Giáo án Công nghệ 7 - Tiết 17 bài 16: Gieo trồng cây nông nghiệp

Ngày soạn: ngày/tháng/năm 
Ngày dạy: ngày/tháng/năm; lớp ........
Ngày dạy: ngày/tháng/năm; lớp ........
TIẾT: 17
BÀI 16: GIEO TRỒNG CÂY NÔNG NGHIỆP
 	I. MỤC TIÊU 
 	1. Kiến thức 
	- Hiểu được khái niệm về thời vụ và những căn cứ để xác định thời vụ gieo trồng. Các vụ gieo trồng chính ở nước ta.
	- Hiểu được mục đích của việc kiểm tra , xử lí hạt giống trước khi gieo trồng. Các phương pháp xử lí hạt giống
	- Hiểu được các yêu cầu kĩ thuật của việc gieo trồng và các phương pháp gieo hạt giống. 
 	2. Kỹ năng 
	- Rèn kĩ năng quan sát, tư duy kĩ thuật, hoạt động nhóm.
 	3. Thái độ 
- Tích cực tham gia lao động sản xuất ở gia đình.
 	II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH 
 	1. Chuẩn bị của giáo viên 
- SGK, giáo án, tranh vẽ hình 27, 28, bảng phụ.
 	2. Chuẩn bị của học sinh 
- SGK, vở ghi.
 	III. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY 
 	1. Ổn định tổ chức (kiểm tra sĩ số)
 	2. Kiểm tra bài cũ 
	Câu hỏi:
	- Làm đất nhằm mục đích gì ? Có những công việc làm đất nào ?
	- Nêu quy trình bón phân lót?
	Đáp án:
	- Mục đích làm đất: làm cho đất tơi xốp, tăng khả năng giữ nước, chất dinh dưỡng, đồng thời diệt cỏ dại và mầm mống sâu, bệnh, tạo điều kiện cho cây sinh trưởng, phát triển tốt. Bao gồm công việc cày đất, bừa và đập đất, lên luống.
	- Sử dụng phân hữu cơ hoặc phân lân theo quy trình:
	+ Rải phân lên mặt ruộng hay theo hàng, theo hốc cây.
	+ Cày, bừa, lấp đất để vùi phân xuống dưới.
 	3. Bài mới
 	* Vào bài 
	Sau khi làm đất và bón phân lót thì phải tiến hành gieo trồng. Vậy để gieo trồng có hiệu quả ta phải chọn thời vụ và phương pháp gieo trồng như thế nào cho thích hợp? Đây là nội dung bài học hôm nay.
 	Hoạt động 1: Tìm hiểu thời vụ gieo trồng.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- GV: Yêu cầu học sinh tìm hiểu thông tin, liên hệ và trả lời câu hỏi.
? Theo em hiểu thời vụ gieo trồng là như thế nào?
? Em hãy lấy một vài ví dụ về thời vụ gieo trồng?
- GV: Nhận xét, bổ sung: GV nhấn mạnh “ Khoảng thời gian” có nghĩa là thời vụ gieo trồng kéo dài chứ không phải bó hẹp trong một thời điểm. Khoảng thời gian này dài hay ngắn là tùy thuộc vào từng loại cây.
=> GV: Kết luận:
- Mỗi cây đều được gieo trồng vào một khoảng thời gian nhất định thời gian đó gọi là thời vụ.
- GV: Yêu cầu học sinh tìm hiểu thông tin, liên hệ và trả lời câu hỏi.
? Căn cứ vào đâu mà người ta có thể xác định được thời vụ gieo trồng?
? Trong các yếu tố trên thì yếu tố nào có tác dụng quyết định nhất đến thời vụ? Vì sao?
? Tại sao lại dựa vào loại cây để xác định thời vụ gieo trồng?
? Tại sao khi xác định thời vụ gieo trồng phải căn cứ vào tình hình phát sinh sâu, bệnh ở mỗi địa phương?
- GV: Nhận xét, bổ sung.
=> GV: Kết luận:
- Để xác định thời vụ gieo trồng cần dựa vào các yếu tố: Khí hậu, loại cây trồng, tình hình phát sinh sâu, bệnh ở mỗi địa phương.
- GV: Yêu cầu học sinh tìm hiểu thông tin, liên hệ, hoạt động nhóm và hoàn thành bảng SGK.
- GV gọi đại diện các nhóm trả lời, các nhóm khác nhận xét, bổ sung.
- GV: Nhận xét, bổ sung: Vụ đông chỉ có ở các tỉnh miền Bắc.
=> GV: Kết luận:
- Các vụ gieo trồng: Tạp trung vào 3 vụ chính: Vụ đông xuân, vụ hè thu, vụ mùa.
I. Thời vụ gieo trồng.
- Tìm hiểu thông tin, liên hệ và trả lời.
- Mỗi cây đều được gieo trồng vào một khoảng thời gian nhất định thời gian đó gọi là thời vụ.
- Lấy ví dụ.
- Lắng nghe.
- Ghi nhận thông tin.
1. Căn cứ để xác định thời vụ:
- Tìm hiểu thông tin, liên hệ và trả lời.
- Dựa vào các yếu tố: Khí hậu, loại cây trồng, tình hình phát sinh sâu, bệnh ở mỗi địa phương.
- Trong đó yếu tố khí hậu quyết định nhất. Vì mỗi loại cây trồng thích hợp với một độ ẩm nhất định.
- Vì mỗi loại cây trồng có đặc điểm sinh vật học và yêu cầu ngoại cảnh khác nhau nên thời gian gieo trồng cũng khác nhau.
- Để có thể tránh được những đợt sâu, bệnh phát sinh gây hại.
- Lắng nghe.
- Ghi nhận thông tin.
2. Các vụ gieo trồng:
- Tìm hiểu thông tin, liên hệ, thảo luận và hoàn thành bảng SGK.
- Vụ đông xuân: Từ tháng 11 đến tháng 4, 5 năm sau. Trồng lúa, ngô, đỗ, lạc, rau, khoai, cây ăn quả, cây công nghiệp
- Vụ hè thu: Từ tháng 4 đến tháng 7 trồng lúa, ngô, khoai.
- Vụ mùa: Từ tháng 6 đến tháng 11 trồng lúa, rau.
- Vụ đông: Từ tháng 10 đến tháng 12 trồng ngô, đỗ tương, khoai, rau. 
- Đại diện các nhóm trả lời, các nhóm khác nhận xét, bổ sung.
- Lắng nghe.
- Ghi nhận thông tin.
 	Hoạt động 2: Tìm hiểu về kiểm tra và sử lý hạt giống.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- GV: Yêu cầu học sinh tìm hiểu thông tin, liên hệ và trả lời câu hỏi.
? Kiểm tra hạt giống để làm gì?
? Kiểm tra hạt giống theo những tiêu chí nào?
- GV: Nhận xét, bổ sung: Tiêu chí kích thước hạt to là không cần thiết vì không phải cứ hạt to là giống tốt.
=> GV: Kết luận:
- Kiểm tra hạt giống nhằm đảm bảo hạt giống có chất lượng tốt đủ tiêu chuẩn đem gieo.
- GV: Yêu cầu học sinh tìm hiểu thông tin, liên hệ và trả lời câu hỏi.
? Sử lý hạt giống nhằm mục đích gì?
? Có mấy phương pháp xử lí hạt giống?
- GV: Nhận xét, bổ sung: Phương pháp xử lí bằng nhiệt độ và xử lí bằng hóa chất.
=> GV: Kết luận:
- Mục đích: Kích thích hạt giống nảy mầm nhanh, diệt trừ sâu bệnh hại.
- Có 2 phương pháp: Phương pháp xử lí bằng nhiệt độ và xử lí bằng hóa chất.
II. Kiểm tra và sử lý hạt giống.
1. Mục đích kiểm tra hạt giống.
- Tìm hiểu thông tin, liên hệ và trả lời.
- Kiểm tra hạt giống nhằm đảm bảo hạt giống có chất lượng tốt đủ tiêu chuẩn đem gieo.
- Tiêu chí giống tốt gồm các tiêu chí: 
+ Tỉ lệ nảy mầm cao.
+ Không có sâu, bệnh.
+ Độ ẩm thấp.
+ Không lẫn các hạt giống khác và cỏ dại.
+ Sức nảy mầm mạnh.
- Lắng nghe.
- Ghi nhận thông tin.
2. Mục đích và phương pháp xử lý hạt giống.
- Tìm hiểu thông tin, liên hệ và trả lời.
- Mục đích: Kích thích hạt giống nảy mầm nhanh, diệt trừ sâu bệnh hại.
- Có 2 phương pháp: Phương pháp xử lí bằng nhiệt độ và xử lí bằng hóa chất.
- Lắng nghe.
- Ghi nhận thông tin.
	Hoạt động 3: Tìm hiểu nội dung của phương pháp gieo trồng.
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
- GV: Yêu cầu học sinh tìm hiểu thông tin, liên hệ và trả lời câu hỏi.
? Gieo trồng cần đảm bảo các yêu cầu kĩ thuật nào?
? Thế nào là đảm bảo về mật độ?
? Thế nào là đảm bảo về khoảng cách?
? Thế nào là đảm bảo về độ nông sâu?
- GV: Nhận xét, bổ sung.
=> GV: Kết luận:
- Gieo trồng cần đảm bảo các yêu cầu kĩ thuật: về thời vụ,mật độ, khoảng cách và độ nông sâu.
- GV: Yêu cầu học sinh quan sát H 27, 28, tìm hiểu thông tin, liên hệ và trả lời câu hỏi.
? Ở nhà em thường thấy người ta gieo trồng bằng cách nào? Ví dụ?
? Theo em có mấy phương pháp gieo trồng?
- GV: Yêu cầu học sinh quan sát H 27 và cho biết:
? Cách gieo trồng trên hình là gì?
? Phương pháp gieo trồng bằng hạt áp dụng cho loại cây trồng nào?
? Nêu ưu, nhược điểm của các cách gieo hạt?
- GV: Yêu cầu học sinh quan sát H 28 và cho biết:
? Phương pháp gieo trồng bằng cây con áp dụng cho loại cây trồng nào?
? Em hãy kể tên và loại cây trồng ngắn ngày và dài ngày?
? Ngoài 2 phương pháp trên người ta còn tiến hành trồng bằng cách nào? Ví dụ?
- GV: Nhận xét, bổ sung.
=> GV: Kết luận:
- Có 2 phương pháp gieo trồng: gieo bằng hạt hoặc trồng bằng cây con.
- Gieo trồng bằng hạt áp dụng cho loại cây trồng ngắn ngày: lúa, đỗ, ngô, rau.
- Trồng bằng cây con áp dụng rộng rãi với nhiều loại cây trồng ngắn ngày và dài ngày.
III. Phương pháp gieo trồng.
1. Yêu cầu kỹ thuật:
- Tìm hiểu thông tin, liên hệ và trả lời.
- Đảm bảo các yêu cầu về thời vụ,mật độ, khoảng cách và độ nông sâu.
- Là số lượng cây, số hạt gieo trồng trên một đơn vị diện tích nhất định. Mật độ gieo trồng tùy thuộc theo giống cây, loại cây, thời vụ và điều kiện thời tiết.
- Là khoảng cách giữa các cây trồng với nhau trên diện tích canh tác. Khoảng cách này cũng thay đổi theo giống cây, loại đất, thời vụ và thời tiết.
- Độ nông sâu khác nhau tùy theo loại cây. Những hạt kích thước lớn thì gieo trồng sâu hơn, hạt kích thước bé gieo nông. Trung bình hạt gieo từ 2 – 5 cm.
- Lắng nghe.
- Ghi nhận thông tin.
2. Phương pháp gieo trồng. 
- Tìm hiểu thông tin, quan sát, liên hệ và trả lời.
- Thường gieo bằng hạt hoặc trồng bằng cây con. Ví dụ: cây đậu gieo bằng hạt, còn ớt thì trồng bằng cây con.
- Có 2 phương pháp gieo trồng: gieo bằng hạt hoặc trồng bằng cây con.
a. Gieo bằng hạt
- Quan sát.
- Gieo vãi ( Ha), gieo theo hàng 
( Hb), gieo theo hốc ( Hc).
- áp dụng cho loại cây trồng ngắn ngày: lúa, đỗ, ngô, rau.
- Gieo vãi:
+ Ưu điểm: Nhanh, ít tốn công.
+ Nhược điểm: Số lượng hạt nhiều, chăm sóc khó khan.
- Gieo theo hàng, theo hốc:
+ Ưu điểm: Tiết kiệm hạt, chăm sóc dễ.
+ Nhược điểm: Tốn nhiều công
b. Trồng bằng cây con.
- Quan sát.
- Áp dụng rộng rãi với nhiều loại cây trồng ngắn ngày và dài ngày.
- Cây trồng ngắn ngày: Lúa, rau, ớt, cải
- Cây trồng dài ngày: Xoài, mít, mãng cầu
- Trồng bằng củ ( H 28a): Hành, tỏi, khoai tây
- Trồng bằng cành, hom ( H 28b): Rau muống, mía, khoai lang
- Lắng nghe.
- Ghi nhận thông tin.
	4. Củng cố
	- GV: Kiểm tra và sử lý hạt giống nhằm mục đích gì?
	- HS:
	+ Kiểm tra hạt giống nhằm đảm bảo hạt giống có chất lượng tốt đủ tiêu chuẩn đem gieo.
	+ Sử lý hạt giống nhằm kích thích hạt giống nảy mầm nhanh, diệt trừ sâu bệnh hại.
	- GV: Gieo trồng cần đảm bảo các yêu cầu kĩ thuật nào?
	- HS: Đảm bảo các yêu cầu về thời vụ,mật độ, khoảng cách và độ nông sâu.
 	5. Dặn dò
	- Đọc nội dung phần có thể em chưa biết.
	- Học bài cũ.
	- Chuẩn bị bài mới.