Giáo án Lịch sử 10 - Bài 37: Mác và ăng - Ghen. sự ra đời của chủ nghĩa xã hội khoa học

Bài 37
MÁC VÀ ĂNG-GHEN. SỰ RA ĐỜI
CỦA CHỦ NGHĨA XÃ HỘI KHOA HỌC
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC:
1. Kiến thức:
- Biết được công lao của Mác và Ăng-ghen, những nhà sáng lập ra chủ nghĩa xã hội khoa học đối với sự nghiệp cách mạng của giai cấp công nhân.
- Hiểu được sự ra đời của tổ chức Đồng minh những người cộng sản; những luận điểm quan trọng của Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản và ý nghĩa của văn kiện này.
2. Kỹ năng:
- Rèn luyện kỹ năng phân tích, nhận định, đánh giá vai trò của Mác và Ăng-ghen, về những đóng góp của chủ nghĩa xã hội khoa học đối với lý luận đấu tranh của giai cấp công nhân.
- Phân biệt sự khác nhau giữa các khái niệm phong trào công nhân, phong trào cộng sản, chủ nghĩa xã hội không tưởng và chủ nghĩa xã hội khoa học.
3. Thái độ:
Giáo dục lòng tin vào chủ nghĩa Mác, vào sự nghiệp cách mạng xã hội chủ nghĩa mà chúng ta đang đi, lòng biết ơn đối với những người sáng lập chủ nghĩa xã hội khoa học.
II. THIẾT BỊ VÀ TÀI LIỆU DẠY HỌC:
- Tranh ảnh về Các Mác và Ăng-ghen.
- Sưu tầm những mẫu chuyện về cuộc đời hoạt động và tình bạn giữa C.Mác và Ăng-ghen.
III. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC DẠY VÀ HỌC:
1. Kiểm tra bài cũ:
- Câu hỏi 1: Qua những cuộc khởi nghĩa của công nhân ở Anh, Pháp, Đức chứng tỏ giai cấp công nhân đã trở thành giai cấp chính trị độc lập?
- Câu hỏi 2: Hãy cho biết những mặt tích cực và hạn chế của chủ nghĩa xã hội không tưởng.
2. Giới thiệu bài mới:
Hồ Chí Minh nói: “Ngày nay học thuyết nhiều, chủ nghĩa nhiều nhưng học thuyết về khoa học cách mạng nhất là học thuyết C.Mác và Ăng-ghen” để thấy được sự ra đời và tính khoa học của học thuyết C.Mác và Ăng-ghen sáng lập ra, chúng ta cùng tìm hiểu bài học hôm nay.
3. Tổ chức các hoạt động dạy và học:
Hoạt động của thầy và trò
Kiến thức cơ bản
- Mục giảm tải: GV hướng dẫn HS tự tìm hiểu.
* Hoạt động 1: Tìm hiểu tổ chức Đồng minh những người cộng sản và Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản.
- GV nêu câu hỏi: Hãy cho biết hoàn cảnh ra đời Đồng minh những người cộng sản?
- HS trả lời.
- GV nhận xét, bổ sung và chốt ý.
- GV nhấn mạnh sự khác nhau giữa Đồng minh những người chính nghĩa và Đồng minh những người Cộng sản ở chỗ: Đồng minh những người chính nghĩa là một tổ chức bí mật của cộng sản Tây Âu, ủng hộ khuynh hướng hoạt động có tính chất âm mưu còn Đồng minh những người cộng sản đề ra mục đích đấu tranh rõ ràng là lật đổ giai cấp tư sản, xác lập thống trị của giai cấp vô sản, thủ tiêu xã hội tư sản cũ - GV kết luận: Đó cũng là mục tiêu của tổ chức này.
- GV trình bày và phân tích: Đại hội lần thứ hai của Đồng minh những người cộng sản họp ở Luân Đôn (11/12/1874) với sự tham gia của C.Mác và Ăng-ghen đã thông qua điều lệ.
- Tháng 2/1848, Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản được công bố.
- GV nêu câu hỏi: Hãy cho biết nội dung của Tuyên ngôn Đảng Cộng sản?
- HS trả lời.
- GV nhận xét, trình bày, phân tích:
+ Khẳng định sứ mạng lịch sử của giai cấp vô sản là lãnh đạo cuộc đấu tranh chống giai cấp tư sản, xây dựng chế độ cộng sản chủ nghĩa; cần thành lập chính đảng và thiết lập chuyên chính vô sản; đoàn kết các lực lượng công nhân thế giới.
+ Dùng bạo lực để lật đổ chế độ tư bản chủ nghĩa, kêu gọi quần chúng đứng lên làm cách mạng. “Vô sản tất cả các nước đoàn kết lại”.
- GV nêu câu hỏi: Nêu ý nghĩa của bản Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản?
- HS dựa vào nội dung bản Tuyên ngôn và SGK trả lời.
- GV nhận xét và chốt ý, nhấn mạnh sự tiến bộ hơn hẳn của chủ nghĩa xã hội khoa học so với chủ nghĩa xã hội không tưởng.
1. Buổi đầu hoạt động của C.Mác và Ăng-ghen.
2. Tổ chức Đồng minh những người cộng sản Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản.
- Tháng 6/1847, Đồng minh những người cộng sản ra đời.
- Mục đích: Lật đổ giai cấp tư sản, xác lập chính quyền của giai cấp vô sản, thủ tiêu xã hội tư sản.
- Tháng 2/1848, Tuyên ngôn Đảng Cộng sản ra đời, do C.Mác và Ăng-ghen soạn thảo.
- Nội dung:
+ Chủ nghĩa tư bản ra đời là một bước tiến, song nó chứa đựng nhiều mâu thuẫn và cuộc đấu tranh giữa tư bản và vô sản tất yếu nổ ra.
+ Khẳng định sứ mệnh lịch sử và vai trò của giai cấp vô sản là lãnh đạo cách mạng. Muốn cách mạng thắng lợi cần phải có chính đảng tiên phong của mình. Chứng minh quy luật tất yếu diệt vong của chế độ tư bản và thắng lợi của chủ nghĩa cộng sản.
- Ý nghĩa:
+ Là văn kiện có tính chất cương lĩnh đầu tiên của chủ nghĩa xã hội khoa học, bước đầu kết hợp lý luận của chủ nghĩa xã hội khoa học với phong trào công nhân.
+ Từ đây giai cấp công nhân đã có lý luận cách mạng soi đường.
4. Củng cố:
- Khẳng định công lao to lớn của C.Mác và Ăng-ghen với phong trào cộng sản và công nhân quốc tế. Chủ nghĩa xã hội khoa học do hai ông sáng lập là đỉnh cao của tư duy lý luận của nhân loại lúc bấy giờ và là di sản văn hóa mãi về sau.
- Yêu cầu HS nêu rõ nội dung của Tuyên ngôn của Đảng Cộng sản.
5. Dặn dò, bài tập:
- Học bài cũ, trả lời câu hỏi trong SGK.
- So sánh nội dung của chủ nghĩa xã hội không tưởng so với chủ nghĩa xã hội khoa học để thấy được sự đúng đắn, khoa học của văn kiện sau và sự hạn chế của văn kiện trước.