Giáo án bồi dưỡng Ngữ Văn 6 - Trường THCS Phương Trung

Ngày soạn: 20/ 8/ 2016 
 Buổi 1:
ÔN TẬP
A/ Mục tiêu cần đạt
1.Về kiến thức
 - Giúp HS củng cố lại kiến thức cơ bản về Tiếng Việt – các văn bản – Tập làm văn đã học ở tuần đầu tiên.
 +Ôn tập kiến thức về thể loại truyền thuyết.
 +Ôn tập kiến thức về từ và cấu tạo từ tiếng Việt.
 +Ôn tập kiến thức về giao tiếp, văn bản và phương thức biểu đạt.
2.Về kĩ năng
 - Rèn các kĩ năng sử dụng Tiếng Việt để học tập và giao tiếp.
 - Rèn kĩ năng làm văn.
3. Thái độ: 
 -Học tập nghiêm túc.
B/ Chuẩn bị
 1. Giáo viên: 
 - Phương tiện dạy học: SGK, SGV, thiết kế bài giảng
 - Phương pháp, biện pháp: Phân tích, so sánh, làm bài tập, nêu vấn đề
 2. Học sinh: Đồ dùng học tập đầy đủ.
C/ Tiến trình lên lớp
TiÕt 1: ¤n tËp thÓ lo¹i truyÒn thuyÕt
Hoạt động của GV và HS
Nội dung cần đạt
GV h­íng dÉn HS «n tËp cñng cè vÒ truyÒn thuyÕt
? GV yªu cÇu HS nh¾c l¹i ®Þnh nghÜa truyÒn thuyÕt? (HS lµm viÖc ®éc lËp) 
? ThÓ lo¹i truyÒn thuyÕt cã nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n nµo? (HS th¶o luËn, nhËn xÐt)
GV h­íng dÉn HS chèt: 
GV h­íng dÉn HS «n tËp v¨n b¶n Con Rång, ch¸u Tiªn. 
? Trong truyÒn thuyÕt Con Rång, ch¸u Tiªn, em thÝch nhÊt chi tiÕt hoang ®uêng k× ¶o nµo? Chi tiÕt ®ã mang ý nghÜa g×? (HS ®éc lËp suy nghÜ, ph¸t biÓu ý kiÕn) 
? V¨n b¶n Con Rång , ch¸u Tiªn mang ý nghÜa g×? (HS lµm viÖc ®éc lËp, nhËn xÐt, GV h­íng dÉn HS chèt):
GV h­íng dÉn HS luyÖn tËp
 Vua Hïng thø nhÊt kÓ vÒ nguån gèc cña m×nh cho c¸c con nghe. H·y t­ëng t­îng m×nh lµ vua Hïng vµ viÕt l¹i lêi kÓ ®ã.
(HS lµm viÖc ®éc lËp. GV h­íng dÉn HS nhËn xÐt, tæng kÕt)
I. §Þnh nghÜa.
- Lµ lo¹i truyÖn d©n gian kÓ vÒ c¸c nh©n vËt, sù kiÖn liªn quan ®Õn lÞch sö thêi qu¸ khø.
- Chøa yÕu tè hoang ®­êng, k× ¶o.
- ThÓ hiÖn th¸i ®é, c¸ch ®¸nh gi¸ cña nh©n d©n ®èi víi c¸c sù kiÖn vµ nh©n vËt lÞch sö ®ã.
II. §Æc ®iÓm cña truyÒn thuyÕt.
Chøc n¨ng cña truyÒn thuyÕt: ThÓ hiÖn nhËn thøc, ®¸nh gi¸, ph¶n ¸nh vµ lÝ gi¶i lÞch sö cña nh©n d©n ta.
Nh©n vËt: Th­êng lµ anh hïng lÞch sö, cã khi cã thËt vµ mang vÎ ®Ñp kh¸c th­êng.
YÕu tè hoang ®­êng: ThÓ hiÖn th¸i ®é t«n kÝnh, niÒm tù hµo, t«n vinh.
Thêi gian vµ ®Þa ®iÓm: Cã thËt.
VD: Phong Ch©u, nói Sãc S¬n, vua Hïng thø 18, Th¸nh Giãng...
-> T¹o niÒm tin ®ã lµ c©u chuyÖn cã thËt, c©u chuyÖn lÞch sö.
III. C¸c v¨n b¶n truyÒn thuyÕt ®· häc: Con Rång, ch¸u Tiªn
 1. YÕu tè hoang ®­êng, k× l¹.
- H×nh ¶nh Lạc Long Quân vµ Âu Cơ: Héi tô vÎ ®Ñp tinh tóy nhÊt, cao sang nhÊt - vÎ ®Ñp cña khÝ thiªng s«ng nói ®Êt trêi.
 + Âu Cơ: thuéc hä thÇn N«ng xinh ®Ñp, t©m hån l·ng m¹n ®Çy c¶m xóc, tr¸i tim nh©n ¸i víi cuéc sèng. + Lạc Long Quân: nßi Rång, dòng m·nh.
-> Dßng dâi cao sang, ®Ñp. Tµi n¨ng, nh©n hËu.
 D©n téc VN ®­îc sinh ra tõ nh÷ng con ng­êi ®Ñp ®Ï nh­ vËy -> Tù hµo, tù t«n nguån gèc cña chÝnh m×nh.
- “Bäc tr¨m trøng në...ng­êi con kháe m¹nh”.
 + YÕu tè ®Ëm chÊt thÇn tho¹i hoang ®­êng: Dân tộc Việt Nam cã d¸ng dÊp Rång Tiªn nªn kháe m¹nh, ®Ñp. + Ý nguyÖn ®oµn kÕt, thèng nhÊt céng ®ång.
 + Søc m¹nh néi tµng, tiÒm Èn: bÒn bØ, kiªn gan trong cuéc sèng ®êi th­êng.
2. Néi dung ý nghÜa
-Truyện con rồng cháu tiên nhằm giải thích suy tôn nguồn gốc nòi giống và thể hiện ý nguyện đoàn kết,, thống nhất cộng đồng của người Việt.
IV.LuyÖn tËp
 Vua Hïng thø nhÊt kÓ vÒ nguån gèc cña m×nh cho c¸c con nghe. H·y t­ëng t­îng m×nh lµ vua Hïng vµ viÕt l¹i lêi kÓ ®ã.
 TiÕt 2: LuyÖn tËp tõ vµ cÊu t¹o tõ tiÕng ViÖt
GV h­íng dÉn HS «n tËp vÒ tõ
? Tõ lµ g×? (HS ®éc lËp suy nghÜ)
- GV nhÊn m¹nh: §Þnh nghÜa trªn nªu lªn 2 ®Æc ®iÓm cña tõ:
 + §Æc ®iÓm vÒ chøc n¨ng: Tõ lµ ®¬n vÞ dïng ®Ó ®Æt c©u.
 + §Æc ®iÓm vÒ cÊu tróc: Tõ lµ ®¬n vÞ nhá nhÊt.
? §¬n vÞ cÊu t¹o tõ lµ g×? 
? Ph©n biÖt tõ ®¬n víi tõ phøc? Cho VD minh ho¹? (HS thảo luận)
? Ph©n biÖt tõ ghÐp víi tõ l¸y? Cho VD minh ho¹? (HS lµm viÖc ®éc lËp)
GV h­íng dÉn HS lµm bµi tËp
Chọn câu trả lời đúng nhất :
(HS lµm bµi theo nhãm qua trß ch¬i)
1. §¬n vÞ cÊu t¹o tõ tiÕng ViÖt lµ g×?
 A. TiÕng
 B. Tõ
 C. Ng÷
 D. C©u
2. Tõ phøc gåm cã bao nhiªu tiÕng?
 A. Mét
 B. Hai
 C. NhiÒu h¬n hai
 D. Hai hoÆc nhiÒu h¬n hai.
3. Trong bèn c¸ch chia lo¹i tõ phøc sau ®©y, c¸ch nµo ®óng?
 A. Tõ ghÐp vµ tõ l¸y.
 B. Tõ phøc vµ tõ ghÐp.
 C. Tõ phøc vµ tõ l¸y.
 D. Tõ phøc vµ tõ ®¬n.
4. Trong c¸c tõ sau, tõ nµo lµ tõ ®¬n?
 A. ¨n
 B. nhµ cöa
 C. «ng bµ
 D. ®i ®øng
5. Tõ nµo d­íi ®©y lµ tõ ghÐp?
 A. t­¬i t¾n
 B. lÊp l¸nh
 C. chim chÝch
 D. xinh x¾n
6. Tõ nµo d­íi ®©y kh«ng ph¶i lµ tõ ghÐp ph©n lo¹i?
 A. ¨n c¬m
 B. ¨n uèng
 C. ¨n quýt
 D. ¨n cam
Bµi tËp 1: (HS ®éc lËp lµm bµi)
 H·y x¸c ®Þnh sè l­îng tiÕng cña mçi tõ vµ sè l­îng tõ trong c©u sau:
 Em ®i xem v« tuyÕn truyÒn h×nh t¹i c©u l¹c bé nhµ m¸y giÊy.
* GV h­íng dÉn HS:
_ X¸c ®Þnh sè l­îng tõ tr­íc.
_ Sau ®ã míi x¸c ®Þnh sè l­îng tiÕng cña mçi tõ.
Bµi tËp 2: (HS ®éc lËp lµm bµi)
 G¹ch ch©n d­íi nh÷ng tõ l¸y trong c¸c c©u sau:
a. Xanh xanh b·i mÝa bê d©u
 Ng« khoai biªng biÕc
 §øng bªn nµy s«ng sao nhí tiÕc
 Sao xãt xa nh­ rông bµn tay
 ( Hoµng CÇm)
b. Lom khom d­íi nói tiÒu vµi chó
 L¸c ®¸c bªn s«ng chî mÊy nhµ
 ( Bµ HuyÖn Thanh Quan)
c. Bay vót tËn trêi xanh
 ChiÒn chiÖn cao tiÕng hãt
 TiÕng chim nghe th¸nh thãt
 V¨ng v¼ng kh¾p c¸nh ®ång
 ( TrÇn H÷u Thung)
Bµi tËp 3: (HS ®éc lËp lµm bµi)
 Tõ l¸y ®­îc in ®Ëm trong c©u sau miªu t¶ c¸i g×?
 NghÜ tñi th©n, c«ng chóa ót ngåi khãc thót thÝt.
 ( Nµng ót lµm b¸nh ãt)
 H·y t×m nh÷ng tõ l¸y cã cïng t¸c dông Êy.
Bµi tËp 4: (GV cho HS ch¬i trß ch¬i)
 Thi t×m nhanh tõ l¸y:
a. T¶ tiÕng c­êi.
b. T¶ tiÕng nãi.
c. T¶ d¸ng ®iÖu.
Bµi tËp 5: (HS ®éc lËp lµm bµi)
 Cho c¸c tõ sau:
 Th«ng minh, nhanh nhÑn, ch¨m chØ, cÇn cï, ch¨m häc, kiªn nhÉn, s¸ng l¸ng, g­¬ng mÉu.
a. H·y chØ ra nh÷ng tõ nµo lµ tõ ghÐp, nh÷ng tõ nµo lµ tõ l¸y?
b. Nh÷ng tõ ghÐp vµ tõ l¸y ®ã nãi lªn ®iÒu g× ë ng­êi häc sinh?
Bµi tËp 6: (HS ®éc lËp lµm bµi)
 H·y kÓ ra:
- 2 tõ l¸y ba t¶ tÝnh chÊt cña sù vËt.
- 2 tõ l¸y t­ t¶ thÊi ®é, hµnh ®éng cña ng­êi.
- 2 tõ l¸y t­ t¶ c¶nh thiªn nhiªn.
Bµi tËp 7: (HS lµm phiÕu häc tËp)
 §iÒn thªm c¸c tiÕng vµo chç trèng trong ®o¹n v¨n sau ®Ó t¹o c¸c tõ phøc, lµm cho c©u v¨n ®­îc râ nghÜa:
 Trªn c©y cao, kiÕn suèt ngµy cÆm. (1) lµm tæ, tha måi. KiÕn kiÕm måi ¨n h»ng ngµy, l¹i lo cÊt gi÷ phßng khi mïa ®«ng th¸ng gi¸ kh«ng t×m ®­îc thøc. (2). Cßn. (3) sÇu thÊy kiÕn. (4) chØ, . (5) v¶ nh­ vËy th× tá vÎ. (6) h¹i vµ coi th­êng gièng kiÕn ch¼ng biÕt ®Õn thó vui ë ®êi. Ve sÇu cø nhën. (7), ca h¸t vÐo. (8) suèt c¶ mïa hÌ.
Bµi tËp về nhà: GV nh¾c nhë HS häc bµi ë nhµ :
 Kh¸ch ®Õn nhµ, hái em bÐ:
- Anh em cã ë nhµ kh«ng? (víi nghÜa lµ anh cña em). Em bÐ tr¶ lêi:
- Anh em ®i v¾ng råi ¹.
 “Anh em” trong 2 c©u nµy lµ hai tõ ®¬n hay lµ mét tõ phøc?
Trong c©u “Chóng t«i coi nhau nh­ anh em” th× “anh em” lµ hai tõ ®¬n hay lµ mét tõ phøc?
I. Lý thuyÕt:
- Tõ lµ ®¬n vÞ ng«n ng÷ nhá nhÊt dïng ®Ó ®Æt c©u.
- §¬n vÞ cÊu t¹o tõ lµ tiÕng.
* Ph©n biÖt tõ ®¬n vµ tõ phøc
1.Từ đơn
- Tõ ®¬n lµ tõ chØ gåm mét tiÕng.
 VÝ dô: «ng , bµ, hoa, bót, s¸ch,
2.Từ phức
- Tõ phøc lµ tõ gåm hai hoÆc nhiÒu tiÕng.
 VÝ dô: + «ng bµ ( 2 tiÕng)
 + hîp t¸c x· ( 3 tiÕng)
 + khÊp kha khÊp khÓnh (4 tiÕng)
a) Tõ ghÐp : Lµ kiÓu tõ phøc trong ®ã gi÷a c¸c tiÕng cã quan hÖ víi nhau vÒ nghÜa.
 VÝ dô: hoa hång, «ng néi, hîp t¸c x·,
b) Tõ l¸y: Lµ kiÓu tõ phøc trong ®ã gi÷a c¸c tiÕng cã quan hÖ víi nhau vÒ ©m.
 VÝ dô: ®o ®á, s¹ch sµnh sanh, khÊp kha khÊp khÓnh,
II. Bµi tËp
PhÇn BT tr¾c nghiÖm:
1. A
2. D
3. A
4. A
5. C
6. B. 
PhÇn BT tù luËn:
Bµi tËp 1:
 C©u trªn gåm 8 tõ, trong ®ã:
- Tõ chØ cã 1 tiÕng: Em, ®i, xem, t¹i, giÊy.
- Tõ gåm 2 tiÕng: Nhµ m¸y.
- Tõ gåm 3 tiÕng: C©u l¹c bé.
- Tõ gåm 4 tiÕng : V« tuyÕn truyÒn h×nh.
Bµi tËp 2:
 G¹ch ch©n c¸c tõ l¸y:
a. Xanh xanh b·i mÝa bê d©u
 Ng« khoai biªng biÕc
 §øng bªn nµy s«ng sao nhí tiÕc
 Sao xãt xa nh­ rông bµn tay
 ( Hoµng CÇm)
b. Lom khom d­íi nói tiÒu vµi chó
 L¸c ®¸c bªn s«ng chî mÊy nhµ
 ( Bµ HuyÖn Thanh Quan)
c. Bay vót tËn trêi xanh
 ChiÒn chiÖn cao tiÕng hãt
 TiÕng chim nghe th¸nh thãt
 V¨ng v¼ng kh¾p c¸nh ®ång
 ( TrÇn H÷u Thung)
Bµi tËp 3:
- Tõ l¸y ®­îc in ®Ëm miªu t¶ tiÕng khãc.
- Nh÷ng tõ l¸y cã cïng t¸c dông Êy lµ: nøc në, nghÑn ngµo, ti tØ, r­ng røc, tøc t­ëi, nØ non, n·o nïng,
Bµi tËp 4:
 C¸c tõ l¸y:
a. T¶ tiÕng c­êi:
 Ha h¶, khanh kh¸ch, hi hÝ, h« h«, nh¨n nhë, toe toÐt, khóc khÝch, s»ng sÆc,
b. T¶ tiÕng nãi:
 Khµn khµn, «ng æng, lÌ nhÌ, lÐo nhÐo, oang oang, sang s¶ng, trong trÎo, thá thÎ, trÇm trÇm,
c. T¶ d¸ng ®iÖu:
 Lõ ®õ, l¶ l­ít, nghªng ngang, khÖnh kh¹ng, ngËt ng­ìng, ®ñng ®Ønh, vªnh v¸o,
Bµi tËp 5:
a) - Nh÷ng tõ l¸y lµ: nhanh nhÑn , ch¨m chØ, cÇn cï, s¸ng l¸ng.
- Nh÷ng tõ ghÐp lµ: th«ng minh, ch¨m häc, kiªn nhÉn, g­¬ng mÉu.
b) Nh÷ng tõ ®ã nãi lªn sù ch¨m häc vµ chÞu khã cña ng­êi häc sinh.
Bµi tËp 6:
- 2 tõ l¸y ba t¶ tÝnh chÊt cña sù vËt: xèp xåm xép, s¹ch sµnh sanh.
- 2 tõ l¸y t­ t¶ thÊi ®é, hµnh ®éng cña ng­êi: hít ha hít h¶i, khÊp kha khÊp khÓnh.
- 2 tõ l¸y t­ t¶ c¶nh thiªn nhiªn: vi va vi vu, trïng trïng ®iÖp ®iÖp.
Bµi tËp 7:
 LÇn l­ît ®iÒn c¸c tõ sau:
côi
¨n
ve
ch¨m
vÊt
th­¬ng
nh¬
von
Bµi tËp về nhà:
- “Anh em” víi nghÜa lµ “anh cña em” trong 2 c©u ®Çu kh«ng ph¶i lµ tõ phøc mµ lµ mét tæ hîp tõ gåm cã 2 tõ ®¬n.
- “ Anh em” trong c©u “Chóng t«i coi nhau nh­ anh em” lµ tõ phøc.
TiÕt 3: ¤n tËp giao tiÕp, v¨n b¶n vµ ph­¬ng thøc biÓu ®¹t
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS
Néi dung cÇn ®¹t
GV h­íng dÉn HS nh¾c l¹i kiÕn thøc vÒ giao tiÕp, v¨n b¶n vµ ph­¬ng thøc biÓu ®¹t.
? Giao tiÕp lµ g× ? (HS lµm viÖc ®éc lËp)
? V¨n b¶n lµ g× ? 
(HS lµm viÖc ®éc lËp)
? Cã mÊy kiÓu v¨n b¶n, mÊy ph­¬ng thøc biÓu ®¹t th­êng gÆp ? §ã lµ nh÷ng lo¹i nµo ? Cho vÝ dô minh ho¹? (HS lµm viÖc nhãm theo bµn)
GV h­íng dÉn HS luyÖn tËp
V¨n b¶n sau cã ph­¬ng thøc biÓu ®¹t lµ g×? V× sao?
Mçi khi tÕt ®Õn, xu©n vÒ, d­íi c¸i m­a phïn cña mïa xu©n, trong c¸i mµu xanh non cña léc biÕc, vµng t­¬i cña quýt, hång t­¬i cña ®µo, tiÕng c­êi nãi x«n xao kh¾p ng¶, c¶ th«n xãm em nh­ bõng lªn mét c¶nh s¾c t­¬i míi.
1.Lý thuyÕt
- Giao tiÕp lµ ho¹t ®éng truyÒn ®¹t, tiÕp nhËn t­ t­ëng, t×nh c¶m b»ng ph­¬ng tiÖn ng«n tõ.
- V¨n b¶n lµ chuçi lêi nãi miÖng hay bµi viÕt cã chñ ®Ò thèng nhÊt, cã liªn quan m¹ch l¹c, vËn dông ph­¬ng thøc biÓu ®¹t phï hîp ®Ó thùc hiÖn môc ®Ých giao tiÕp.
* Cã 6 kiÓu v¨n b¶n th­êng gÆp víi c¸c ph­¬ng thøc biÓu ®¹t t­¬ng øng.
- Mçi kiÓu v¨n b¶n cã môc ®Ých giao tiÕp riªng.
TT
KiÓu v¨n b¶n, ph­¬ng thøc biÓu ®¹t
Mục ®Ých giao tiếp
VÝ dô
1
Tự sự
Tr×nh bµy diÔn biÕn sù viÖc
-Th¸nh Giãng, S¬n Tinh, Thuû Tinh
2
Miªu t¶
T¸i hiÖn sù vËt, con ng­êi
-Tả mét ng­êi th©n
3
BiÓu c¶m
Bµy tá c¶m xóc
¤i ! Phong c¶nh n¬i ®©y thËt tuyÖt !
4
NghÞ luËn
Nªu ®¸nh gi¸, bµn luËn
Bµn luËn c©u tôc ng÷ : GÇn mùc th× ®en, gÇn ®Ìn th× s¸ng.
5
Thuyết minh
Giới thiệu ®Æc ®iÓm, tÝnh chÊt, ph­¬ng ph¸p
Giíi thiÖu c¸ch lµm b¸nh ch­ng.
6
Hµnh chÝnh c«ng vô
Tr×nh bµy ý muèn, thÓ hiÖn quyÒn h¹n cña con ng­êi.
§¬n tõ, b¸o c¸o,
2.LuyÖn tËp
-V¨n b¶n trªn cã ph­¬ng thøc biÓu ®¹t miªu t¶, t¸i hiÖn c¶nh s¾c mïa xu©n.
D/ H­íng dÉn häc bµi ë nhµ
 - Cñng cè kiÕn thøc vÒ truyÒn thuyÕt, tõ vµ cÊu t¹o tõ tiÕng ViÖt, kiÓu v¨n b¶n vµ ph­¬ng thøc biÓu ®¹t.
 - ViÕt mét ®o¹n v¨n sö dông ph­¬ng thøc biÓu ®¹t tù sù.
 *************************
Ngày soạn: 29/ 8/ 2016 
 Buổi 1:
ÔN TẬP
I/ Mục tiêu cần đạt
1.Về kiến thức
 -Giúp HS củng cố lại kiến thức cơ bản về Tiếng Việt – các văn bản – Tập làm văn đã học.
 +Ôn tập kiến thức về thể loại truyền thuyết, truyÒn thuyÕt Th¸nh Giãng.
 +Ôn tập kiến thức về từ m­în
 +Ôn tập kiến thức về v¨n tù sù.
2.Về kĩ năng
 -Rèn các kĩ năng sử dụng Tiếng Việt để học tập và giao tiếp.
 -Rèn kĩ năng làm văn.
3. Thái độ: 
 -Học tập nghiêm túc.
II/ Chuẩn bị
 1. Giáo viên: 
 - Phương tiện dạy học: SGK, SGV, thiết kế bài giảng
 - Phương pháp, biện pháp: Phân tích, so sánh, làm bài tập, nêu vấn đề
 2. Học sinh: Đồ dùng học tập đầy đủ.
III/ Tiến trình lên lớp
¤n tËp v¨n b¶n Th¸nh Giãng
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS
Yªu cÇu cÇn ®¹t
GV h­íng dÉn HS cñng cè kiÕn thøc v¨n b¶n Th¸nh Giãng
? TruyÖn Th¸nh Giãng thuéc thÓ lo¹i nµo? Em h·y nh¾c l¹i mét sè ®Æc ®iÓm cña thÓ lo¹i ®ã? (HS ®éc lËp suy nghÜ vµ tr¶ lêi)
? Em h·y tãm t¾t c©u chuyÖn Th¸nh Giãng? (HS tãm t¾t)
GV: Vµo ®êi Hùng V­¬ng thứ 6, ë lµng Gióng cã 2 vî chång «ng l·o ch¨m chØ lµm ¨n, cã tiÕng lµ phóc ®øc nh­ng mãi không cã con. Bµ vî ­ím vµo vÕt ch©n to, vÒ thô thai, sinh được một cậu bÐ kh«i ng«. §iÒu k× l¹ lµ 3 tuổi mµ cËu ch¼ng biÕt nãi, biÕt c­êi, biÕt ®i, biÕt ®øng. 
 GiÆc ¢n xuÊt hiÖn, cËu bÐ bçng cÊt tiÕng ®ßi ®i ®¸nh giÆc. CËu lín bæng thµnh tr¸ng sÜ, mÆc gi¸p, c­ìi ngùa, cÇm roi s¾t x«ng ra giết giÆc. Roi s¾t g·y Gióng nhæ tre ®¸nh tan giÆc.
GiÆc tan Gióng bay lªn trêi. Nhân dân më héi
hµng n¨m ®Ó t­ëng nhí. C¸c ao hå, bôi tre ®»ng ngµ lµ dÊu tÝch trËn ®¸nh cña Gióng.
? §Æc s¾c nghÖ thuËt cña truyÒn thuyÕt lµ t­ëng t­îng, k× ¶o. VËy truyÖn Th¸nh Giãng cã nh÷ng chi tiÕt k× l¹ nµo? Nh÷ng chi tiÕt ®ã cã ý nghÜa g×?
(HS th¶o luËn nhãm)
? Theo em, truyÒn thuyÕt Th¸nh Giãng cã ý nghÜa g×? 
(HS th¶o luËn nhãm - ®¹i diÖn tr¶ lêi).
GV h­íng dÉn HS luyÖn tËp.
H×nh ¶nh nµo cña Giãng lµ h×nh ¶nh ®Ñp nhÊt trong t©m trÝ em? (HS lµm viÖc ®éc lËp). 
HS ph¸t biÓu.
GV h­íng dÉn HS nhËn xÐt, bæ sung.
1.V¨n b¶n Th¸nh Giãng
a) ThÓ lo¹i: TruyÒn thuyÕt
- Là loại truyện dân gian truyền miệng, kể về các nhân vật và sự kiện có liên quan đến lịch sử thời quá khứ.
- Thường có yếu tố tưởng tượng kì ảo.
- Thể hiện thái độ và cách đánh giá của nhân dân đối với các sự kiện và nhân vật lịch sử.
c) Tãm t¾t:
d) Chi tiÕt t­ëng t­îng, k× ¶o
- Sù ra ®êi cña Th¸nh Giãng 
 ->Giãng lµ ng­êi anh hïng cña nh©n d©n
- Sù lín lªn cña Th¸nh Giãng 
 ->Giãng lµ ng­êi anh hïng lín lªn trong nh©n d©n, søc m¹nh tiÒm Èn cña nh©n d©n.
- Th¸nh Giãng ®¸nh giÆc
 ->ý chÝ vµ søc m¹nh cña toµn d©n téc
- Th¸nh Giãng bay vÒ trêi
 ->+Ng­êi anh hïng kh«ng mµng danh lîi
 +§Ó dÊu tÝch l¹i cho quª h­¬ng.
e) Néi dung ý nghÜa
- ThÓ hiÖn søc m¹nh vµ ý thøc b¶o vÒ ®Êt n­íc.
- ThÓ hiÖn quan niÖm vµ ­íc m¬ cña nh©n d©n ta vÒ ng­êi anh hïng cøu n­íc chèng ngo¹i x©m.
2.LuyÖn tËp
* H×nh ¶nh ®Ñp nhÊt trong t©m trÝ em trong truyÖn Th¸nh Giãng lµ h×nh ¶nh Th¸nh Giãng ®¸nh giÆc xong, bay vÒ trêi:
 Sau khi th¾ng trËn, Giãng cëi gi¸p s¾t, bá l¹i vò khÝ, mét m×nh mét ngùa bay vÒ trêi. H×nh ¶nh Giãng bay lªn nh­ t¹c vµo thiªn nhiªn ®Êt n­íc, ®Ó ng­êi anh hïng trë thµnh bÊt tö cïng s«ng nói, tho¶ m·n lßng tù hµo vÒ tinh thÇn b¸ch chiÕn, b¸ch th¾ng cña d©n téc. H×nh ¶nh ®ã cßn rÊt ®Ñp bëi ng­êi anh hïng ®· hoµn thµnh xuÊt s¾c nhiÖm vô ®­îc giao phã, v« t­ ra ®i kh«ng gîn chót bôi trÇn. Giãng bay lªn mang theo c¶ lý t­ëng anh hïng cña thêi ®¹i vµ lßng ng­ìng mé ®êi ®êi cña nh©n d©n.
TiÕt 6 + 7: ¤n tËp v¨n tù sù
Ho¹t ®éng cña GV vµ HS
Néi dung cÇn ®¹t
GV h­íng dÉn HS nh¾c l¹i kiÕn thøc vÒ ý nghÜa vµ ®Æc ®iÓm chung cña ph­¬ng thøc tù sù.
GV h­íng dÉn HS luyÖn tËp cñng cè
Bµi tËp 1: Ph©n tÝch ®Æc ®iÓm tù sù cña truyÒn thuyÕt Con Rång, ch¸u Tiªn, chØ ra ý nghÜa cña ph­¬ng thøc tù sù ®èi víi v¨n b¶n ®ã. (HS lµm viÖc ®éc lËp)
GV gäi HS lªn b¶ng tr×nh bµy. GV h­íng dÉn HS nhËn xÐt vµ chèt:
Bµi tËp 2: Ph©n tÝch ®Æc ®iÓm tù sù cña truyÒn thuyÕt B¸nh ch­ng, b¸nh giÇy, chØ ra ý nghÜa cña ph­¬ng thøc tù sù ®èi víi v¨n b¶n ®ã. (HS lµm viÖc ®éc lËp).
GV gäi HS lªn b¶ng tr×nh bµy. GV h­íng dÉn HS nhËn xÐt vµ chèt:
Bµi tËp 3: Ph©n tÝch ®Æc ®iÓm tù sù cña truyÒn thuyÕt Th¸nh Giãng, chØ ra ý nghÜa cña ph­¬ng thøc tù sù ®èi víi v¨n b¶n ®ã.
(HS th¶o luËn nhãm). §¹i diÖn nhãm tr×nh bµy vµo b¶ng phô. GV h­íng dÉn HS nhËn xÐt, bæ sung vµ cho ®iÓm c¸c nhãm.
1. ý nghÜa vµ ®Æc ®iÓm chung cña ph­¬ng thøc tù sù
- Tù sù (kÓ chuyÖn) gióp ng­êi ta gi¶i thÝch sù viÖc, t×m hiÓu con ng­êi, nªu vÊn ®Ò vµ bµy tá th¸i ®é khen, chª, ...
- Ph­¬ng thøc tù sù lµ: kÓ mét chuçi sù viÖc diÔn biÕn liªn tôc tõ b¾t ®Çu ®Õn kÕt thóc vµ thÓ hiÖn ®­îc mét ý nghÜa.
2. LuyÖn tËp
Bµi tËp 1: V¨n b¶n “Con Rång, ch¸u Tiªn”:
TruyÖn kÓ vÒ L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬, thêi vua Hïng, miÒn ®Êt L¹c ViÖt, kÓ vÒ nguån gèc Con Rång, ch¸u Tiªn cña ng­êi ViÖt.
DiÔn biÕn sù viÖc:
 + Giíi thiÖu L¹c Long Qu©n vµ ¢u C¬.
 + ViÖc kÕt duyªn,sinh në l¹ k× cña ¢u C¬
 + Chia con
 + Con c¶ lµm vua,dùng n­íc ,lËp trÒu ®×nh
 + Nguån gèc d©n téc ViÖt Nam.
=> + Gi¶i thÝch, suy t«n nguån gèc cao quý, thiªng liªng cña céng ®ång ng­êi ViÖt.
+ ThÓ hiÖn ý nguyÖn ®oµn kÕt, thèng nhÊt cña nh©n d©n ta ë mäi miÒn ®Êt n­íc.
Bµi tËp 2: V¨n b¶n ”B¸nh ch­ng b¸nh giÇy”:
-TruyÖn kÓ vÒ vua Hïng, Lang Liªu vµ nh÷ng ng­êi con trai kh¸c cña vua Hïng, thêi Hïng V­¬ng, kÓ vÒ viÖc vua Hïng V­¬ng chän ng­êi nèi ng«i, nguån gèc cña hai lo¹i b¸nh.
-DiÔn biÕn sù viÖc:
+ Vua Hïng muèn chän ng­êi nèi ng«i
+ Lang Liªu vµ c¸c anh lµm lÔ vËt
+ Vua Hïng xem c¸c lÔ vËt
+ Lang Liªu ®­îc chän nèi ng«i.
+ Nguån gèc b¸nh ch­ng, b¸nh giÇy.
=> - Gi¶i thÝch nguån gèc cña 2 lo¹i b¸nh cæ truyÒn
- §Ò cao lao ®éng, ®Ò cao nghÒ n«ng vµ sù thê kÝnh Trêi, §Êt, Tæ tiªn cña nh©n d©n ta.
Bµi tËp 3:
* §Æc ®iÓm tù sù cña truyÖn Th¸nh Giãng:
- TruyÖn kÓ vÒ Th¸nh Giãng; Thêi Hïng V­¬ng thø 6; Th¸nh Giãng ®¸nh giÆc cøu n­íc.
- DiÔn biÕn sù viÖc:
1. Sù ra ®êi cña Th¸nh Giãng.
2. G biÕt nãi vµ xin ®i ®¸nh giÆc
3. G lín nhanh nh­ thæi trong sù nu«i nÊng ...
4. G thµnh tr¸ng sü c­ìi ngùa s¾t ... ®¸nh giÆc
5. G ®¸nh tan giÆc
6. G c­ìi ngùa bay vÒ trêi
7. Vua lËp ®Òn thê, phong danh hiÖu
8. Nh÷ng dÊu tÝch cßn l¹i cña TG.
-> ý nghÜa: - TruyÖn ca ngîi c«ng ®øc ng­êi anh hùng lµng Gióng : lßng biÕt ¬n ng­ìng mé cña nh©n d©n.
TiÕt 8 : ¤n tËp tõ m­în tiÕng ViÖt
GV h­íng dÉn HS nh¾c l¹i kiÕn thøc vÒ tõ m­în
GV: XÐt vÒ nguån gèc, tiÕng ViÖt cã 2 líp tõ: tõ thuÇn ViÖt vµ tõ m­în.
? ThÕ nµo lµ tõ thuÇn ViÖt?
? ThÕ nµo lµ tõ m­în?
? LÊy vÝ dô vÒ tõ m­în?
? TiÕng ViÖt chñ yÕu m­în cña ng«n ng÷ nµo? V× sao?
? Nªu c¸ch viÕt tõ m­în?
? Nguyªn t¾c mùîn tõ?
GV h­íng dÉn HS lµm bµi tËp
1. LÝ do quan träng nhÊt cña viÖc vay m­în tõ trong tiÕng ViÖt?
A. TiÕng ViÖt ch­a cã tõ biÓu thÞ, hoÆc biÓu thÞ kh«ng chÝnh x¸c.
B. Do cã mét thêi gian dµi bÞ n­íc ngoµi ®« hé, ¸p bøc.
C. TiÕng ViÖt cÇn cã sù vay m­în ®Ó ®æi míi vµ ph¸t triÓn.
D. Nh»m lµm phong phó vèn tõ tiÕng ViÖt
2. Bé phËn tõ m­în nµo sau ®©y tiÕng ViÖt hayt vay m­în nhÊt?
A. Tõ m­în tiÕng H¸n.
B. Tõ m­în tiÕng Anh.
C. Tõ m­în tiÕng NhËt.
D. Tõ m­în tiÕng Ph¸p.
3. Trong c¸c tõ sau, tõ nµo lµ tõ m­în?
A. D«ng b·o.
B. Thuû Tinh.
C. Cuån cuén.
D. BiÓn n­íc.
4. Trong c¸c tõ sau, tõ nµo kh«ng ph¶i lµ tõ H¸n ViÖt?
A. S¬n hµ.
B. Tæ quèc.
C. Phô huynh.
D. Pa- ra- b«n.
Bµi tËp 1:
 KÓ 10 tõ H¸n ViÖt mµ em biÕt. Thö gi¶i nghÜa nh÷ng tõ ®ã? (HS lµm viÖc ®éc lËp)
Bµi tËp 2:
§äc kÜ c©u sau ®©y:
 ViÖn Khoa häc ViÖt Nam ®· xóc tiÕn ch­¬ng tr×nh ®iÒu tra, nghiªn cøu vÒ ®iÒu kiÖn tù nhiªn vïng T©y Nguyªn, mµ träng t©m lµ tµi nguyªn n­íc, khÝ hËu, ®Êt, sinh vËt vµ kho¸ng s¶n.
a. G¹ch d­íi nh÷ng tõ cßn râ lµ tõ H¸n ViÖt?
(HS lµm viÖc ®éc lËp)
b. Em cã nhËn xÐt g× vÒ tÇm quan träng cña tõ H¸n ViÖt trong tiÕng nãi cña chóng ta?
Bµi tËp 3:
 S¾p xÕp c¸c cÆp tõ sau ®©y thµnh cÆp tõ ®ång nghÜa vµ g¹ch d­íi c¸c tõ m­în:
 m× chÝnh, tr¸i ®Êt, hi väng, cattut, pian«, g¾ng søc, hoµng ®Õ, ®a sè, xi r«, chuyªn cÇn, bét ngät, nç lùc, ®Þa cÇu, vua, mong muèn, sè ®«ng, vá ®¹n, n­íc ngät, d­¬ng cÇm, siªng n¨ng.
(HS th¶o luËn nhãm theo bµn)
Bµi tËp 4:
 KÓ tªn mét sè tõ m­în lµm tªn gäi c¸c bé phËn cña xe ®¹p.
I. Lý thuyÕt:
1.Tõ m­în vµ tõ thuÇn ViÖt:
- Tõ thuÇn ViÖt lµ tõ do cha «ng ta s¸ng t¹o ra.
- Tõ m­în lµ tõ cña ng«n ng÷ kh¸c nhËp vµo n­íc ta.
- VÝ dô:
 ®éc lËp, tù do, h¹nh phóc (H¸n)
 ti vi, ra- ®i- « (Anh)
 ghi ®«ng, pª- ®an (Ph¸p)
- Trong ng«n ng÷ ViÖt do hoµn c¶nh lÞch sö nªn tõ H¸n ViÖt chiÕm tØ lÖ kh¸ lín trong hÖ thèng tõ m­în .
2.C¸c c¸ch viÕt tõ m­în
- C¸ch viÕt tõ m­în:
 + Tõ m­în ®­îc ViÖt ho¸ cao: ViÕt nh­ tõ thuÇn ViÖt.
 VÝ dô: mÝt tinh, x« viÕt,
 + Tõ m­în ch­a ®­îc ViÖt ho¸ hoµn toµn: Khi viÕt dïng g¹ch ngang ®Ó nèi c¸c tiÕng víi nhau.
 VÝ dô: ra- ®i- «, in- t¬- nÐt,
- Kh«ng nªn l¹m dông tõ m­în.
II. Bµi tËp:
PhÇn bµi tËp tr¾c nghiÖm:
1. A
2.A
3. B
4. D
PhÇn bµi tËp tù luËn:
Bµi tËp 1:
- giang s¬n: s«ng nói.
- phi c¬: m¸y bay.
- cøu ho¶: ch÷a ch¸y.
- mïi soa: kh¨n tay.
- h¶i cÈu: chã biÓn.
- bÊt tö: kh«ng chÕt.
- quèc k×: cê cña n­íc.
- c­êng quèc: n­íc m¹nh.
- ng­ nghiÖp: nghÒ ®¸nh c¸.
- nh©n lo¹i: loµi ng­êi.
Bµi tËp 2:
a. Nh÷ng tõ H¸n ViÖt trong c©u ®ã lµ:
 ViÖn, Khoa häc, ViÖt Nam, xóc tiÕn, ch­¬ng tr×nh, ®iÒu tra, nghiªn cøu, ®iÒu kiÖn, tù nhiªn, tµi nguyªn, thiªn nhiªn, T©y Nguyªn, träng t©m, tµi nguyªn, khÝ hËu, sinh vËt, kho¸ng s¶n.
b. Tõ H¸n ViÖt chiÕm sè l­îng lín trong kho tõ tiÕng ViÖt.
Bµi tËp 3:
 C¸c cÆp tõ ®ång nghÜa lµ:
m× chÝnh - bét ngät
®Þa cÇu - tr¸i ®Êt
hi väng - mong muèn
cattut - vá ®¹n
pian« - d­¬ng cÇm
nç lùc - cè g¾ng
hoµng ®Õ – vua
®a sè – sè ®«ng
xi r« - n­íc ngät
chuyªn cÇn – siªng n¨ng
Bµi tËp 4:
 Mét sè tõ m­în lµm tªn gäi c¸c bé phËn cña xe ®¹p: ghi ®«ng, phanh, lèp, pª ®an, g¸c- ®ê- bu,
D/ H­íng dÉn häc bµi ë nhµ
-Ph©n tÝch ®Æc ®iÓm tù sù cña c¸c v¨n b¶n tù sù ®· häc.
-LuyÖn tËp vÒ tõ m­în
-KÓ l¹i truyÖn Th¸nh Giãng.