I. Mục tiêu bài học: Sau bài học HS đạt được.
1. Kiến thức :
- Trình bày sự hình thành xã hội PK châu Âu.
- Hiểu khái niệm “lãnh địa phong kiến” đặc trưng của kinh tế lãnh địa phong kiến.
- Hiểu biết một số nét cơ bản về thành thị trung đại.
- Phân biệt sự khác nhau giữa kinh tế lãnh địa và nền kinh tế trong thành thị trung đại.
2. Kĩ năng :
- Rèn kĩ năng xác định vị trí các quốc gia PK Châu Âu trên bản đồ. Vận dụng phương pháp so sánh, đối chiếu để thấy rõ sự chuyển biến từ XHCHNL đến XHPK.
3. Thái độ :
Õ kØ XV – XVIII lµ g×. ? Sù thÞnh vîng nµy kÐo dµi bao l©u? ? Nguyªn nh©n nµo ®Én ®Õn sù suy yÕu vña v¬ng quèc L¹n X¹ng? -> Do cã sù tranh chÊp quyÒn lùc trong hßang téc, ®Êt níc suy yÕu, v¬ng quèc Xiªm x©m chiÕm. 3/ V¬ng quèc Campuchia: Thêi k× Ch©n L¹p. ThÕ kØ VI, v¬ng quèc cña ngêi Kh¬me thµnh lËp gäi lµ Ch©n L¹p. -Thêi k× ¡ng -co ;Tõ thÕ kØ IX ®Õn XV lµ thêi k× ¡ngco huy hoµng. - S¶n xuÊt n«ng nghiÖp ph¸t triÓn - L·nh thæ më réng. - v¨n hãa ®éc ®¸o mµ tiªu biÓu nhÊt lµ kiÕn tróc ®Òn th¸p nh ¡ng co v¸t,¡ng co tho. - Sau thêi k× Ang Co lµ giai ®o¹n suy yÕu kÐo dµi N¨m 1863: bÞ ph¸p x©m lîc 4/ V¬ng quèc Lµo: D©n c: - D©n c cæ lµ ngêi Lµo Th¬ng - ThÕ kØ XIII ngêi Th¸i di c ®Õn gäi lµ ngêi Lµo Lïm. Qóa tr×nh ph¸t triÓn: - ThÕ kû thø XIV v¬ng quèc L¹n X¹ng thµnh lËp - ThÕ kØ XV – XVIII lµ thêi k× ph¸t triÓn thÞnh vîng. - ChÝnh s¸ch ®èi ngo¹i thêi kú nµy: gi÷ quan hÖ hßa hiÕu víi §¹i ViÖt,CPc nhng kiªn quyÕt chèng l¹i qu©n x©m lîc MiÕn §iÖn - ThÕ kØ XVIII, L¹n X¹ng suy yÕu dÇn. - Cuèi thÕ kØ XIX bÞ Ph¸p x©m lîc. Ho¹t ®éng 3;Cñng cè . Lµo vµ Campuchia lµ nh÷ng quèc gia phong kiÕn thµnh lËp sím ë §N¸, qu¸ tr×nh h×nh thµnh sím, thêi k× ph¸t triÓn rùc rì ng¾n, thêi k× suy yÕu kÐo dµi vµ ®Æc ®iÓm chung lµ ®Ìu trë thµnh thuéc ®Þa cña thùc d©n phi¬ng T©y. C.Híng dÉn vÒ nhµ. 1/ LËp niªn biÓu vÒ c¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn lín cña Campuchia vµ Lµo ®Õn gi÷a thÕ kØ XIX? Thêi Gian Giai ®o¹n ph¸t triÓn( Sù kiÖn) LËp b¶ng niªn biÓu: Quèc gia Niªn ®¹i C¸c giai ®o¹n ph¸t triÓn Cam Pu Chia - Thêi tiÒn sö - ThÕ kØ VI -ThÕ kØ IX -XV - 1863 - Cã mét bé phËn c d©n cæ sinh sèng. - V¬ng quèc ngêi Kh¬me h×nh thµnh (Ch©n L¹p). - Giai ®o¹n nhµ níc ¡ng-Co ph¸t triÓn. - Thùc d©n Ph¸p x©m lîc cai trÞ. V¬ng quèc Lµo - Thêi tiÒn sö - ThÕ kØ XIII - 1353 - ThÕ kØ XV– XVII - ThÕ kØ XVIII - Cuèi XIX - Chñ nh©n lµ ngêi Lµo Th¬ng. - Ngêi Th¸i di c ®Õn ® ngêi Lµo Lïm. - Pha Ngõm thèng nhÊt c¸c bé l¹c ® thµnh lËp níc L¹n X¹ng. - Giai ®o¹n ph¸t triÓn thÞnh vîng cña quèc gia L¹n X¹ng. - L¹n X¹ng suy yÕu. - Trë thµnh thuéc ®Þa cña Ph¸p. 2/ Nªu chÝnh s¸ch ®èi néi – ®èi ngo¹i cña c¸c vua L¹n X¹ng? 3/ Sù ph¸t triÓn cña v¬ng quèc Campuchia thêi Ang Co ®îc biÓu hiÖn nh thÕ nµo? TIÕT 9 Ngy so¹n: 16/09/2009 Ngy d¹y: 17/09/2009 BµI 7 NH÷NG NÐT CHUNG VÒ X· HéI PHONG KIÕN I. Môc tiªu bµi häc. Sau bµi häc HS ®¹t ®îc 1/ VÒ kiÕn thøc: Gióp häc sinh n¾m ®îc 1 c¸ch kh¸i qu¸t vÒ thêi gian h×nh thµnh vµ tån t¹i cña x· héi phong kiÕn BiÕt so s¸nh vÒ qu¸ tr×nh h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña x· héi phong kiÕn ë c¸c níc ph¬ng ®«ng vµ ph¬ng t©y . Tr×nh bµy ®îc c¬ së kinh tÕ- x· héi cña chÕ ®é phong kiÕn. 2/ VÒ t tëng: Gi¸o dôc niÒm tin, lßng tù hµo vÒ truyÒn thèng lÞch sö, nh÷ng thµnh tu vÒ kinh tÕ vµ v¨n hãa cña c¸c d©n téc trong thêi k× phong kiÕn. 3/ VÒ kÜ n¨ng: Bíc ®Çu lµm quen víi ph¬ng ph¸p tæng hîp, kh¸i qu¸t hãa c¸c sù kiÖn, biÝen cè lÞch sö rót ra kÕt luËn. II.ChuÈn bÞ: B¶n ®å hµnh chÝnh §N¸ – Ch©u Au Tranh ¶nh, tµi liÖu, b¶ng phô kÎ s½n c¸c néi dung cÇn thiÕt. III.TiÕn Tr×nh d¹y häc. A.Bµi cò B.Bµi míi. X· héi phong kiÕn ®· h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn 1 thêi gian kh¸ dµi nhng phong kiÕn Ch©u A vµ Ch©u Au cã g× gièng vµ kh¸c nhau vÒ thêi gian h×nh thµnh, ph¸t triÓn, suy vong, cã ®iÓm g× kh¸c nhau vÒ c¬ cÊu x· héi. Ta sÏ t×m hiÓu bµi sè 7. II/ D¹y vµ häc bµi míi: Gi¸o viªn dïng b¶ng kÎ s½n ®Ó lµm thµnh 1 b¶ng tæng hîp. Gi¸o viªn ®Æt c©u hái ®Ó häc sinh ®äc vµ rót ra nh÷ng ý chÝnh ghi vµo b¶ng. Cho häc sinh so s¸ng rót ra nh÷ng ®iÓm kh¸c vµ ®iÓm gièng. Ho¹t ®éng 1 nhãm(4 nhãm) Gv yªu cÇu HS Lµm viÖc víi néi dung sau ? Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña x· héi phong kiÕn Ch©u ¸ vµ Ch©u Au cã g× kh¸c nhau? HS c¸c nhãm lµm viÖc Tr¶ lêi tãm t¾t gi¸o viªn ghi vµo b¶ng. Ho¹t ®éng 2 nhãm (4 nhãm) Gv yªu cÇu HS Lµm viÖc víi néi dung sau ? C¬ së kinh tÕ cña ph¬ng §«ng vµ ph¬ng T©y cã g× gièng vµ kh¸c nhau?. ? C¬ cÊu x· héi cuat ph¬ng §«ng vµ ph¬ng T©y? HS c¸c nhãm lµm viÖc Tr¶ lêi tãm t¾t gi¸o viªn ghi vµo b¶ng. Ho¹t ®éng 3. c¶ líp ? Nhµ níc phong kiÕn Ch©u ¸ vµ Ch©u Au theo thÓ chÕ g×? ? Em h·y nªu sù kh¸c nhau gi÷a vua ë ph¬ng §«ng vµ ph¬ng T©y? GV: ChÕ ®é qu©n chñ lµ: ThÓ chÕ Nhµ níc do Vua ®øng ®Çu * Lu ý chÕ ®é ph©n quyÒn ë ph¬ng T©y chØ tån t¹i trong giai ®o¹n ®Çu cña XHPK vÒ sau còng gièng nh ph¬ng §«ng. ? Em h·y rót ra nhËn xÐt cña m×nh vÒ x·héi phong kiÕn? PHONG KIÕN PH¦¥NG §¤NG PHONG KIÕN PH¦¥NG T¢Y 1/ Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn x· héi phong kiÕn Thêi gian h×nh thµnh - Sím :Tõ tríc c«ng nguyªn ®Õn ®Çu c«ng nguyªn - Muén : Tõ thÕ kû V ®Õn thÕ kû X. Qu¸ tr×nh ph¸t triÓn - ChËm ch¹p : Tõ thÕ kû VII ®Õn thÕ kû X - Nhanh : ThÕ kû XI ®Õn thÕ kû XIV Thêi kú suy vong - KÐo dµi : Tõ thÕ kû XVI ®Õn gi÷a thÕ kû XIX - KÕt thóc sím : Tõ thÓ kû XV ®Õn thÕ kû XVI . 2/ C¬ së kinh tÕ – x· héi cña x· héi phong kiÕn C¬ së kinh tÕ N«ng nghiÖp ®ãng kÝn trong c¸c c«ng x· n«ng th«n - N«ng nghiÖp ®ãng kÝn trong c¸c l·nh ®Þa C¬ cÊu x· héi - Chia 2 giai cÊp : Phong kiÕn vµ N«ng d©n lÜnh canh - Chia 2 giai cÊp :L·nh chóa vµ N«ng n« 3/ Nhµ níc phong kiÕn ThÓ chÕ nhµ níc - ChÕ ®é qu©n chñ - ChÕ ®é qu©n chñ Ho¹t ®éng 4 ;Cñng cè. X· héi phong kiÕn Ch©u Au vµ Ch©u ¸ cã kh¸c nhau vÒ thêi gian h×nh thµnh, ph¸t triÓn nhng ®Òu cã nh÷ng ®Æc ®iÓm chung ®ã lµ vÒ c¬ cÊu x· héi vµ thÓ chÕ nhµ níc, nhµ níc ®ã do giai cÊp thèng trÞ lËp nªn ®Ó bãc lét giai cÊp kh¸c. C.Híng dÉn vÒ nhµ. 1/ Gi¶i thÝch thÕ nµo lµ chÕ ®é “ qu©n chñ chuyªn chÕ”? 2 /Sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn cña XHPK ph¬ng §«ng vµ T©y nh thÕ nµo ? 3/ C¬ së kinh tÕ x· héi cña XHPK ph¬ng §«ng vµ T©y ra sao ? Ngy so¹n: 21/09/2009 Ngy d¹y: 24/09/2009 PHÇN II: LÞCH Sö VIÖT NAM Tõ GI¦· THÕ KØ X §ÕN GI÷A THÕ KØ XIX CH¦¥NG I: BUæI §ÇU §éC LËP THêI NG¤ – §INH – TIÒN L£. Bµi 8: TIÕT : 10 N¦íC TA BUæI §ÇU §éC LËP. I. Môc tiªu bµi häc. Sau bµi häc HS ®¹t ®îc 1/ KiÕn thøc: - BiÕt ®îc nh÷ng nÐt lín vÒ chÝns trÞ cña buæi ®Çu ®éc lËp thêi Ng«. Qu¸ tr×nh thèng nhÊt ®Êt níc cña §inh Bé LÜnh. 2/ T tëng: Gi¸o dôc ý thøc ®éc lËp tù chñ cña d©n téc, thèng nhÊt ®Êt níc. - Ghi nhí c«ng ¬n cña Ng« QuyÒn vµ §inh Bé LÜnh ®· cã c«ng giµnh quyÒn tù chñ, thèng nhÊt ®Êt níc, më ra thêi k× ®éc lËp l©u dµi cho níc ta. 3/ KÜ n¨ng: Båi dìng kÜ n¨ng lËp biÓu ®å, s¬ ®å, sö dông b¶n ®å x¸c ®Þnh vÞ trÝ vµ ®iÒn kÝ hiÖu vµo b¶n ®å. II.ChuÈn bÞ: S¬ ®å bé m¸y nhµ níc, Lîc ®å 12 xø qu©n. III> TiÕn tr×nh d¹y häc: A KiÓm tra bµi cò : ? Tr×nh bµy ®Æc ®iÓm KT - XH cña PK Ph¬ng D«ng vµ ch©u ¢u? - Ph¬ng §«ng: Ch¨n nu«i, thñ c«ng ®ãng kÝn trong c«ng x· n«ng th«n. - §Þa chñ; N«ng d©n lÜnh canh. - Ph¬ng T©y: §ãng kÝn trong l·nh ®Þa PK. - L·nh chóa; N«ng n«. ? V× sao PK ch©u ¢u l¹i sím suy vong so víi ph¬ng §«ng? -> Do qu¸ tr×nh h×nh thµnh cña chñ nghÜa TB ë Ch©u ¢u. B.Bµi míi. Gi¸o viªn giíi thiÖu ®«i nÐt vÒ Ng« QuyÒn, chiÕn th¾ng B¹ch §»ng n¨m 938. Ng« QuyÒn ®· lµm g× ®Ó x©y dùng nÒn ®éc lËp võa giµnh ®îc? Ho¹t ®éng 1.C¸ nh©n / c¶ líp ? ChiÕn th¾ng B¹ch §»ng 938 cã ý nghÜa nh thÕ nµo? -> §¸nh b¹i ©m mu x©m lîc cña qu©n Nam H¸n, chÊm døt h¬n 10 thÕ kû thèng trÞ cña triÒu ®¹i phong kiÕn ph¬ng B¾c. ? Sau khi ®¸nh b¹i qu©n x©m lîc Nam H¸n, Ng« QuyÒn ®· lµm g× ®Ó x©y dùng nÒn ®éc lËp? häc sinh ®äc “tõ ®Çu x©y dùng chÝnh quyÒn míi” ? ViÖc chän Cæ Loa lµm kinh ®« vµ bá chøc tiÕt ®é sø cña Ng« QuyÒn ®· nãi lªn ®iÒu g×? -> Hä Khóc míi chØ dµnh ®îc quyÒn tù chñ, trªn danh nghÜa vÉn phô thuéc vµo nhµ H¸n® Ng« QuyÒn quyÕt t©m x©y dùng mét quèc gia ®éc lËp. ? Híng dÉn HS vÏ s¬ ®å bé m¸y nhµ níc. GV: Ng« QuyÒn kh«ng xng tiÕt ®é sø mµ l¹i xng v¬ng, kh«ng muèn lÖ thuéc. ? ChÝnh quyÒn míi díi thêi Ng« ®îc tæ chøc nh thÕ nµo? Häc sinh ®äc phÇn “ ë trung ¬ng hÕt” ? Em h·y vÏ s¬ ®å bé m¸y nhµ níc thêi Ng«? Bé m¸y nhµ níc: Vua Quan v¨n Qua vâ Thø sö c¸c Ch©u ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ bé m¸y nhµ níc thêi Ng«? -> Cßn ®¬n gi¶n, s¬ sµi nhng ®· bíc ®Çu thÓ hiÖn ý thøc ®éc lËp tù chñ. Ho¹t ®éng : 2 C¶ líp ? T×nh h×nh cuèi thêi Ng« nh thÕ nµo? Häc sinh ®äc SGK Gi¸o viªn ph©n tÝch vµ rót ra ý chÝnh. ? Sø qu©n lµ g×? -> Lµ c¸c thÕ lùc phong kiÕn næi dËy chiÕm lÜnh mét vïng ®Êt ? ViÖc chiÕm ®ãng cña c¸c sø qu©n cã ¶nh hëng nh thÕ nµo tíi ®Êt níc? -> C¸c sø qu©n chiÕm ®ãng ë nhiÒu vÞ trÝ quan träng trªn kh¾p ®Êt níc, liªn tiÕp ®¸nh lÉn nhau -> ®Êt níc lo¹n l¹c -> lµ ®k thuËn lîi cho giÆc ngo¹i x©m tÊn c«ng ®Êt níc. GV: Treo lîc ®å lo¹n 12 sø qu©n lªn b¶ng. X¸c ®Þnh tªn vµ vïng chiÕm ®ãng cña c¸c sø qu©n trªn lîc ®å Ho¹t ®éng : 3 . c¸ nh©n / c¶ líp GV: Lo¹n 12 sø qu©n g©y biÕt bao tang tãc cho nd, trong khi ®ã nhµ Tèng ®ang cã ©m mu XL níc ta. Do vËy, viÖc thèng nhÊt ®Êt níc trë nªn cÊp b¸ch h¬n bao giê hÕt. ? §inh Bé LÜnh lµ ai? -> Con cña thø sö §inh C«ng Trø, ngêi Ninh B×nh, cã tµi thèng lÜnh qu©n ®éi. ? ¤ng ®· lµm g× ®Ó dÑp yªn 12 sø qu©n? -> Tæ chøc lùc lîng, rÌn luyÖn vò khÝ, x©y dùng c¨n cø ë Hoa L. GV tr×nh bµy qu¸ tr×nh thèng nhÊt ®Êt níc cña §inh Bé LÜnh trªn lîc ®å. -> Quan s¸t, l¾ng nghe. ? V× sao §inh Bé LÜnh l¹i dÑp yªn ®îc c¸c sø qu©n? -> §îc nh©n d©n ñng hé, cã tµi ®¸nh ®©u th¾ng ®ã => c¸c sø qu©n xin hµng hoÆc lÇn lît bÞ ®¸nh b¹i ? ViÖc §inh Bé Linh dÑp lo¹n 12 sø qu©n cã ý nghÜa g×? -> Thèng nhÊt ®Êt níc, lËp l¹i hoµ b×nh trong c¶ níc => t¹o ®iÒu kiÖn x©y dùng ®Êt níc v÷ng m¹nh, chèng l¹i ©m mu x©m lîc cña kÎ thï. ? V× sao ngêi ta hay gäi §inh Bé LÜnh lµ “v¹n th¾ng V¬ng” ? -> V× «ng ®¸nh th¾ng rÊt nhiÒu trËn liªn tiÕp ®Ó ®i ®Õn thèng nhÊt ®Êt níc. GV: Dïng h×nh 18 ®Ó giíi thiÖu viÖc t«n kÝnh cña nh©n d©n ta ®èi víi §inh Bé LÜnh. 1/ Ng« Quyªn dùng nÒn ®éc lËp: - N¨m 939 Ng« QuyÒn lªn ng«i vua. -Chän cæ loa lµm kinh ®« - Bá chøc tiÝet ®é sø. ThiÕt lËp triÒu ®×nh míi. ë trung ¬ng: Vua ®øng ®Çu quyÕt ®Þnh mäi viÖc, ®¹t ra c¸c chøc quan v¨n vâ, nghi lÔ, trang phôc quan l¹i. ë ®Þa ph¬ng: Cö tíng giái lµm thø sö c¸c ch©u quan träng. §Êt níc b×nh yªn. 2/ T×nh h×nh chÝnh trÞ cuèi thêi Ng«: - N¨m 944 Ng« QuyÒn mÊt, D¬ng Tam Kha cíp ng«i xng lµ B×nh V¬ng. §Êt nø¬c kh«ng æn ®Þnh - N¨m 950 Ng« Xu©n V¨n lËt ®æ D¬ng Tam Kha -> uy tÝn nhµ Ng« gi¶m sót - N¨m 965 Ng« Xu©n V¨n mÊt, ®¸t níc r¬i vµo läan 12 sø qu©n. - H Ëu qu¶.§Êt níc rèi lo¹n 3/ §inh Bé LÜnh thèng nhÊt ®Êt níc: * T×nh h×nh ®Êt níc : - Lo¹n 12 sø qu©n®®Êt níc chia c¾t, lo¹n l¹c - Nhµ Tèng cã ©m mu x©m lîc * Qu¸ tr×nh thèng nhÊt : - §inh Bé LÜnh lËp c¨n cø ë Hoa L. - Liªn kÕt víi sø qu©n TrÇn L·m - §îc nh©n d©n ñng hé ®967: §Êt níc thèng nhÊt. Ho¹t ®éng 4.cñng cè . Gv yªu cÇu HS th¶o luËn néi dung sau Th¶o luËn: Ng« QuyÒn vµ §inh Bé LÜnh cã c«ng g× ®èi víi ®Êt níc? Ng« QuyÒn cã c«ng giµnh l¹i nÒn ®éc lËp chñ quyÒn, chÊm døt ¸ch ®« hé cña phong kiÕn ph¬ng B¾c, x©y dùng nÒn ®éc lËp tù chñ cho ®Êt níc. §inh Bé LÜnh cã c«ng dÑp lo¹n 12 xø qu©n thèng nhÊt ®Êt níc. C.Híng dÉn vÒ nhµ. ? Nªu nh÷ng biÓu hiÖn ý thøc tù chñ cña Ng« QuyÒn trong khi x©y dùng ®Êt níc ? ChuÈn bÞ bµi míi TIÕT : 11 Ngy so¹n: 21/09/2009 Ngy d¹y: 24/09/2009 BµI 9 N¦íC §¹I Cå VIÖT THêI §INH – TIÒN L£ I. Môc tiªu bµi häc. Sau bµi häc HS ®¹t ®îc 1/ KiÕn thøc: - Tr×nh bµy tæ chøc chÝnh quyÒn thêi tiÒn Lª. Tr×nh bµy theo lîc ®å,ghi nhí nÐt chÝnh vÒ diÔn biÕn ,ý nghÜa lÞch cuéc kh¸ng chiÕn chèng tèng. 2/ T tëng: Gi¸o dôc lßng tù hµo d©n téc, ý thøc ®éc lËp tù chñ QuÝ träng truyÒn th«ng v¨n hãa cña d©n téc 3/ KÜ n¨ng: RÌn kÜ n¨ng lËp s¬ ®å, biÓu ®å II.ChuÈn bÞ: Tranh ¶nh ®Òn thê vua §inh III.TiÕn tr×nh d¹y häc. A/ KiÓm tra bµi cò: 1/ Nªu nh÷ng biÓu hiÖn ý thøc tù chñ cña Ng« QuyÒn trong khi x©y dùng ®Êt níc 2/ V× sao níc ta l¹i r¬i vµo lo¹n “12 xø qu©n” ? B.Bµi míi: Sau khi dÑp lo¹n 12 sø qu©n §inh Bé LÜnh ®· tiÕn hµnh x©y dùng ®Êt níc tù chñ. VËy t×nh h×nh chÝnh trÞ – kinh tÕ cña ®Êt níc díi thêi §inh– TiÒn Lª nh thÕ nµo? Ta cïng t×m hiÓu. Ho¹t ®éng C¸ nh©n / c¶ líp ? Sau khi thèng nhÊt ®Êt níc, §inh Bé LÜnh ®· lµm g×? GV: Tªn níc: "§¹i":lín; "Cå" còng cã nghÜa lµ "lín" Níc ViÖt to lín cã ý ®Æt ngang hµng víi Trung Hoa. ? T¹i sao §inh Tiªn Hoµng l¹i ®ãng ®« ë Hoa L? -> GV: dïng h×nh 19 ®Ó giíi thiÖu ®Þa thÕ cña Hoa L. Lµ quª h¬ng cña §inh Tiªn Hoµng, ®Êt hÑp, nhiÒu ®åi nói => thuËn lîi cho viÖc phßng thñ. ? ViÖc nhµ §inh kh«ng dïng niªn hiÖu cña phong kiÕn Trung Quèc ®Ó ®Æt tªn níc nãi lªn ®iÒu g×? -> §inh Bé LÜnh muèn kh¼ng ®Þnh nÒn ®éc lËp, ngang hµng víi Trung Quèc chø kh«ng phô thuéc vµo TQ - GV gi¶i thÝch kh¸i niÖm "v¬ng" vµ "®Õ". + "V¬ng": tíc hiÖu cña vua (dïng cho níc nhá, ch hÇu). + "§Õ": lµ tíc hiÖu cña vua níc lín m¹nh, cã nhiÒu níc thÇn phôc (ch¼ng h¹n: Trung Quèc sau khi thèng nhÊt th× xng §Õ). ? Niªn hiÖu níc ta díi thêi §inh lµ g×? §îc ®Æt vµo thêi gian nµo? Quan hÖ ngo¹i giao víi Tèng ra sao? -> Xu©n 970, vua §inh ®Æt niªn hiÖu lµ Th¸i B×nh vµ ®Æt quan hÖ b×nh thêng víi Tèng. ? §inh Tiªn Hoµng cßn ¸p dông biÖn ph¸p g× ®Ó x©y dùng ®Êt níc? Gi¶ng: Thêi §inh níc ta cha cã luËt ph¸p cô thÓ, vua sai ®Æt v¹c dÇu vµ chuång cäp tríc ®iÖn r¨n ®e kÎ ph¶n lo¹n. ? Nh÷ng viÖc lµm cña §inh Bé LÜnh cã ý nghÜa nh thÕ nµo? -> æn ®Þnh ®êi sèng x· héi => c¬ së ®Ó x©y dùng vµ ph¸t triÓn ®Êt níc. - Gi¸o viªn ph©n tÝch vµ gi¶i thÝch ¶nh 18 SGK Ho¹t ®éng 2;c¸ nh©n / cÆp ? Nhµ TiÒn Lª ®îc thµnh lËp trong hoµn c¶nh nµo? ? V× sao Lª Hoµn l¹i ®îc suy t«n lµm vua? Lµ ngêi cã tµi, cã chÝ lín, mu lîc, l¹i ®ang gi÷ chøc ThËp ®¹o tíng qu©n thèng lÜnh qu©n ®éi => lßng ngêi quy phôc. Gv giíi thiÖu thªm vÒ Lª hoµn cho HS . ? ViÖc Th¸i HËu D¬ng V¨n Nga trao ¸o bµo cho Lª Hoµn nãi lªn ®iÒu g×? (th¶o luËn) -> ThÓ hiÖn sù th«ng minh, quyÕt ®o¸n, ®Æt lîi Ých quèc gia lªn trªn lîi Ých dßng hä, vît lªn quan niÖm phong kiÕn ®Ó b¶o vÖ lîi Ých d©n téc. - GV ph©n biÖt kh¸i niÖm "TiÒn Lª" vµ "HËu Lª". ? ChÝnh quyÒn nhµ Lª ®îc tæ chøc nh thÕ nµo? -> Vua ®øng ®Çu, díi vua lµ quan v¨n, quan vâ vµ t¨ng quan. C¶ níc chia thµnh 10 lé, díi lé lµ phñ vµ ch©u. - GV híng dÉn HS vÏ s¬ ®å. ? Qu©n ®éi thêi TiÒn Lª ®îc tæ chøc nh thÕ nµo? Vua * ë Trung ¬ng: Quan V¨n - Vâ Th¸i S §¹i s * §Þa Ph¬ng 10 lé Lé Lé Lé Lé Lé Lé Phñ (Ch©u) Phñ (Ch©u Phñ (Ch©u Phñ (Ch©u Phñ (Ch©u Phñ (Ch©u ? NhËn xÐt bé m¸y chÝnh quyÒn trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng cña nhµ TiÒn Lª so víi nhµ Ng« nh thÕ nµo? Ho¹t ®éng 3; c¸ nh©n/ c¶ líp ? Qu©n Tèng x©m lîc níc ta trong hoµn c¶nh nµo?. ? Cuéc kh¸ng chiÕn ch«ng Tèng cña Lª Hoµn diÔn ra nh thÕ nµo? KÕt qu¶ ra sao? Dïng lîc ®å tr×nh bµy diÔn biÕn . - GV têng thuËt l¹i diÔn biÕn cuéc kh¸ng chiÕn theo lîc ®å. (Gi¶ng thªm vÒ chi tiÕt Lª Hoµn chon B¹ch §»ng ®Ó chÆn giÆc kÕ thõa tµi qu©n sù cña Ng« QuyÒn tríc ®©y). Yªu cÇu: HS têng thuËt l¹i diÔn biÕn. ? Cuéc kh¸ng chiÕn th¨ng lîi cã ý nghÜa lich sö nh thÕ nµo ®èi víi d©n téc ta? I/ T×nh h×nh chÝnh trÞ qu©n sù: 1/ Nhµ §inh x©y dùng ®Êt níc: -N¨m 968 §inh Bé LÜnh lªn ng«i hoµng ®Õ. -§Æt tªn níc: §¹i Cå ViÖt. -§ãng ®« t¹i Hoa L . -Mïa xu©n 970 niªn hiÖu lµ Th¨ng B×nh -Giao h¶o víi nhµ Tèng, phong v¬ng cho c¸c con. -X©y cung ®iÖn, ®uc tiÒn. -Xö ph¹t kÎ ph¹m téi. 2/ Tæ chøc chÝnh quyÒn thêi TiÒn Lª: *Hoµn c¶nh thµnh lËp: - N¨m 979 §inh Bé LÜnh mÊt. - Lª Hoµn lµm phô chÝnh cho vua nhá. - Nhµ Tèng x©m lùîc. C¸c tíng lÜnh qu©n ®éi suy t«n lªnlµm vua. -Lª Hoµn ®æi niªn hiÖu lµ Thiªn Phóc lËp ra nhµ TiÒn Lª. X©y dùng chÝnh quyÒn. * Tæ chøc chÝnh quyÒn: - ë trung ¬ng; Vua n¾m mäi quyÒn hµnh gióp viÖc cho vua lµ th¸i s,®¹i s ,vµ quan l¹i gåm hai ban v¨n vâ - c¸c con vua phong v¬ng vµ trÊn gi÷u n¬i quan träng. - C¶ níc chia thµnh 10 lé ,díi lé cã phñ vµ ch©u. - Qu©n ®éi: Gåm 10 ®¹o vµ 2 ®Þa phËn cÊm qu©n vµ qu©n ®Þa ph¬ng. tæ chøc theo phÐp “ngô binh n«ng”. 3/ Cuéc kh¸ng chiÕn chèng Tèng cña Lª Hoµn: Hoµn c¶nh lÞch sö: - Cuèi n¨m 979 nhµ §inh rèi lo¹n ® qu©n Tèng x©m lîc. DiÔn biÕn - §Çu n¨m 981 qu©n Tèng do HÇu Nh©n B¶o chØ huy tiÕn vµo níc ta theo 2 ®êng thñy – bé - Lª Hoµn trùc tiÕp chØ huy kh¸ng chiÕn giµnh th¾ng lîi. *ý nghÜa: BiÓu thÞ ý chÝ quyÕt t©m x©n lîc cña qu©n d©n ta. Chøng tá bíc ph¸t triÓn míi vµ kh¶ n¨ng b¶o vÖ ®éc lËp d©n téc cña níc §¹i Cå ViÖt. Ho¹t ®éng 4 .Cñng cè Tãm t¾t néi dung chÝnh. 1/ M« t¶ bé m¸y chÝnh quyÒn trung ¬ng vµ ®Þa ph¬ng cña nhµ Lª? 2/ Tr×nh bµy diÔn biÕn cña cuéc kh¸ng chiÕn chèng Tèng do Lª Hoµn chØ huy? C. Híng dÉn VN: - Häc bµi theo néi dung c©u hái SGK, chuÈn bÞ phÇn II. “Sù ph¸t triÓn kinh tÕ vµ v¨n hãa”. TIÕT : 12 Ngy so¹n: 21/09/2009 Ngy d¹y: 24/09/2009 BµI 9 N¦íC §¹I Cå VIÖT THêI §INH – TIÒN L£ (TT) I. Môc tiªu bµi häc. Sau bµi häc HS ®¹t ®îc 1/ KiÕn thøc: - BiÕt ®îc nh÷ng nÐt lín vÒ kinh tÕ, v¨n hãa thêi §inh – TiÒn Lª. Mét nÒn kinh tÕ v¨n hãa tù chñ. HiÓu vµ ghi nhí c«ng lao to lín cña Ng« QuyÒn , §BL,,Lª Hoµn trong c«ng cuéc cñng cè nÒn ®éc lËp vµ bíc ®Çu x©y dùng ®Êt níc. 2/ T tëng: - Lßng tù hµo, tù t«n d©n téc, ý thøc ®éc lËp, tù chñ trong x©y dùng kinh tÕ, quý träng c¸c truyÒn thèng v¨n hãa cña «ng cha. - Sù biÕt ¬n ®èi víi nh÷ng ngêi cã c«ng x©y dùng, b¶o vÖ ®Êt níc trong thêi k× ®Çu giµnh l¹i ®éc lËp 3/ KÜ n¨ng: - Båi dìng kÜ n¨ng vÏ s¬ ®å, lËp biÓu ®å, kÜ n¨ng sö dông b¶n ®å khi häc bµi, tr¶ lêi c©u hái kÕt hîp víi x¸c ®Þnh trªn b¶n ®å vµ ®iÒn kÝ hiÖu vµo vÞ trÝ cÇn thiÕt. II.ChuÈn bÞ . S¬ ®å vÒ x· héi thêi §inh – TiÒn Lª. Tranh ¶nh vÒ ®Òn thê vua §inh, vua Lª t¹i Ninh B×nh. III. TiÕn tr×nh d¹y häc. A/ KiÓm tra bµi cò: ? VÏ bé m¸y nhµ níc thêi TiÒn Lª vµ gi¶i thÝch. ? Tr×nh bµy diÔn biÕn cuéc kh¸ng chiÕn chèng Tèng cña Lª Hoµn 981? B.bµi míi. Cuéc kh¸ng chiÕn chèng Tèng th¾ng lîi ®· ®¸nh b¹i ©m mu x©m lîc cña kÎ thï, kh¼ng ®Þnh quyÒn lµm chñ ®Êt níc cu¶ nh©n d©n ta vµ cñng cè nÒn ®éc lËp, thèng nhÊt cña níc §¹i Cå ViÖt. §ã còng lµ c¬ së ®Ó x©y dùng nÒn kinh tÕ, v¨n ho¸ buæi ®Çu ®éc lËp Ho¹t ®éng 1 c¸ nh©n/ c¶ líp ? H·y ®iÓm l¹i t×nh h×nh n«ng nghiÖp níc ta thêi §inh - TiÒn Lª ? §äc SGK ? C¸c biÖn ph¸p nh»m ph¸t triÓn c¶u nhµ níc lµ g×? ? Nh÷ng chÝnh s¸ch ph¸t triÓn kinh tÕ cña nhµ §inh– TiÒn Lª ®em l¹i kÕt qu¶ g×? ? Em cã suy nghÜ g× vÒ t×nh h×nh n«ng nghiÖp thêi §inh - TiÒn Lª? -> N«ng nghiÖp ®îc coi träng v× ®©y lµ nÒn t¶ng kinh tÕ cña ®Êt níc. Nhµ nø¬c chó ý ®Õn viÖc khai khÈn ®Êt hoang, ®µo vÐt kªnh ngoi, nh©n d©n ®îc chia ruéng...® t¹o ®iÒu kiÖn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp æn ®Þnh. ? T×nh h×nh ph¸t triÓn thñ c«ng vµ th¬ng nghiÖp cña thêi §inh - TiÒn Lª cã g× thay ®æi ? Häc sinh ®äc SGK -Gäi 1 -> 2 häc sinh tãm t¾t vµ rót ra nh÷ng thay ®æi trong biÖn ph¸p ph¸t triÓn thñ c«ng vµ th¬ng nghiÖp cña thêi §inh – TiÒn Lª ? ViÖc thiÕt lËp quan hÖ bang giao víi nhµ Tèng cã ý nghÜa g×? -> Cñng cè nÒn ®éc lËp ® t¹o ®iÒu kiÖn cho ngo¹i th¬ng ph¸t triÓn. ? H·y miªu t¶ l¹i cung ®iÖn Hoa L ®Ó thÊy ®îc sù ph¸t triÓn cña níc ta thêi TiÒn Lª? -> HS dùa vµo SGK ®Ó miªu t¶: cét d¸t vµng, b¹c, cã nhiÒu ®iÖn, ®µi tÕ, chïa chiÒn, kho vò khÝ, kho thãc thuÕ... ®îc x©y dùng ® quy m« cung ®iÖn hoµnh tr¸ng h¬n. Ho¹t ®éng 2 : c¸ nh©n/ cÆp Häc sinh ®äc phÇn 2 Gi¸o viªn dïng s¬ ®å ®Ó gi¶i thÝch. ? Trong x· héi cã nh÷ng tÇng líp nµo? ? VÏ s¬ ®å tæ chøc x· héi thêi Ng«- §inh- TiÒn Lª. ? V× sao 1 sè nhµ s ®îc träng dông? ? T×nh h×nh v¨n hãa – gi¸o dôc thêi §inh – TiÒn Lª nh thÕ nµo? Em cã nhËn xÐt g×? Ho¹t ®éng 3 . Nhãm GV chia c¶ líp lµm 6 nhãm cø hai nhãm t×m t×m c«ng lao cña 1 vÞ anh hïng d©n téc. - HS c¸c nhãm lµm viÖc. - HS c¸c nhãm tr×nh bµy - Hs bá sung - Gv chuÈn kiÕn thøc II/ Sù ph¸t triÓn kinh tÕ v¨n hãa: 1/ Bíc ®Çu x©y dùng nÒn kinh tÕ tù chñ: N«ng nghiÖp: Ruéng ®Êt: Thuéc sì h÷u cña lµng x·. Nhµ níc quyÕt t©m ®Õn s¶n xuÊt n«ng nghiÖp( SGK) KÕt qu¶: n«ng nghiÖp æn ®Þnh vµ ph¸t triÓn bíc ®Çu. Thñ c«ng: X©y dùng xëng thñ c«ng nhµ níc C¸c nghÒ thñ c«ng cæ truyÒn tiÕp tôc ph¸t triÓn C¸c ngµnh dÖt lôa, lµm giÊy, ®å gèm ph¸t triÓn cao. Th¬ng nghiÖp: §óc tiÒn riªng ®Ó lu th«ng trong níc. H×nh thµnh chî lµng. Quan hÖ bu«n b¸n víi nhµ Tèng 2/ §êi sèng x· héi vµ v¨n hãa: X· héi: Chia 3 tÇng líp: + TÇng líp thèng trÞ: vua – quan l¹i vµ 1 sè nhµ s + TÇng líp bÞ trÞ: N«ng d©n, thñ c«ng nghiÖp, bu«n b¸n 1 sè ®Þa chñ. + TÇng líp n« t×. V¨n hãa gi¸o dôc: Gi¸o dôc cha ph¸t triÓn §¹o phËt ph¸t triÓn, du nhËp ®¹o nho NhiÒu lo¹i h×nh v¨n hãa d©n gian ®· b¾t ®Çu ph¸t triÓn. 3. C«ng lao cña Ng« QuyÒn ,§BL.Lª Hoµn. C«ng lao cña c¸c vÞ anh hïng d©n téc: Ng« QuyÒn, §inh Bé LÜnh, Lª Hoµn? Ng« QuyÒn: Ngêi tæ chøc vµ l·nh ®¹o qu©n d©n ta lµm nªn chiÕn th¾ng trªn s«ng B¹ch §»ng n¨m 938. §ã lµ mét chiÕn th¾ng vÜ ®¹i cña d©n téc ta, kÕt thóc ¸ch thèng trÞ h¬n mét ngh×n n¨m cña phong kiÕn ph¬ng B¾c ®èi víi níc ta, më ra kØ nguyªn ®éc lËp, tù chñ cña ®Êt níc. Ng« QuyÒn xng v¬ng, ®Æt nÒn mãng cho mét quèc gia ®éc lËp, ®· kh¼ng ®Þnh níc ta cã giang s¬n, bê câi riªng, do ngêi ViÖt lµm chñ vµ tù quyÕt ®Þnh vËn mÖnh cña m×nh. §inh Bé LÜnh: Lµ ngêi cã c«ng lín trong viÖc dÑp “Lo¹n 12 sø qu©n”. V× tríc nguy c¬ ngo¹i x©m míi (mu ®å x©m lîc níc ta cña nhµ Tèng) ®ßi hái ph¶i nhanh chãng thèng nhÊt lùc lîng ®Ó ®èi phã. §ã còng lµ nguyÖn väng cña nh©n d©n ta thêi bÊy giê. §inh Bé LÜnh ®· hoµn thµnh sø mÖnh lÞch sö ®ã. ViÖc §Æt tªn níc (lµ §¹i Cå ViÖt), chän kinh ®« vµ kh«ng dïng niªn hiÖu cña hoµng ®Õ Trung Quèc ®· kh¼ng ®Þnh ®Êt níc ta lµ “níc ViÖt lín”, nhµ §inh cã ý thøc x©y dùng nÒn ®éc lËp, tù chñ. Lª Hoµn: Lµ ngêi tæ chøc vµ l·nh ®¹o cuéc kh¸ng chiÕn chèng qu©n Tèng lÇn thø nhÊt n¨m 981 giµnh th¾ng lîi, cã ý nghÜa to lín. Th¾ng lîi Êy ®· biÓu thÞ ý chÝ quyÕt t©m chèng giÆc ngo¹i x©m cña qu©n d©n ta; chøng tá bíc ph¸t triÓn míi cña ®Êt níc vµ kh¶ n¨ng b¶o vÖ ®éc lËp d©n téc cña §¹i Cå ViÖt. Trong giai ®o¹n lÞch sö cñng cè b¶o vÖ nÒn ®éc lËp vµ buæi ®Çu x©y dùng ®Êt níc, Ng« QuyÒn, §inh Bé LÜnh, Lª Hoµn lµ nh÷ng vÞ anh hïng d©n téc, ®îc nh©n ta kÝnh träng, biÕt ¬n, nhiÒu n¬i lËp ®Òn thê. Ho¹
Tài liệu đính kèm: