Giáo án Công nghệ 8 - Bài 48: Sử dụng hợp lí điện năng

Bài 48: SỬ DỤNG HỢP LÍ ĐIỆN NĂNG
MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. Kiến thức, kĩ năng, thái độ
- Biết sử dụng hợp lí điện năng.
- Hiểu được nhu cầu tiêu thu điện năng.
- Sử dụng hợp lí điện năng, tiết kiệm.
- Có ý thức tiết kiệm điện năng.
- Có ý thức bảo vệ môi trường.
2. Các năng lực có thể hình thành và phát triển cho học sinh
Ngoài một số năng lực chung như tự học, giao tiếp, hợp tác, bài học này còn nhằm hình thành và phát triển một số năng lực chuyên biệt cho học sinh như: 
- Năng lực hình thành ý tưởng và vận dụng để xây dựng ý tưởng trong học tập và công việc hàng ngày. 
- Năng lực lập kế hoạch: biết được các bước lập kế hoạch sử dụng, tiết kiệm điện năng, lập được kế hoạch sử dụng, tiết kiệm điện năng và vận dụng để lập kế hoạch hoạt động sử dụng, tiết kiệm điện năng cho bản thân. 
- Năng lực giải quyết vấn đề và sáng tạo. 
- Năng lực giao tiếp được nâng cao khi học sinh thực hiện các hoạt động: đi thu thập thông tin nhu cầu sử dụng điện năng hợp lí; thuyết trình vận động mọi người cùng tham gia. 
- Năng lực công nghệ thông tin và truyền thông nâng cao khi khai thác thông tin, tập hợp thông tin để xây dựng sử dụng và tiết kiệm điện năng. 
II. TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC CỦA HỌC SINH 
1. Hướng dẫn chung 
a) Nội dung chính của bài học: 
- Biết được nhu cầu tiêu thụ điện năng.
- Xây dựng được một bản kế hoạch sử dụng hợp lí và tiết kiệm điện năng.
b) Công việc cần chuẩn bị của giáo viên: 
- Đọc kĩ bài 48 trong sách giáo khoa về sử dụng hợp lí điện năng; bài 32 vai trò của điện năng trong sản xuất và đời sống; bài 33 an toàn điện; các bài về an toàn điện trong môn vật lí 7 và vật lí 9; các bài về tiết kiệm và yêu thiên nhiên trong giáo dục công dân 6; các bài về bảo vệ môi trường trong giáo dục công dân 7 và bảo vệ rừng trong công nghệ 7 . 
- Sưu tầm tìm hiểu thêm các tranh ảnh, video về các việc làm, cuộc thi sử dụng hợp lí điện năng.
c) Công việc cần chuẩn bị của học sinh 
- Tài liệu học tập (SGK) 
- Sưu tầm các video, hình ảnh tuyên truyền, vận động về sử dụng hợp lí điện năng.
- Các phương tiện ghi chép thông tin thu thập được khi thực hiện dự án (giấy bút, phương tiện ghi hình- nếu có) 
d) Tiến trình sư phạm
Học sinh đọc mục tiêu bài học và xác định những nội dung, hoạt động cần thực hiện để đạt được mục tiêu bài học.
*. Hoạt động luyện tập vận dụng
- Học sinh vận dụng những kiến thức đã lĩnh hội được để lập kế hoạch sử dụng hợp lí và tiết kiệm điện năng.
- Qua việc tham gia tích cực vào hoạt động luyện tập và vận dụng, học sinh sẽ củng cố và kiểm nghiệm và hoàn thiện các kiến thức đã lĩnh hội được, đồng thời hiểu rõ hơn ý nghĩa của việc sử dụng hợp lí điện năng từ đó không chỉ bản thân học sinh vận dụng mà còn vận động gia đình, mọi người cùng tham gia sử dụng hợp lí và tiết kiệm điện năng.
- Phương pháp dạy học chủ yếu trong hoạt động này là phương pháp làm việc theo nhóm, quan sát, tổng hợp.
*. Hoạt động tìm tòi, mở rộng
- Hoạt động này được thực hiện tại gia đình, cộng đồng nhằm tạo điều kiện, cơ hội cho học sinh có nhu cầu tìm tòi, mở rộng kiến thức về việc sử dụng hợp lí điện năng.
2. Hướng dẫn tổ chức hoạt động cho bài dạy
GV: Các em có biết vào mùa hè, một số nơi thường xẩy ra tình trạng cắt điện luân phiên. Do nhu cầu sử dụng điện năng ngày càng tăng và không đồng đều theo thời gian. Vậy làm thế nào để hạn chế xẩy ra tình trạng đó thì chúng ta cùng tìm hiểu bài học hôm nay.
Hoạt động của thầy và trò
Kiến thức cơ bản
A. HOẠT ĐỘNG KHỞI ĐỘNG
Hoạt động nhóm
- GV: Nơi em sống có điện từ bao giờ?
+ Có bao giờ xẩy ra tình trạng cắt điện luân phiên ở nơi em sống không? Nếu có thì thường xẩy ra vào khi nào?
+ Lượng điện năng sử dụng của nhà em trong ngày có giống nhau không? Nhà em thường dùng nhiều điện vào khi nào?
+ Em thường làm gì với một số dụng cụ điện khi em chưa cần thiết phải dùng tới?
+ Sử dụng đồ dùng điện như thế nào là hợp lí và tiết kiệm điện năng?
- HS: Thảo luận theo nhóm, thống nhất ý kiến. Thư kí ghi tóm tắt kết quả thảo luận.
Hoạt động cả lớp
- Đại diện một nhóm báo cáo kết quả, các nhóm còn lại lắng nghe, trao đổi bổ sung ý kiến và thống nhất kết quả.
- GV: Tổng kết các ý kiến cần ghi nhớ.
B. HOẠT ĐỘNG HÌNH THÀNH KIẾN THỨC
Tìm hiểu nhu cầu tiêu thụ điện năng
Hoạt động cá nhân
- HS: Đọc thông tin mục I – Nhu cầu tiêu thụ điện năng trong SKG trang 165.
- GV: Do thói quen sinh hoạt và làm việc của mỗi người hay cơ quan tổ chức mà nhu cầu sử dụng điện năng trong ngày khác nhau.
Hoạt động nhóm
- GV: Thời gian nào trong ngày sẽ dùng ít điện nhất? Thời gian nào trong ngày dùng nhiều điện?
+ Giờ cao điểm tiêu thụ điện năng là những giờ như thế nào?
+ Khoảng thời gian nào được tính là giờ cao điểm tiêu thụ điện năng?
+ Trong giờ cao điểm điện áp của mạng điện giảm xuống vì sao? Khi đó sự phát sáng của bóng đèn, tốc độ quay của quạt điện, thời gian đun sôi nước của bếp điện sẽ như thế nào?
+ Giờ cao điểm có đặc điểm gì?
- HS: Thảo luận theo nhóm, thống nhất ý kiến. Thư kí ghi tóm tắt kết quả thảo luận.
Hoạt động cả lớp
- Đại diện một nhóm báo cáo kết quả, các nhóm còn lại lắng nghe, trao đổi bổ sung ý kiến và thống nhất kết quả đúng.
- GV: Tổng kết các ý kiến cần ghi nhớ.
Tìm hiểu cách sử dụng hợp lí và tiết kiệm điện năng
Hoạt động cá nhân
- HS: Đọc thông tin mục II – Nhu cầu tiêu thụ điện năng trong SKG trang 166.
Hoạt động nhóm
- GV: Hãy nêu các biện pháp sử dụng hợp lí và tiết kiệm điện năng? (Tên biện pháp, cách thực hiện biện pháp, ví dụ thực tiễn cho từng biện pháp)
- HS: Thảo luận theo nhóm, thống nhất ý kiến. Thư kí ghi tóm tắt kết quả thảo luận.
Hoạt động cả lớp
- Đại diện một nhóm báo cáo kết quả, các nhóm còn lại lắng nghe, trao đổi bổ sung ý kiến và thống nhất kết quả đúng.
- GV: Tổng kết các ý kiến cần ghi nhớ.
I. Nhu cầu tiêu thụ điện năng.
1. Giờ cao điểm tiêu thụ điện năng.
- Khái niệm: Giờ cao điểm là những giờ trong ngày tiêu thụ điện năng nhiều.
- Khoảng thời gian từ 18h – 22h là giờ cao điểm.
2. Những đặc điểm của giờ cao điểm.
- Điện năng tiêu thụ lớn trong khi các nhà máy điện không đáp ứng đủ.
- Điện áp của mạng điện giảm, ảnh hưởng xấu đến chế độ làm việc của đồ dùng điện.
II. Sử dụng hợp lý và tiết kiệm điện năng.
1. Giảm bớt tiêu thụ điện năng trong giờ cao điểm.
- Cắt điện bình nước nóng, lò sưởi.
- Cắt điện một số đèn không cần thiết.
- Không là quần áo 
2. Sử dụng đồ dùng điện hiệu suất cao để tiết kiệm điện năng.
- Dùng đèn huỳnh quang, compact thay cho đèn sợi đốt
3. Không sử dụng lãng phí điện năng.
- Không sử dụng các đồ dung điện khi không cần thiết.
C. HOẠT ĐỘNG LUYỆN TẬP
Hoạt động nhóm
- GV: Yêu cầu học sinh làm một số bài tập sau:
Bài tập 1: Hãy cho biết đâu là đặc điểm của giờ cao điểm?
A. Điện năng tiêu thụ rất ít.
B. Điện áp của mạng điện tang mạnh.
C. Điện áp của mạng điện giảm xuống.
D. Khả năng cung cấp điện của các nhà máy điện đáp ứng đủ.
Bài tập 2: Hãy phân tích các việc làm dưới đây và cho biết việc làm nào là lãng phí điện năng và việc làm nào là tiết kiệm điện năng?
+ Sử dụng TV mở âm lượng thật lớn.
+ Sử dụng tủ lạnh có nhãn tiết kiệm năng lượng.
+ Nấu cơm bằng nồi điện trước giờ ăn 4 tiếng.
+ Mở cửa liên tục khi bật điều hòa.
+ Mở cửa tận dụng ánh sáng và gió tự nhiên.
+ Tan học không tắt đèn phòng học.
+ Khi xem ti vi, tắt đèn bàn học tập.
+ Bật đèn phòng tắm, phòng vệ sinh suốt ngày đêm.
+ Khi ra khỏi nhà, tắt điện các phòng 
Bài tập 3: Tình huống:
Tan học, Nam đi về ngang qua lớp bên cạnh và nhìn thấy quạt đang quay, đèn đang sáng dù lớp học không còn ai. Nếu em là Nam em sẽ làm gì?
Bài tập 4:
Sử dụng hợp lí điện năng có lợi ích gì cho gia đình, xã hội và môi trường?
(– Tiết kiệm tiền điện phải trả, tăng tuổi thọ cho đồ dùng điện.
– Giảm được chi phí về xây dựng nguồn điện, có nhiều điện năng phục vụ cho sản xuất và đời sống.
– Giảm bớt khí thải, phòng chống biến đổi khí hậu và bảo vệ môi trường.)
- HS: Thảo luận theo nhóm, thống nhất ý kiến. Thư kí ghi tóm tắt kết quả thảo luận.
Hoạt động cả lớp
- Đại diện một nhóm báo cáo kết quả, các nhóm còn lại lắng nghe, trao đổi bổ sung ý kiến và thống nhất kết quả đúng.
- GV: Tổng kết các ý kiến.
- GV: Cho HS quan sát một số hình ảnh và yêu cầu học sinh cho biết trong các trường hợp đó đã sử dụng hợp lí điện năng hay chưa?
- HS: Quan sát và trả lời.
- GV: Ngày nay với khoa học công nghệ hiện đại, con người đã sử dụng ngày càng nhiều các thiết bị tự động cắt điện khi không có nhu cầu. Ví dụ như máy tính bỏ túi có thể tự tắt sau khoảng 1 phút không sử dụng hoặc sử dụng các cảm biến hiện diện kết hợp với một chương trình điều khiển để tiết kiệm điện năng. 
Ngoài ra, con người cũng sử dụng điện năng được sản suất từ các nguồn năng lượng tái sinh ít gây ô nhiễm môi trường (Năng lượng gió, năng lượng mặt trời...)
+ Để sử dụng hợp lí và tiết kiệm điện năng và ứng phó với các biến đổi khí hậu, các nước đã phát động phong trà giờ trái đất và Việt Nam chúng ta cũng có nhiều thành phố hưởng ứng và tham gia phong trào này. 
D. HOẠT ĐỘNG VẬN DỤNG
- GV: Em và gia đình em đã có những biệp pháp gì để tiết kiệm điện năng?
+ Chia sẻ với bạn bè, người thân về cách sử dụng hợp lí và tiết kiệm điện năng.
+ Để phân biệt các đồ dùng điện tiết kiệm điện năng, thân thiện với môi trường với các đồ dùng điện chưa tiết kiệm điện năng thì nhà nước có ban hành nhãn năng lượng để dán vào các đồ dùng điện đó. Em hãy tìm hiểu trong gia đình em đã sử dụng những đồ dùng tiết kiệm điện nào và những đồ dùng nào đã được dán tem nhãn năng lượng?
E. HOẠT ĐỘNG TÌM TÒI MỞ RỘNG
- Em hãy chia sẻ với các bạn của mình, cũng như mọi người biện pháp sử dụng hợp lí và tiết kiệm điện năng một cách có hiệu quả, cũng như vận động mọi người cùng hưởng ứng sử dụng hợp lí và tiết kiệm điện năng.
- Giải thích cho mọi người hiểu sử dụng hợp lí điện năng cũng chính là góp phần bảo về môi trường sống của chúng ta. Từ đó vận động mọi người thực hành tiết kiệm và tích cực thực hiện các việc hữu ích trong vấn đề bảo về môi trường.
- Hãy tra cứu, tìm hiểu trên mạng và có thể làm một số đồ dùng điện hữu ích giúp tiết kiệm điện năng trong cuộc sống.
Sơ đồ tư duy sử dụng hợp lí và tiết kiệm điện năng: