Giáo án môn Đại số 9 - Tiết 32: Giải hệ hai phương trình bằng phương pháp thế

Tuần 16 	 	 Ngày soạn : 30/11/2014
Tiết 32 	 Ngày giảng: 03/12/2014
§3. GIẢI HỆ HAI PHƯƠNG TRÌNH BẰNG PHƯƠNG PHÁP THẾ
I. Mục tiêu: 
1. Kiến thức: 
Giúp HS hiểu cách biến đổi hệ phương trình bằng quy tắc thế.
HS cần nắm vững cách giải hệ phương trình bậc nhất hai ẩn bằng phương pháp thế.
HS không bị lúng khi gặp các trrường hợp đặc biệt (hệ vô nghiệm hoặc vô số nghiệm)
2. Kĩ năng: 
	Vận dụng các bước giải hệ phương trình bằng phương pháp thế để làm bài tập.
3. Thái độ: 
	Học tập nghiêm túc, tích cực, phát huy tính tự học.
II. Chuẩn bị của giáo viên và học sinh:
- GV: Giáo án, bảng phụ, phấn màu, thước, máy tính bỏ túi. 
- HS: Chuẩn bị bảng nhóm và bút viết, máy tính bỏ túi.
III. Tiến trình dạy học: 
Hoạt động 1 (1 phút) : Ổn định tổ chức, kiểm tra sĩ số lớp
Hoạt động của Giáo viên
Hoạt động của Học sinh
Nội dung
Hoạt động 2 (6 phút): Kiểm tra bài cũ
? Đoán nhận số nghiệm của mỗi hệ phương trình sau, giải thích vì sao.
- GV: cho HS nhận xét và đánh giá
- GV: Giới đặt vấn đề cho bài mới.
HS: Trả lời miệng.
a) Hệ phương trình vô số nghiệm, vì: 
hoặc tập nghiệm của hai phương trình này nhau
b) Hệ phương trình vô nghiệm vì: 
hoặc vì (d1) // (d2)
HS tự ghi
Hoạt động 3 (12 phút) : Quy tắc thế
-GV: Giới thiệu quy tắc thế gồm hai bước thông qua ví dụ 1: Xét hệ phương trình : 
? Từ (1) hãy biểu diễn x theo y
-GV: Lấy kết quả (1’) thế vào chỗ của x trong phương trình (2) ta có phương trình nào?
? Dùng (1’) thay cho (1) và dùng (2’) thay thế cho (2) ta được hệ nào?
? Hệ phương trình này như thế nào với hệ phương trình (I)
? Hãy giải hệ phương trình mới thu được và kết luận nghiệm của hệ.
- GV: Qua ví dụ trên hãy cho biết các bước giải hệ phương trình bằng phương pháp thế.
Chú ý: có thể biểu diễn y theo x
-HS: x = 3y + 2 (1’)
-HS: Ta có phương trình một ẩn y: -2(3y + 2) + 5y = 1 (2’)
-HS: Ta được hệ phương trình 
-HS: Tương đương với hệ (I)
-HS:
Vậy hệ (I) có nghiệm duy nhất là (-13; -5)
-HS: Trả lời, một vài HS nhắc lại.
1/ Quy tắc thế
a) Ví dụ 1: Xét hệ phương trình : 
-Giải-
Vậy hệ (I) có nghiệm duy nhất là (-13; -5)
b) Quy tắc (SGK)
Hoạt động 4 ( 19 phút): Áp dụng
* Ví dụ 2: Giải hệ phương trình bằng phương pháp thế.
? Nên biểu diễn y theo x hay x theo y.
? Hãy so sánh cách giải này với cách giải minh họa đồ thị và đoán nhận.
- GV: Cho HS làm tiếp ?1
- Một HS lên bảng giải, HS dưới lớp làm vào nháp.
* Ví dụ 3: Giải hệ phương trình bằng phương pháp thế.
-GV: Yêu cầu một HS lên bảng.
? Nêu nghiệm tổng quát hệ (III)
-GV: Cho HS làm ?3
? Chứng tỏ hệ vô nghiệm.
? Có mấy cách chứng minh hệ (IV) vô nghiệm.
-HS hoạt động nhóm.
- HS: Biểu diễn y theo x
Vậy hệ đã cho có nghiệm duy nhất là (2; 1)
-HS: Biểu diễn y theo x từ phương trình thứ 2 ta được y = 2x+3. thế y trong phương trình đầu bởi 2x + 3, ta có: 0x = 0.
Phương trình này nghiệm đúng với mọi x R . vậy hệ (III) có vô số nghiệm:
?3
-HS: Có 2 cách: Minh họa và phương pháp thế.
-HS: Biểu diễn y theo x từ phương trình thứ 1 ta được y = 2-4x. thế y trong phương trình hai bởi 2-4x, ta có: 0x = -3.
Phương trình này không có giá trị nào của x thỏa mãn. Vậy hệ (IV) vô nghiệm
-Minh họa đồ thị (hình bên)
2/ Áp dụng:
* Ví dụ 2: Giải hệ phương trình bằng phương pháp thế.
(I) 
-Giải- 
Vậy hệ đã cho có nghiệm duy nhất là (2; 1)
* Chú ý: (SGK)
Hoạt động 5 (5 phút) : Củng cố
? Nêu các bước giải hệ phương trình bằng phương pháp thế
? Yêu cầu hai HS lên bảng giải bài 12a, b trang 15 SGK
- HS: Trả lời như SGK
a) ĐS: x = 10; y = 7
b) ĐS: x = ; y = 
Hoạt động 6 (2 phút) : Hướng dẫn về nhà
+Học bài theo vở ghi và SGK.
+BTVN: 12c; 13+14+15 Tr 15 SGK
+Tiết sau ôn tập học kỳ I