Giáo án Lịch sử 7 - Bài 14: Ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông - Nguyên (thế kỉ XIII)

Tuần 14 Bài 14** BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN
Tiết 27 XÂM LƯỢC MÔNG – NGUYÊN (THẾ KỶ XIII) 
Ngày dạy. 
 IV. NGUYÊN NHÂN THẮNG LỢI VÀ Ý NGHĨA LỊCH 
 SỬ CỦA BA LẦN KHÁNG CHIẾN CHỐNG QUÂN 
 XÂM LƯỢC MÔNG – NGUYÊN. 
Lớp 
7A1
7A2
Vắng
I. MỤC TIÊU CẦN ĐẠT:
1. Kiến thức: Nguyên nhân thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông- Nguyên dưới thời Trần.
2. Kĩ năng: Phân tích, so sánh sự kiện và nhân vật lịch sử qua ba lần k/c để rút ra nhận xét chung. 
3. Tư tưởng: Bồi dưỡng niềm tự hào về truyền thống đánh giặc giữ nước của dân tộc ta.
v GDMT Quân và dân ta thông thạo về địa hình tạo nên sức mạnh để chiến đấu.
II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS:
- GV: bài Hịch tướng sĩ của Trần Quốc Tuấn, tài liệu về các nhân vật tiêu biểu trong 3 lần kháng chiến.
- HS: Đọc và trả lời câu hỏi SGK
III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC:
1. Ổn định lớp
2. KT Bài cũ: 
* Nêu hoàn cảnh và diễn biến cuộc xâm lược Đại Việt lần III của quân Nguyên?
* HS lên bảng tường thuật lại diễn biến chiến thắng Bạch Đằng trên lược đồ?
3. Bài mới: 
 Ở những bài học trước chúng ta đã cả ba lần kháng chiến chống quân xâm lược Mông – Nguyên thời Trần đã diễn ra trong hoàn cảnh vô cùng khó khăn, nguy hiểm nhưng kết quả chúng ta đã thắng lợi vẻ vang. Vậy những nguyên nhân nào đã đưa đến những thắng lợi đó. Ý nghĩa lịch sử của ba lần thắng lợi đó như thế nào. Chúng ta cùng tìm hiểu phần còn lại của bài 14.
4. Các hoạt động
Hoạt động của GV và HS
Nội Dung
Hoạt động 1: Thảo luận nhóm.
* GV chia HS thành các nhóm thảo luận :
*Nhóm 1: Tìm những nguyên nhân chủ yếu dẫn đến sự thắng lợi của ba cuộc kháng chiến ?
*Nhóm 2: Nêu một số dẫn chứng về tinh thần đoàn kết chống giặc của nhân dân ta?
+ Theo lệnh triều đình, nhân dân Thăng Long nhanh chóng thực hiện chủ trương vườn không nhà trống 
+ Trong lần thứ hai, các vị bô lão thể hiện ý chí của muôn dân quyết đánh (Hội nghị Diên Hồng)
Quân sĩ thích vào tay hai chữ Sát thát.
+ Vua Trần thường về các địa phương tìm hiểu cuộc sống của dân. 
*Nhóm 3: Người có đóng góp lớn nhất trong sự thắng lợi này là ai? Trình bày những đóng góp đó ?
*Nhóm 4: Trình bày những đóng góp của Trần Quốc Tuấn trong cuộc kháng chiến chống quân Mông - Nguyên? 
- Giải quyết những bất hoà trong vương triều Trần, tạo nên sự đoàn kết dân tộc. Nghĩ ra cách đánh độc đáo, sáng tạo, phù hợp với từng giai đoạn 
- Là tác giả của bài “Hịch tướng sỹ ”.
- Kế hoạch “vườn không nhà trống ”.
+Tránh chỗ mạnh đánh chỗ yếu của kẻ thù .
+ Biết phát huy lợi thế của quân ta, buộc địch phải theo.
+ Buộc địch từ thế mạnh chuyển sang thế yếu, ta từ bị động chuyển sang chủ động. 
- Các nhóm trình bày kết quả thảo luận và cá ý kiến bổ sung.
 GV: chỉnh sửa, kết luận 
Quân và dân ta thông thạo về địa hình tạo nên sức mạnh để chiến đấu.
→ Đó là những nguyên nhân cơ bản dẫn đến những thắng lợi của quân và dân ta trong ba lần kháng chiến.
 Hoạt động 2: cá nhân
* Những thắng lợi đó của quân ta trong hoàn cảnh như vậy có ý nghĩa gì? 
* Địa hình thuận lợi có ý nghĩa như thế nào trong cuộc kháng chiến của quân và dân ta ?
* Bài học từ ba cuộc kháng chiến là gì ?
GV: Liên hệ với cuộc kháng chiến chống pháp và chống Mỹ sau này.
→ Dùng mưu trí mà đánh giặc. Lấy đoàn kết toàn dân làm sức mạnh. 
* Truyền thống uống nước nhớ nguồn, ca ngợi truyền thống đấu tranh bảo vệ tổ quốc của ông cha ta.
GDMT : Quân và dân ta thông thạo về địa hình tạo nên sức mạnh để chiến đấu.
1. NGUYÊN NHÂN THẮNG LỢI
- Tất cả tầng lớp nhân dân, các thành tham gia phần dân tộc điều tộc điều tham gia đánh giặc, bảo vệ quê hương đất nước tạo thành khối đoàn kết toàn dân, trong đó các quý tộc vương hầu là hạt nhân.
- Sự chuẩn bị về mọi mặt cho mỗi cuộc kháng chiến. Đặc biệt nhà Trần rất quan tâm chăm lo sức dân, nâng cao đời sống vật chất và tinh thân của nhân dân bằng nhiều biện pháp tạo nên sự gắn bó giữa triều đình và nhân dân.
- Tinh thần hi sinh quyết chiến quyết thắng của toàn dân mà nòng cốt là quân đội.
- Chiến lược, chiến thuật đúng đắn, sáng tạo của Vương Triều Trần đặc biệt là Vua Trần Nhân Tông.
- Các danh tướng Trần Hưng Đạo, Trần Quang Khải, Trần Khánh Dư, đã buộc giặc từ thế mạnh chuyển sang thế yếu, từ chủ động chuyển sang bị động để tiêu diệt chúng, giành thắng lợi.
2. Ý NGHĨA LỊCH SỬ
 - Đập tan tham vọng và ý chí xâm lược Đại Việt của đế chế Nguyên, bảo vệ độc lập dân tộc và toàn vẹn lãnh thổ. 
- Thể hiện sức mạnh dân tộc, đánh bại mọi kể thù xâm lược. ( góp phần nâng cao lòng tự hào dân tộc, củng cố niềm tin cho nhân dân...
- Góp phần xây dựng truyền thống dân tộc, xây dựng học thuyết quân sự, để lại nhiều bài học kinh nghiệm cho đời sau trong cuộc đấu tranh chống xâm lược.
IV. CỦNG CỐ VÀ HƯỚNG DẪN HS TỰ HỌC Ở NHÀ:
1. Củng cố: 
- Nêu những nguyên nhân thắng lợi của ba lần k/c chống quân xâm lược Mông- Nguyên?
- Ý nghĩa lịch sử của cuộc khánh chiến chống quân Mông Nguyên. 
2. Hướng dẫn HS tự học ở nhà 
- Đọc sách trước khi đến lớp. 
- Trình bày một vài nét tình hình kinh tế thời Trần sau chiến tranh ?
- Phân tích tình hình xã hội thời Trần sau chiến tranh ?
*** Rút kinh nghiệm