Giáo án Đại số 10 - Bài 1: Mệnh đề

Ngày soạn : 14/08/2015
Tuần : 01, tiết 01+ 02
CHƯƠNG I : MỆNH ĐỀ - TẬP HỢP
§1 : MỆNH ĐỀ
I) MỤC TIÊU :
	* Kiến thức:
- Học sinh (HS) nắm vững các khái niệm : mệnh đề, mệnh đề phủ định, mệnh đề kéo theo.
- HS biết vận dụng các khái niệm để lấy được ví dụ về các dạng mệnh đề trên và xác định được tính đúng, sai của các mệnh đề.
- HS nắm vững các khái niệm : mệnh đề đảo, hai mệnh đề tương đương.
- HS nắm được các kí hiệu 
* Kỷ năng
- HS biết vận dụng các khái niệm để lấy được ví dụ về các dạng mệnh đề trên và phát biểu các mệnh đề có chứa các kí hiệu 
* Thái độ: Rèn luyện thái độ nghiêm túc, tích cực trong học tập.
II) CHUẨN BỊ:
Giáo viên (GV) : các ví dụ về các mệnh đề.
HS : sách giáo khoa( SGK)
III) PHƯƠNG PHÁP: Thuyết trình, vấn đáp, đặt vấn đề.
VI) HOẠT ĐỘNG TRÊN LỚP:
Ổn định lớp.
Kiểm tra bài cũ: GV giới thiệu nội dung toàn chương I
Bài mới:
Hoạt động 1: Tìm hiểu về mệnh đề và mệnh đề chứa biến
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
Cho HS thực hiện hoạt động 1
Giới thiệu các quy ước của mệnh đề.
Lấy các ví dụ về câu là mệnh đề và câu không là mệnh đề và cho HS xác định tính đúng sai của từng mệnh đề.
Cho HS thực hiện hoạt động 2, sau đó GV nhận xét.
Cho HS đọc mục 2.
Lấy các ví dụ về mệnh đề chứa biến. Cho HS tìm hai giá trị thực của x và y để được mệnh đề đúng, mệnh đề sai.
Cho HS thực hiện hoạt động 3, sau đó GV nhận xét.
Quan sát tranh và so sánh các câu ở bên trái và bên phải.
Nhận biết các câu là mệnh đề và các câu không là mệnh đề.
Ghi các ví dụ và xác định tính đúng sai của từng mệnh đề. 
Số 4 là số chẵn.( mệnh đề đúng)
Số 3 là số vô tỷ. ( mệnh đề sai)
Thực hiện hoạt động 2
Đọc mục I. 2 SGK
Nhận biết mệnh đề chứa biến.
Tìm hai giá trị thực của x và y để được mệnh đề đúng, mệnh đề sai.
Thực hiện hoạt động 3
I) Mệnh đề. Mệnh đề chứa biến:
1. Mệnh đề:
- Mỗi mệnh đề phải hoặc đúng hoặc sai.
- Một mệnh đề không thể vừa đúng, vừa sai.
Ví dụ : 
+ Mệnh đề : 
Số 4 là số chẵn.
Số 3 là số vô tỷ.
+ Không là mệnh đề : Số 4 là số chẵn phải không ?
2. Mệnh đề chứa biến : (SGK )
Ví dụ : x – 3 = 7
 y < - 2 
Hoạt động 2: Tìm hiểu phủ định của một mệnh đề.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
Cho HS đọc ví dụ 1 ( SGK) và cho HS nhận xét hai câu nói của Nam và Minh.
Giới thiệu cách phát biểu, ký hiệu và tính đúng sai của một phủ định của một mệnh đề.
Lấy các ví dụ về mệnh đề và yêu cầu HS xác định phủ định của các mệnh đề đó. Sau đó đưa ra nhận xét về bài làm của HS
Cho HS thực hiện hoạt động 4, sau đó GV nhận xét.
Đọc ví dụ 1 và đưa ra nhận xét về hai câu nói của Nam và Minh.
Nêu cách phát biểu một phủ định của một mệnh đề.
Ghi các mệnh đề.
Xác định phủ định của các mệnh đề đó.
Thực hiện hoạt động 4.
II) Phủ định của một mệnh đề:
Ví dụ 1 : (SGK)
* Kết luận : ( SGK)
Ví dụ 2:
: 3 là số hữu tỷ. 
: 3 không phải là số hữu tỷ.
Q: 12 không chia hết cho 3.
: 12 chia hết cho 3.
Hoạt động 3 : Tìm hiểu về mệnh đề kéo theo.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
Cho HS đọc ví dụ 3 (SGK)
Giới thiệu khái niệm về mệnh đề kéo theo.
Cho HS thực hiện hoạt động 5, sau đó GV nhận xét.
Chỉ ra sự đúng sai của mệnh đề P => Q.
Lấy ví dụ 4 để minh hoạ.
Giới thiệu mệnh đề P => Q trong các định lí toán học.
Cho HS thực hiện hoạt động 6, sau đó GV nhận xét.
Đọc ví dụ 3 (SGK)
Phát biểu khái niệm.
Thực hiện hoạt động 5
Đọc SGK
Xem ví dụ 4 (SGK)
Xác định P và Q trong các định lí toán học.
Thực hiện hoạt động 6
III) Mệnh đề kéo theo:
Ví dụ 3: (SGK)
Khái niệm : (SGK)
Mệnh đề P => Q chỉ sai khi P đúng và Q sai.
Ví dụ 4: (SGK)
Tiết: 2
Hoạt động 4: Tìm hiểu về mệnh đề đảo – hai mệnh đề tương đương.
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
Yêu cầu HS thực hiện hoạt động 7.
Nhận xét các phát biểu về các mệnh đề Q => P và sự đúng, sai của các mệnh đề đó.
Giới thiệu khái niệm về mệnh đề đảo.
Cho HS nhân xét sự đúng, sai của các mệnh đề P =>Q và Q => P.
Lấy ví dụ minh hoạ cho nhận xét.
Cho HS lấy ví dụ sau đó GV nhận xét.
Giới thiệu khái niệm hai mệnh đề tương đương .
Cho HS đọc ví dụ 5 / SGK
Thực hiện hoạt động 7 : phát biểu các mệnh đề Q => P và chỉ ra sự đúng, sai của chúng.
Nắm được khái niệm về mệnh đề đảo.
Đưa ra nhận xét.
Lấy ví dụ.
Phát biểu khái niệm hai mệnh đề tương đương .
Đọc ví dụ 5 / SGK
IV) Mệnh đề đảo – hai mệnh đề tương đương : 
Khái niệm mệnh đề đảo: (SGK)
Nhận xét: (SGK)
Ví dụ : 
P =>Q: Nếu ABC là một tam giác đều thì ABC là một tam giác cân. (mệnh đề đúng).
Q => P: Nếu ABC là một tam giác cân thì ABC là một tam giác đều. (mệnh đề sai).
Khái niệm hai mệnh đề tương đương : (SGK)
Ví dụ : (SGK)
Hoạt động 5: Ký hiệu 
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
Giới thiệu kí hiệu 
Lấy ví dụ về mệnh đề có sử dụng kí hiệu .
Cho HS lấy ví dụ.
Nhận xét.
Giới thiệu kí hiệu 
Lấy ví dụ về mệnh đề có sử dụng kí hiệu .
Cho HS lấy ví dụ.
Nhận xét.
Cho HS đọc các ví dụ 6 -> ví dụ 9
Biết cách đọc và sử dụng kí hiệu trong mệnh đề toán học.
Lấy các ví dụ.
Biết cách đọc và sử dụng kí hiệu trong mệnh đề toán học.
Lấy các ví dụ.
Đọc các ví dụ / SGK.
V) Kí hiệu :
Kí hiệu đọc là “ với mọi ”
Ví dụ : “Bình phương của mọi số thực đều không âm ”
Kí hiệu đọc là “ có một ”(tồn tại một) hay “ có ít nhất một ”(tồn tại ít nhất một).
Ví dụ : “ có một số hữu tỉ bình phương bằng 2 ”
Hoạt động 6: Vận dụng ký hiệu .
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung
Cho HS thảo luận nhóm các hoạt động 8 -> 11 / SGK.
Cho các nhóm báo cáo kết quả của 8 -> 11.
Nhận xét bài làm của các nhóm. Đánh giá hoạt động của các nhóm.
Tiến hành thảo luận các hoạt động 8 - > 11 / SGK.
Báo cáo kết quả.
Củng cố : 
Nhắc lại một số khái niệm về mệnh đề
Cho HS làm các bài tập 1, 2 SGK trang 9
Dặn dò :
+ Học thuộc các khái niệm, và xem lại các ví dụ.
+ Làm các bài tập trong SGK
V. RÚT KINH NGHIỆM