Tiết 46
GIẢI BÀI TOÁN BẰNG CÁCH LẬP HỆ PH¬ƯƠNG TRÌNH.
I. MỤC TIÊU :
1.Kiến thức : Nắm đ¬ược ph¬ương pháp giải toán bằng cách lập hệ ph¬ương trình bậc nhất hai ẩn.
2.Kĩ năng : Có kĩ năng giải các loại toán thực tế (Loại toán tỉ lệ thuận).Rèn năng lực t¬ư duy, phân tích.
3.Thái độ : Rèn tính cẩn thận chính xác cho Hs.
II. CHUẨN BỊ :
- Giáo viên: Bảng phụ ghi các bước giải bài toán bằng cách lập hệ phương trình
- Học sinh: Bảng nhóm
Häc thuéc lÝ thuyÕt. - Xem l¹i c¸ch gi¶i c¸c VD. - Lµm c¸c bµi 11, 12, 13 14 tr 42, 43 sgk. Ngµy so¹n: 22/2/2013 Ngµy d¹y: 27/2/2013 TiÕt 52 LuyÖn tËp A. Môc tiªu: 1.KiÕn thøc: Cñng cè l¹i kh¸i niÖm ph¬ng tr×nh bËc hai mét Èn vµ c¸ch gi¶i ph¬ng tr×nh bËc hai. 2.KÜ n¨ng: BiÕt x¸c ®Þnh c¸c hÖ sè a, b, c.biÕt gi¶i c¸c ph¬ng tr×nh bËc hai khuyÕt vµ ®Çy ®ñ. 3. Th¸i ®é : CÈn thËn, tØ mØ. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Thíc th¼ng, b¶ng phô . - Häc sinh: Thíc th¼ng . C. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc trªn líp : I. æn ®Þnh líp:( 1 phót) II. KiÓm tra bµi cò(5 phót) §Þnh nghÜa pt bËc hai mét Èn? T×m hÖ sè a,b,c cña pt sau : -2x2 + 3x – 7 = 0 GV : gîi më vµo bµi III. D¹y häc bµi míi:(35 phót). Ho¹t ®éng GV Ho¹t ®éng HS Néi dung ghi b¶ng Yªu cÇu hs lªn b¶ng lµm bµi 11 sgk trang 42 Gîi ý thªm cho hs nÕu hs m¾c Bæ sung vµ kÕt luËn bµi lam cña hs - Gv: D¹ng cña pt? - Gv: Nªu c¸ch gi¶i? - Gv: NhËn xÐt? - Gv: Gäi 2 hs lªn b¶ng lµm bµi, cho hs díi líp lµm vµo vë . - Gv: NhËn xÐt? - Gv: nhËn xÐt, bæ sung nÕu cÇn. - Gv:Gv nhËn xÐt. - Gv: Gäi 1 hs lªn b¶ng lµm bµi. - Gv:KiÓm tra hs díi líp. - Gv:NhËn xÐt? - Gv: nhËn xÐt, bæ sung nÕu cÇn. Hs lªn b¶ng lµm bµi Hs kh¸c nhËn xÐt bµi lµm cña b¹n - Hs lµ pt bËc hai khuyÕt b. ChuyÓn vÕ, ®a pt vÒ d¹ng x2 = , - 2 hs: lªn b¶ng lµm bµi, díi líp lµm vµo vë . - Hs: ..lµ c¸c pt bËc hai khuyÕt c - Hs:®Æt nhËn tö chung, ®a pt vÒ d¹ng pt tÝch. - Hs : NhËn xÐt Bæ sung. - Hs: ChuyÓn vÕ, ®a pt vÒ d¹ng (ax – b)2 = c. - Hs: NhËn xÐt. - 1 hs: lªn b¶ng lµm bµi, díi líp lµm vµo vë . - Hs: NhËn xÐt. Bæ sung. Bµi 11 sgk tr 42 a, 5x2 + 2x = 4 – x 5x2 + 2x + x – 4 = 0 5x2 + 3x – 4 = 0 VËy a = 5; b = 3 ; c = -4 b, VËy a = ; b = 1;c= d, 2x2+m2 = 2(m-1)x (m lµ h»ng sè) 2x2+m2 - 2(m-1)x = 0 VËy hÖ sè : a= 2; b= - 2(m-1) c= m2 Bµi 12 SGK – 42 b, 5x2 - 20 = 0 x2 – 4 = 0 x2 = 4 x = 2 VËy pt cã nghiÖm lµ x1=2;x2=-2 c. 0,4x2 +1 = 0 0,4x2 = -1 V« lý vËy pt v« nghiÖm Bµi 15 sbt tr 40. a) Vậy phương trình có hai nghiệm: b) -x2 + 6x = 0 x( -x + 6 ) = 0 VËy pt cã 2 nghiÖm lµ x1 = 0, x2 = 3. Bµi 18 tr 40 sbt. Gi¶i pt: a) x2 – 6x + 5 = 0 x2 – 6x + 9 = -5 + 9 (x – 3)2 = 4 . VËy pt cã hai nghiÖm lµ x1 = 5, x2 = 1. Ngoµi c¸ch gi¶i nµy cßn cã c¸ch gi¶i nµo kh¸c n÷a kh«ng? Gv híng d·n c¸ch gi¶i cña líp 8 b»ng c¸ch ®a vÒ ph¬ng tr×nh tich. x2 – 6x + 5 = 0 IV. Cñng cè (2 phót) Gv nªu l¹i c¸c d¹ng to¸n trong tiÕt. V.Híng dÉn vÒ nhµ (2 phót) - Xem l¹i c¸c VD vµ BT. - Lµm c¸c bµi 17, 18 sbt c¸c phÇn cha ch÷a. Ngµy so¹n: 23/2/2013 Ngµy d¹y: 1/3/2013 TiÕt 53 c«ng thøc nghiÖm cña ph¬ng tr×nh bËc hai. A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: Nhí biÖt thøc = b2 – 4ac vµ nhí kÜ c¸c ®k cña ®Ó pt bËc hai mét Èn v« nghiÖm, cã nghiÖm kÐp hoÆc cã 2 nghiÖm ph©n biÖt. 2. KÜ n¨ng: Nhí vµ vËn dông ®îc c¸c c«ng thøc nghiÖm tæng qu¸t cña pt bËc hai vµ gi¶i pt, RÌn kÜ n¨ng gi¶i pt. 3. Th¸i ®é : CÈn thËn, chÝnh x¸c. B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Thíc th¼ng, b¶ng phô ghi vÝ dô3 §3, ?1, c«ng thøc nghiÖm cña PT bËc hai. - Häc sinh: Thíc th¼ng . C. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc trªn líp : I. æn ®Þnh líp:( 1 phót) II. KiÓm tra bµi cò : kh«ng kt III. D¹y häc bµi míi:(30 phót). Ho¹t ®éng GV Ho¹t ®HS Néi dung ghi b¶ng §Æt vÊn ®Ò: ë bµi tríc chóng ta ®· biÕt PT bËc hai mét Èn cã thÓ cã nghiªmk cã thÓ v« nghiÖm vµ viÖc t×m nghiÖm cña PT bËc hai ®«i khi rÊt phøc t¹p. §Ó xÐt xem khi nµo ph¬ng tr×nh bËc hai cã nghiÖm vµ t×m c«ng thøc nghiÖm khi ph¬ng tr×nh bËc hai cã nghiÖm ta cïng nhau nghiªn cøu bµi h«m nay. - Gv: §©u tiªn ta chóng ta cïng tim hiÓu vÒ c«ng thøc nghiÖm. - Gv: C«ng thøc nghiÖm ph¶i cã tÝnh chÊt tæng qu¸t v× vËy ta xÐt víi PT tæng qu¸t. ax2 + bx + c = 0 (a≠0) - Gv: T¬ng tù nh vÝ dô 3§3 ( Gv ®a b¶ng phô ghi vÝ dô 3 lªn b¶ng) ta biÕn ®æi PT sao cho vÕ tr¸i thµnh b×nh ph¬ng mét biÓu thøc, vÕ ph¶i lµ mét h»ng sè. - Gv: T¬ng tù nh vÝ dô 3 ®Çu tiªn ta ph¶i lµm thÕ nµo? - Gv: TiÕp theo ta lµm thÕ nµo?..... - Gv:y/c Hs thu gän vÕ tr¸i thµnh mét b×nh ph¬ng, vÕ ph¸i lµ mét h»ng sè. Gv: Giíi thiÖu: ®Æt = b2 – 4ac. Vµ gäi r lµ biÖt thøc ®en ta hay biÖt thøc cña ph¬ng tr×nh. - Gv: Y/c Hs viÕt l¹i PT (2) víi biÖt thøc r. - Gv: Ph©n tÝch : PT (2) cã vÕ tr¸i lµ mét sè kh«ng ©m, vÕ ph¶i cã mÉu d¬ng ( 4a2 > 0 v× a ≠ 0) cßn tö lµ r cã thÓ d¬ng , ©m, ho¹c b»ng 0. VËy nghiÖm cñaPT (2) phô thuéc vµo r, mµ nghiÖm cña ph¬ng tr×nh (2) còng lµ nghiÖm cña PT (1) .VËy nghiÖm cña PT(1) phô thuéc vµo r. - Gv: §Ó thÊy ®îc sù phô thuéc ®ã , chóng ta cïng nhau lµm ?1. ( ?1 ghi trªn b¶ng phô). - Gv: y/c Hs ho¹t ®éng nhãm ( 3 phót ) Nhãm 1, 2: ý a Nhãm 3, 4 : ý b - Gv: Giíi thiÖu ®¸p ¸n ®óng vµ y/c Hs nhËn xÐt c¸c nhãm. - Gv: Gi¶i thÝch " nghiÖm kÐp"lµ. - Gv:y/c Hs tr¶ lêi ?2. - Gv: Qua phÇn trªn ta thÊy r»ng PT (1) cã nghiÖm hay kh«ng phô thuéc vµo r, tuú gi¸ trÞ cña r mµ PT (1) cã thÓ v« nghiÖm, cã nghiÑm kÐp hay hai nghiÖm ph©n biÖt. B¶ng tãm t¾t kÕt qu¶ ®ã ®îc gäi lµ c«ng thùc nghiÖm cña PT bËc hai. - Gv: Treo b¶ng phô ghi CT nghiÖm, y/c Hs ®äc. - Gv: Nhê CT nghiÖm muèn gi¶i PT bËc hai ta cã thÓ thùc hiÖn tõng bíc nh thÕ nµo? Ta nghiªn cøu tiÕp phÇn 2 ¸p dông. - Gv: y/c Hs ®äc VD 2 Sgk vµ nªu c¸c bíc thùc hiÖn. - Gv: y/c Hs vËn dông gi¶i PT (VD3 phÇn më bµi) - Gv: y/c Hs lµm ?3 theo nhãm mçi nhãm lµm 1 ý. - Gv: Gäi 3 Hs lªn b¶ng thùc hiÖn. - Gv: X¸c ®Þnh c¸c hÖ sè a, b, c cña pt? - Gv: TÝnh ? - Gv: Yªu cÇu Hs nhËn xÐt ? - Gv: nhËn xÐt bµi lµm vµ c¸ch tr×nh bµy cña häc sinh. - Gv: Qua VD vµ ?3.a, nhËn xÐt vÒ dÊu c¸c hÖ sè a, c cña mçi pt vµ sè nghiÖm cña pt ®ã? - Gv: H·y c/m nÕu a vµ c tr¸i dÊu th× pt lu«n cã hai nghiÖm ph©n biÕt? - Gv: NhËn xÐt? Chó ý. - Hs: N¾m vÊn ®Ò cÇn nghiªn cøu - Hs: ghi ®Ò bµi. - Hs: Ghi môc 1 - Hs: Quan s¸t VD3 - Hs: Theo dâi - Hs: Theo dâi. - Hs: Quan s¸t VD3 qua b¶ng phô. Vµ híng biÕn ®æi. - Hs: Tr¶ lêi - Hs: Chia hai vÕ cho a ( v× a ≠0) - Hs: Theo dâi, tr¶ lêi c¸c bíc biÕn ®æi díi sù hd cña gv. - Hs: Tr¶ lêi. - Hs: Ghi nhí biÖt thøc r - Hs: ViÕt l¹i PT (2) - Hs:Theo dâi - Hs:Theo dâi - Hs: Th¶o luËn theo nhãm ?1 - Hs: Quan s¸t ®¸p ¸n, nhËn xÐt bæ xung. - Hs: Theo dâi. - Hs: Tr¶ lêi - Hs: Theo dâi. - Hs: §äc c«ng thøc nghiÖm cña pt bËc hai. - Hs: C¸c bíc thùc hiÖn: - x¸c ®Þnh hÖ sè a,b,c. - TÝnh r - TÝnh nghiÖm theo c«ng thøc nÕu r> hoÆc = 0. - Hs: Cïng lµm VD3. - Hs: Lµm ?3 - 3Hs: Lªn b¶ng thùc hiÖn. - Hs: Tr¶ lêi a = 3, b = 5, c = -1 - Hs:=52 – 4.3.(-1) - H.s: NhËn xÐt. - Hs: NhËn xÐt. Bæ sung. - Hs: C¸c hÖ sè a vµ c tr¸i dÊu nhau. - 1 hs: ®øng t¹i chç c/m. - Hs: NhËn xÐt. Bæ sung. Nªu nd chó ý. 1. C«ng thøc nghiÖm: Cho ph¬ng tr×nh: ax2 + bx + c = 0 (a≠0) - ChuyÓn h¹ng tö tù do sang vÕ ph¶i: ax2 + bx = - c - v× a≠ 0, chia hai vÕ cho hÑ sè a , ta cã: x2 + - T¸ch h¹ng tö thªm vµo hai vÕ cïng mét biÓu thøc ta cã: kÝ hiÖu : r= b2 - 4ac (2) ?1 a, nÕu r > 0 th× tõ ph¬ng tr×nh (20 suy ra : Do ®ã ph¬ng tr×nh (1) co hai nghiÖm: B, NÕu r = 0 th× tõ PT (2) suy ra : Do ®ã ph¬ng tr×nh (1)cã nghiÖm kÐp: ?2. NÕu r < 0 th× vÕ ph¶i PT (2) lµ sè ©m cßn vÕ tr¸i lµ sè kh«ng ©m nªn ph¬ng tr×nh v« nghiÖm suy ra ph¬ng tr×nh (1) v« nghiÖm. C«ng thøc nghiÖm cña pt bËc hai ax2 + bx + c = 0 = b2 – 4ac. NÕu < 0 th× pt v« nghiÖm NÕu = 0 th× pt cã nghiÖm kÐp: x1 = x2 = NÕu > 0 th× pt cã 2 nghiÖm ph©n biÖt: x1 = ; x2 = 2. ¸p dông: VD. Gi¶i pt 3x2 + 5x – 1 = 0 (a = 3, b = 5, c = -1) Ta cã = 52 – 4.3.(-1) = 25 + 12 = 37 > 0 pt cã hai nghiÖm ph©n biÖt: x1 = ; x2 = ?3. gi¶i c¸c pt: a) 5x2 – x – 4 = 0 (a = 5, b = -1, c = - 4). Ta cã = (-1)2 – 4.5.(-4) = 1 + 80 = 81 > 0. = 9. Pt cã 2 nghiÖm ph©n biÖt: x1 = ; x2 = b) 4x2 – 4x + 1 = 0 (a = 4, b = -4, c = 1) = (-4)2 – 4.4.1 = 0 pt cã nghiÖm kÐp: x1 = x2 = c) -3x2 + x – 5 = 0 3x2 – x + 5 = 0 (a = 3, b = -1, c = 5). = (-1)2 – 4.3.5 = -59 < 0 pt v« nghiÖm. Chó ý. (SGK) IV. Cñng cè (7 phót) ? C«ng thøc nghiÖm cña pt bËc hai? Lµm bµi 15 tr 45 sgk. ( 3 hs lªn b¶ng lµm) V.Híng dÉn vÒ nhµ (2 phót) - Häc thuéc c«ng thøc nghiÖm. - Xem l¹i c¸ch gi¶i c¸c bt. - Lµm c¸c bµi 16 sgk tr 45. Ngµy so¹n: 1/3/2013 Ngµy d¹y: 5/3/2013 TiÕt 54 LuyÖn tËp A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: Nhí kÜ c¸c ®iÒu kiÖn cña ®Ó pt bËc hai mét Èn cã nghiÖm kÐp, v« nghiÖm, cã hai nghiÖm ph©n biÖt. 2. KÜ n¨ng: VËn dông c«ng thøc nghiÖm tæng qu¸t vµo gi¶i ph¬ng tr×nh bËc hai mét c¸ch thµnh th¹o. BiÕt linh ho¹t víi c¸c trêng hîp pt bËc hai ®Æc biÖt kh«ng cÇn dïng ®Õn c«ng thøc tæng qu¸t. 3. Th¸i ®é : cÈn thËn, chÝnh x¸c B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Thíc th¼ng, b¶ng phô . - Häc sinh: Thíc th¼ng . C. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc trªn líp : I. æn ®Þnh líp:( 1 phót) II. KiÓm tra bµi cò(5 phót) 1. ViÕt c«ng thøc nghiÖm tæng qu¸t gi¶i pt bËc hai? 2. Kh«ng gi¶i pt, h·y x¸c ®Þnh c¸c hÖ sè a, b, c cña pt råi tÝnh , x¸c ®Þnh sè nghiÖm cña pt 5x2 + 2x + 2 = 0. III. D¹y häc bµi míi:(30 phót). Ho¹t ®éng GV Ho¹t ®éng HS Néi dung ghi b¶ng - Gv: Yªu cÇu Hs nªu d¹ng cña pt? - Gv: H·y nªu c¸ch gi¶i? - Gv: Gäi 2 hs lªn b¶ng lµm bµi, cho hs díi líp lµm vµo vë. - Gv: NhËn xÐt? - Gv nhËn xÐt. - Gv: Yªu cÇu Hs nªu c¸ch gi¶i - Gv: Yªu cÇu 1 Hs lªn b¶ng gi¶i ph¬ng tr×nh - Gv: Nªu c¸ch lµm kh¸c? - Gv: nªu nÕu hs kh«ng t×m ra. - Gv: Gäi 1 hs lªn b¶ng lµm bµi. KiÓm tra hs díi líp - Gv: Yªu cÇu HS NhËn xÐt? - Gv nhËn xÐt, bæ sung nÕu cÇn. - Gv: H·y nªu d¹ng pt? - Gv: H·y nªu híng lµm? - Gv: Gäi 1 hs lªn b¶ng lµm bµi. - Gv: NhËn xÐt? - Gv: Gv nhËn xÐt. - Gv: Cho hs th¶o luËn theo nhãm hai phÇn a, b. - Gv: Theo dâi sù tÝch cùc cña Hs . - Gv: NhËn xÐt? - Gv: nhËn xÐt, bæ sung nÕu cÇn. - Hs:..lµ c¸c pt bËc hai - Hs: Dïng c«ng thøc nghiÖm. -2 hs: lªn b¶ng lµm bµi, díi líp lµm vµo vµo vë . - Hs: NhËn xÐt Bæ sung. - Hs: Nªu c¸ch gi¶i - 1 HS: Lªn b¶ng tr×nh bµy lêi gi¶i , Hs cßn l¹i lµm vµo vë . - Hs: Dïng H§T, ®a vÒ pt d¹ng (ax + b)2 = 0 -1 hs: lªn b¶ng lµm bµi, díi líp lµm vµo vë . - Hs: NhËn xÐt. Bæ sung. - Hs:lµ pt bËc hai khuyÕt c. - Hs: Nªu c¸ch lµm - 1 hs: lªn b¶ng lµm bµi. - Hs: NhËn xÐt. Bæ sung. - Hs: Th¶o luËn theo nhãm c¸c phÇn a, b. - Hs: Ph©n c«ng nhiÖm vô c¸c thµnh viªn. - Hs: NhËn xÐt. Bæ sung. Bµi 21 sbt tr 41. Gi¶i pt: a) 2x2 – (1 - 2)x – = 0 ( a = 2, b = - ( 1 – 2), c = - ). = (1 - 2)2 – 4.2. (-) = 1 - 4 + 8 + 8 = (1 + )2 = 1 + . VËy pt cã hai nghiÖm ph©n biÖt. x1 = x2 = b) 4x2 + 4x + 1 = 0 (*) (a = 4, b = 4, c = 1) = 42 – 4.4.1 = 0 nªn pt cã nghiÖm kÐp: x1 = x2 = C¸ch 2 (*) (2x + 1)2 = 0 x = -3x2 + 2x + 8 = 0 3x2 – 2x – 8 = 0 ( a = 3 , b = -2, c = -8) = (-2)2 - 4.3.(-8) = 100 > 0. = 10. Pt cã hai nghiÖm ph©n biÖt: x1 = , x2 = Bµi 15 sbt tr 40. Gi¶i pt: 6x2 + 35x = 0 x(6x + 35) = 0 . VËy pt cã 2 nghiÖm lµ x1 = 0, x2 = Bµi 25 tr 41 sbt. a)T×m m ®Ó pt mx2 + (2m – 1)x + m + 2 = 0. cã nghiÖm. +) NÕu m = 0 ta cã pt –x + 2 = 0 x = 2. +) NÕu m 0 ta cã = (2m – 1)2 – 4m.(m + 2) = 4m2 – 4m + 1 – 4m2 – 8m = -12m + 1. Pt cã nghiÖm 0 m . VËy víi m th× pt cã nghiÖm. b) cmr pt x2 + (m + 4)x + 4m = 0 lu«n cã nghiÖm m. Ta cã = (m + 4)2 – 4.1.4m = m2 + 8m + 16 – 16m = m2 - 8m + 16 = (m – 4)2 0 m. VËy pt lu«n cã nghiÖm víi mäi gi¸ trÞ cña m IV. Cñng cè (7 phót) Bµi 22 tr 41 sbt. Gi¶i pt 2x2 = - x + 3 b»ng ph¬ng ph¸p ®å thÞ. HD: VÏ ®å thÞ hs y = 2x2 vµ ®å thÞ hµm sè y = - x + 3. T×m hoµnh ®é giao ®iÓm cña hai ®å thÞ. KiÓm tra l¹i kÕt qu¶ t×m ®îc. Gi¶i thÝch l¹i b»ng c«ng thøc nghiÖm. Ngµy so¹n: 2/3/2013 Ngµy d¹y: 6/3/2013 TiÕt 55 §5.c«ng thøc nghiÖm thu gän. A. Môc tiªu 1. KiÕn thøc: ThÊy ®îc lîi Ých cña c«ng thøc nghiÖm thu gän. 2. KÜ n¨ng: BiÕt t×m b’ vµ biÕt tÝnh ’, x1, x2 theo c«ng thøc nghiÖm thu gän. Nhí vµ vËn dông tèt c«ng thøc nghiÖm thu gän 3. Th¸i ®é : yªu thÝch m«n häc, cÈn thËn , tØ mØ B. ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: Thíc th¼ng , b¶ng nhãm , b¶ng phô . - Häc sinh: Thíc th¼ng . C. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc trªn líp I. æn ®Þnh líp:( 1 phót) II. KiÓm tra bµi cò( 0) III. D¹y häc bµi míi:(30 phót). Ho¹t ®éng GV Ho¹t ®éng HS Néi dung ghi b¶ng - Gv ®Æt vÊn ®Ò: Giê tríc ta ®· biÕt c¸ch gi¶i ph¬ng tr×nh bËc hai mét Èn theo c«ng thøc nghiÖm , nhê cã c«ng thøc nghiÖm viÖc gi¶i ph¬ng tr×nh bËc hai ®îc dÔ dµng h¬n . - Gv: §èi víi ph¬ng tr×nh bËc hai ax2 + bx + c = 0 ( a¹ 0) , trong nhiÒu trêng hîp nÕu ®Æt b = 2 b’ råi ¸p dông c«ng thøc nghiÖm thu gän th× viÖc gi¶i ph¬ng tr×nh sÏ ®¬n gi¶n h¬n . - Gv: Tríc hÕt, ta sÏ x©y dùng c«ng thøc nghiÖm thu gän . - Gv: Cho ph¬ng tr×nh ax2 + bx + c = 0 (a ¹ 0) cã b = 2 b' - Gv: H·y tÝnh theo b’? - Gv: NhËn xÐt? - Gv: Ta ®Æt b’2 – ac = ’. - Gv: H·y t×m mèi quan hÖ gi÷a vµ ’? - Gv: C¨n cø vµo c«ng thøc nghiÖm ®· häc , b = 2b' vµ = 4 ’. H·y t×m nghiÖm cña ph¬ng tr×nh bËc hai ( nÕu cã) víi trêng hîp ’ > 0 , ’ = 0, ’ < 0 . - Gv: Yªu cÇu Hs ho¹t ®éng nhãm ®Ó lµm bµi b»ng c¸ch ®iÒn vµo chç trèng () cña phiÕu häc tËp . * NÕu ’>0 th× >... Þ = ... ph¬ng tr×nh cã .. x1=, x2= x1== x2= * NÕu ’ = 0 th× =... ph¬ng tr×nh cã . x1= x2 = * nÕu ’ < 0 th× . ph¬ng tr×nh - Gv: Giíi thiÖu c«ng thøc nghiÖm thu gän . - Gv: Treo b¶ng c«ng thøc nghiÖm lªn b¶ng vµ cho Hs so s¸nh sù gièng vµ kh¸c nhau gi÷a hai c«ng thøc . - Gv: X¸c ®Þnh c¸c hÖ sè cña pt? - Gv: TÝnh ’? - Gv: TÝnh c¸c nghÞªm cña pt? - Gv: NhËn xÐt? - Gv: Gäi 2 hs lªn b¶ng lµm bµi, díi líp lµm vµo vë . - Gv: NhËn xÐt? - Gv: nhËn xÐt bµi lµm vµ c¸ch tr×nh bµy cña häc sinh. - Gv: Cho hs lµm theo nhãm 2 em. KiÓm tra bµi lµm 1 sè nhãm. - Gv: NhËn xÐt? - Gv: nhËn xÐt, bæ sung nÕu cÇn. - Hs: Theo dâi - Hs: N¾m vÊn ®Ò cÇn nghiªn cøu. - Hs: Theo dâi . - Hs: TÝnh = b2 - 4ac = (2b’)2 – 4ac = 4b'2 - 4ac = 4( b’2 – ac ) - Hs: NhËn xÐt. - Hs: = 4 ’ - Hs: Ho¹t ®éng nhãm 3 phót . * NÕu ’>0 th× > 0 = 2 pt cã hai nghiÖm ph©n biÖt. x1= x2= x1= = x2= = *NÕu ’= 0 th× = 0 pt cã nghiÖm kÐp. x1= x2 == = * nÕu ’ < 0 th× < 0 ph¬ng tr×nh v« nghiÖm . - Hs: §äc vµ ghi nhí c«ng thøc . - Hs: NhËn xÐt - Hs: X¸c ®Þnh a = 5, b = 4, b’ = 2, c = -1 . - Hs: TÝnh ’. - Hs: TÝnh x1, x2. - Hs: NhËn xÐt. Bæ sung. - 2 hs: lªn b¶ng lµm bµi, díi líp lµm vµo vë . - Hs: NhËn xÐt. Bæ sung. - Hs: Th¶o luËn theo nhãm 2 b¹n. - Hs: NhËn xÐt. Bæ sung. 1. C«ng thøc nghiÖm thu gän: Ph¬ng tr×nh : ax2 + bx + c = 0 ( a ¹ 0) ®Æt b = 2b' = b2 - 4ac = (2b’)2 – 4ac = 4b'2 - 4ac = 4( b’2 – ac ) = 4 ’ ?1. * C«ng thøc nghiÖm thu gän : ph¬ng tr×nh ax2 + bx + c = 0 cã b = 2b’, ’ = b’2 – ac . . NÕu ’ < 0 th× pt v« nghiÖm. . NÕu ’ = 0 th× pt cã nghiÖm kÐp : x1 = x2 = . NÕu ’ > 0 th× pt cã 2 nghiÖm ph©n biÖt: x1 = 2. ¸p dông: ?2. gi¶i pt: 5x2 + 4x – 1 = 0 Ta cã ’ = 22 – 5.(-1) = 9 > 0. = 3. Pt cã 2 nghiÖm pb: x1 = ; x2 = ?3. Gi¶i pt: a) 3x2 + 8x + 4 = 0. Ta cã ’ = 42 – 3.4 = 4 > 0 = 2. Pt cã hai nghiÖm pb: x1 = ; x2 = b) 7x2 - 6x + 2 = 0. ’ = (-3)2 – 7.2 = 4 > 0. = 2. Pt cã hai nghiÖm pb: x1 = Bµi 18b sgk. Gi¶i pt: (2x - )2 -1 = (x + 1).( x – 1) 4x2 - 4x + 2 – 1 – x2 + 1 = 0 3x2 - 4x + 2 = 0 ’ = (-2)2 – 3.2 = 2 > 0; = Pt cã hai nghiÖm pb: x1 = x2 = IV. Cñng cè (7 phót) ? C«ng thøc nghiÖm thu gän cña pt bËc hai? V.Híng dÉn vÒ nhµ (2 phót) - Häc thuéc c¸c c«ng thøc nghiÖm. - Xem l¹i c¸ch gi¶i c¸c vd vµ bt. - Lµm c¸c bµi 17, 18, 19 sgk tr 49. Ngµy so¹n: 7/3/2013 Ngµy d¹y: 13/3/2013 TiÕt 56 luyÖn tËp. A. Môc tiªu 1 KiÕn thøc: ThÊy ®îc lîi Ých cña c«ng thøc nghiÖm thu gän. 2. KÜ n¨ng: VËn dông thµnh th¹o c«ng thøc nghiÖm thu gän vµo viÖc gi¶i pt bËc hai , RÌn kÜ n¨ng gi¶i pt bËc hai. 3.Th¸i ®é : cÈn thËn, chÝnh x¸c B. ChuÈn bÞ - Gi¸o viªn: Thíc th¼ng, phiÕu häc tËp, b¶ng phô . - Häc sinh: Thíc th¼ng . C. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc trªn líp I. æn ®Þnh líp:( 1 phót) II. KiÓm tra bµi cò(5 phót) Nªu c«ng thøc nghiÖm thu gän? Gi¶i pt sau ( dïng c«ng thøc nghiÖm thu gän): 5x2 - 6x + 1 = 0 III. D¹y häc bµi míi:(30 phót). Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Néi dung ghi b¶ng - Gv: D¹ng cña pt? - Gv: Nªu c¸ch gi¶i? - Gv: Gäi 2 hs lªn b¶ng lµm bµi c¸c phÇn a, b. Cho hs díi líp lµm vµo vë - Gv: Yªu cÇu Hs nhËn xÐt? - Gv: Gäi 2 hs lªn b¶ng lµm bµi. - Gv: NhËn xÐt? - Gv: nhËn xÐt. - Gv: Nªu híng lµm? - Gv: Gäi 2 hs lªn b¶ng lµm bµi. KiÓm tra hs díi líp. - Gv: Yªu cÇu Hs NhËn xÐt? - Gv: nhËn xÐt, bæ sung nÕu cÇn. - Gv: NhËn xÐt vÒ dÊu cña c¸c hÖ sè a vµ c? KÕt luËn vÒ sè nghiÖm cña c¸c pt? - Gv: Yªu cÇu Hs nhËn xÐt? - Gv: NhËn xÐt. - Gv: Cho hs th¶o luËn theo nhãm hai phÇn a, b. Theo dâi sù tÝch cùc cña hs. - Gv: Gäi ®¹i diÖn 1 nhãm tr¶ lêi . - Gv: Yªu cÇu Hs nhËn xÐt? - Gv: nhËn xÐt, bæ sung nÕu cÇn. - Hs: lµ c¸c pt bËc hai khuyÕt b. - Hs: §a pt vÒ d¹ng x2 = A, - 2 hs: lªn b¶ng lµm bµi, díi líp lµm vµo vë . - Hs: NhËn xÐt Bæ sung. - 2 hs : lªn b¶ng lµm bµi, díi líp lµm vµo vë . - Hs: NhËn xÐt. Bæ sung. - Hs: §a pt vÒ d¹ng pt bËc hai chÝnh t¾c. - 2 hs : lªn b¶ng lµm bµi, díi líp lµm vµo vë . - Hs: NhËn xÐt. Bæ sung. - Hs: C¸c hÖ sè a vµ c cña c¶ hai pt ®Òu tr¸i dÊu nhau nªn c¶ hai pt ®Òu cã hai nghiÖm ph©n biÖt. - Hs: NhËn xÐt. Bæ sung. - Hs: Th¶o luËn theo nhãm c¸c phÇn a, b. Ph©n c«ng nhiÖm vô c¸c thµnh viªn. - Hs: Tr¶ lêi - Hs: NhËn xÐt. Bæ sung. Bµi 20 tr 49 sgk. Gi¶i pt: a) 25x2 – 16 = 0 25x2 = 16 x2 = x = . VËy pt cã hai nghiÖm x1 = , x2 = -. b) 2x2 + 3 = 0. V× 2x2 0 x 2x2 + 3 > 0 x pt v« nghiÖm. c) 4,2x2 + 5,46x = 0 x(4,2x + 5,46) = 0 VËy pt cã 2 nghiÖm x1 = 0, x2 = -1,3. d) 4x2 – 2x = 1 - 4x2 - 2+ - 1 = 0 ’ = (-)2 – 4( - 1) = 3 - 4 + 4 = ( - 2)2. = 2 - . Pt cã 2 nghiÖm ph©n biÖt: x1 = , x2 = Bµi 21 tr 49 sgk. Gi¶i pt: x2 = 12x + 288 x2 – 12x – 288 = 0 ’= (-6)2 – 1.(-288) = 36 + 288 = 324 > 0. = 18. pt cã hai nghiÖm ph©n biÖt: x1 = -(-6) + 18 = 24, x2 = -(-6) – 18 = -12. b) x2 + 7x – 228 = 0 = 72 – 4.1.(-288) = 961 > 0. = 31. Pt cã hai nghiÖm ph©n biÖt: x1 = ; x2 = Bµi 22 tr 49 sgk. Kh«ng gi¶i pt, xÐt sè nghiÖm cña pt: a) 15x2 + 4x – 2005 = 0 v× pt cã a = 15 > 0, c = -2005 < 0 nªn pt cã 2 nghiÖm ph©n biÖt. b) . V× pt cã hai hÖ sè a vµ c tr¸i dÊu nªn pt cã hai nghiÖm ph©n biÖt. Bµi 23 tr 50 sgk. v = 3t2 – 30t + 135. a) Khi t = 5 phót v = 3.52 -30.5 + 135 = 60 ( km/h) b) v = 120 km/h ta cã pt: 3t2 – 30t + 135 = 120 3t2 – 30t + 5 = 0. Gi¶i pt ta ®îc t1 = 5 + 2, t2 = 5 - 2 C¶ hai gi¸ trÞ ®Òu tho¶ m·n ®iÒu kiÖn. IV. Cñng cè (7 phót) ? C«ng thøc nghiÖm thu gän cña pt bËc hai? Gv nªu l¹i c¸c d¹ng to¸n ®· ch÷a trong tiÕt. Bµi 24 tr 50 sgk. T×m m ®Ó pt x2 – 2(m- 1)x + m2 = 0 cã : 2 nghiÖm ph©n biÖt. b) cã nghiÖm kÐp; c) v« nghiÖm. Ta cã ’ = 2 – m2 = m2 – 2m + 1 – m2 = -2m + 1. Pt cã 2 nghiÖm ph©n biÖt ’ > 0 1 – 2m > 0 m < . Pt cã nghiÖm kÐp ’ = 0 1 – 2m = 0 m = Pt v« nghiÖm ’ . Lµm bµi 19 tr 49 sgk. ( 3 hs lªn b¶ng lµm) V.Híng dÉn vÒ nhµ (2 phót) - Häc thuéc c¸c c«ng thøc nghiÖm. - Xem l¹i c¸ch gi¶i c¸c bt. - Lµm c¸c bµi 28, 31,32,33,34 sbt. Ngµy so¹n: 10/3/2013 Ngµy d¹y: 15/3/2013 TiÕt 57 §6.hÖ thøc vi-Ðt vµ ¸p dông. A. Môc tiªu: 1. KiÕn thøc: N¾m v÷ng hÖ thøc Vi-Ðt. 2. KÜ n¨ng: VËn dông ®îc hÖ thøc Vi-Ðt vµo nhÈm nghiÖm cña pt bËc hai trong trêng hîp a + b + c = 0 hoÆc a – b + c = 0 hoÆc tæng vµ tÝch cña hai nghiÖm lµ nh÷ng sè nguyªn víi gi¸ trÞ tuyÖt ®èi kh«ng qu¸ lín.T×m ®îc hai sè khi biÖt tæng vµ tÝch cña chóng. 3. Th¸i ®ä : cÈn thËn ,chÝnh x¸c B. ChuÈn bÞ: - Gi¸o viªn: Thíc th¼ng, phiÕu häc tËp, b¶ng phô . - Häc sinh: Thíc th¼ng . C. C¸c ho¹t ®éng d¹y häc trªn líp : I. æn ®Þnh líp:( 1 phót) II. KiÓm tra bµi cò(5 phót) Gi¶i pt: 1) 2x2 - 5x + 3 = 0.; 2) 3x2 + 7x + 4 = 0 III. D¹y häc bµi míi:(30 phót). Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn Ho¹t ®éng cña häc sinh Néi dung ghi b¶ng - Gv: Nªu c«ng thøc nghiÖm cña pt bËc hai? - Gv: NÕu > 0, h·y nªu c«ng thøc nghiÖm tæng qu¸t? - Gv: TÝnh tæng hai nghiÖm? TÝch hai nghiÖm? - Gv: Yªu cÇu Hs nhËn xÐt? - Gv: Khi = 0, ®iÒu ®ã cßn ®óng kh«ng? - Gv nªu: ®ã chÝnh lµ néi dung hÖ thøc Vi-Ðt. - Gv: Chia líp thµnh 4 nhãm, 2 nhãm th¶o luËn phÇn ?2, 2 nhãm th¶o luËn ?3. KiÓm tra sù th¶o luËn cña hs. - Gv: Yªu cÇu c¸c nhãm tr×nh bµy kÕt qu¶ cña nhãm m×nh - Gv: nhËn xÐt, bæ sung nÕu cÇn. - Gv: Gäi 2 hs lªn b¶ng lµm bµi, cho hs díi líp lµm vµo vë . - Gv: nhËn xÐt, bæ sung nÕu cÇn. - Gv: nªu nd bµi to¸n. Gäi sè thø nhÊt lµ x th× sè thø hai lµ? NhËn xÐt? V× cã tÝch b»ng P ph¬ng tr×nh? NhËn xÐt? T×m ®îc hai sè t/m ®Ò bµi khi nµo? - Gv: nªu nghiÖm cña - Gv: Gäi 1 hs lªn b¶ng lµm bµi ?5. KiÓm tra hs díi líp. - Gv: nhËn xÐt, bæ sung nÕu cÇn. - Hs: Nªu c«ng thøc nghiÖm. - Hs: x1 = ; x2 = - Hs: TÝnh x1 + x2 = x1.x2 = - Hs: NhËn xÐt. - Hs: cßn ®óng khi = 0 - Hs: N¾m néi dung hÖ thøc Vi-Ðt. - Hs: Th¶o luËn theo nhãm theo sù ph©n c«ng cña gv. Ph©n c«ng nhiÖm vô c¸c thµnh viªn trong nhãm. - Hs: tr×nh bµy kÕt qu¶ cña nhãm m×nh - 2 hs: lªn b¶ng lµm ?4. Díi líp lµm vµo vë - Hs: N¾m nd bµi to¸n. th× sè thø hai lµ S – x NhËn xÐt. pt: x. (S – x) = P NhËn xÐt. khi 0 S2 – 4P 0 - HS: N¾m nghiÖm cña - 1 hs: lªn b¶ng lµm ?5, díi líp lµm vµo vë . 1. HÖ thøc Vi-Ðt: ?1. Sgk. HÖ thøc Vi-Ðt: NÕu ph¬ng tr×nh bËc hai ax2 + bx + c = 0 cã hai nghiÖm x1, x2 th× ?2. cho pt 2x2 – 5x + 3 = 0. a) a = 2, b = -5, c = 3. a + b + c = 2 – 5 + 3 = 0. b) thay x1 = 1 vµo pt ta cã : 2.12 – 5.1 + 3 = 0 nªn x1 = 1 lµ mét nghiÖm cña pt. c) theo hÖ thøc Vi-Ðt ta cã : x1.x2 = mµ x1 = 1 nªn x2 = = ?3. Cho pt 3x2 + 7x + 4 = 0. a) a = 3, b = 7, c = 4. a - b + c = 3 – 7 + 4 = 0. b) thay x1 = -1 vµo pt ta cã : 3.(-1)2 + 7.(-1) + 4 = 0 nªn x1 = -1 lµ mét nghiÖm cña pt. c) theo hÖ thøc Vi-Ðt ta cã : x1.x2 = mµ x1 = -1 nªn x2 = - = - ?4. a) pt -5x2 + 3x + 2 = 0 cã a + b + c = 0 nªn pt cã hai nghiÖm lµ x1 = 1, x2 = = - a) pt 2004x2 + 2005x + 1 = 0 cã a - b + c = 0 nªn pt cã hai nghiÖm lµ x1 = -1, x2 = - = - 2. T×m hai sè biÖt tæng vµ tÝch cña chóng. Bµi to¸n: t×m hai sè bi
Tài liệu đính kèm: