Giáo án Lịch sử 7 - Bài 15: Sự phát triển kinh tế và văn hóa thời Trần - Lê Thị Nguyện - Trường THCS Liêng Trang

Tuần: 14	Ngày soạn: 16/ 11/ 2014
Tiết : 28	Ngày dạy: 21/ 11/ 2014
Bài 15 : SỰ PHÁT TRIỂN KINH TẾ, VĂN HOÁ THỜI TRẦN ( Tiết 2)
I. MỤC TIÊU
 1. Kiến thức: Sau bài học HS cần nắm được:
Đời sống văn hóa của nhân dân ta dưới thời Trần rất phong phú, đa dạng.
Một nền văn học phong phú, mang đậm bản sắc dân tộc làm rạng rỡ cho nền văn hóa Đại Việt.
Giáo dục, khoa học kỷ thuật thời Trần đạt tới trình độ cao, nhiều công trình nghệ thuật tiêu biểu.
2. Thái độ:
Bồi dưỡng ý thức dân tộc và niềm tự hào về một thời lịch sử có nền văn hóa riêng mang đậm bản sắc dân tộc.
 3. Kỹ năng:
Giúp học sinh nhìn nhận sự phát triển về xã hội và văn hóa qua phương pháp so sánh với thời kỳ trước.
Phân tích , đánh giá những thành tựu văn hóa đặc sắc.
II. CHUẨN BỊ
1. Gi áo viên: Giáo án, Tranh ảnh các thành tựu văn hóa thời Trần.
2. Học sinh: Sách giáo khoa, vở bài học., học bài theo hướng dẫn của giáo viên.
III. TIẾN TRÌNH DẠY HỌC
Ổn định:(1’) 7A17A2.7A3
 7A47A5.7A6.
 1. Kiểm tra bài cũ: (7’)
Nêu đặc điểm của kinh tế thời Trần sau chiến tranh ?
Trình bày một vài nét về tình hình xã hội thời Trần ?
2. Giới thiệu bài: 
 Ở bài học trước, chúng ta thấy dưới thời Trần mặc dù phải trải qua cuộc kháng chiến nhưng nền kinh tế rất phát triển. Vậy! Trên các lĩnh vựv văn hóa , giáo dục như thế nào ? bài hôm nay.
 3. Bài mới:
HOẠT ĐỘNG CỦA GV VÀ HS
NỘI DUNG KIẾN THỨC
Hoạt động 1: Tìm hiểu về đời sông văn hóa (10’)
? Về văn hóa dưới thời Trần có đặc điểm gì ?
? Kể tên một vài tín ngưỡng cổ truyền trong nhân dân ? 
HS: ( thờ tổ tiên, các anh hùng dân tộc -> ngày nay trở thành phong tục tập quán của nhân dân ta )
? Nêu những dẫn chứng chứng tỏ đạo phật phát triển ? 
HS: ( Nhiều người đi tu kể cả giai cấp thống trị, chùa chiền mọc lên nhiều nơi ) 
HS: đọc phần chữ in nghiêng Sgk trang 71.
? So với Phật giáo, Nho giáo phát triển như thế 
nào ? Vì sao ?
? Sinh họat văn hóa thời Trần được thể hiện như thế nào ?
Giáo viên giảng : Ngoài ra nhân dân ta sống rất giản dị như đi chân đất, quần áo đơn giản
=> Thể hiện tinh thần thượng võ, lòng yêu quê hương đất nước.
Hoạt động 2: Tìm hiểu về văn học thời Trần (10’)
? Nêu tình hình văn học thời Trần?(sự phát triển? thể loại? nội dung?)
? Tại sao văn học nước ta thời kỳ này phát triển mạnh, mang đậm lòng yêu nước và niềm tự hào dân tộc ?Tác dụng, ý nghĩa của văn học thời kì này đối với nền văn hóa dân tộc?
GV: ( Vừa trải qua cuộc kháng chiến hào hùng, anh dũng, làm rạng rỡ nền văn hóa Đại Việt)
? Kể tên một số tác phẩm văn học thời ký này mà em biết ? 
HS: ( Hịch tướng sĩ, phò giá về kinh. Phú sông Bạch Đằng )
Hoạt động 3: Tìm hiểu về giáo dục và khoa học kĩ thuật thời Trần (7’)
? Em hãy trình bày một vài nét về tình hình giáo dục thời Trần?
HS: đọc phần chữ in nghiêng Sgk trang 72.
? Em có nhận xét gì về tình hình giáo dục thời đó ? 
HS: ( do nhu cầu của nhân dân,tìm đội ngũ tri thức ch đất nước -> nhà nước rất quan tâ đến giáo dục )
? Trình bày một vài nét về tình hình khoa học , kỷ thuật thời Trần ?
GV: cho học sinh nhắc lại người chỉ huy cuộc kháng chiến lần 2, 3 chống quân Mông – Nguyên ? 
? Em có nhận xét gì về giáo dục, khoa học kỷ thuật thời Trần ? ( phát triển mạnh,đóng góp nhiều cho nền văn hóa )
Hoạt động 4: Tìm hiểu về nghệ thuật kiến trúc, điêu khắc thời Trần (6’)
? Về nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc có đặc điểm gì ?
HS: quan sát hình 37, 38 Sgk trang 73 ->đối chiếu với hình 26 ở bài 22 – nhận xét gì ?
GV: ( tinh xảo, rõ nét hơn, trình độ càng cao hơn )
II. SỰ PHÁT TRIỂN VĂN HÓA
 1.Đời sống văn hóa
- Tín ngưỡng cổ truyền được duy trì và phát triển
- Đạo phật vẫn phát triên nhưng không bằng thời Lý.
- Nho giáo phát triển mạnh, có địa vị cao và ngày càng được trọng dụng
- Văn hóa dân gian tiếp tục duy trì và phát triển với nhiều hình thức.
2.Văn học
- Phát triển mạnh bao gồm cả chữ Hán và chữ Nôm
- Nội dung phong phú, mang đậm bản sắc dân tộc, chứa đựng lòng yêu nước, tự hào dân tộc
- Làm rạng rỡ nền văn hóa
3. Giáo dục và khoa học kỷ thuật
a.Giáo dục
- Quốc Tử Giám được mở rộng, các lộ phủ đều có trường học
- Các kì thi được tổ chức thường xuyên
b.Khoa học, kỷ thuật
- Sử học : Lập cơ quan chuyên viết sử, năm 1272 bộ “ Đại Việt sử ký ” ra đời .
- Quân sự : Tác phẩm binh thư yếu lược của Trần Hưng Đạo.
- Y học : Tuệ Tĩnh là danh y nỗi tiếng
- Kỷ thuật: chế tạo sung thần công, đóng thuyền lớn
4.Nghệ thuật kiến trúc và điêu khắc
- Nhiều công trình kiến trúc có giá trị ra đời “ Tháp Phổ Minh, Thành Tây Đô
- Nghệ thuật chạm khắc tinh tế. 
4. Củng cố: (4’)
 - Khoanh tròn vào câu mà em cho là đúng ?
* Theo em nguyên nhân nào dẫn tới việc văn học nhà Trần phát triển rất phong phú, để lại nhiều thành tựu rực rỡ ?
 A .Đây là thời kỳ có nhiều nhà nho nổi tiếng.
 B .Truyền thống yêu nước, tự hào dân tộc được phát huy cao độ trong các cuộc kháng chiến chống ngọai xâm.
 C . Tiếp thu được tinh hoa của văn học dân gian và văn học nước ngòai.
 - Điền vào bảng sau về tình hình phát triển văn hoá thời Trần sau chiến tranh.
Các lĩnh vực
Tình hình phát triển
Đời sống văn hoá
- Tín ngưỡng cổ truyền.
- Đạo phật
- Nho giáo.
- Sinh hoạt văn hoá dân gian.
- Tập quán sống
Văn học
Văn học chữ Hán và chữ Nôm.
Tác giả và tác pcẩm.
Giáo dục
-
-
Khoa học kĩ thuật
Sử học.
Quân sự.
Y học.
Lĩnh vực khác.
5. Hướng dẫn học tập ở nhà: (1’)
Học bài theo các câu hỏi 1, 2 Sgk trang 73.
Sưu tầm tranh ảnh, tư liệu về các thành tựu khoa học, kỷ thuật thời Trần.
Chuẩn bị bài 16 : Phần I
IV. RÚT KINH NGHIỆM
.