Giáo án Lịch sử 9 - Bài 5: Các nước Đông Nam Á

Bài 5. CÁC NƯỚC ĐÔNG NAM Á
I . MỤC TIÊU BÀI HỌC :
- HS nắm được : Tình hình Đông Nam Á trước và sau 1945 . Sự ra đời của Hiệp hội Đông Nam Á ( ASEAN ) và vai trò của nó đối với sự phát triển của các nước trong khu vực .
- Giáo dục lòng tự hào về những thành tựu nhân dân Đông Nam Á đã đạt được .
 - Rèn luyện kỹ năng phân tích, tổng hợp sự kiện lịch sử và sử dụng bản đồ .
II. CHUẨN BỊ CỦA GV-HS : 
Gv: - Bản đồ Đông Nam Á, bản đồ thế giới.
- Tài liệu về các nước Đông Nam Á và ASEAN .
Hs: Đọc SGK, trả lời các câu hỏi gợi ý
III. TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG DẠY HỌC :
1. Giới thiệu bài: Từ 1945 đến nay, phong trào giải phóng dân tộc ở ĐNÁ phát triển mạnh mẽ, nơi đây được coi là nơi khởi đầu của phong trào giải phóng dân tộc. Sau khi giành được độc lập, các nước ĐNÁ đã thực hiện xây dựng đất nước, phát triển kinh tế và văn hoá đạt được những thành tựu to lớn. Sự ra đời và phát triển của Hiệp hội các nước ĐNÁ đã chứng minh điều đó.
2. Bài mới
HĐGV
HĐHS
Nội dung
Hoạt động 1. Tìm hiểu các nước ĐNA trước và sau 1945, gd môi trường
Khai thác và sử dụng lược đồ các nước ĐNA.
? Dựa vào lược đồ hãy nêu đặc điểm và xác định vị trí các quốc gia ĐNA
? Nét chủ yếu của ĐNA trước 1945 
? Tình hình ĐNA sau chiến tranh thế giới thứ hai
Gọi hs đọc sgk phần in nhỏ
? Sau khi 1 số nước giành độc lập, tình hình khu vực này ra sao 
? Từ giữa những năm 50 của thế kỷ XX trong bối cảnh “Chiến tranh lạnh” tình hình ĐNA ntn 
Giải thích: “Chiến tranh lạnh”
Hoạt động 2. Tìm hiểu sự ra đời của Tổ chức ASEAN
? Tổ chức ASEAN ra đời trong hoàn cảnh nào 
? Kể tên các nước thành lập ASEAN 
? Mục tiêu hoạt động của ASEAN 
? Nguyên tắc cơ bản trong quan hệ ASEAN 
Hoạt động 3. Tìm hiểu sự phát triển của tổ chức ASEAN, gd môi trường
Gv giới thiệu sự gia nhập của Bru-nây
? Xu hướng nổi bật của ASEAN từ đầu những năm 90 của thế kỉ XX là gì
Gv hướng dẫn HS tìm hiểu phần in nhỏ sgk
? Kết quả của xu hướng đó
Giới thiệu H11 SGK
? Hoạt động chủ yếu của ASEAN hiện nay là gì 
? Những hoạt động cụ thể trong thập niên 90
-> Xác định ĐNA trên lược đồ. Là khu vực rộng gần 4.5 triệu km2 , gồm 11 nước với dân số 536 triệu (ước tính năm 2000). HS lên và xác định vị trí 11 nước ĐNA trên lược đồ
-> Trừ Thái Lan, còn lại đều là thuộc địa của thực dân phương Tây
-> Các dân tộc ĐNA đã nhanh chóng nổi dậy giành chính quyền lật đổ ách thống trị của thực dân
-> Sử dụng lược đồ xác định thời gian các nước giành độc lập từ sau năm 1945
-> Nhiều nước lại phải cầm súng chiến đấu chống lại sự xâm lược của các nước như In-đô, VN, phong trào đấu tranh đòi trao trả độc lập: Miến Điện, Mã Lai, Phi-lip-pin
-> Ngày càng căng thẳng do sự can thiệp của Mĩ vào ĐNA. Thành lập khối SEATO nhằm ngăn chặn và đẩy lùi phong trào giaỉ phóng dân tộc trong khu vực 
-> Sau khi giành độc lập và đứng trước yêu cầu phát triển kt-xh, hạn chế ảnh hưởng của các cường quốc đối với khu vực. Ngày 8/8/1967 Hiệp hội các quốc gia ĐNA ra đời
-> In-đô, Ma-lai, Xin-ga-po, Thái Lan, Phi-lip-pin
-> Phát triển kinh tế và văn hóa giữa các nước thành viên
-> Tôn trọng chủ quyền, không can thiệp vào nội bộ của nhau.
Giải quyết mọi tranh chấp bằng phương pháp hòa bình. Cùng nhau hợp tác và phát triển
-> Là sự mở rộng các thành viên của Hiệp hội 
-> ASEAN từ 6 nước phát triển thành 10 nước
-> Hợp tác kinh tế, xây đựng một ĐNA hòa bình, ổn định để cùng nhau phát triển
-> Sự thành lập tổ chức AFTA, Diễn dàn khu vực (ARF) với sự tham gia của nhiều nước nhằm tạo sự hòa bình, ổn định cho công cuộc hợp tác p/triển
I. TÌNH HÌNH ĐNA TRƯỚC VÀ SAU 1945 : 
- Trước năm 1945, các nước ĐNA (trừ Thái Lan) đều là thuộc địa của thực dân phương Tây
- Từ sau năm 1945 tình hình ĐNA diễn ra phức tạp và căng thẳng. Tiêu biểu:
+ Nhân dân nhiều nước Đông Nam Á nổi lên giành chính quyền: In-đô-nê-xia, Việt Nam, Lào từ tháng 8 đến tháng 10. Sau đó, đến giữa những năm 50 của thế kỉ XX, hầu hết các nước trong khu vực đã giành được độc lập.
- Từ năm 1950, trong bối cảnh “chiến tranh lạnh” tình hình ĐNÁ trở nên căng thẳng, chủ yếu do sự can thiệp của đế quốc Mĩ thành lập khối quân sự SEATO (1954) nhằm đẩy lùi ảnh hưởng của CNXH và phong trào gpdt đối với ĐNA. Mĩ đã tiến hành cuộc chiến tranh xâm lược VN kéo dài tới 20 năm (1954 – 1975).
II. SỰ RA ĐỜI CỦA TỔ CHỨC ASEAN:
- Sau khi giành độc lập nhiều nước ở ĐNA ngày càng nhận thức rõ sự cần thiết phải cùng nhau hợp tác để phát triển đất nước và hạn chế sự ảnh hưởng của các cường quốc bên ngoài đối với khu vực.
- 8/8/1967: Hiệp hội các nước ĐNA (ASEAN) được thành lập tại Băng Cốc (Thái Lan) gồm 5 nước : In-đô-nê-xia, Thái Lan, Ma-lai-xia, Phi-lip-pin và Xin-ga po .
- Trong thời kì đầu thành lập ASEAn có 2 văn kiện quan trọng:
+ “Tuyên bố Băng Cốc” (8/1967) xác định mục tiêu của ASEAN là tiến hành sự hợp tác kinh tế, văn hóa giữa các nước thành viên trên tinh thần duy trì hòa bình và ổn định khu vực.
+ Hiệp ước thân thiện và hợp tác ở ĐNA”-Hiệp ước Ba-li (2/1976) đã xác định những nguyên tắc cơ bản trong quan hệ giữa giữa các thành viên.
III. TỪ “ASEAN 6” PHÁT TRIỂN THÀNH “ASEAN 10”:
-Sau chiến tranh lạnh, nhất là khi “vấn đề Cam-pu-chia” được giải quyết,tình hình ĐNA đã được cải thiện rõ rệt. Xu hướng nổi bật đầu tiên là sự mở rộng các thành viên của Hiệp hội. Lần lượt các nước đã gia nhập ASEAN: Việt Nam (7/1995); Lào, Mianma (9/1997); Cam-pu-chia (4/1999)
- Với 10 nước thành viên, ASEAN trở thành một tổ chức khu vực ngày càng có uy tín với những hợp tác kinh tế (AFTA, 1992) và hợp tác an ninh (Diễn dàn khu vực ARF,1994). Nhiều nước ngoài khu vực đã tham gia hai tổ chức trên như TQ, NB, HQ, Mĩ, AĐ.
IV/ CỦNG CỐ, HƯỚNG DẪN HỌC TẬP Ở NHÀ:
1. Củng cố:
Xác định các nước Đông Nam Á trên bản đồ và trình bày tình hình các nước này trước và sau 1945 
2. Hướng dẫn học sinh học tập ở nhà :
 - Học bài, làm bài tập sgk.
 - Xác định các nước châu Phi trên bản đồ .