Giáo án môn Đại số 9 - Tiết 25: Đường thẳng song song và đường thẳng cắt nhau

Tiết PPCT : 25	Ngày soạn: 	23/11/2015
Dạy lớp: 9A2	Ngày dạy:	25/11/2015
ĐƯỜNG THẲNG SONG SONG VÀ
ĐƯỜNG THẲNG CẮT NHAU
A. Mục tiêu cần đạt 
- Kiến thức: Nhận biết được vị trí tương đối của 2 đường thẳng y = ax + b (a ¹ 0) và y = a'x+b' (a' ¹ 0) khi biết các hệ số bằng số.
- Kĩ năng : Biết được các cặp đường thẳng song song, cắt nhau, trùng nhau.
- Thái độ : Rèn tính cẩn thận, chính xác.
B. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh
1. Chuẩn bị của giáo viên:
- Giáo án, sgk, đồ dùng dạy học bảng phụ kẻ sẵn ô vuông để kiểm tra HS vẽ đồ thị. Vẽ sẵn trên bảng 	phụ các đồ thị của ?2, các kết luận , câu hỏi , bài tập. Thước kẻ, phấn màu.
2. Chuẩn bị của học sinh:
- Vở ghi, vở bài tập, sgk, dụng cụ học tập. Ôn kĩ năng vẽ đồ thị hàm số
 y = ax + b (a ¹ 0). Thước kẻ, com pa.
C. Các hoạt động dạy học
 I- Ổn định tổ chức: (1ph) Sĩ số: 	 Vắng: 
 II- Kiểm tra bài cũ: (5ph) 
GV: Đưa bảng phụ kẻ sẵn ô vuông nêu yêu cầu kiểm tra:
 ?/ Vẽ trên cùng một mặt phẳng toạ độ, đồ thị của các hàm số: 
 y = 2x (d1) 
 y = 2x+3 (d2) 
 y = 2x – 2 (d3)
HS: Lần lượt lên vẽ các đường thẳng
III- Bài mới:
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Hoạt động 1 : 1 : Đường thẳng song song
Phần kiểm tra bài cũ em có nhận xét gì về hai đường thẳng y = 2x + 3 và y = 2x – 2 . 
- Hai đường thẳng y = ax + b ( a ¹ 0 ) và y = a’x + b’ ( a’ ¹ 0) song song với nhau khi nào vì sao ? 
- Khi nào thì hai đường thẳng y = ax + b và y = a’x + b’ trùng nhau ? vì sao ? 
- Vậy ta có kết luận gì ?
? 1 ( sgk ) 
hai đường thẳng y = 2x + 3 và y = 2x – 2 song song với nhau vì cùng song song với đường thẳng y = 2x
* Nhận xét ( sgk ) 
*Kết luận ( sgk ) 
y = ax + b ( a ¹ 0) và y = a’x + b’ ( a’ ¹ 0) 
+ song song a = a’ và b ¹ b’ 
+ Trung nhau : a = a’ và b = b’
Hoạt động3: 2. Đường thẳng cắt nhau
- GV treo bảng phụ vẽ sẵn ba đồ thị hàm số trên sau đó gọi HS nhận xét .
- Hai đường thẳng nào song song với nhau ? so sánh hệ số a và b của chúng . 
- Hai đường thẳng nào cắt nhau ? so sánh hệ số a của chúng . 
- Vậy em có thể rút ra nhận xét tổng quát như thế nào ?
? 2 ( sgk ) 
- Hai đường thẳng y = 0,5 x + 2 và y = 0,5x – 1 song song với nhau vì a = a’ và b ¹ b’ . 
Hai đường thẳng y = 0,5x + 2 ( y = 0,5 x – 1) và y = 1,5 x + 2 cắt nhau .
* Kết luận ( sgk ) 
y = ax + b ( a ¹ 0 ) và y = a’x + b’ ( a’ ¹ 0 ) cắt nhau khi và chỉ khi a ¹ a’ . 
Chú ý : khi a ¹ a’ và b = b’ ® hai đường thẳng cắt nhau tại một điểm trên trục tung có tung độ là b
Hoạt động 4: 3. Bài toán áp dụng
Tìm hế số a; b của hai đường thẳng
- Hai đường thẳng cắt nhau khi nào ? Từ đó ta có điều gì ? Lập a ¹ a’ sau đó giải pt tìm m . 
- Hai đường thẳng song song với nhau khi nào ? thoả mãn điều kiện gì ? từ đó lập pt tìm m . 
- Gợi ý : Dựa vào công thức của hai hàm số trên xác định a , a’ và b , b’ sau đó theo điều kiện của hàm số bậc nhất tìm m để a ¹ 0 và a’ ¹ 0 . Từ đó kết hợp với điều kiện cắt nhau và song song của hai đường thẳng ta tìm m .
Bài toán ( sgk ) 
Giải : 
Hàm số y = 2mx + 3 có hệ số a = 2m và b = 3 
Hàm số y = ( m + 1 )x + 2 có a’ = m + 1 và b’= 2. 
Hàm số trên là hàm bậc nhất ® a ¹ 0 và a’ ¹ 0 .
® 2m ¹ 0 và m + 1 ¹ 0 ® m ¹ 0 và m ¹ - 1 . 
Để hai đường thẳng trên cắt nhau ® a ¹ a’ . Tức là : 2m ¹ m + 1 ® m ¹ 1 .
 Vậy với m ¹ 0 , m ¹ - 1 và m ¹ 1 thì hai đồ thị hàm số trên cắt nhau . 
Để hai đường trên cắt nhau ® a = a’ và b ¹ b’
Theo bài ra ta có b = 3 và b’ = 2 ® b ¹ b’ . 
Vậy hai đường trên song song khi và chỉ khi a = a’ . Tức là : 2m = m +1 ® m = 1 . 
Kết hợp với các điều kiện trên m = 1 là giá trị cần tìm .
 Hoạt động 5: Củng cố kiến thức-Hướng dẫn về nhà : 
Nêu điều kiện để hai đường thẳng song song , cắt nhau , trùng nhau . 
áp dụng điều kiện trên giải bài tập 20 ( sgk ) – GV treo bảng phụ – HS suy nghĩ và tìm cặp đường thẳng song song và cắt nhau : 
*Hướng dẫn về nhà 
Xem lại các ví dụ và bài tập đã chữa , giải các bài tập trong sgk ( 54 , 55 ) . 
BT 21 ( sgk ) – viết điều kiện song song , cắt nhau . Từ đó suy ra giá trị cần tìm . 
BT 22 ( sgk ) viết a = a’ ® tìm a theo a’ . Thay x = 2 y = 7 vào công thức của hàm số
D. Rút kinh nghiệm sau tiết dạy
................................................................................................................................................