Giáo án Lịch sử 7 - Bài 25 Phong trào Tây Sơn

Bài 25 phong trào tây sơn
III. Tây sơn lật đổ chính quyền họ trịnh
1. Hạ thành Phú Xuân – Tiến ra Bắc Hà diệt họ Trịnh
 a. Hạ thành Phú Xuân
? Thành Phú Xuân do lực lợng nào chiếm đóng, trong hoàn cảnh nào?
- Khi phong trào Tây Sơn bùng nổ, chúa Trịnh đã cử quân vào đánh nhằm tiêu diệt chúa Nguyễn và Tây Sơn, khi chúa Nguyễn vợt biển chạy vào Gia Định, quân Trịnh chiếm thành Phú Xuân. 
? Thái độ và hành động của quân Trịnh ở thành Phú Xuân nh thế nào? 
- Quân Trịnh ở thành Phú Xuân, kiêu căng, sách nhiễu khiến dân chúng rất căm giận. Trong bối cảnh ấy tháng 6-1786, nghĩa quân Tây Sơn tiến ra Phú Xuân. 
? Trình bày quá trình hạ thành Phú Xuân của Nguyễn Huệ? 
- Tháng 6- 1786, Nguyễn Huệ đợc sự giúp sức của Nguyễn Hữu Chỉnh, tiến đánh thành Phú Xuân. Thuỷ quân nhờ nớc sông lên cao về đêm rồi cho chiến thuyền tiến sát vào thành, cùng bộ binh giáp chiến với quân Trịnh. 
* Tây Sơn hạ thành Phú Xuân:
- Tháng 6- 1786, Nguyễn Huệ đợc sự giúp sức của Nguyễn Hữu Chỉnh, tiến đánh thành Phú Xuân. Thuỷ quân nhờ nớc sông lên cao về đêm rồi cho chiến thuyền tiến sát vào thành, cùng bộ binh giáp chiến với quân Trịnh. 
? Quân Tây Sơn giành đợc kết quả nh thế nào?
- Tháng 6- 1786:
 + Nghĩa quân Tây Sơn hạ thành Phú Xuân.
 + Giải phóng toàn bộ đất Đàng Trong. 
b. Tiến ra Bắc diệt họ Trịnh 
? Vì sao Nguyễn Huệ lại nêu danh nghĩa “phù Lê diệt Trịnh”?
 - Nhằm tập hợp dân chúng ủng hộ mình, nhiều ngời vẫn tởng nhớ yêu quý nhà Lê. 
? Hãy nêu những hoạt động của Nguyễn Huệ trong cuộc tiến quân ra Bắc Hà lần thứ nhất (1786) ?
 - Giữa năm 1786, Nguyễn Huệ ra Thăng Long lật đổ họ Trịnh, giao chính quyền ở Đàng Ngoài cho vua Lê. 
? Vì sao quân Tây Sơn lật đổ chính quyền họ Trịnh nhanh chóng nh vậy? 
- Nhân dân chán ghét nhà Trịnh, ủng hộ Tây Sơn.
- Thế lực quân Tây Sơn mạnh. 
? Việc Tây Sơn lật đổ họ Nguyễn và họ Trịnh có ý nghĩa gì?
* ý nghĩa: Tạo điều kiện cơ bản cho việc thống nhất đất nớc, xoá danh giới Đàng Trong, Đàng Ngoài, đáp ứng nguyện vọng của nhân dân. 
2. Nguyễn Hữu Chỉnh mu phản – Nguyễn Huệ thu phục Bắc Hà 
? Tình hình Bắc Hà nh thế nào sau khi Nguyễn Huệ trở về Nam ?
- Sau khi Tây Sơn rút, tình hình Bắc Hà lại rối loạn.
- Lê Chiêu Thống bạc nhợc không dẹp nổi các cuộc nổi loạn của con cháu họ Trịnh.
- Mời Nguyễn Hữu Chỉnh ra giúp.
? Sau khi giúp vua Lê ổn định đợc tình hình Bắc Hà, thái độ của Nguyễn Hữu Chỉnh nh thế nào?
Nguyễn Hữu Chỉnh giúp vua Lê đánh tan tàn d họ Trịnh nhng lại lộng quyền, muốn xây dựng lực lợng riêng, chống Tây Sơn
? Trớc tình hình đó Nguyễn Huệ đã có biện pháp gì?
- Cử Vũ Văn Nhậm ra Bắc diệt Chỉnh
- Giữa năm 1788, Nguyễn Huệ ra Bắc lần thứ hai, à Thu phục Bắc Hà. 
? Vì sao Nguyễn Huệ thu phục đợc Bắc Hà?
- Đợc nhân dân, nhiều sĩ phu nổi tiếng giúp đỡ.
- Lực lợng Tây Sơn hùng mạnh.
- Chính quyền Lê-Trịnh quá yếu. 
Việc lật đổ các tập đoàn phong kiến Nguyễn ở Đàng Trong, Lê-Trịnh ở Đàng Ngoài có ý nghĩa gì? 
* ý nghĩa: 
- Việc lật đổ các tập đoàn phong kiến Nguyễn ở Đàng Trong, Lê-Trịnh ở Đàng Ngoài: Tây Sơn đã làm chủ đất nớc, tiến tới thống nhất lãnh thổ. 
IV, TÂY SƠN ĐÁNH TAN QUÂN THANH
HOẠT ĐỘNG 1 : QUÂN THANH XÂM LƯỢC NƯỚC TA 
HOẠT ĐỘNG CỦA THẦY 
HOẠT ĐỘNG CỦA TRề 
NỘI DUNG
- GV yờu cầu HS đọc SGK và trỡnh bày theo 2 vấn đề : 
+ Âm mưu của nhà Thanh : 
. Sự chuẩn bị của nhà Thanh trong õm mưu đú => Nhận xột 
. GV dựng lược đồ chỉ cho HS 4 đạo quan Thanh tiến vào nước ta 
. Thỏi độ của Lờ Chiờu Thống => Nhận xột 
+ Chủ trương của ta : 
. Sự chuẩn bị đối phú của nghĩa quõn 
. Yờu cầu HS trả lời cõu hỏi trong SGK 
.GV chỉ trờn lược đồ phũng tuyến Tam Điệp - Biện Sơn 
H. Tai sao nghĩa quõn lại chọn Tam Điệp - Biện Sơn để lập phũng tuyến ? 
- HS đọc bài 
- HS trỡnh bày 
- HS: Cử 29 vạn quõn chia làm 4 đạo tiến vào nước ta 
- HS quan sỏt 
- HS: Là 1 tờn vua bỏn nước hốn hạ, nhục nhó, chỉ vỡ quyền lợi cỏ nhõn mà bỏn rẻ tổ quốc gõy bao đau thương cho ND 
- HS: Lập phũng tuyến Tam Điệp - Biện Sơn 
- HS: Trỏnh thế giặc mạnh, chặn giữ nơi hiểm yếu đồng thời làm cho kẻ địch kiờu căng => Chủ quan 
- HS quan sỏt 
- HS: Cú vị trớ thuận lợi để liờn kết thuỷ bộ vững chắc, là bàn đạp cho Tõy Sơn hội quõn và tấn cụng ra Thăng Long tiờu diệt nhà Thanh 
1. Quõn Thanh xõm lược nước ta 
a. Âm mưu của địch 
- Lờ Chiờu Thống cầu viện nhà Thanh => 1788 Tụn Sĩ Nghị đem 29 vạn quõn vào xõm lược nước ta 
b. Chủ trương của ta 
- Lập phũng tuyến Tam Điệp - Biện Sơn 
HOẠT ĐỘNG 2 : QUANG TRUNG ĐẠI PHÁ QUÂN THANH 
- GV yờu cầu HS đọc SGK và trỡnh bày theo 3 vấn đề : 
+ Chuẩn bị : 
H. Tại sao 1788 Nguyễn Huệ mới lờn ngụi Hoàng đế ? Việc lờn ngụi Hoàng đế cú ý nghĩa gỡ ? 
. Sự chuẩn bị của Quang Trung cho việc đỏnh quõn Thanh 
. GV dựng lược đồ chỉ cho HS đường tiến quõn ra bắc của Quang Trung từ Phỳ Xuõn 
+ Diễn biến :
H. Quang Trung dự định đỏnh giặc vào thời gian nào ? Vỡ sao 
. GV treo lược đồ chỉ cho HS thấy 5 đạo quõn của QT sau đú yờu cầu HS túm tắt diễn biến 
. GV túm tắt lại diễn biến trờn lược đồ 
+ Kết quả : 
H. Tại sao quõn tõy Sơn lại đỏnh đồn Khương Thượng và Ngọc Hồi cựng một thời gian là mồng 5 Tết ? 
- HS đọc bài 
- HS: Lỳc trước tiến quõn ra bắc với khẩu hiệu phự Lờ diệt Trinh nhưng bõy giờ vua Lờ bỏn nước Nguyễn Huệ lờn ngụi là hợp lũng người => Tập hợp sức mạnh toàn dõn, khẳng định nước ta cú chủ quyền 
- HS: Tết Kỉ Dậu vỡ đõy là thời gian giặc chủ quan , lơ là đề phũng 
- HS quan sỏt và trỡnh bày 
- HS quan sỏt 
- HStrỡnh bày 
- HS: Phối hợp chiến đấu khiến giặc khụng kịp điều quõn tiếp viện cho mặt trận phớa Nam 
2. Quang Trung đại phỏ quõn Thanh 
a. Chuẩn bị 
- 11/1788 Nguyễn Huệ lờn ngụi Hoàng đế lấy hiệu là Quang trung 
- Quang Trung tuyển quõn, duyệt binh, kờu gọi tinh thần chiến đấu của quõn sĩ 
- Quang Trung chia quõn thành 5 đạo tiến vào Thăng Long đỏnh quõn Thanh 
b. Diễn biến 
- SGK
c. Kết quả 
- Sau 5 ngày đờm Quang Trung quột sạch 29 vạn quõn Thanh khỏi bờ cừi đất nước 
HOẠT ĐỘNG 3 : NGUYấN NHÂN THẮNG LỢI VÀ í NGHĨA LỊCH SỬ CỦA PHONG TRÀO TÂY SƠN
- GV yờu cầu HS tỡm hiểu và trỡnh bày theo 2 vấn đề : 
+ í nghió lịch sử 
+ Nguyờn nhõn thắng lợi 
H. Em cú nhận xột gỡ về Quang Trung ? 
- HS đọc bài 
- HS trỡnh bày 
- HS trỡnh bày 
- HS: Là người cú tài chỉ huy quõn sự, nghệ thuật chỉ đạo chiến tranh : Thần tốc bất ngờ, tỏo 
bạo, chỉ đạo và tổ chức chiến đấu hết sức cơ động 
3. Nguyờn nhõn thắng lợi và ý nghĩa lịch sử của phong trào Tõy Sơn 
a. í nghĩa lịch sử 
- Lật đổ cỏc tập đoàn phong kiến Nguyễn, Trịnh, Lờ 
- Xoỏ bỏ sự chia cắt đất nước, lập lại thống nhất nước nhà 
- Đỏnh tan quõn xõm lược Xiờm, Thanh bảo vệ tổ quốc 
b. Nguyờn nhõn thắng lợi 
- Nhõn dõn ủng hộ 
- Sự lónh đạo tài tỡnh của bộ chỉ huy quõn sự đứng đầu là Quang Trung