quyÓn vë D. Dßng nhùa sèng trong mét c¸i c©y 3. §äc ®Ò v¨n vµ néi dung bªn díi ®Ó tr¶ lêi c¸c c©u hái: H·y kÓ l¹i c©u chuyÖn” Cuéc chia tay cña h÷ng con bóp bª” trong ®ã nh©n vËt chÝnh lµ hai con bóp bª Em Nhá v¸ VÖ SÜ. Víi ®Ò bµi trªn mét b¹n ®· x¸c ®Þnh c¸c ý nh sau: Giíi thiÖu vÒ lai lÞch con bóp bª Tríc ®©y hai con bóp bª vÉn lu«n ë bªn nhau, còng nh hai anh em c« chñ vµ cËu chñ Nhng råi chóng buéc ph¶i chia tay v× c« chñ vµ cËu chñ cña chóng ph¶i chia tay nhau Tríc khi chai tay, hai anh em ®a nhau ®Õn trêng chµo thÇy c« vµ bÌ b¹n Còng chÝnh nhê t×nh c¶m cña hai anh em mµ hai con bóp be ®· kh«ng ph¶i chia tay 4. X¸c ®Þnh bè côc cña v¨n b¶n “MÑ t«i” @?@?@?@?&@?@?@?@? Ngày Buổi 9: LUYỆN TẬP: TỪ ĐỒNG NGHĨA, TỪ TRÁI NGHĨA,TỪ ĐỒNG ÂM Buæi 8: ¤n tËp: NghÜa cña tõ. A-Môc tiªu cÇn ®¹t -HS cñng cè kiÕn thøc vÒ tõ ®ång nghÜa,tõ tr¸i nghÜa,tõ ®ång ©m. -Thùc h
Tài liệu đính kèm: