Giáo án Hình học khối 9 - Tiết 20, 21

Tuần 10	 	 Ngày soạn : 20/10/2014
Tiết 20	 Ngày giảng: 25/10/2014
§2. ĐƯỜNG KÍNH VÀ DÂY CỦA ĐƯỜNG TRÒN. 
I. Mục tiêu: 
1. Kiến thức: 
- Học sinh nắm được đường kính là dây lớn nhất trong các dây của đường tròn, nắm được hai định lí về đường kính vuông góc với dây và đường kính đi qua trung điểm của dây không đi qua tâm.
2. Kĩ năng: 
- Học sinh biết vận dụng các định lí để chứng minh đườnh kính đi qua trung điểm của một dây, đường kính vuông góc với dây.
- Rèn kĩ năng lập mệnh đề đảo, kĩ năng suy luận và chứng minh.
3. Thái độ: 
	- Rèn luyện tính cẩn thận, nhanh nhẹn trong tính toán, học tập nghiêm túc, tích cực.
II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
- GV: Giáo án, bảng phụ, thước thẳng, compa, êke. 
- HS: Chuẩn bị bảng nhóm, thước thẳng, compa, êke.
III. Tiến trình dạy học: 
Hoạt động 1 (1 phút) : Ổn định tổ chức, kiểm tra sĩ số lớp
Hoạt động của Giáo viên
Hoạt động của Học sinh
Nội dung
Hoạt động 2 (2 phút): Kiểm tra bài cũ
? Thế nào là đường tròn (O)? Hãy vẽ đường tròn tâm (O) đường kính AB = 8cm?
- Kí hiệu (O;R) hoặc (O) đọc là đường tròn tâm O bán kính R hoặc đường tròn tâm O.
Hoạt động 3 (18 phút): So sánh độ dài của đường kính và dây
- Cho học sinh đọc đề bài toán SGK.
? Giáo viên vẽ hình. Học sinh quan sát và dự đóan đường kính của đường tròn là dây có độ dài lớn nhật phải không?
? Còn AB không là đường kính thì sao?
?! Qua hai trường hợp trên em nào rút ra kết luận gì về độ dài các dây của đường tròn.
- Giáo viên đưa ra định lí.
- Cho vài học sinh nhắc lại định lí.
- Học sinh thực hiện
- Học sinh trả lời
- Đường kính là dây lớn nhất của đường tròn.
- AB < 2R
- Học sinh trả lời
1. So sánh độ dài của đường kính và dây 
* Trường hợp AB là đường kính:
AB là đường kính, ta có: AB=2R
* Trường hợp AB không là đường kính:
XétAOB: AB<OA+OB=R+R=2R
Vậy AB<2R. 
Định lí: (SGK)
Hoạt động 4 (17 phút): Quan hệ vuông góc giữa đường kính và dây
?! GV vẽ đường tròn (O;R) đường kính AB vuông góc với dây CD tại I. so sánh độ dài IC với ID?
? Để so sánh IC và ID ta đi làm những gì?
? Gọi một học sinh lên bảng so sánh.
? Như vậy đường kính AB vuông góc với dây CD thì đi qua trung điểm của dây ấy. Nếu đường kính vuông góc với đường kính CD thì sao? Diều này còn đúng không?
- Cho vài học sinh nhắc lại định lí 2.
? Còn đường kính đi qua trung điểm của dây có vuông góc với dây đó không? Vẽ hình minh họa.
? Vậy mệnh đề đảo của định lí này đúng hay sai, đúng khi nào?
- Học sinh tra lời
- Học sinh tra lời
- Học sinh thực hiện
- Học sinh tra lời
- Học sinh thực hiện
- Học sinh trả lời
- Đường kính đi qua trung điểm của một dây không vuông góc với dây ấy.
2. Quan hệ vuông góc giữa đường kính và dây 
Xét OCD có OC=OD(=R)
OCD cân tại O, mà OI là đường cao nên cũng là trung tuyến. IC=ID. 
Định lí 2. (SGK).
- Đường kính đi qua trung điểm của một dây không vuông góc với dây ấy.
Định lí 3 (SGK)
Hoạt động 5 (5 phút): Củng cố
?! Gọi một học sinh lên bảng vẽ hình bài 10 trang 104 SGK?
- Vẽ hình
Chứng minh: 
a. Vì DBEC (= 1v) và DBDC (= 1v) vuông nên EO = DO = OB = OC. Vậy bốn điểm B, E, D, C cùng thuộc một đường tròn.
b. DE là dây cung không là đường kính, BC là đường kính nên DE < BC.
Bài 10 trang 104 SGK
Hoạt động 6 (2 phút): Hướng dẫn về nhà
- Học kĩ 3 định lí đã học.
- Về nhà chứng minh định lí 3.
- Làm bài tập 11/104 SGK và 16 đến 21 /131 SBT
Tuần 11	 	 Ngày soạn : 28/10/2014
Tiết 21	 Ngày giảng: 01/11/2014
 LUYỆN TẬP
I. Mục tiêu: 
1. Kiến thức: 
- Học sinh khắc sâu kiến thức: đường kính là dây lớn nhất của đường tròn và các định lí về quan hệ vuông góc giữa đường kính và dây của đường tròn qua một số bài tập.
2. Kĩ năng: 
- Rèn luyện kĩ năng vẽ hình và suy luận chứng minh.
3. Thái độ: 
	- Rèn luyện tính cẩn thận, nhanh nhẹn trong tính toán, học tập nghiêm túc, tích cực.
II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
- GV: Giáo án, bảng phụ, thước thẳng, compa, êke. 
- HS: Chuẩn bị bảng nhóm, thước thẳng, compa, êke.
III. Tiến trình dạy học: 
Hoạt động 1 (1 phút) : Ổn định tổ chức, kiểm tra sĩ số lớp
Hoạt động của Giáo viên
Hoạt động của Học sinh
Nội dung
Hoạt động 2 (8 phút): Kiểm tra bài cũ
@ Gv nêu câu hỏi:
Phát biểu định lí so sánh độ dài của đường kính và dây?
Chứng minh định lí đó.
@ Giáo viên nhận xét đánh giá cho điểm 
Chứng minh:
* Trường hợp AB là đường kính:
AB là đường kính, ta có: AB=2R
* Trường hợp AB không là đường kính:
Xét AOB ta có:
AB<OA+OB=R+R=2R
Vậy AB<2R. 
Chứng minh:
* Trường hợp AB là đường kính:
AB là đường kính, ta có: AB=2R
* Trường hợp AB không là đường kính:
Xét AOB ta có:
AB<OA+OB=R+R=2R
Vậy AB<2R. 
Hoạt động 3 (34 phút) : Luyện tập
- Gọi một học sinh lên bảng trình bày bài tập18 trang 130 SBT.
- Yêu cầu lớp nhận xét. Giáo viên nhận xét và cho điểm.
- Gọi một học sinh đọc đề bài và vẽ hình bài tập 21 tr131 SBT.
! GV hướng dẫn học sinh làm bài.
-Vẽ OM CD, OM kéo dài cắt AK tại N.
? Thì những cặp đọan thẳng nào bằng nhau?
Bài 18.
Gọi trung điểm của OA là H.
Vì HA=HO và BH OA tại H
 ABO cân tại B: AB=OB.
Mà OA=OB=R
 OA=OB=AB.
 AOB đều 
BHO vuông có BH=BO.sin600
-Học sinh thực hiện
D
K
B
O
M
N
I
H
A
C
Kẽ OM CD, OM cắt AK tại N MC =MD (1) đlí 3.
Xét AKB có OA=OB (gt) 
ON//KB (cùng vuông CD).
 AN=NK.
Xét AHK có:
AN=NK (cmt) 
MN//AH (cùng vuông với CD)
 MH=MK (2)
Từ (1) và (2) ta có:
MC-MH=MD-MK hay CH=DK.
Bài 18
Gọi trung điểm của OA là H.
Vì HA=HO và BH OA tại H
 ABO cân tại B: AB=OB.
Mà OA=OB=R
 OA=OB=AB.
 AOB đều 
BHO vuông có BH=BO.sin600
Bài 21/131 SBT
D
K
B
O
M
N
I
H
A
C
Kẽ OM CD, OM cắt AK tại N MC =MD (1) đlí 3.
Xét AKB có OA=OB (gt) 
ON//KB (cùng vuông CD).
 AN=NK.
Xét AHK có:
AN=NK (cmt) 
MN//AH (cùng vuông với CD)
 MH=MK (2)
Từ (1) và (2) ta có:
MC-MH=MD-MK hay CH=DK.
Hoạt động 4 (2 phút) : Hướng dẫn về nhà
- Học bài cũ.
- Làm bài tậ 22 SBT.
- Chuẩn bị bài 3 liên hệ giữa dây và khoảng cách từ tâm đến day.