Giáo án Địa lý 7 - Bài 10: Dân số và sức ép dân số tới tài nguyên môi trường ở đới nóng

Ngày soạn 16.9.2015 
Tiết : 10 - Bài 10: 
DÂN SỐ VÀ SỨC ÉP DÂN SỐ TỚI TÀI NGUYÊN MÔI TRƯỜNG Ở ĐỚI NÓNG
I. MỤC TIÊU:
	1. Kiến thức : 
- Phân tích được mối quan hệ giữa dân số với tài nguyên, môi trường ở đới nóng: Dân số đông, gia tăng dân số nhanh đã đẩy nhanh tốc độ khai thác tài nguên, làm suy thoái môi trường, diện tích rừng ngày càng thu hẹp, đất bạc màu, khoáng sản cạn kiệt, thiếu nước sạch...
-Hiểu được sự gia tăng dân số nhanh và bùng nổ dân số đã có những tác động tiêu cực tới tài nguyên và môi trường ở đới nóng
-Biết được một số biện pháp nhằm hạn chế những ảnh hưởng tiêu cực của dân số đối với tài nguyên và môi trường ở đới nóng
 2.Kỹ năng :
-Phân tích biểu đồ, bảng số liệu về mối quan hệ giữa dân số với tài nguyên ở đới nóng 
-Quan sát tranh ảnh và nhận xét các kiểu quần cư
Kỹ Năng Sống:
-Tư duy: Phân tích mối quan hệ giữa gia tăng dân số tự nhiên quá nhanh với vấn đề lương thực, giữa dân số với môi trường; phê phán những tác động tiêu cực của con người tới môi trường
-Giao tiếp: Phản hồi/ lắng nghe tích cực; trình bày suy nghĩ/ ý tưởng, hợp tác, giao tiếp khi làm việc nhóm
 3.Thái độ: 
- Có hành động tích cực góp phần giải quyết các vấn đề môi trường ở đới nóng.
- Giảm tốc độ tăng dân số để nền kinh tế phát triển và bảo vệ môi trờng tự nhiên.
II.CHUẨN BỊ:
 1.Chuẩn bị của giáo viên: 
 - Sưu tập các tranh ảnh tài nguyên môi trường bị huỷ hoại do khai thác bừa bãi.
 - Bản đồ thế giới 
 -Thuyết giảng giải quyết vấn đề, phân tích, trình bày một phút
 2.Chuẩn bị của học sinh: 
-Xem bài trước
- SGK, đồ dùng học tập cần thiết
III-HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC: 
 1.Ổn định tình hình lớp: (1phút) 
	2. Kiểm tra bài cũ: (4 phút)
1. Nêu đặc điểm sản xuất nông nghiệp ở môi trường đới nóng?
2. Hãy kể tên những sản phẩm nông nghiệp chủ yếu ở đới nóng?
 Dự kiến phương án trả lời:
 - Môi trường xích đạo ẩm:cây cối phát triển quanh năm, sâu bệnh cũng phát triển,mưa
 nhiều gây xói mòn đất. Môi trờng nhiệt độ và nhiệt đới gió mùa dễ gây lũ lụt, hạn hán .
 - Những sản phẩm nông nghiệp chủ yếu ở đới nóng :Cây lương thực: lúa nước, ngô,
 khoai sắn, cao lương. Cây Công nghiệp: Cà phê, cao su, tiêu, mía, lạc, chè ... Chăn nuôi: 
Dê, cừu, trâu bò, lợn, gia cầm ... 	
3. Giảng bài mới:
Giới thiệu bài: 
 Đới nóng tập trung gần một nửa dân số thế giới nhưng kinh tế còn chậm phát
triển gây sức ép dân số tới tài nguyên và môi trường như thế nào ta cùng tìm hiểu qua bài 
học hôm nay.
Tiến trình bài dạy:
Thời gian
Hoạt động của giáo viên:
Hoạt động của học sinh:
Nội dung
15 phút
20 phút
HĐ1:Tìm hiểu dân số ở đới nóng.
Bước 1: Yêu cầu HS quan sát lợc đồ H2.1 / 7. Trả lời các câu hỏi sau:
- Trong 3 đới dân cư tập trung mhiều nhất ở đới nào? Tại sao? 
- Cho biết dân cư đới nóng phân bố tập trung vào những khu vực nào?
- Dân số đới nóng chiếm gần 50% nhân loại nhưng lại chỉ tập trung sinh sống trong 4 khu vực ấy, thì sẽ có tác động gì đến nguồn tài nguyên và môi trường ở những nơi đó?
- Yêu cầu HS quan sát biểu đồ 1.4/ 5 và cho biết tình trạng gia tăng dân số hiện nay của đới nóng như thế nào? 
- Trong khi tài nguyên môi trường đang bị xuống cấp thì sự bùng nổ dân số ở đới nóng có tác động như thế nào?
Bước 2: Sau khi HS trả lời, GV chuẩn kiến thức: trong khi nền kinh tế ở đới nóng còn đang phát triển thì 2 đặc điểm này của dân số sẽ gây sức ép nặng nề cho việc cải thiện đời sống ngời dân và cho tài nguyên môi trường.
HĐ2: Tìm hiểu sức ép dân số tới tài nguyên môi trường.
Bước 1:
 GV giới thiệu biểu đồ về mối quan hệ giữa dân số với lương thực của Châu Phi từ 1975 - 1990, có 3 đại lượng và lấy mốc 1975 qui thành 100%.
Bước 2: GV chia lớp thành 6 nhóm tiến hành thảo luận trong 5 phút
Nhóm 1, 2: Cho HS đọc và so sánh sự gia tăng lương thực so với gia tăng dân số ?
Nhóm 3,4: Nhận xét biểu đồ bình quân lương thực đầu người?
Nhóm 5, 6: Nguyên nhân làm cho bình quânlương thực sụt giảm.
- Biện pháp nào nâng bình quân lương thực theo đầu người lên.
GV Chuẩn xác kiến thức
Bước 2: Đọc bảng số liệu trang 34 sgk, nhận xét về tương quan giữa dân số và diện tích rừng ở khu vực Đông Nam á?
- Nguyên nhân nào làm cho diện tích rừng giảm?
 Bước 3: GV Gọi HS đọc đoạn " Nhằm đáp ứng ... bị cạn kiệt "
- Qua đó hãy nêu những tác động của sức ép dân số đến việc giải quyết các nhu cầu ăn, mặc, ở và làm ảnh hưởng đến tài nguyên thiên nhiên?
 GV gọi HS đọc đoạn "Bùng nổ dân số... bị tàn phá".
- Qua đó hãy nêu những tác động tiêu cực của dân số đến môi trường?
- Nêu vài dẫn chứng về sự khai thác rừng quá mức sẽ có tác động xấu đến môi trường.
- Biện pháp nào để giảm sức ép của dân số đến tài nguyên môi trường
HĐ1:Tìm hiểu dân số ở đới nóng
HS dựa vào SGK trình bày:
- Tập trung nhiều nhất ở đới nóng vì có khí hậu và tài nguyên thuận lợi.
- Đông Nam á, Nam á, Tây Phi; Đông Nam Braxin.
- Tài nguyên thiên nhiên sẽ bị cạn kiệt, môi trường rừng, biển bị xuống cấp, tác động xấu đến nhiều mặt tự nhiên và xã hội
- Tăng tự nhiên quá nhanh, bùng nổ dân số. Do giành được độc lập.
- Tác động xấu thêm đến tài nguyên, môi trường. Gây sức ép nặng nề cho việc cải thiện đời sống người dân.
HĐ2: Tìm hiểu sức ép dân số tới tài nguyên môi trường
Thảo luận nhóm
Nhóm 1,2
- Lương tthực tăng từ 100% - 110%.
- Dân số ăng từ 100% - 168%
Nhóm 3,4
- Cả 2 đều tăng nhưng lương thực không tăng kịp với đà tăng dân số.Giảm từ 100% xuống còn 80%.
Nhóm 5,6
- Do dân số tăng nhanh hơn tăng lương thực.
- Giảm tốc độ tăng dân số, nâng mức tăng lơng thực lên.
- Nhóm khác nhận xét, bổ sung. 
- Dân số tăng từ 360 lên 442 triệu ngời. Diện tích rừng giảm 240,2 xuống 208,6 triệu ha.
® dân số càng tăng thì diện tích rừng càng giảm.
- Phá rừng lấy đất canh tác hoặc xây dựng nhà máy, lấy củi đun nấu, lấy gỗ làm nhà hoặc xuất khẩu để nhập lương thực và hàng tiêu dùng ...
- Diện tích đất trồng được mở rộng nhưng không được chăm bón ® bạc màu, diện tích rừng thu hẹp, khoáng sản bị cạn kiệt suy giảm nhanh.
- Thiếu nước sạch, môi trờng tự nhiên bị huỷ hoại dần, môi 
trường sống ở các khu ổ chuột, các khu đô thị bị ô nhiễm ...
- Lũ lụt, hạn hán đất nhanh chóng bị bạc màu, xói mòn.
- Giảm tỉ lệ tăng dân số, phát triển kinh tế và nâng cao đời sống của nhân dân 
1. DÂN SỐ:
- Gần 50% dân số thế giới tập trung ở đới nóng.
- Dân số thế giới đông nhưng vẫn còn trong tình trạng bùng nổ dân số:
- Tác động tiêu cực đến tài nguyên, môi trường.
2. SỨC ÉP CỦA DÂN SỐ TỚI TÀI NGUYÊN, MÔI TRƯỜNG:
- Dân số tăng nhanh làm cho tài nguyên thiên nhiên bị cạn kiệt suy giảm 
-Chất lượng cuộc sống của người dân thấp.
- Cần giảm tỉ lệ gia tăng dân số 
- Phát triển kinh tế.
- Nâng cao đời sống người dân sẽ có tác động tích cực tới tài nguyên và môi trường
4 phút
HĐ3. Củng cố: Phân tích sơ đồ dưới đây để thấy hậu quả của việc gia tăng dân số quá nhanh ở đới nóng
 Dân số tăng nhanh
tăng quá nhanh
Tác động tiêu cực
tới tài nguyên môi
trường
Đời sống chậm
cải thiện
Kinh tế chậm phát triển
Hướng dẫn bài tâp về nhà:
- Học kĩ bài.
- Làm bài tập 2 / 35 SGK - Sưu tầm: các tranh ảnh về đô thị.
4.Dặn dò học sinh chuẩn bị cho tiết học tiếp theo:( 1 phút)
- Chuẩn bị bài " Di dân và sự bùng nổ ... "
- Học bài cũ, làm các bài tập trong SGK.
- Chuẩn bị các hình ảnh về di dân do chiến tranh, thiên tai
IV-RÚT KINH NGHIỆM, BỔ SUNG:
....