Đề cương ôn tập thi học kì 2 Văn học 7 - Năm học 2014 - 2015

hứng minh rằng đời sống của chúng ta sẽ bị tổn hại rất lớn nếu mỗi người không có ý thức bảo vệ môi trường sống.
Đề 2 : Giải thích câu tục ngữ : “Lá lành đùm lá rách”.
Đề 4
Câu 1 : Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi : 
“ Trong đời sống của mình, việc gì Bác tự làm được thì không cần người giúp,cho nên bên cạnh Bác người giúp việc và phục vụ có thể đếm trên đầu ngón tay, và Bác đã đặt cho số đồng chí đó những cái tên gộp lại là ý chí chiến đấu và chiến thắng : Trường, Kì, Kháng Chiến, Nhất, Định, Thắng, Lợi ! ” 
a)Đoạn văn trên được trích từ văn bản nào ? Tác giả là ai ? 
b)Tác giả sử dụng biện pháp tu từ nào trong đoạn văn trên? 
c)Bài văn thuộc kiểu văn bản nào ? Tìm luận điểm của đoạn văn trên ? 
d) Nêu nội dung của văn bản trên;
Câu 2 : Thế nào là dùng cụm chủ vị để mở rộng câu ? Tìm cụm chủ vị để mở rộng câu trong các câu sau : 
a) Cái bàn này chân đã gãy.
b) Minh học giỏi là niềm vinh dự cho gia đình và gia tộc.
Câu 3: Chọn một trong hai đề sau để làm bài 
Đề 1: Hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ “Có công mài sắt, có ngày nên kim”
Đề 2 : Giải thích câu tục ngữ : “Uống nước nhớ nguồn”
Đề 5 
Câu 1 : Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi : 
“... Có kẻ nói từ khi các ca sĩ ca tụng cảnh núi non, hoa cỏ, núi non, hoa cỏ trông mới đẹp; từ khi có người lấy tiếng chim kêu, tiếng suối chảy làm đề ngâm vịnh, tiếng chim, tiếng suối nghe mới hay. Lời ấy tưởng không có gì là quá đáng...”
a) Đoạn văn trên được trích từ văn bản nào ? Tác giả là ai ? 
b)Tác giả sử dụng biện pháp tu từ nào trong đoạn văn trên?
c) Tìm luận điểm cho đoạn văn trên.
d) Phân tích cấu tạo ngữ pháp câu “ Lời ấy tưởng không có gì là quá đáng”
đ) Nêu nội dung, ý nghĩa của văn bản trên.
Câu 2 : Tìm và nêu ý nghĩa của trạng ngữ trong những câu sau :
a) Bằng chiếc xẻng nhỏ, tôi xúc hết cả đống cát lớn. 
b) Bình tĩnh, chị nhìn khắp mấy gian nhà. 	
Câu 3 : Chọn một trong hai đề sau để làm bài:
Đề 1 : Tục ngữ Việt Nam có câu : “ Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” . Em hãy giải thích để làm sáng tỏ vấn đề mà câu tục ngữ nêu ra.
 Đề 2 - Em hãy giải thích câu ca dao: 
 “Bầu ơi thương lấy bí cùng
 Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn.” 
Đề 6
Câu 1 : Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi : 
“Chèo cạn, bài thai, hò đưa linh buồn bã, hò giã gạo, ru em, giã vôi, giã điệp, bài chòi, bài tiệm, nàng vung náo nức nồng hậu tình người. Hò lơ, hò ô, xay lúa, hò nện gần gũi với dân ca Nghệ Tĩnh. Hò Huế thể hiện lòng khát khao, nỗi mong chờ hoài vọng thiết tha của tâm hồn Huế ...”
a)Đoạn văn trên được trích từ văn bản nào ? Tác giả là ai ? 
b)Tác giả sử dụng biện pháp tu từ nào trong đoạn văn trên?
c) Tìm luận điểm cho đoạn văn trên.
d) Phân tích cấu tạo ngữ pháp câu “Hò Huế thể hiện lòng khát khao, nỗi mong chờ hoài vọng thiết tha của tâm hồn Huế ”.
đ) Nêu ý nghĩa của văn bản trên.
Câu 2 : Xác định các thành phần câu trong những câu sau :
a) Bằng chiếc xẻng nhỏ, tôi xúc hết cả đống cát lớn. 
b) Bình tĩnh, chị nhìn khắp mấy gian nhà. 
Câu 3 : Chọn một trong hai đề sau để làm bài:
Đề 1 : Cha ông ta có câu:	
“Lời nói chẳng mất tiền mua
Lựa lời mà nói cho vừa lòng nhau”
Em hiểu người xưa muốn nhắn nhủ điều gì qua lời khuyên ấy? Từ đó liên hệ đến hành vi ứng xử của học sinh hiện nay, có lời khuyên đối với các bạn./.
Đề 2
Hãy giải thích lời khuyên của Lê-nin : “Học, học nữa,học mãi”
Đề 7
Câu 1 : Đọc đoạn văn sau và trả lời câu hỏi : 
“ Không gian yên tĩnh bỗng bừng lên những âm thanh của hòa tấu, bởi bốn nhạc khúc lưu thủy, kim tiền, xuân phong, long hổ du dương, trầm bổng, réo rắt mở đầu đêm ca Huế. Nhạc công dùng các ngón đàn trau chuốt như ngón nhấn, mổ, vỗ, vả, ngón bấm, day, chớp, búng, ngón phi, ngón rãi”
a)Đoạn văn trên được trích từ văn bản nào ? Tác giả là ai ? 
b)Tác giả sử dụng biện pháp tu từ nào trong đoạn văn trên?
c) Tìm luận điểm cho đoạn văn trên.
d) Phân tích cấu tạo ngữ pháp câu “Nhạc công dùng các ngón đàn trau chuốt như ngón nhấn, mổ, vỗ, vả, ngón bấm, day, chớp,búng, ngón phi, ngón rãi ”.
đ) Nêu nội dung của văn bản trên.
Câu 2 : Xác định các thành phần câu trong những câu sau :
a) Tre ăn ở với người, đời đời, kiếp kiếp. 
b) Cối xay tre nặng nề quay, từ nghìn đời nay, xay nắm thóc. 
Câu 3 : Chọn một trong hai đề sau để làm bài:
Đề 1 : Chứng minh rằng bảo vệ môi trường thiên nhiên là bảo vệ cuộc sống con người.
Đề 2
Giải thích câu tục ngữ : “Có chí thì nên”
DÀN Ý PHẦN TẬP LÀM VĂN
Đề 1: Chứng minh rằng bảo vệ môi trường thiên nhiên là bảo vệ cuộc sống con người.
Dàn bài:
 I. Mở bài: Nêu vấn đề chứng minh -> dẫn nội dung, chuyển ý.
 II. Thân bài: chứng minh làm rõ vấn đề sau:
 	1. Giải thích nghĩa môi trường thiên nhiên là gì?
2. Chứng minh vai trò quan trọng của môi trường thiên nhiên đối với đời sống con người ở các mặt sau:
 - Không khí.
 - Nước.
 - Đất đai.
 - Cây xanh ( rừng)
 3. Chứng minh hậu quả của việc làm ô nhiễm môi trường, hủy hoại môi trường sống.Ảnh hưởng đến sức khỏe của mỗi con người.
 4. Đề ra những biện pháp thiết thực để bảo vệ môi trường sống.
 III. Kết bài: Khẳng định lại vấn đề cần chứng minh
Liên hệ thực tế - bản thân.
 Đề 2: Rừng mang lại cho con người nhiều lợi ích, vì vậy con người cần có ý thức bảo vệ rừng. Bằng những hiểu biết của mình, em hãy chứng minh nhận định trên.
Dàn bài:
1) Mở bài : - Giới thiệu về rừng và vai trò của rừng đối với cuộc sống con người
 -Sơ lược về vấn đề bảo vệ rừng. 
2) Thân bài : 
* Nêu định nghĩa về rừng : là hệ sinh thái, có nhiều cây cối lâu năm, nhiều loài động vật quý hiếm 
*Lợi ích của rừng: + Cân = sinh thái : -Là nguồn chủ yếu cung cấp ô-xi làm khí thở cho con người, làm sạch không khí
-Là nhân tố tự nhiên chống xói mòn đất, bảo vệ đất,
+ Giá trị kinh tế: cung cấp gỗ, các loại thảo dược, các loại động thực vật quý, các khu du lịch sinh thái.. 
- Bảo vệ rừng là bảo vệ cuộc sống.
+ Bảo vệ nguồn dưỡng khí.
+ Bảo vệ con người khỏi những thiên tai.
+ Bảo vệ rừng là đang gìn giữ cho ~ lợi ích lâu dài của cả cộng đồng
- Bài học về việc bảo vệ rừng
+ Ý thức của con người đối với rừng : Đang bị tàn phá 
+ Bảo vệ rừng trở thành nhiệm vụ cấp thiết.
+ Ngăn chặn và bảo vệ rừng bằng nhiều biện pháp. 
3- Kết bài : 
- Trách nhiệm của mỗi người đối với việc bảo vệ rừng.
 Đề 3: Tục ngữ Việt Nam có câu : “ Ăn quả nhớ kẻ trồng cây” . Em hãy giải thích để làm sáng tỏ vấn đề mà câu tục ngữ nêu ra.
Dàn bài:
 1. Môû baøi : Giôùi thieäu ñöôïc vò trí cuûa caâu tuïc ngöõ trong cuoäc soáng töø xöa ñeán nay: Daân toäc Vieät Nam laø moät daân toäc luoân luoân soáng theo ñaïo lí “AÊn quaû nhôù keû troàng caây”. Caâu tuïc ngöõ giuùp chuùng ta hieåu saâu saéc hôn truyeàn thoáng nhaân nghóa, thuûy chung cuûa nhaân daân ta. 
 2.Thaân baøi:
a- Nghóa ñen: Ñöôïc aên moät quaû ngon, ngoït chuùng ta phaûi nhôù ñeán ngöôøi troàng caây. 
 - Nghóa boùng: “AÊn quaû” ôû ñaây chæ söû duïng thaønh quaû lao ñoäng cuûa ngöôøi khaùc, khoâng haún chæ laø hoa quaû. Thöôûng thöùc nhöõng keát quaû ñoù chuùng ta coù “boån phaän” phaûi nhôù ôn ngöôøi mang laïi nhöõng thaønh quaû aáy cho ta. 
 b -Tại sao ăn quả nhớ kẻ trồng cây ?
 + Lieân heä vôùi moät soá caâu ca dao, tuïc ngöõ, caâu noùi khaùc ñeå laøm roõ hôn caâu tuïc ngöõ.
 + Daãn chöùng moät soá vieäc laøm thöïc teá trong xaõ hoäi nhö: haønh ñoäng nhôù ôn nhöõng ngöôøi ñaõ khuaát vaø vieäc “ñeàn ôn traû nghóa” cho nhöõng gia ñình thöông binh, lieät só,
 + Pheâ phaùn soáng voâ ôn, baïc nghóa, chæ bieát lôïi ích rieâng mình.
 3. Keát baøi: 
Caâu tuïc ngöõ vaãn coøn yù nghóa ñoái vôùi hoâm nay. Daân toäc ta luoân soáng theo ñaïo lí: bieát ôn nhöõng ngöôøi ñaõ taïo ra thaønh quaû ñeå mình ñöôïc höôûng. Ñoù laø ñaïo lí soáng ñeïp cuûa ngöôøi Vieät Nam. 
 Đề 4: Hãy tìm hiểu xem người xưa muốn nhắn nhủ điều gì qua câu ca dao:
“ Nhiễu điều phủ lấy giá gương
Người trong một nước phải thương nhau cùng”
Dàn bài
a) Mở bài : - Giới thiệu về truyền thống tương thân, tương ái của dân tộc. Đó là truyền thống lâu đời thể hiện những đạo lý tốt đẹp của con người Việt Nam.
- Truyền thống ấy đã được đúc kết qua câu ca dao : “ Nhiễu điều  cùng” 
b) Thân bài : 
* Giải thích (Nêu khái niệm) ý nghĩa câu ca dao 
- Nghĩa đen : Thế nào là “nhiễu điều” => tấm vải đỏ 
	“Nhiễu điều giá gương” là gì ? => Tấm vải đỏ che phủ, bao bọc, bảo vệ gương
- Nghĩa bóng : Người xưa muốn nhắn nhủ => Mọi người phải đoàn kết, thương yêu, đùm bọc, che chở cho nhau. Đó là truyền thống của dân tộc ta.
*Tại sao sống phải đoàn kết, thương yêu nhau? 
- Để cùng chia sẻ những khó khăn trong cuộc sống lao động : đắp đê, chống lũ lụt,hạn hán;
- Để cùng nhau chống giặc ngoại xâm: Giặc Ân; nhà Tống, Nguyên, Minh, Pháp, Mĩ
 => Tạo nên những trang lịch sử vẻ vang hào hùng của dân tộc ta 
- Để cùng nhau chia sẻ những khó khăn trong cuộc sống sinh hoạt : Những người nghèo, những nạn nhân chất độc màu da cam, những gia đình thương bệnh binh, gia đình liệt sĩ.
(Dẫn chứng “ Lá lành đùm lá rách”, “Thương người như thể thương thân”, một miếng khi đói bằng một gói khi no”)
* Cần phải làm gì để thực hiện lời dạy của người xưa ?
- Thương yêu đùm bọc và sống có trách nhiệm với chính những người thân trong gia đình, làng xóm, láng giềng
- Sống có trách nhiệm với cộng đồng : Tham gia các phong trào ủng hộ, các hoạt động từ thiện, gây quỹ khuyến học 
* Liên hệ bản thân : Là HS, em có làm gì để thực hiện lời khuyên của người xưa ( yêu thương, đoàn kết chia sẻ những bạn có hoàn cảnh khó khăn, tham gia các phong trào ủng hộ quyên góp)
c) Kết bài : 
- Khẳng định giá trị của bài ca dao : Thể hiện truyền thống tương thân tương ái
- Khẳng định truyền thống đó vẫn có giá trị cho đến ngày nay và mai sau
Đề 5 : Em hãy giải thích câu tục ngữ : “Đi một ngày đàng, học một sàng khôn”.
Dàn bài
a) Mở bài: Giới thiệu câu tục ngữ với ý nghĩa: đúc kết kinh nghiệm và thể hiện khát vọng đi nhiều nơi để mở rộng hiểu biết.
b) Thân bài: Lần lượt trình bày các nội dung giải thích:
- Nghĩa đen
- Nghĩa bóng
- Nghĩa sâu
c) Kết bài: Ý nghĩa câu tục đối với hôm nay.
Đề 6 : Chøng minh r»ng nh©n d©n ViÖt Nam tõ x­a ®Õn nay lu«n lu«n ssèng theo ®¹o lÝ “¡n qu¶ nhí kÎ trång c©y” “ Uèng n­íc nhí nguån”
Dàn bài
1- Më bµi:
 - Lßng biÕt ¬n lµ 1 t/thèng ®¹o ®øc cao ®Ñp.
 - Truyền thèng Êy ®· ®­îc ®óc kÕt qua c©u tôc ng÷ “¡n qu¶ ...”.
 2-Th©n bµi:
 (1) Gi¶i thÝch c©u tôc ng÷.
 (2) ) Lßng biÕt ¬n cña con ch¸u víi «ng bµ tæ tiªn.
 - Thê cóng, lÔ tÕt, lÔ héi v¨n ho¸.
 - Nh¾c nhë nhau: “Mét lßng thê mÑ... con”, “§ãi lßng ¨n hét chµ lµ...r¨ng”.
 (3) Lßng biÕt ¬n cña häc trß víi thÇy c« gi¸o.
 - Th¸i ®é cung kÝnh, mÕn yªu: trong khi häc, ngµy lÔ tÕt, suèt cuéc ®êi.
 - Häc giái ®Ó tr¶ nghÜa thÇy.
 DÉn chøng:
 - Häc trß thÇy Chu V¨n An d¸m lÊy c¸i chÕt ®Ó cøu d©n tr¶ ¬n thÇy.
 - Häc trß thÇy NguyÔn TÊt Thµnh theo tÊm g­¬ng thÇy ®i lµm CM.
 (Ca dao, tôc ng÷: “Muèn sang ... thÇy”, “Kh«ng thÇy ... nªn”, “ NhÊt tù vi s­,...”). 
 (4) Lßng biÕt ¬n c¸c anh hïng cã c«ng víi n­íc. 
 - Sèng xøng ®¸ng víi t/thèng vÎ vang cña cha «ng.
 - Gióp ®ì g® cã c«ng, t¹o ®iÒu kiÖn vÒ c«ng viÖc, x©y nhµ t×nh nghÜa, th¨m hái...
 3- KÕt bµi
 - Kh¼ng ®Þnh c©u tôc ng÷ lµ lêi khuyªn r¨n cã ý nghÜa s©u s¾c.
 - BiÕt ¬n lµ 1 t/c thiªng liªng, rÊt tù nhiªn.
 - Bµi häc: CÇn häc tËp, rÌn luyÖn...
Đề 7: Giải thích ý nghĩa của câu tục ngữ: “Uống nước nhớ nguồn”.
Dàn bài
1- Mở bài: 
Giới thiệu về truyền thống tốt đẹp của dân tộc ( Lòng biết ơn) và dẫn câu tục ngữ
2- Thân bài: a-Giải thích nội dung câu tục ngữ:
-Nghĩa đen:
+ Nước: là một sự vật trong tự nhiên
+ Nguồn: Nơi bắt đầu, cội nguồn
-Nghĩa bóng: 
+ Nước: là mọi thành quả mà con người được hưởng thụ từ các giá trị của đời sống vật chất cho đến các giá trị tinh thần.
+ Uống nước: hưởng thụ thành quả, sản phẩm vật chất và tinh thần 
+ Nguồn: Nguồn gốc, nguồn cội của tất cả những thành quả mà con người được hưởng bao gồm con người, lịch sử, truyền thống
+ Nhớ nguồn: Người hưởng thụ phải hiểu biết, tri ân, gìn giữ, phát huy các thành quả của người làm ra chúng.
b- Tại sao “ Uống nước phải nhớ nguồn”
Chúng ta hưởng thụ thành quả, sản phẩm vật chất và tinh thần thì phải nhớ đến cội nguồn, nhớ đến ông bà, tổ tiên gây dựng cho chúng ta cuộc sống như ngày hôm nay
3-Kết bài: - Khẳng định lại truyền thống tốt đẹp của dân tộc
 - Liên hệ thực tế và bản thân.
Đề 8 : Nh©n d©n ta th­êng nh¾c nhë nhau: 
Mét c©y lµm ch¼ng nªn non
Ba c©y chôm l¹i nªn hßn nói cao.
Dùa vµo lÞch sö ®Êu tranh b¶o vÖ vµ x©y dùng ®Êt n­íc, em h·y chøng minh sù ®óng ®¾n c¶u lêi khuyªn trªn.
DÀN BÀI
1. Më bµi
- §oµn kÕt lµ mét truyÒn thèng quý b¸u cña d©n téc ta. ®oµn kÕt t¹o nªn søc m¹nh dÉn ®Õn thµnh c«ng. -> DÉn d¾t vµo c©u tôc ng÷.
2. Th©n bµi
*Gi¶i thÝch ng¾n gän ý nghÜa cña mét c©y: mét ng­êi, ®¬n lÎ; ba c©y: tËp hîp, ®oµn kÕt nhiÒu ng­êi.
non, nói cao t­îng tr­ng cho kÕt qu¶, viÖc lín.
NghÜa bãng: ®¬n ®éc, kh«ng ®oµn kÕt th× kh«ng lµm ®­îc viÖc lín. §oµn kÕt, tËp hîp nhiÒu ng­êi th× cã søc m¹nh, lµm ®­îc nh÷ng viÖc to lín.
*Chøng minh:
a) Trong thùc tÕ lÞch sö:
- Nh©n d©n ta ®· ®oµn kÕt chiÕn ®Êu vµ chiÕn th¾ng nhiÒu giÆc ngo¹i x©m, dï chóng m¹nh h¬n ta rÊt nhiÒu.
b) Trong ®êi sèng hµng ngµy: 
Nh©n d©n ta ®oµn kÕt trong lao ®éng s¶n xuÊt: cïng nhau chung søc ®¾p ®ª ng¨n n­íc lò ®Ó b¶o vÖ mïa mµng...
c) Trong học tập: 
d) Bµi häc: §oµn kÕt t¹o nªn søc m¹nh v« ®Þch. §oµn kÕt lµ yÕu tè quyÕt ®Þnh thµnh c«ng. B¸c Hå tõng kh¼ng ®Þnh:
§oµn kÕt, ®oµn kÕt, ®¹i ®oµn kÕt
Thµnh c«ng, thµnh c«ng, ®¹i thµnh c«ng.
3. KÕt bµi: 
NhÊn m¹nh gi¸ trÞ cña bµi häc ®oµn kÕt, chung søc chung lßng.
Lµ häc sinh, em cïng c¸c b¹n x©y dùng t×nh ®oµn kÕt gióp nhau häc tËp vµ phÊn ®Êu ®Ó cïng tiÕn bé.
 Đề 9: Hãy chứng minh tính đúng đắn của câu tục ngữ: “Có công mài sắt, có ngày nên kim”
Dàn bài 
a. Môû baøi: Neâu vai troø quan troïng cuûa sự kiên trì và thành công trong cuộc sống maø caâu tuïc ngöõ ñaõ ñuùc keát. Ñoù laø moät chaân lí. 
 b. Thaân baøi: * Giải thích ý nghĩa của câu tục ngữ: 
 + Nghĩa đen: Chiếc kim được làm bằng sắt, trông nhỏ bé, đơn sơ nhưng để làm ra nó, người ta phải mất nhiều công sức.
 + Nghĩa bóng: Muốn thành công, con người phải có ý chí và sự bền bỉ, kiên nhẫn.
 * Chứng minh bằng các dẫn chứng:(có dùng lí lẽ phân tích, đúc kết vấn đề)
 + Các cuộc kháng chiến chống xâm lăng của dân tộc ta trong lịch sử đều theo chiến lược trường kỳ và kết thúc thắng lại.
 + Nhân dân ta bao đời bền bỉ đắp đê ngăn nước lũ, bảo vệ mùa màng ở đồng bằng Bắc Bộ.
+ Sự kiên trì,nhẫn nại giúp ngöôøi ta vöôït qua nhöõng khoù khaên töôûng chöøng khoâng theå vöôït qua như: 
* Mạc Đĩnh Chi, con nhà nghèo học giỏi. Nhưng tiền mua dầu thắp đèn không có, cậu bé họ Mạc phải bắt đom đóm bỏ vào vỏ trứng rồi soi lên trang sách mà đọc chữ. Với ngọn đèn đom đóm ấy, cậu vẫn miệt mài học tập và tại khoa thi năm 1304 cậu đã thi đỗ Trạng nguyên rồi trở thành một vị quan có tài năng lớn trong triều nhà Trần.
* Nguyễn Ngọc Kí bị liệt cả hai tay, phải học tập viết bằng chân mà vẫn tốt nghiệp đại học.
* Lu-i-pat-tơ, khi học phổ thông, ông cũng chỉ là học sinh trung bình. Xếp hạng môn hóa, ông đứng thứ 15 trong số 22 học sinh của lớp. Nhưng sau này nhờ sự kiên trì tự học, tìm tòi, thí nghiệm và nghiên cứu ông cũng đã trở thành nhà bác học lớn của nhân loại, có công phát minh ra thuốc chữa bệnh bị chó dại cắn. 
 c. Keát baøi: 
Rút ra kết luận khẳng định sự đúng đắn của câu tục ngữ và nêu ra bài học trong cuộc sống.
Đề 10 : Giải thích câu tục ngữ : “Lá lành đùm lá rách”.
Dàn bài
Cách 1 
a. Mở bài : Giới thiệu nội dung vấn đề cần giải thích.
 b. Thân bài : [ HS lần lượt trình bày các luận cứ (lí lẽ và dẫn chứng) để làm sáng rõ luận điểm (nội dung của câu tục ngữ). Trong đó lí lẽ là phần chủ yếu trong bài văn nghị luận giải thích]. HS có thể kết hợp trình bày dẫn chứng với lí lẽ trong bài làm. Ở đây tách riêng hai phần để GV dễ đánh giá.
* Xét về lí ( lí lẽ giải thích) :
 - Giải thích các từ ngữ, các hình ảnh : Thế nào là lá lành ? Thế nào là lá rách ? Từ đùm cần được hiểu như thế nào cho đầy đủ ?
 - Vì sao lá lành phải đùm lá rách ?
 - Thể hiện lòng nhân ái, tình yêu thương, sự đùm bọc như thế nào ? Bằng cách nào ? (một miếng khi đói bằng một gói khi no ). Giúp đỡ vật chất, chia sẻ- an ủi- động viên về mặt tinh thần  (của cho không bằng cách cho)
 - Nội dung câu tục ngữ có phù hợp với nếp sống, nếp nghĩ và quan niệm đạo đức của dân tộc Việt Nam không?
* Xét về thực tế ( dẫn chứng) : HS cần chọn lọc và dùng lí lẽ phân tích một số dẫn chứng tiêu biểu từ thực tế cuộc sống.
 - Chương trình xóa đói giảm nghèo, trợ vốn
 - Công tác từ thiện nhân đạo : Các cuộc vận động giúp đỡ đồng bào bị thiên tai (bão lụt, hỏa hoạn), giúp đỡ người già neo đơn, giúp bệnh nhân nghèo, xây nhà tình thương.,
c. Kết bài : Cảm nghĩ của bản thân về ý nghĩa sâu xa của câu tục ngữ “Lá lành đùm lá rách”.
Cách 2 Gi¶i thÝch c©u tôc ng÷: L¸ lµnh ®ïm l¸ r¸ch
a) Më bµi: giíi thiÖu néi dung c©u tôc ng÷ cÇn gi¶i thÝch
b) Th©n bµi: LÇn l­ît gi¶i thÝch vÊn ®Ò
* NghÜa ®en cña tõng thµnh phÇn trong c©u tôc ng÷: l¸ lµnh, l¸ r¸ch, mèi quanh hÖ gi÷a hai lo¹i l¸: ®ïm (bao bäc, b¶o vÖ, che chë). L¸ lµnh lÆn che bao bäc cho l¸ r¸ch.
- V× sao hai lo¹i l¸ nµy cÇn che chë, b¶o vÖ cho nhau?
+ V× sù tån t¹i vµ ph¸t triÓn cña bản th©n chóng nãi riªng vµ cña c¸i c©y nãi chung.
+ V× vÎ ®Ñp vµ sù bÒn ch¾c khi ng­êi ta dïng l¸ ®Ó gãi (b¸nh, giß, nem...)
* NghÜa bãng cña l¸ lµnh, l¸ r¸ch: ng­êi giµu, ng­êi nghÌo; ng­êi bệnh, ng­êi gÆp n¹n...Con ng­êi cÇn yªu th­¬ng, ®ïm bäc, che chë nhau.
- V× sao con ng­êi ph¶i th­¬ng yªu ®ïm bäc nhau?
+ ThÕ nµo lµ yªu th­¬ng, gióp ®ì nhau?
+ V× sao ph¶i yªu th­¬ng gióp, ®ì nhau (trong gia ®×nh, b¹n bÌ, x· héi)
+ T×nh yªu th­¬ng biÓu hiÖn nh­ thÕ nµo trong ®êi sèng x· héi (trong lao ®éng s¶n xuÊt, chiÕn ®Êu, trong nhµ tr­êng vµ ®êi sèng hiÖn t¹i...)?
+ TÝnh tÝch cùc cña lßng yªu th­¬ng (Sèng kh«ng cã t×nh yªu th­¬ng sÏ cã t¸c h¹i nh­ thÕ nµo?)
+ Kh¼ng ®Þnh t×nh cảm ®ã chÝnh lµ ®¹o lÝ tèt ®Ñp, lµ truyÒn thèng quý b¸u cña d©n téc ta.
c) KÕt bµi
- C¶m nhËn vÒ sù s¸ng suèt vµ kh«n ngoan cña ng­êi x­a khi khuyªn nhñ con ng­êi ®ïm bäc, hç trî nhau.
- X¸c ®Þnh th¸i ®é ®óng ®¾n vÒ t×nh ®oµn kÕt, gióp ®ê, chia sÎ trong cuéc sèng
Đề 11: Hãy giải thích lời khuyên của Lê-nin : “Học, học nữa,học mãi”
Dàn bài
Mở bài: Giới thiệu
Kiến thức nhân loại vô cùng phong phú.
Cuộc sống không ngừng phát triển đòi hỏi con người phải nỗ lực học tập cả cuộc đời
Trích dẫn câu nói của Lê - nin.
Thân bài:
* Giải thích vấn đề:
-Học : là hoạt động tiếp nhận tri thức mới qua người dạy hoặc tự tìm tòi để khám phá tri thức.
-Học nữa, học mãi là học không ngừng dù học ở địa vị nào, lứa tuổi nào.
Cuộc sống không ngừng vận động và phát triển vì vậy phải học thường xuyên mới thích nghi được với thời đại.
* Vì sao chúng ta phải học tập?
- Học để nâng cao trình độ hiểu biết, để làm việc có hiệu quả, để sống tốt hơn.
- Học để hiểu biết, học để chung sống, học để làm viêc, học để làm người.(tìm một vài dẫn chứng).
- Nếu không học sẽ không tiếp thu được tri thức sẽ trở thành người lạc hậu, trình độ dân trí thấp làm cho đất nước kém phát triển.
- Học, học nữa, học mãi là mục tiêu phấn đấu của mỗi con người và là nhiệm vụ của cả đời người.
 3. Kết bài: Kết lại vấn đề
	- Cần phải cố gắng học tập tốt.
	- Liên hệ bản thân.
Đề 12 : Giaûi thích caâu tuïc ngöõ “Thaát baïi laø meï thaønh coâng”.
Dàn bài 
a-Mở bài:nêu vấn đề
- Tục ngữ là những lời khuyên bổ ích của cha ông ta 
- Một trong những lời khuyên ấy là câu “Thaát baïi laø meï thaønh coâng”
b-Thân bài:
 1/Giải thích nội dung câu tục ngữ? 
 +Thất bại : không đạt được mong muốn, mục tiêu đề ra 
 + Thành công : Đạt được những mục tiêu, nguyện vọng đề ra ..
 + Mẹ : người mang thai nghén, sinh thành.
 =>Không nên nản lòng khi gặp thất bại.Thất bại là kinh nghiệm để ta đạt tới thành công .
 2/Tại sao thất bại lại có thể là mẹ thành công?
 - Thất bại làm con người trưởng thành hơn, rút ra những kinh nghiệm cần thiết, tìm ra những nguyên nhân thất bại để loại trừ , bổ sung những thiếu sót cho hoàn chỉnh 
- Ý chí phấn đấu, lòng kiên trì nhẫn nại nảy sinh sau thất bại lại trở thành sức mạnh mới, một nhân tố để tiến tới thành công.
=> Dẫn chứng trong văn thơ, từ thực tế cuộc sống. 
 3/Ta phải làm gì khi gặp thất bại?
 +Không được nản lòng mà phải có ý chí quyết tâm vượt lên để hoàn thành kế hoạch đề ra.
 +Lạc quan trước thất bại
c-Kết bài:
 +Nêu giá trị kinh nghiệm của câu tục ngữ đối với đời sống thực tiễn.
 +Liên hệ bản thân.
Đề 13a : Một nhà văn có nói: “Sách là ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ con người”.
 Hãy giải thích câu nói trên
Dàn bài 
1.-Mở bài
	Giới thiệu tầm quan trọng của sách trong việc mở mang trí tuệ con người.
2-Thân bài (làm rõ ý mở bài đã nêu)
* Giải thích từ ngữ: sách, ngọn đèn sáng bất diệt, trí tuệ.
 - Sách là nơi lưu trữ những kiến thức mà con người khám phá được 
- Đọc sách con người sẽ được cung cấp những tri thức của nhân loại.
- Mỗi trang sách không những chứa đựng những thông tin mà còn giúp con người giao lưu với thế giới bên ngoài.
- Khi đọc sách, người đọc cũng bộc lộ những cảm xúc, suy nghĩ của mình.
- Khi đọc sách ta có thể hình dung ra cuộc sống muôn hình vạn trạng và chứa đựng nhiều giá trị cao đẹp, giúp chúng ta nhìn nhận chính mình cũng như những người xung quanh chúng ta
=> Chân trời mới hướng đến giá trị cuộc sống của con người : Chân – Thiện – Mĩ .
- Tại sao sách được coi là ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ (lợi ích của sách trong việc mở mang trí tuệ của con người).
- Lời khuyên về cách đọc sách, chọn sách để phát huy tác dụng của sách
3-Kết bài
	Khẳng định lại giá trị của sách trong học tập, nghiên cứu
Đề 13b: Hãy làm sáng tỏ nội dung lời khuyên của Lê-nin: “Học! Học nữa! Học mãi!”
Dàn bài 
I/. Môû baøi:
Kho taøng kieán thöùc cuûa nhaân loaïi voâ cuøng phong phuù.
Cuoäc soáng khoâng ngöøng phaùt trieån, cho neân con ngöôøi phaûi noã löïc hoïc taäp suoát ñôøi. 
Leâ-nin khuyeân thanh nieân: “Hoïc! Hoïc nöõa! Hoïc maõi!”
II/. Thaân baøi :
 1). YÙ nghóa lôøi khuyeân :
Hoïc taäp laø nghóa vuï vaø quyeàn lôïi cuûa moãi ngöôøi. Phaûi thöôøng xuyeân hoïc taäp ñeå naâng cao kieán thöùc. 
2). Chứng minh
+