Giáo án môn Đại số 9 - Đồ thị của hàm số bậc nhất y = ax + b (a khác 0)

Tiết 21 	Ngày soạn: 
ĐỒ THỊ CỦA HÀM SỐ BẬC NHẤT y = ax + b ( a ¹ 0 )
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức: HS hiểu được đồ thị hàm số y = ax + b ( a ¹ 0 ) là một đường thẳng luôn cắt trục tung tại điểm có tung độ là b, song song với đường thẳng y = ax nếu b ¹ 0 hoặc trùng với đường thẳng y = ax nếu b = 0.
2. Kỹ năng : Rèn kỹ năng vẽ đồ thị hàm số y = ax + b bằng cách xác định hai điểm phân biệt thuộc đồ thị.
3. Thái độ: Rèn tính cẩn thận, tính toán linh hoạt, vẽ hình chính xác.
II. PHƯƠNG PHÁP VÀ KỸ THUẬT DẠY HỌC:
+ Vấn đáp gợi mở, trực quan
+ Đặt câu hỏi gợi mở, dùng hình vẽ trực quan.
III. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH:
1. Chuẩn bị của GV : Giáo án, SGK, thước kẽ.
2. Chuẩn bị của HS : Ôn tập kiến thức cũ, xem trước bài mới.
IV. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC: 
1. Kiểm tra bài cũ:
Vẽ đò thị hàm số: y =2x
2. Bài mới:
Đặt vấn đề: Hàm số y= ax+b trở thành hàm số y=ax khi b=0. Vậy đồ thị hàm số y=ax+b và đồ thị hàm số y=ax liên quan gì với nhau? 
Hoạt động 1: Tìm hiểu thế nào là đồ thị hàm số 
HOẠT ĐỘNG CỦA GV&HS
NỘI DUNG KIẾN THỨC
GV yêu cầu HS làm 
HS thực hiện
GV: Tập hợp các điểm A,B,C,D,E,F là đồ thị hàm số
Vậy thế nào là đồ thị hàm số
HS: Trả lời 
GV nhận xét và chốt lại
GV: Đồ thị Hàm số là gì?
HS: 
GV chốt.
1. Thế nào là đồ thị hàm số?
Biểu diễn các điểm lên trên mp toạ độ Oxy 
Đồ thị hàm số là tập hợp các điểm biểu diển các cặp giá trị tương ứng (x,f(x)) trên mặt phẳng tọa độ.
b)Vẽ đồ thị Hàm số y = 2x: (SGK)
Hoạt động 2: Tìm hiểu đồ thị hàm số bậc nhất y=ax+b
HOẠT ĐỘNG CỦA GV&HS 
NỘI DUNG KIẾN THỨC
HS làm ?1 vào vở
GV: Các em có nhận xét gì về vị trí các điểm A, B, C? Vì sao?
HS:
GV: Nhận xét gì về các điểm A’, B’, C’?
HS: 
GV: Hãy chứng minh điều đó?
HS: 
HS thực hiện ?2 trên bảng phụ
Với cùng giá trị của x, giá trị tương ứng của y=2x và y=2x +3 quan hệ như thế nào?
HS:
GV: Đồ thị hàm số y=2x là đường nào?
HS: 
GV: Hãy nhận xét đồ thị hàm số y=2x+3?
Đường thẳng y=2x+3 cắt trục tung tại điểm nào?
HS: 
GV giới thiệu tổng quát
2. Đồ thị hàm số y = ax + b (a ¹ 0 )
*Tổng quát: 
Đồ thị hàm số y=ax +b (a0) là đường thẳng:
+Cắt trục tung tại điểm có tung độ bằng b
+Song song đường thẳng y=ax nếu b khác 0, trùng với đường thẳng y=ax nếu b=0
3. Củng cố:
- Thế nào là đồ thị hàm số? 
- Đồ thị hàm số bậc nhất có dạng như thế nào?
4. Hướng dẫn học sinh học bài ở nhà 
Nắm vững kết luận về đồ thị y = ax + b (a ¹ 0) và cách vẽ đồ thị đó.
V. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY
Ngày soạn:
Ngày dạy:
TIẾT 22 ĐỒ THỊ CỦA HÀM SỐ BẬC NHẤT y = ax + b ( a ¹ 0 )
I. MỤC TIÊU:
1. Kiến thức: HS được củng cố: Đồ thị hàm số y = ax + b (a ¹ 0) là một đường thẳng luôn cắt trục tung tại điểm có tung độ là b, song song với đường thẳng y = ax nếu b ¹ 0 hoặc trùng với đường thẳng y = ax nếu b = 0.
2. Kỹ năng: HS vẽ thành thạo đồ thị hàm số y = ax + b bằng cách xác định 2 điểm phân biệt thuộc đồ thị ( thường là hai giao điểm của đồ thị với hai trục toạ độ)
3. Thái độ: Tích cực xây dựng bài, giáo dục tính cẩn thận, chính xác, khoa học.
II. PHƯƠNG PHÁP VÀ KỸ THUẬT DẠY HỌC: 
+ Luyện tập, nhóm
+ Đặt câu hỏi gợi mở, chia nhóm, giao nhiệm vụ
III. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH:
1. Chuẩn bị của GV: Giáo án, SGK, SBT
2. Chuẩn bị của HS: Học bài cũ, làm BTVN
IV. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC:
1. Kiểm tra bài cũ: 
Khi nào y gọi là hàm số của x? Hàm số bậc nhất có dạng như thế nào? Đồ thị của hàm số bậc nhất có dạng như thế nào?
2. Bài mới: 
Hoạt động 1: Tìm hiểu cách vẽ đồ thị hàm số bậc nhất y=ax+b
HOẠT ĐỘNG CỦA GV&HS
NỘI DUNG KIẾN THỨC
GV: Ta đã biết đồ thị của hàm số bậc nhất là một đường thẳng, nên để ve đồ thị của hàm số bậc nhất ta chỉ cần xác định mấy điểm thuộc đồ thị?
HS: 
GV hướng dẫn HS vẽ đồ thị hàm số y=2x-2
Chọn x=0; y= ?
HS: x=0; y = -2
Chọn y=0; x=?
HS: x=0; y=1
GV Yêu cầu HS vẽ hệ trục tọa độ Oxy và biểu diển điểm (0;-2) và 
(1; 0) lên mặt phẳng tọa độ Oxy
HS thực hiện 
GV yêu cầu HS vẽ đường thẳng đi qua 2 điểm vừa biểu diển
HS vẽ. 
Đó là đồ thị hàm số y=2x-2 
Vậy để vẽ hàm số bậc nhất ta làm thế nào?:
Một số HS trả lời
GV chốt lại
2. Cách vẽ đồ thị của hàm số y = ax + b (a ¹ 0).
Ví dụ: Vẽ đồ thị hàm số y= 2x-2
Chọn x=0 => y=-2 ta có điểm A(0;-2) thuộc trục tung
Chọn y=0 => x= 1 ta có điểm B(1;0) thuộc trục hoành
Vẽ đường thẳng đi qua 2 điểm A(0;-2) và B(1;0) ta được đồ thị hàm số y=2x-2
Hoạt động 2: Làm bài tập nhận dạng hàm số bậc nhất và vẽ đồ thị.
HOẠT ĐỘNG CỦA GV&HS
NỘI DUNG KIẾN THỨC
Gv yêu cầu HS đứng tại chổ làm BT8
HS thực hiện
GV nhận xét, đánh giá.
GV hỏi thêm các hàm số bậc nhất đó đồng biến hay nghịch biến và yêu cầu HS vẽ đồ thị 2 hàm số y = 1-5x và
 y= -0,5x
BT8/sgk
a) Hàm số y = 1- 5x là hàm số bậc nhất đồng biến
b) y = -0,5x là hàm số bậc nhất nghịch biến.
c) hàm số y= (x-1) +
hay y = x -+là hàm số bậc nhất nghịch biến
d) hàm số y = 2x2 +3 không phải là hàm số bậc nhất.
Hoạt động 3: Làm bài tập tìm điều kiện để hàm số là hàm số bậc nhất, vẽ đồ thị hàm số bậc nhất
HOẠT ĐỘNG CỦA GV&HS
NỘI DUNG KIẾN THỨC
GV đưa ra bài tập 13 sgk HS hoạt động nhóm 4 đến 5 phút.
đại diện hai nhóm lên trình bày bảng (mỗi nhóm 1 câu)
GV yêu cầu 2 HS lên bảng vẽ đồ thị hàm số ở câu a và b trong trường hợp m =1 ( câu a) và m =2 ( câu b)
Bài tập 13: (sgk)
a)
 là hàm số bậc nhất
b) là hàm số bậc nhất
 và 
3. Củng cố: Nhắc lại kiến thức về hàm số, hàm số bậc nhất, tính chất, đồ thị.
4. Hướng dẫn học sinh học bài ở nhà:
Ôn lại các kiến thức về hàm số
Xem lại các bài tập đã làm
Làm các BT 15;16;17;18/sgk
V. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY: 
Ngày soạn:
Ngày dạy:
Tiết 23	LUYỆN TẬP
I. MỤC TIÊU:
Kiến thức: HS được củng cố: Đồ thị hàm số y = ax + b (a ¹ 0) là một đường thẳng luôn cắt trục tung tại điểm có tung độ là b, song song với đường thẳng y = ax nếu b ¹ 0 hoặc trùng với đường thẳng y = ax nếu b = 0.
Kỹ năng: HS vẽ thành thạo đồ thị hàm số y = ax + b bằng cách xác định 2 điểm phân biệt thuộc đồ thị ( thường là hai giao điểm của đồ thị với hai trục toạ độ)
Thái độ: Tích cực xây dựng bài, giáo dục tính cẩn thận, chính xác, khoa học.
II. PHƯƠNG PHÁP VÀ KỸ THUẬT DẠY HỌC: 
+ Luyện tập, nhóm
+ Đặt câu hỏi gợi mở, chia nhóm, giao nhiệm vụ
III. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH:
1. Chuẩn bị của GV: Giáo án, SGK, SBT
2. Chuẩn bị của HS: Học bài cũ, làm BTVN
IV. TIẾN TRÌNH BÀI HỌC:
1. Kiểm tra bài cũ: 
Đồ thị hàm số bậc nhất có dạng như thế nào? Cách vẽ? Vẽ đồ thị hàm số y = 2x - 1	
2. Bài mới:
Hoạt động 1: Làm BT 15/SGK
HOẠT ĐỘNG CỦA GV&HS
NỘI DUNG KIẾN THỨC
Chữa bài tập 15 (SGK- 51)
a)Vẽ đồ thị các hàm số y= 2x; y = 2x + 5 y = x và y = -x + 5 trên cùng một mặt phẳng toạ độ.
Trong khi HS1 vẽ đồ thị, GV yêu cầu HS trong từng bàn đổi vở, kiểm tra bài làm của bạn.
b)Bốn đường thẳng trên cắt nhau tạo thành tứ giác OABC. Tứ giác OABC có là hình bình hành không? Vì sao?
- Cho HS nhận xét bài làm của bạn.
- GV nhận xét, hoàn thiện
Bài 15/SGK
Hoạt động 2: Làm BT 18/SGK
G V cho HS làm bài tập 18 tr 52
GV đưa đề bài lên màn hình
Yêu cầu HS hoạt động theo nhóm
Nửa lớp làm 18(a)
Nửa lớp làm 18(b)
( có thể HS lập bảng khác)
GV kiểm tra hoạt động của các nhóm.
-GV yêu cầu HS hoạt động theo nhóm 5 phút rồi các nhóm cử đại diện lên trình bày.
Bài tập 18 tr 52
Thay x = 4 ; y = 11 vào y = 3x + b 
ta có: 11 = 3.4 + b
Þ b = 11 - 12 = -1 
Hàm số cần tìm là y = 3x - 1 
 x 0 4 
y = 3x - 1 -1 11
Ta có x =-1; y = 3 thay vào y = ax + 5
Þ 3 = -a + 5
Þ a = 5 - 3 = 2
Hàm số cần tìm: y = 2x + 5
3. Củng cố:
- Thế nào là đồ thị hàm số y = ax + b
- Nêu cách vẽ đồ thị của hàm số y = ax + b
4. Hướng dẫn học sinh học bài ở nhà
Bài tập số 17 ,19 (SGK- 51, 52)
 Số 14,15,16(c) (SBT- 58, 59)
Hướng dẫn bài 19 SGK
Vẽ đồ thị hàm số y = x + 
Cho x= 0 thì y= ta được điểm A(0; ) thuộc trục tung
Cho x=-1 thì y=0 ta được điểm B(-1; 0) thuộc trục tung
Vẽ đường thẳng đi qua 2 điểm A và B ta được đồ thị hàm số y = x + 
GV hướng dẫn cụ thể cho HS cách lấy điểm có tung độ là trên trục tung
V. RÚT KINH NGHIỆM TIẾT DẠY