Giáo án Lịch sử 7 - Bài 1: Sự hình thành và phát triển của xã hội phong kiến ở châu âu - Nguyễn Văn Thanh - Trường THCS Văn Yên

 ý thức tự chủ của Ngô Quyền trong việc xây dựng đất nước ? 
- Cho biết tình hình chính trị cuối 
 thời Ngô ?
- Ai là người có công đánh dẹp 12 sứ quân, thống nhất đất nước ?
* Bài 9: 
? Vua Lê đã có những chính sách gì để phát triển nông nghiệp
? Vì sao cày ruộng tịch điền có tác dụng khuyến khích sản xuất rất lớn? (đó là biện pháp nêu gương tốt nhất)
? Em hãy trình bày tình hình thủ công nghiệp thời Đinh-Tiền Lê? 
? Hãy miêu tả lại cung điện Hoa Lư để thấy sự phát triển của nước ta thời Tiên Lê?
? Em hãy nêu vài nét về tình hình thương nghiệp thời Đinh-Tiền Lê? 
* Bài 14: Ba lần kháng chiến chống 
 quân Mông Nguyên .
* Nguyên nhân thắng lợi của ba lần kháng chiến chống quân Mông Nguyên?
* Ý nghĩa lịch sử ?
* Bài 15 :
? Sau những năm bị chiến tranh tàn phá, nhà Trần đã có những biện pháp việc làm gì để khôi phục, phát triển nền kinh tế nông nghiệp?
? Kết quả của những việc làm trên?
? Tình hình thủ công nghiệp sau chiến tranh?
? Kể tên các ngành nghề thủ công thời Trần?
? Em có nhận xét gì về thủ công nghiệp?
? Thương nghiệp sau chiến tranh có gì mới? Nhận xét?
? Nhân dân ta thời Trần có các tín ngưởng cổ truyền nào?
? Trong nhân dân có các hình thức thức sinh hoạt văn hóa nào?
? Giáo dục như thế nào ?
? vài nét về khoa học kỹ thuật ?
? Nghệ thuật kiến trúc như thế nào ?
I. Lịch sử thế giới:
* Bài 2:
1. Những cuộc phát kiến lớn về địa lí:
a. Nguyên nhân:
- Sản xuất phát triển, cần nguyên liệu, thị trường.
b. Các cuộc phát kiến địa lí tiêu biểu: 
+ Va-xcôđơ Ga-ma
+ Cô-lôm-bô
+ Ma-gien-lan
c. Kết quả:
- Tìm ra những vùng đất mới. 
- Đem lại những món lợi khổng lồ cho giai cấp tư sản châu Âu.
2. Sự hình thành chủ nghĩa tư bản ở châu Âu:
+ Kinh tế: Hình thức kinh doanh tư bản ra đời, các công trường thủ công dần đần thay thế các phường hội.
+ Xã hội: Hình thành hai giai cấp mới: Tư sản và vô sản
II . Lịch sử Việt Nam:
* Bài 8:
* Biểu hiện về ý thức tự chủ của Ngô Quyền :
- Bỏ chức Tiết độ sứ của PK phương Bắc, thiết lập triều đình mới do Vua đứng đầu, đặt ra các chức quan văn võ,qui định các lễ nghi trong triều .
- Ở địa phương Ngô Quyền cử các tướng có công coi giữ các châu quan trọng.
* Tình hình chính trị cuối thời Ngô :
- Năm 944 Ngô Quyền mất, Dương Tam Kha cướp ngôi.
- Năm 950 Ngô Xương Văn giành lại ngôi Vua nhưng uy tín nhà Ngô đã giảm sút.
- Năm 965 Ngô Xương Văn mất, tình hình trong nước mất ổn định → loạn 12 sứ quân.
- Đinh Bộ Lĩnh.
* Bài 9:
* Bước đầu xây dựng nền kinh tế tự chủ:
a. Nông nghiệp:
- Nông dân được chia ruộng đất để cày cấy.
- Nhà nước thực hiện nhiều biện pháp khuyến nông
_Nông nghiệp từng bươc ổn định và phát triển.
b. Thủ công nghiệp:
- Các xưởng thủ công nhà nước ra đời.
- Các nghề thủ công cổ truyền tiếp tục phát triển.
c. Thương nghiệp
- Tiền đồng được lưu thông trong cả nước.
- Buôn bán trong nước và với nước ngoài phát triển
* Bài 14 :
* Nguyên nhân thắng lợi:
- Do tinh thần đoàn kết hi sinh của toàn dân.
- Nhờ đường lối lãnh đạo đúng đắn, sáng suốt của những người chỉ huy, tiêu biểu là Trần Quốc Tuấn.
* Ý nghĩa lịch sử:
- Đập tan âm mưu xâm lược Đại Việt của nhà Nguyên, bảo vệ nền độc lập dân tộc.
- Để lại bài học vô cùng quí báu, đó là củng cố khối đoàn kết toàn dân.
 * Bài 15 :
* Tình hình kinh tế sau chiến tranh:
a. Nông nghiệp:
- Nhà Trần thực hiện nhiều chính sách khuyến khích sản xuất.
b. Thủ công nghiệp: 
- Rất phát triển, gồm có nhiều ngành nghề khác nhau...
c. Thương nghiệp:
- Chợ búa hình thành khắp nơi, buôn bán tấp nập, sầm uất đặc biệt là ở Thăng Long, Vân Đồn.
*. Đời sống văn hóa:
- Các tín ngưỡng cổ truyền phổ biến.
- Nho giáo thời bây giờ phát triển mạnh.
* Giáo dục:
- Trường học được mở nhiều
- Thi cữ được tổ chức qui cũ, nền nếp.
* Khoa học-kĩ thuật:
- Phát triển mạnh.
4. Nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc:
- Nhiều công trình có giá trị.
4. Củng cố: * Bài tập trắc nghiệm: Viết chữ đúng(Đ) sai(S)
c Lý Thường Kiệt chỉ huy cuộc kháng chiến chống Tống năm 1075-1077.
c Trần Quốc Tuấn là tác giả của tác phẩm Hịch tướng sĩ
c Thoát Hoan là tướng tổng chỉ huy xâm lược nước ta năm 1075-1077
c Lý Kế Nguyên chỉ huy trận đánh Vân Đồn tiêu diệt đoàn thuyền lương của Trương Văn Hổ 
5. Hướng dẫn về nhà:
- GV hướng dẫn HS về làm bài tập 1, 2 SGK trang 81
- Về nhà ôn tập, giờ sau làm bài tập lịch sử
__________________________________________________________________________
 Tiết 34. BÀI TẬP LỊCH SỬ 
 I. Mục tiêu:
1. Kiến thức:
- Giúp HS ôn lại kiến thức đã học, nắm được thành tựu kinh tế và văn hoá thời Trần.
- Sự suy sụp của nhà Trần và sự thay thế của nhà Hồ.
2. Tư tưởng:
- Giáo dục niềm tin và lòng tự hào về truyền thống lịch sử của dân tộc.
3. Kĩ năng :
- Làm quen với việc làm bài tập lịch sử.
- Biết tổng hợp khái quát hoá các sự kiện, biến cố lịch sử.
II. Phương tiện dạy học
- Bảng phụ
III. Các Mục tiêu chủ yếu:
1. Ổn định: Điểm danh, nhận xét vệ sinh lớp
2. Kiểm tra bài cũ:
a) Nêu sự xâm lược của nhà Minh và sự thất bại của nhà Hồ.
b) Nêu những chính sách cai trị của nhà Minh đối với nước ta.
* Bài tập trắc nghiệm: 
Vì sao cuộc kháng chiến của nhà Hồ mau chóng bị thất bại. Em hãy đánh dấu x vào ô trống mà em
 cho là đúng.
c Đường lối kháng chiến sai lầm không dựa vào dân.
c Vũ khí thô sơ, thiếu thốn.
c Không tiếp thu những bài học kinh nghiệm của nhà trần.
c Do hậu quả của những hạn chế của cải cách Hồ Quí Ly 
3. Bài mới: Làm bài tập lịch sử.
* Bài 1: HS thảo luận nhóm:
- N 1, 2 : Bộ máy nhà nước thời Trần có gì giống và khác với bộ máy nhà nước thời Lý ?
- N 3 , 4 : Pháp luật thời Trần có gì giống và khác với pháp luật thời Lý ?
- N 5 , 6 : Tổ chức quân đội thời Trần có gì giống và khác với thời Lý ?
 * Khoanh tròn chữ cái đầu câu đúng:
* Bài 2: Cách đánh giặc của nhà Trần trong ba lần kháng chiến chống quân Mông Nguyên:
 A. Vừa cản giặc, vừa rút quân.
 B. Tránh thế giặc mạnh ban đầu, chờ khi chúng khó khăn suy yếu tấn công tiêu diệt.
 C. Đem toàn bộ lực lượng ra đánh ngay từ đầu.
 D. Đem quân sang đất Tống để chặn đánh quân Mông Nguyên.
* Bài 3: Nguyên nhân thắng lợi của ba lần kháng chiến chống quân Mông Nguyên:
 A. Do tinh thần đoàn kết hy sinh của toàn dân.
 B. Nhà Trần chuẩn bị chu đáo về mọi mặt.
 C. Do quân ta mạnh hơn quân Mông Nguyên.
 D. Nhờ đường lối lãnh đạo đúng đắn sáng suốt của những người chỉ huy,tiêubiểu là Trần QuốcTuấn
* Bài 4: Vì sao nền kinh tế thời Trần sau chiến tranh vẫn phát triển ?
 A. Đất nước hoà bình, không còn chiến tranh.
 B. Do sự quan tâm của nhà nước.
 C. Kĩ thuật canh tác tiên tiến.
 D. Tinh thần lao động cần cù của nhân dân ta..
* Bài 6 : Giáo dục và khoa học kĩ thuật thời Trần đạt nhiều thành tựu rực rỡ, em hãy hoàn thiện đoạn văn sau
a/ Giáo dục:
- Quốc tử giám..
- Các lộ phủ quanh kinh thành 
- Ở các làng xã có
- Các kì thi...
- Nhà giáo tiêu biểu..
b/ Khoa học kỹ thuật:
- Bộ “Đại Việt sử kí” của ..
- “Binh thư yếu lược” của..
- Tuệ Tĩnh là..
- Đặng Lộ và Trần Nguyên Đán là
- Hồ Nguyên Trừng và các thợ thủ công giỏi đã chế tạo được
4 Củng cố:
Hãy điền và khoảng trống những thành tựu nổi bậc của nhà nước Đại Việt thời Trần về các mặt
Lĩnh vực
Các thành tựu đạt được
Kinh tế
Văn hóa
5. Hướng dẫn về nhà
- Về nhà ôn tập lại toàn bộ kiến thức đã học để giờ sau học tiết ôn tập
 Chương IV: ĐẠI VIỆT THỜI LÊ SƠ
 ( THẾ KỈ XV- ĐẦU THẾ KỈ XIX )
 Tiết 36. Bài 18: CUỘC KHÁNG CHIẾN CỦA NHÀ HỒ VÀ PHONG TRÀO 
 KHỞI NGHĨA CHỐNG QUÂN MINH ĐẦU THẾ KỈ XV.
 I. Mục tiêu:
1. Kiến thức:
- Thấy rõ âm mưu và những Mục tiêu bành trướng của nhà Minh đối với các nước xung quanh, trước hết là Đại Việt.
- Nắm được diễn biến ,kết quả, ý nghĩa các cuộc khởi nghĩa của quí tộc Trần, tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa của Trần Ngỗi và Trần Quí Khoáng.
2. Tư tưởng:
- Giáo dục truyền thống yêu nước, ý chí anh hùng bất khuất của nhân dân ta.
- Vai trò to lớn của quần chúng trong cuộc khởi nghĩa chống quân Minh xâm lược, học tập những tấm gương anh dũng bất khuất.
3. Kĩ năng:
- Lược thuật sự kiện lịch sử.
- Đánh giá công lao nhân vật lịch sử, ý nghĩa sự kiện lịch sử.
II. Phương tiện dạy học: 
- Lược đồ các cuộc khởi nghĩa đầu thế kỉ XV
 III.Tiến trình dạy học:
1. Ổn định: 
2. Kiểm tra bài cũ:
3. Bài mới:
 * Mục tiêu của GV và HS
 * Ghi bảng.
 * Mục tiêu 1 :Quá trình xâm lược nước ta và cuộc kháng chiến đơn độc của nhà Hồ
- HS đọc phần 1 SGK
- Vì sao quân Minh xâm lược nước ta ?
- Có phải quân Minh xâm lược nước ta là do nhà Hồ cướp ngôi nhà Trần không ? Vì sao ?
- GV: dùng lược đồ mô tả cuộc xâm lược của quân Minh và cuộc kháng chiến của nhà Hồ: Quân Minh đánh bại quân nhà Hồ ở một số điểm vùng biên giới Lạng Sơn. Quân nhà Hồ phải lui về thành Đa Bang cố thủ
- 22-1-1407 quân Minh đánh bại quân Hồ ở Đa Bang và chiếm Đông Đô. Quân nhà Hồ phải lui về cố thủ ở thành Tây Đô.
- 4-1407 quân Minh đánh chiếm thành Tây Đô, cha con Hồ Quí Ly chạy vào Hà Tĩnh và bị bắt vào tháng 6-1407.
→ cuộc kháng chiến thất bại.
- Vì sao cuộc kháng chiến của nhà Hồ thất bại nhanh chóng ? (Do đường lối đánh giặc sai lầm và do nhà Hồ không đoàn kết được toàn dân đánh giặc)
- GV nêu câu nói của Hồ Nguyên Trừng: “ Tôi không sợ đánh mà chỉ sợ lòng dân không theo”.
 * Mục tiêu 2 :Những chính sách cai trị tàn bạo thâm độc của nhà Minh đối với nước ta
- GV: Sau khi đánh bại nhà Hồ, nhà Minh đã thiết lập bộ máy cai trị trên toàn đất nước ta, thi hành nhiều chính sách áp bức hà khắc.
- Nêu những chính sách cai trị của nhà Minh đối với nước ta ? ( chính trị, kinh tế, văn hoá )
- HS đọc phần in nghiêng SGK để thấy tội ác dã man của quân Minh.
- Nhận xét về chính sách cai trị của nhà Minh đối với nước ta ?(vô cùng thâm độc, tàn bạo )
- Các chính sách cai trị của nhà Minh nhằm mục đích gì ?
(nhằm đồng hoá dân tộc ta )
 * Mục tiêu 3 : Những cuộc kháng chiến tiêu biểu của quý tộc Trần
- Sau kháng chiến của nhà Hồ thất bại, nhân dân ta ở nhiều nơi đã nổi dậy khởi nghĩa 
- HS đọc đoạn in nghiêng SGK.
- GV:Tiêu biểu là hai cuộc khởi nghĩa của Trần Ngỗi và Trần Quí Khoáng.
- GV trình bày diễn biến trên lược đồ như trong SGK
- Nêu kết quả của các cuộc khởi nghĩa ?
- Tuy thất bại nhưng các cuộc khởi nghĩa có ý nghĩa gì ?
(Tuy thất bại nhưng các cuộc khởi nghĩa đó được coi là ngọn lửa nuôi dưỡng tinh thần yêu nước của nhân dân ta)
 * HS thảo luận nhóm:
- Đường lối của nhà Trần trong cuộc kháng chiến chống quân XL Mông Nguyên và của nhà Hồ trong kháng chiến chống quân Minh có gì khác nhau ?
1. Cuộc xâm lược của quân Minh và sự thất bại của nhà Hồ:
- Quân Minh mượn cớ khôi phục lại nhà Trần để xâm lược nước ta.
- 1-1407 quân Minh chiếm Đông Đô.
- 4-1407 quân Minh chiếm Tây Đô.
- 6-1407 cha con Hồ Quí Ly bị bắt, cuộc kháng chiến thất bại.
2. Chính sách cai trị của nhà Minh :
a/ Chính trị:
- Xoá bỏ quốc hiệu nước ta đổi thành quận Giao Chỉ, sáp nhập vào Trung Quốc.
b/ Kinh tế:
- Đặt ra hàng trăm thứ thuế.
- Bắt phụ nữ và trẻ em đem về Trung Quốc làm nô tì.
c/ Văn hoá :
- Thi hành chính sách đồng hoá, bắt dân ta phải bỏ phong tục tập quán của mình.
- Đốt sách quí của ta.
3. Những cuộc khởi nghĩa của quí tộc Trần:
 a/ Khởi nghĩa của Trần Ngỗi
 (1407-1409)
- 10-1407 Trần Ngỗi lên làm minh chủ.
- 12-1408 nghĩa quân đánh tan 4 vạn quân Minh ở Bô Cô.
- Năm 1409 cuộc khởi nghĩa bị thất bại.
b/ Khởi nghĩa Trần Quí Khoáng:
 (1409-1414)
- Năm 1409 Trần Quí Khoáng lên ngôi, lấy hiệu là Trùng Quang đế và phát động khởi nghĩa.
- Cuộc khởi nghĩa phát triển nhanh chóng từ Thanh Hoá đến Hoá Châu.
- Năm 1413 cuộc khởi nghĩa thất bại.
4/ Củng cố, Hướng dẫn về nhà:
- Về nhà học bài cũ, chuẩn bị bài mới
 __________________________________________________________________________
 Tiết 37.Bài 19 : CUỘC KHỞI NGHĨA LAM SƠN (1418-1427)
 I. THỜI KÌ Ở MIỀN TÂY THANH HÓA (1418-1423)
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức: Cuộc khởi nghĩa Lam Sơn là cuộc đấu tranh giải phóng đất nước từ một cuộc khởi nghĩa nhỏ 
ở miền rừng núi Thanh Hoá dần dần phát triển trong cả nước.
- Tầng lớp quí tộc Trần, Hồ đã suy yếu không đủ sức lãnh đạo cuộc khởi nghĩa, chỉ có tầng lớp địa chủ mới
 do Lê Lợi lãnh đạo có đủ uy tín tập hợp các tầng lớp nhân dân.
2. Tư tưởng:
- Giáo dục HS lòng yêu nước, biết ơn những người có công với đất nước như Lê Lợi - Nguyễn Trãi.
3. Kĩ năng:
- Nhận xét nhân vật lịch sử, sự kiện lịch sử tiêu biểu trong cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.
II. Phương tiện dạy học:
- Lược đồ khởi nghĩa Lam Sơn 
- Bia Vĩnh Lăng , ảnh Nguyễn Trãi.
III. Tiến trình dạy hoc:
1. Ổn định:
2. Kiểm tra bài cũ: Kết hợp vào bài
3. Bài mới:
 HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
 Nội dung ghi bảng:
* Mục tiêu 1 : những nét chính về địa bàn, lãnh tụ, bộ chỉ huy nghĩa quân lam Sơn
- HS đọc SGK 
- Cho biết vài nét về Lê Lợi ?
- GV: ông đã từng nói: “Ta dấy binh đánh giặc không vì ham phú quí mà muốn cho ngàn đời sau biết rằng ta không chịu thần phục quân giặc tàn bạo”.
- Lê Lợi đã chọn nơi nào làm căn cứ khởi nghĩa ?(LamSơn
- Vì sao Lê Lơi chọn Lam Sơn làm căn cứ khởi nghĩa ?
(Là quê hương của Lê Lợi, có địa thế hiểm trở, là nơi nối giữa đồng bằng với miền núi, là nơi giao tiếp giữa các dân tộc Việt- Mường- Thái , ở nơi này chính quyền địch còn non yếu )
- GV: Nghe tin Lê Lợi chuẩn bị khởi nghĩa ở Lam Sơn, nhiều người yêu nước ở khắp nơi tìm đến hưởng ứng ngày càng đông, trong đó có Nguyễn Trãi.
- Vì sao hào kiệt khắp nơi tìm về Lam Sơn ?
- Nguyễn Trãi là người ntn? HS đọc đoạn in nghiêng SGK
- Đầu năm 1416 Lê Lợi cùng 18 người trong bộ chỉ huy tổ chức hội thề ở Lũng Nhai, thề quyết cùng nhau sống chết sống giặc Minh.
- HS đọc phần in nghiêng SGK.
- Đến 2- 1418 Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa ở Lam Sơn và tự xưng là Bình Định Vương.
* Mục tiêu 2 : những năm tháng chiến đấu gian khổ hi sinh đầu tiên
- Cho HS đọc đoạn đầu của mục 2 và thảo luận nhóm:
- Trong thời kì đầu của cuộc khởi nghĩa, nghĩa quân Lam Sơn gặp phải những khó khăn gì ?
GV: Trong gian khổ đã có nhiều tấm gương hy sinh anh dũng, tiêu biểu là Lê Lai.
- Giữa 1418, quân Minh huy động một lực lượng lớn vây chặt căn cứ Chí Linh, quyết bắt giết Lê Lợi, trước tình thế nguy cấp đó, Lê Lai cải trang làm Lê Lợi dẫn một đội quân cảm tử liều chết phá vòng vây giặc, Lê Lai cùng đội quân cảm tử đã hy sinh, quân Minh tưởng đã giết được Lê Lợi nên rút quân. 
- HS đọc đoạn in nghiêng SGK.
- Em có nhận xét gì về gương hy sinh của Lê Lai?
GV: để ghi nhớ công lao của Lê Lai, Lê Lợi đã phong cho Lê Lai là “ công thần hạng nhất” và dặn con cháu nhà Lê sau này giỗ Lê Lai vào hôm trước ngày giỗ Lê Lợi(21/22-8)
- GV: Cuối 1421 quân Minh lại huy động hơn 10 vạn quân tấn công căn cứ của ta, nghĩa quân phải rút lên núi Chí Linh
- Trong lần rút quân này, quân ta gặp những khó khăn gì ?
( Thiếu lương thực trầm trọng, đói rét, phải giết cả voi chiến, ngựa chiến để nuôi quân)
- Trước tình hình đó, bộ chỉ huy nghĩa quân đã làm gì ?
(Đề nghị tạm hoà)
- Tại sao Lê Lợi đề nghị tạm hoà ?( để tránh những cuộc bao vây của quân Minh, có thời gian để củng cố lực lượng)
- Vì sao quân Minh chấp nhận giảng hoà ?( để dụ dỗ mua chuộc Lê Lợi).
- Giảng: Cuối 1424, sau nhiều lần dụ dỗ Lê Lợi không được, quân Minh trở mặt tấn công quân ta, giai đoạn I kết thúc, cuộc khởi nghĩa chuyển sang giai đoạn mới.
1. Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa:
- Lê Lợi (1358-1433), là một hào trưởng có uy tín ở Lam Sơn. Căm giận quân cướp nước,ông đã dốc hết tài sản, chiêu tập nghĩa sĩ ở khắp để chuẩn bị cho cuộc khởi nghĩa.
- Lê Lợi là người yêu nước thương dân, có uy tín lớn.
- Nguyễn Trãi là người học rộng, tài cao, giàu lòng yêu nước.
- Năm 1416 Lê Lợi cùng bộ chỉ huy tổ chức hội thề ở Lũng Nhai.
- 7-2-1418 Lê Lợi dựng cờ khởi nghĩa ở Lam Sơn và tự xưng là Bình Định Vương
2. Những năm đầu của nghĩa quân Lam Sơn:
- Năm 1418 nghĩa quân rút lên núi Chí Linh.
- Quân Minh huy động lực lượng mạnh vây chặt căn cứ ta.
- Lê Lai cải trang làm Lê Lợi liều chết phá vòng vây giặc.
- Năm 1421 quân Minh mở cuộc càn quét, buộc quân ta phải rút lên núi Chí Linh.
- Năm 1423 Lê Lợi đề nghị tạm hoà với quân Minh.
4.Củng cố, Hướng dẫn về nhà: học bài cũ (chú ý các câu hỏi ở từng phần cũng như câu hỏi cuối bài)
+ Đọc trước bài mới
__________________________________________________________________________
 Tiết 38. Bài 19: CUỘC KHỞI NGHĨA LAM SƠN (tt)
 II.GIẢI PHÓNG NGHỆ AN-TÂN BÌNH-THUẬN HÓA VÀ TIẾN QUÂN RA BẮC.
I. Mục tiêu: 
1. Kiến thức:
- Những nét chủ yếu về Mục tiêu của nghĩa quân Lam Sơn trong những năm cuối 1424-1425.
- Thấy được sự lớn mạnh của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn trong thời gian này từ chỗ bị động đối phó với quân Minh ở miền Tây Thanh Hóa tiến đến làm chủ vùng rộng lớn ở miền Trung và bao vây Đông Quan.
2. Kĩ năng: 
- Sử dụng lược đồ, nhận xét các sự kiện, nhân vật lịch sử.
3. Tư tưởng: 
- Giáo dục truyền thống yêu nước, tinh thần bất khuất và lòng tự hào dân tộc.
II. Đồ dùng dạy học: 
- Lược đồ khởi nghĩa Lam Sơn, lược đồ tiến quân ra Bắc.
- Bảng phụ, phiếu bài tập...
III. Lên lớp:
1. Ổn định tổ chức: BCS báo cáo sơ lược tình hình lớp
2. Kiểm tra bài cũ: 
Điền vào chỗ trống những hiểu biết của em về cuộc khởi nghĩa Lam Sơn?
- Người chỉ huy ................... tự xưng là............................
- Bộ chỉ huy có ..............
- Nơi diễn ra hội thề ..............
- Ngày khởi nghĩa..................
3. Bài mới
 HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
 Nội dung ghi bảng
* Mục tiêu 1:Quá trình mở rộng địa bàn và kế hoạch giải phóng Nghệ An 
 - GV: Trước sự trở mặt tấn công của quân Minh, cuộc khởi nghĩa chuyển sang một giai đoạn mới. Nguyễn Chích đề nghị chuyển địa bàn Mục tiêu.
? Vì sao Nguyễn Chích đề nghị chuyển quân vào Nghệ An?
? Hãy cho biết vài nét về Nguyễn Chích?
? Việc thực hiện kế hoạch đó đem lại kết quả như thế nào?(thoát khỏi sự bao vây, mở rộng địa bàn Mục tiêu...)
- GV dùng lược đồ trình bày diễn biến quá trình mở rộng địa bàn Mục tiêu của nghĩa quân.Trích dẫn vài câu trong “Cáo Bình Ngô”: Trận Bồ Đằng sấm vang chớp giật, miền Trà Lân ...
- GV dùng lược đồ để trình bày diễn biến
+ N thảo luận ? Em có nhận xét gì về kế hoạch của Nguyễn Chích?(thông minh, sáng suốt, phù hợp với tình hình mới... làm xoay chuyển tình thế.)
* Mục tiêu 2 :Quá trình chiến đấu và mở rộng địa bàn của nghĩa quân Lam Sơn
- GV tường thuật trận đánh trên bản đồ 
- HS trình bày lại diễn biến.
? Ý nghĩa của việc giải phóng Tân Bình-Thuận Hóa?
(nghĩa quân đã có một vùng căn cứ rộng lớn, lực lượng tiếp tục lớn mạnh. Tạo được cơ sở và bàn đạp tiến công lên phía Bắc.)
* Mục tiêu 3 :Kế hoạch tiến quân ra bắc
- GV: dùng lược đồ trình bày kế hoạch tiến quân ra Bắc với ba đạo quân và ba hướng.trên đèn chiếu? Nhiệm vụ của 3 đạo quân?(giải phóng một số vùng và ngăn chặn quân cứu viện từ Trung Quốc sang)
- HS: đọc phần in nghiêng và cho biết việc tiến quân ra Bắc của nghĩa quân được ủng hộ như thế nào? Kết quả ra sao?
1. Giải phóng Nghệ An (1424):
- Nguyễn Chích đưa ra kế hoạch chuyển địa bàn vào Nghệ An.
- Ngày 12-10 1424 nghĩa quân tập kích thành Đa Căng, sau đó hạ thành Trà Lân,...
- Được nhân dân ủng hộ nghĩa quân đã giải phóng phần lớn đất Nghệ An, Diễn Châu và Thanh Hóa. Quân giặc rút vào thành cố thủ.
2. Giải phóng Tân Bình, Thuận Hóa(1425):
- 8-1425, nghĩa quân tiến đánh Tân Bình, Thuận Hóa.
- Trong vòng 10 tháng nghĩa quân đã giải phóng từ Thanh Hóa đến đèo Hải Vân.
3. Tiến quân ra Bắc, mở rộng phạm vi hoạt động.
- 9-1426 Lê Lợi cho 3 đạo quân tiến ra Bắc với nhiệm vụ cùng nhân dân bao vây đồn địch, giải phóng đất đai, thành lập chính quyền mới, ngăn chặn viện binh địch từ Trung Quốc sang
- Kết quả: Quân ta thắng nhiều trận lớn, giặc cố thủ trong thành Đông Quan.
4.Củng cố:
Bài tập 1
 Em hãy cho biết vì sao Nguyễn Chích lại đề nghị tiến quân vào Nghệ An, xây dựng căn cứ mới?
A Để thoát khỏi thế bị bao vây, tiêu diệt.
B Để mở rộng địa bàn Mục tiêu của nghĩa quân từ Nghệ An đến Thuận Hóa.
C Nghệ An là nơi đất rộng, người đông, địa thế hiểm yếu.
D. Vì quân Minh quá mạnh nên quân ta trốn chạy
Bài tập 2 Hãy nối mũi tên chỉ đúng các hướng tiến quân ra Bắc của L 
Tiến thẳng ra Đông Quan
Đạo quân thứ nhất
Tiến quân giải phóng vùng Tây Bắc, ngăn chặn viện binh từ Vân Nam sang
Đạo quân thứ hai
Giải phóng vùng hạ lưu sông Hồng...ngăn chặn viện binh từ Quảng Tây sang
Đạo quân thứ ba
5. Hướng dẫn về nhà: 
+ Học bài cũ.
+ Chuẩn bị bài sau:
+ Vẽ lược đồ trận Tốt Động-Chúc Động.
+ Tìm đọc bài “Cáo Bình Ngô” của Nguyễn Trãi.
________________________________________________________________________
 Tiết 39. Bài 19: CUỘC KHỞI NGHĨA LAM SƠN (tt)
 III. KHỞI NGHĨA LAM SƠN TOÀN THẮNG 
 I. Mục tiêu: 
 1. Kiến thức: 
 - Những sự kiện tiêu biểu trong giai đoạn cuối của cuộc khởi nghĩa Lam Sơn.
 2. Tư tưởng:
 Giáo dục lòng yêu nước, tự hào về những chiến thắng oanh liệt nhất của dân tộc ta ở TK XV.
 3. Kĩ năng: 
 - Sử dụng lược đồ, đọc các trận đánh bằng lược đồ.
 - Đánh giá các sự kiện lịch sử có ý nghĩa quyết định một cuộc chiến tranh.
 II. Đồ dùng dạy học: 
 - Lược đồ trận Tốt Động-Chúc Động và các tài liệu, một số câu thơ liên quan. 
 III. Tiến trình dạy học
1. Ổn định tổ chức: 
2. Kiểm tra bài cũ: 
 – Hãy trình bày quá trình tiến quân ra Bắc của nghĩa quân Lam Sơn?
3. Bài mới
 HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC
 Nội dung ghi bảng
* Mục tiêu 1 :Hoàn cảnh, diễn biến , kết quả, ý nghĩa của chiến thắng Tốt Động- Chúc Động
- GV: dùng lược đồ giới thiệu vị trí Tốt Động-Chúc Động.
? Hoàn cảnh diễn ra trận đánh?
? Vương Thông chủ trương mở cuộc phản công lớn ở Cao Bộ nhằm âm mưu gì?(giành lại thế chủ động)
? Trước tình hình đó nghĩa quân đối phó như thế nào?
- GV Trình bày diễn biến lược đồ, đây là trận thắng có ý nghĩa chiến lược.
? Vì sao?(đánh tan mưu đồ giành lại thế chủ động của giặc, làm thay đổi tương quan lực lượng, tạo điều kiện thuận lợi cho nghĩa quân...)
- HS: đọc 2 câu thơ trong bài “Cáo Bình Ngô”
- GV: Trên đà thắng lợi nghĩa quân đã kéo bao vây Đông Quan và giải phóng nhiều châu, huyện lân cận.
? Để cứu nguy cho Đông Quan nhà Minh làm gì? Phần tiếp theo.
* Mục tiêu2 :Diễn biến kết quả , ý nghĩa của chiến thắng Chi lăng- Xương Giang
- GV: Trình bày sự chuẩn bị của địch (tăng viện binh, lực lượng, chỉ huy...)
? Trước tình hình đó bộ chỉ huy nghĩa quân đã làm gì?(tập trung lực lượ