Tiết 1 Bài 1 DÂN SỐ
I. MỤC TIÊU BÀI HỌC : Sau bai học học sinh cần
1. Kiến thức
- Biết sơ lược về Dân số và tháp tuổi . Dân số là nguồn lao động của một địa phương .
- Trình bày được quá trình phát triển và tình hình gia tăng dân số thế giới, nguyên nhân và hậu quả của bùng nổ dân số đối với mơi trường ở các nước đang phát triển .
- Hiểu và nhận biết được sự gia tăng dân số và bùng nổ dân số qua các biểu đồ dân số
2. Kĩ năng:( Kĩ năng tư duy thu thập thông tin , Kĩ năng giao tiếp, giải quyết vấn đề)
Các kỹ năng sống cơ bản được giáo dục trong bài :
- Tư duy: Tìm kiếm và xử lí thông tin từ bài viết, tranh ảnh, lược đồ.
- Giao tiếp: Phản hồi/ lắng nghe tích cực; trình bày suy nghĩ/ ý tưởng, hợp tác, giao tiếp khi làm việc
- Tự nhận thức: Tự tin khi trình bày kiến thức
- Kĩ năng đọc và hiểu cách xây dựng tháp tuổi .
- Kĩ năng đọc biểu đồ gia tăng dân số thế giới để thấy được tình hình gia tăng dân số trên thế giới. Kĩ năng giao tiếp lắng nghe, suy nghĩ trình bày vấn đề địa lí
- Phân tích mối quan hệ giữa sự gia tăng dân số nhanh với môi trường
ùc caâu hoûi: ? Các nước ở đới ôn hoà bước sang cuộc CM công nghiệp từ thời gian nào? ? Từ đó đến nay nền công nghiệp đã phát triển như thế nào? - HS ñoïc SGK, 1 HS traû lôøi, caùc HS khaùc nhaän xeùt baïn. - GV Chuaån xaùc kieán thöùc. Ghi baûng GV giới thiệu. Trong công nghiệp có hai ngành quan trọng là công nghiệp khai thác và công nghiệp chế biến. Câu hỏi: Công nghiệp khai thác phát triển ở những nơi nào? Xác định các khu vực tập trung tài nguyên, khoáng sản? ( trên bản đồ công nghiệp ) Câu hỏi: Tại sao nói ngành công nghiệp chế biến ở đới ôn hoà là thế mạnh và đa dạng? GV: Phân tích Thế mạnh có các ngành truyền thống phát triển từ rất lâu như luyện kim... "Đa dạng" sản xuất từ nguyên liệu, nhiên liệu đến các sản phẩm dùng hàng ngày. Máy móc từ đơn giản đến tinh vi, tự động hoá, đòi hỏi trí tuệ cao: điện tử, hàng không vũ trụ... Câu hỏi: Đặc điểm của công nghiệp chế biến ở đới ôn hoà? GV nói rõ: Phần lớn nguyên liệu, nhiên liệu đều nhập từ các đới nóng. Phân bố sản xuất chủ yếu ở cảng sông, cảng biển, hoặc các đô thị. CH: Các tài nguyên đang cạn kiệt như vậy thì cần có giải pháp nào ? HS: Cần khai thac sử dụng tiết kiệm và tìm ra các nguồn năng lượng thay thế như: năng lượng mặt trời, sức gió,... Câu hỏi: Vai trò công nghiệp của đới ôn hoà đối với thế giới như thế nào? Những nước nào có công nghiệp hàng đầu thế giới? - Chuyeån yù : caùc nöôùc ñôùi oân hoaø coù coâng nghieäp hieän ñaïi caûnh quan cuûa noù theå hieän nhö theá naøo ? Ta tìm hieåu tieáp muïc 2. 1. Neàn coâng nghieäp hieän ñaïi, coù cô caáu ña daïng : - Ñôùi oân hoaø laø nôi coù neàn coâng nghieäp phaùt trieån sôùm nhaát treân theá giôùi, caùch ñaây khoaûng 250 naêm. - Coâng nghieäp khai thaùc: + Khai thaùc khoaùng saûn: Ñoâng Baéc Hoa Kì,.... + Khai thaùc laâm saûn: Phaàn Lan,... - Coâng nghieäp cheá bieán laø theá maïnh noåi baät cuûa nhieàu nöôùc ôû ñôùi oân hoaø. - ¾ saûn phaåm coâng nghieäp cuûa theá giôi söû duïng laø do caùc nöôùc ñôùi oân hoaø cung caáp. - Caùc nöôùc coù neàn coâng nghieäp phaùt trieån haøng ñaàu theá giôùi laø : Hoa Kì, Nhaät Baûn, Ñöùc, Lieân Bang Nga, Anh, Phaùp, Canada Hoạt động 2 : Cảnh quan công nghiệp. - Mục tiêu: Biết phân biệt được các cảnh quan công nghiệp phổ biến ở đới ôn hoà : khu công nghiệp, trung tâm công nghiệp và vùng công nghiệp . - Thời gian: 20 phút. - Đồ dùng dạy học: + Ảnh về các cảnh quan công nghiệp ở các nước + Ảnh về các cảng biển lớn trên thế giới - Phương pháp:Nêu vấn đề. Hoạt động cá nhân - Tiến hành: Hoạt động của GV – HS Nội dung chính - GV giới thiệu " Cảnh quan công nghiệp hoá " - GV giải thích : đây là môi trường nhân tạo được xây dựng nên trong quá trình công nghiệp hoá (nhà cửa, nhà máy, cửa hàng), đan xen với các tuyến đường bộ, sắt, thuỷ, ống, sân bay, bến cảng, nhà ga ) ? Nêu các loại cảnh quan công nghiệp phổ biến ở đới ôn hoà ? (nhiều nhà máy tập trung lại thành một khu công nghiệp; nhiều khu công nghiệp tập trung lại thành một trung tâm công nghiệp , thường là thành phố công nghiệp ). (nhiều trung tâm công nghiệp tập trung trên 1 vùng lãnh thổ , thành các vùng công nghiệp như : Đông Bắc Hoa Kì, trung tâm của Anh, vùng Rua của Đức ). - GV gọi HS chỉ các trung tâm đó trên bản đồ . - Liên hệ Việt Nam có những trung tâm công nghiệp nào ? (Hà Nội , TP Hồ Chí Minh) CH: Quan sát H15.3 SGK Nhận xét sự phân bố các Trung tâm công nghiệp chính ở đới ôn hoà? - GV giới thiệu nội dung ảnh 15.1 & 15.2 . ? Công nghiệp phát triển mạnh góp phần làm giàu cho đất nước , nhưng bên cạnh đó cũng có ảnh hưởng xấu của nó là gì ? (Làm ô nhiễm môi trường) ? Trong 2 khu công nghiệp này, khu nào có khả năng gây ô nhiễm môi trường nhiều nhất (nước , không khí) ? (Ảnh 15.1 gây ô nhiễm, xu thế ngày nay thế giới xây dựng những " Khu công nghiệp xanh " để giảm bớt gây ô nhiễm môi trường ). - Cho HS xem cảnh ô nhiễm môi trường hình 17.1 trang 56,17.4 trang 57. - CH: Môi trường đới ôn hoà dang ô nhiễm như vậy thì giải pháp là gì? - HS trả lời. HS khác nhận xét bạn. - GV bæ sung: Xu thÕ cña thÕ giíi lµ x©y dùng c¸c khu c«ng nghiÖp xanh kiÓu míi thay thÕ cho c¸c khu c«ng nghiÖp cò. 2. Cảnh quan công nghiệp : - Cảnh quan công nghiệp phổ biến khắp mọi nơi trong đới ôn hoà - Ñược biểu hiện ở các khu công nghiệp, trung tâm công nghiệp, vùng công nghiệp. - Nhöõng nôi coù ngaønh coâng nghieäp phaùt trieån, cuõng laø nôi taäp trung nhieàu nguoàn gaây oâ nhieãm moâi tröôøng . 4 .CỦNG CỐ . - Mục tiêu: - Thời gian: 4 phút. - Tiến hành: Câu 1. Trình bày các ngành công nghiệp chủ yếu ở đới ôn hoà ? Câu 2. Cảnh quan công nghiệp ở đới ôn hoà biểu hiện như thế nào ? Câu 3. Điền vào chỗ trống trong câu sau cho hợp lý: - Đới ôn hoà là nôi có......... cách đây.............. - 3/4....................... công nghiệp.................. do đới ôn hoà cung cấp. - Công nghiệp chế biến là................. của nhiều nước trong đới ôn hoà. Caâu 4. GV yêu cầu HS lên xác định trên bản đồ công nghiệp các trung tâm công nghiệp, vùng công nghiệp. Đọc tên các vùng công nghiệp lớn mới. 5. HƯỚNG DẪN HỌC TẬP Ở NHÀ : - Thời gian: 1phút - Tiến hành: Về nhà học bài, làm bài tập 3 trang 52, chuẩn bị trước bài 16. Về nhà sưu tầm ảnh: một số đô thị lớn ở các nước phát triển ở đới ôn hoà. ảnh: cảnh người thất nghiệp, khu dân nghèo, ô nhiễm môi trường. - Trình bày được những đặc điểm cơ bản của đô thị hoá ở đới ôn hoà (phát triển về số lượng , về chiều rộng , chiều cao và chiều sâu ; liên kết với nhau thành chùm đô thị hoặc siêu đô thị ; phát triển đô thị có quy hoạch ). - Hiểu được những vấn đề nảy sinh trong quá trình đô thị hoá ở các nước phát triển (nạn thất nghiệp, thiếu chỗ ở và công trình công cộng , ô nhiễm ùn tắc giao thông, ) và cách giải quyết . - Nhận biết đô thị cổ và đô thị mới. - Phân tích ảnh địa lí về ô nhiễm không khí, ô nhiễm nước ở đô thị. Tuần; Ngày soạn: Tiết : Ngày dạy : Bài 16. ĐÔ THỊ HOÁ Ở ĐỚI ÔN HOÀ I . MỤC TIÊU BÀI HỌC : 1. Kiến thức. - Trình bày được những đặc điểm cơ bản của đô thị hoá ở đới ôn hoà (phát triển về số lượng , về chiều rộng , chiều cao và chiều sâu ; liên kết với nhau thành chùm đô thị hoặc siêu đô thị ; phát triển đô thị có quy hoạch ). - Hiểu được những vấn đề nảy sinh trong quá trình đô thị hoá ở các nước phát triển (nạn thất nghiệp, thiếu chỗ ở và công trình công cộng , ô nhiễm ùn tắc giao thông, ) và cách giải quyết . 2. Kĩ năng:(Rèn cho học sinh kĩ năng sống tư duy giao tiếp, tự nhận thức) - Rèn kĩ năng tư duy nhận biết đô thị cổ và đô thị mới. - Kĩ năng giao tiếp, lắng nghe, trình bày phân tích ảnh địa lí về ô nhiễm không khí, ô nhiễm nước ở đô thị. Tự nhận thức trả lời câu hỏi về các vấn đề đô thị. 3. Thái độ. - Ủng hộ các chủ trương biện pháp nhằm hạn chế sức ép của các đô thị tới môi trường II . CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH : 1. Giáo viên - Ảnh một vài đô thị lớn của các nước phát triển (sưu tầm từ các tạp chí, các tờ lịch ) - Bản đồ dân số thế giới hoặc phóng to lược đồ hình 3.3 SGK . - Ảnh về người thất nghiệp, về các khu dân cư nghèo ở các nước phát triển . 2. Học sinh. - Sách giáo khoa. Vở viết - Một số tranh ảnh về khu dân cư nghèo, ô nhiễm môi trường. III.TIẾN TRÌNH BÀI DẠY. 1. Kiểm tra bài cũ ( Đặt vấn đề ) :(4ph) - Trình bày các ngành công nghiệp chủ yếu ở đới ôn hoà ? - Cảnh quan công nghiệp ở đới ôn hoà biểu hiện như thế nào ? * Điền vào chỗ trống trong câu sau cho hợp lý: - Đới ôn hoà là nôi có......... cách đây.............. - 3/4....................... công nghiệp.................. do đới ôn hoà cung cấp. - Công nghiệp chế biến là................. của nhiều nước trong đới ôn hoà. 2 . Bài mới :(35ph) . 1. Khởi động - Mục tiêu: tạo hứng thú tiếp thu bài mới - Thời gian: 20 phút. - Tiến hành: Đại bộ phận dân số ở đới ôn hoà sống trong các đô thị lớn, nhỏ . Đô thị hoá ở đới ôn hoà có những nét khác biệt với đô thị hoá ở đới nóng. Bài học hôm nay thấy được sự khác biệt đó . 2. Hoạt động 1 Tìm hiểu Đô thị hoá ở mức độ cao - Mục tiêu: - Biết được những đặc điểm cơ bản của đô thị hoá ở đới ôn hoà + Phát triển về số lượng , về chiều rộng , chiều cao và chiều sâu ; + Liên kết với nhau thành chùm đô thị hoặc siêu đô thị ; + Phát triển đô thị có quy hoạch . - Biết nhận biết đô thị cổ và đô thị mới . - Thời gian: 20 phút. - Đồ dùng dạy học: + Ảnh một vài đô thị lớn của các nước phát triển + Bản đồ dân số thế giới hoặc phóng to lược đồ hình 3.3 SGK . - Phương pháp: Đàm thoại, hoạt động cá nhân - Tiến hành: Hoạt động của GV - HS Nội dung - GV yêu cầu HS đọc mục 1 SGK, trả lời câu hỏi: ? Nêu các đặc điểm cơ bản của 1 vùng đô thị hoá cao ? - HS đọc, trả lời: ( có tỉ lệ dân ở đô thị cao, có những chuỗi đô thị hay siêu đô thị có các đường giao thông hết sức phát triển ) GV:Dựa vào nội dung SGK em hãy cho biết các đô thị đới ôn hoà chiếm bao nhiêu % dân cư của đới ôn hoà ? HS:Dựa vào nội dung SGK trả lời câu hỏi GV:Chuẩn xác kiến thức . - Ở đới ôn hoà có nhiều đô thị có số dân trên 8 trệu dân .Khi các đô thị có số dân trên 8 triệu dân gọi là gì ? HS: Trả lời : Goïi laø sieâu ñoâ thò - GV: Chuẩn xác kiến thức . - GV: goïi 1- 2 HS leân baûng xaùc ñònh vaø keå teân caùc sieâu ñoâ thò treân theá giôùi. - HS leân baûng xaùc ñònh. - GV:Chuẩn xác kiến thức lấy ví dụ cuï theå (- Thành phố Niu oóc có 21 triệu người chiếm gần 10% số dân đô thị của Hoa Kì - Thành phố Tô -ki -ô có hơn 27 triệu người ,chiếm hơn 27% số dân đô thị của nhật bản - Thành phố Pa -Ri có hơn 9,5 triệu người chiếm hơn 21% dân số đô thị của Pháp ) - GV neâu caâu hoûi: + Dựa vào nội dung SGK em hãy cho biết Các đô thị ở đới ôn hoà được nối với nhau bởi một hệ thống giao thông như thế nào? - HS:Dựa vào nội dung SGK trả lời câu hỏi - GV:Chuẩn xác kiến thức - GV Treo ảnh về các đô thị của đới ôn hoà Yeâu caàu HS quan sát ảnh và dựa vào nội dung SGK em hãy cho biết: ? Các đô thị ở đớí ôn hoà được phát triển như thế nào? Ñöôïc goïi laø ñoâ thò gì? ? Caùc ñoâ thò ôû chaâu AÙ vaø chaâu AÂu coøn ñöôïc baûo toàn nhö theá naøo? Coøn goïi laø ñoâ thò gì? ? Phaân bieät 2 loaïi ñoâ thò naøy? - HS: Quan sát ảnh và dựa vào nội dụng SGK trả lời câu hỏi - GV chuaån xaùc kieán thöùc. GV neâu caâu hoûi: ? Nêu ảnh hưởng của quá trình đô thị hoá đến đời sống người dân .Liên hệ thực tế với đô thị ở Việt Nam Chuyển ý : Khi dân cư tập chung quá đông trên một phạm vi hẹp sẽ là nảy sinh một số vấn đề đó là các vấn đề gì? 1. Đô thị hoá ở mức độ cao - Tỷ lệ dân đô thị cao: (trên 75%) - Các ñoâ thò phaùt trieån theo quy hoaïch\ - Nhieàu ñoâ thò môû roäng keát noái vôùi nhau thaønh chuoãi ñoâ thò hoaëc chuøm ñoâ thò . Loái soáng ñoâ thò ñaõ trôû thaønh phoå bieán ñoái vôùi daân cö ñôùi oân hoaø . 3. Hoạt động 2 Tìm hiểu Các vấn đề của đô thị: - Mục tiêu: + Hiểu được những vấn đề nảy sinh trong quá trình đô thị hoá ở các nước phát triển (nạn thất nghiệp, thiếu chỗ ở và công trình công cộng , ô nhiễm, ùn tắc giao thông, ) và cách giải quyết . - Thời gian:15 phút. - Đồ dùng dạy học: + Ảnh về người thất nghiệp, về các khu dân cư nghèo ở các nước phát triển - Phương pháp: Nêu vấn đề, hoạt động nhóm . - Kĩ thuật: Khăn phủ bàn - Tiến hành: Hoạt động của GV - HS Nội dung GV yeâu caàu HS quan sát H16.3, H16.4 SGK cho biết. Tên hai bức ảnh là gì? Hai bức ảnh mô tả thực trạng gì đang diễn ra ở các đô thị và siêu đô thị? Việc tập trung dân quá đông vào các đô thị nảy sinh những vấn đề gì đối với môi trường. GV: Phát Phiếu học tập cho các nhóm yêu cầu các nhóm thảo luận trong 4 phuùt. Phiếu học tập ? Dân cư tập trung đông ảnh hưởng như thế nào đối với ? + môi trường + giao thông + việc làm của người dân - HS:Thảo luận nhóm . - Đại diện nhóm treo keát quaû thaûo luaän cuûa nhoùm mình leân baûng. - Nhóm khác nhaän xeùt, bổ xung ý kiến ? GV:Chuẩn xác kiến thức . ? Để hạn chế những ảnh hưởng tiêu cực của quá trình đô thị hoá gây lên.Các nước đớí ôn hoà đã có những giải pháp gì ? - HS Dựa vào nội dung SGK nêu các giải pháp đã được áp dụng ở các nước thuộc đớí ôn hoà - GV nhận xét. Chuẩn xác kiến thức. - GV giải thích thêm " Đô thị hoá phi tập trung ".- đô thị hoá phân tán kể cả nông thôn cũng thành lập đô thị.. - GV cần lưu ý HS: + Những vấn đề đặt ra cho đô thị hoá ở đới ôn hoà cũng chính là vấn đề nước ta đang gặp phải và cố gắng giải quyết. + + Đó cũng là vấn đề nước ta cần quan tâm khi lập quy hoạch xây dựng phát triển một đô thị mới trong tương lai). 2. Các vấn đề của đô thị : a. Những đề tiêu cực nảy sinh - Làm tăng khả năng gây ô nhiễm môi trường (Nước không khí) - Gây ùn tắc giao thông - Thất nghiệp thiếu nhà ở và các công trình công cộng ... b. Biện pháp giải quyết - Qui hoạch lại đô thị theo hướng Phi tập trung - Xây dựng các thành phố vệ tinh - Chuyển dịch hoạt động công nghiệp dịch vụ đế các vùng mới - Phát triển đô thị hoá nông thôn 4 .CỦNG CỐ LUYỆN TẬP : - Mục tiêu:Khắc sâu kiến thức trọng tâm bài học - Thời gian: 4 phút. - Tiến hành: - Nêu những nét đặc trưng của môi trường ở đới ôn hoà ? - Nêu các vấn đề xã hội nảy sinh khi các đô thị phát triển quá nhanh và hướng giải quyết ? 5. HƯỚNG DẪN HỌC BÀI Ở NHÀ: - Thời gian: 1 phút. - Tiến hành: - Về nhà học bài, chuẩn bị trước bài 17 . - Sưu tầm các ảnh, tranh về ô nhiễm không khí, ô nhiễm nước. - Biết được hiện trạng ô nhiễm không khí và ô nhiễm nước ỏ đới ôn hoà - Nêu được những nguyên nhân, hậu quả của ô nhiễm không khí và nước gây ra cho thiên nhiên và con người không chỉ ở đới ôn hoà mà cho toàn thế giới - Vẽ biểu đồ hình cột , - Phân tích ảnh về ô nhiễm môi trường để thấy hiện trạng ô nhiễm môi trường ở đới ôn hoà. Bài 17. Ô NHIỄM MÔI TRƯỜNG Ở ĐỚI ÔN HOÀ I . MỤC TIÊU BÀI HỌC: 1. Kiến thức - Biết được hiện trạng ô nhiễm không khí và ô nhiễm nước ỏ đới ôn hoà - Nêu được những nguyên nhân, hậu quả của ô nhiễm không khí và nước gây ra cho thiên nhiên và con người không chỉ ở đới ôn hoà mà cho toàn thế giới 2. Kĩ năng.( Rèn cho học sinh kĩ năng sống: Tư duy, giao tiếp, tự nhận thức) - Rèn kĩ năng tư duy nhận xét giải thích nguyên nhân gia tăng khí CO2 - Kĩ năng tự nhận thức, phản hồi, lắng nghe, phân tích ảnh về ô nhiễm môi trường để thấy hiện trạng ô nhiễm môi trường ở đới ôn hoà. - Kĩ năng làm việc nhóm phân tích tranh ảnh địa lí 3. Thái độ - Ủng hộ các biện pháp bảo vệ môi trường, chống ô nhiễm không khí và ô nhiễm nước - Không có hành động tiêu cực làm ảnh hưởng xấu đến môi trường không khí và môi trường nước. II. CHUẨN BỊ CỦA GIÁO VIÊN VÀ HỌC SINH : 1. Giáo viên - Các ảnh về ô nhiễm không khí và nước (mưa axit, ô nhiễm sông rạch, tai nạn tàu chở dầu ) . - Ảnh chụp Trái Đất với lỗ thủng tầng ôdôn . 2. Học sinh. - Sách giáo khoa, vở viết, thước kẻ - Bảng phụ - Tranh ảnh môi trường bị ô nhiễm đới ôn hòa III. TIẾN TRÌNH BÀI DẠY : 1. Kiểm tra bài cũ ( đặt vấn đề ) (4ph) - Nêu những nét đặc trưng của môi trường ở đới ôn hoà ? - Nêu các vấn đề xã hội nảy sinh khi các đô thị phát triển quá nhanh và hướng giải quyết 2. Bài mới : - Mục tiêu:Tạo hứng thú tiếp thu bài mới - Thời gian: 20 phút. - Tiến hành: Ô nhiễm môi trường ở đới ôn hoà, đặc biệt là ô nhiễm không khí và ô nhiễm nước đã đến mức báo động. Nguyên nhân là do sự lạm dụng kĩ thuật và chủ yếu là sự thiếu ý thức bảo vệ môi trường của con người . Hoạt động 1 Tìm hiểu Ô nhiễm không khí - Mục tiêu: + Biết được những nguyên nhân, hậu quả do ô nhiễm không khí gây ra cho thiên nhiên và con người không chỉ ở đới ôn hoà mà cho toàn thế giới . - Thời gian: 20 phút. - Đồ dùng dạy học: H16.3; 16.4; H17.1 SGK - Phương pháp: : Đam thoại. Nêu vấn đề. Hoạt động nhóm - Tiến hành: Hoạt động của GV - HS Nội dung chính Câu hỏi: Quan sát H16.3; 16.4; H17.1 SGK cho biết: 3 bức ảnh có chung một chủ đề gì? (chụp gì? 3 bức ảnh cảnh báo điều gì trong khí quyển? (Khói, bụi từ các phương tiện giao thông, từ sản xuất công nghiệp thải ra không khí làm cho khí quyển ô nhiễm?. Câu hỏi: Nguyên nhân làm cho không khí bị ô nhiễm? - HS döïa vaøo SGK traû lôøi - GV chuaån xaùc kieán thöùc - GV môû roäng theâm. Bắt đầu cuộc cách mạng công nghiệp, lượng CO2 tăng nhanh. (- Trung tâm công nghiệp châu Âu, châu Mỹ thải lượng CO2 hàng chục tỉ tấn khí. Trung bình 700 - 900 tấn/km2/năm thải. - Chủ yếu các khí độc CO2; SO4; NO2...) Câu hỏi: Ngoài ra còn nguồn ô nhiễm nào? (Nguồn ô nhiễm do các hoạt động tự nhiên: bão cát, lốc bụi, núi lửa, cháy rừng và quá trình phân huỷ xác động thực vật...) Câu hỏi: Không khí bị ô nhiễm gây nên những hậu quả gì? - HS suy nghó traû lôøi: Mưa axít, hiệu ứng nhà kính, thủng tầng ôzôn. - GV nhaän xeùt, choát kieán thöùc. GV: Giải thích mưa axít là gì? Là hiện tượng mưa gây ra trong điều kiện không khí bị ô nhiễm, do có chứa một tỉ lệ cao oxit lưu huỳnh (SO2). ở các thành phố lớn, trong khói các lò cao, khí thải của các loại động cơ xe máy thường chứa lượng lớn SO2. Khí gặp nước mưa, oxyt lưu huỳnh (SO2) hoà hợp với nước thành axit sunfuric. Vì vậy gọi là mưa axit. Câu hỏi: Tác hại nghiêm trọng của mưa axit? - H.17.2 SGK minh hoạ vấn đề gì? (Vấn đề mưa axit có tính chất quốc tế, vì nguồn gây mưa nhiều khi xuất phát từ ngoài biên giới của nước chịu ảnh hưởng). Câu hỏi: Tác hại của khí thải có tính toàn cầu? (Hiệu ứng nhà kính, thủng tầng ôzôn). - GV (Mở rộng) Hiệu ứng nhà kính là gì? Là hiện tượng lớp không khí gần mặt đất nóng lên như trong nhà kính. Nguyên nhân do khí thaûi tự tạo ra lớp màn chắn. Ngăn cản nhiệt thoát ra ngoài. - Thủng tầng ôzôn tăng lượng tia cực tím độc hại chiếu xuống mặt đất, gây các bệnh ung thư da, bệnh hỏng mắt do bị đục thuỷ tinh thể. - Nguy cơ tác hại rất lớn: + Sường mù axit gây tác hại hơn mưa axit rất nhiều. + Lượng vật chất phóng xạ thoát ra từ vụ nổ hạt nhân nguyên tử. - Ô nhiễm bầu không khí có tính chất toàn cầu gây lo ngại cho nhân loại. Các nước trên thế giới ký nghị định thư Kiôtô bảo vệ bầu không khí quyển trong lành. - Số liệu ở bài tập 2 cho thấy Hoa Kì là nước có số lượng khí thải độc hại bình quân đầu người lớn nhất thế giới, chiếm 1/4 lượng khí thải toàn cầu (20 tấn/năm/người) nhưng không chịu ký nghị định Kiôtô cắt giảm lượng khí thải. - GV nói thêm một nguy cơ tìm ẩn về ô nhiễm về môi trường ở đới ôn hoà và tác hại chưa thể lường hết được là ô nhiễm phóng xạ nguyên tử . - Do đó mà hầu hết các nước phải kí nghị định thư Kiôtô. Để tìm hiểu tiếp nguyên nhân nào gây ô nhiễm nguồn nước ta sang phần 2 : - CH: Là HS thì em cần làm gì để chống ô nhiễm môi trường? - HS trả lời 1. Ô nhiễm không khí : - Nguyên nhân: + Sự phát triển của công nghiệp, + Ñộng cơ giao thông, hoạt động sinh hoạt của con người => Thải khói, bụi vào không khí. - Khí thaûi coøn taïo ra loã thuûng trong taàng oâzoân , gaây nguy hieåm cho söùc khoeû con ngöôøi . 3. Hoạt động 2 Tìm hiểu Ô nhiễm nước - Mục tiêu: + Biết được những nguyên nhân, hậu quả do ô nhiễm nước gây ra cho thiên nhiên và con người - Thời gian:15 phút. - Đồ dùng dạy học: H17.3; 17.4 phóng to ( nếu có ) - Phương pháp:ĐaØm thoại. Nêu vấn đề. Hoạt động nhóm - Tiến hành: Hoạt động của GV - HS Nội dung chính - Gv yeâu caàu HS quan sát các ảnh H17.3; 17.4 SGK và kết hợp sự hiểu biết thực tế, nêu một số nguyên nhân dẫn đến ô nhiễm nước ở đới ôn hoà? GV cho hoạt động nhóm, chia hai nhóm thảo luận. Hai nội dung thảo luận: Tìm nguyên nhân gây ô nhiễm nước sông ngòi? Tác hại tới thiên nhiên và con người? Tìm nguyên nhân gây ô nhiễm biển? Tác hại? ? Nguyeân nhaân naøo gaây oâ nhieãm nöôùc caùc soâng raïch vaø nöôùc bieån. ? (nöôùc thaûi cuûa caùc nhaø maùy ñoå vaøo soâng ngoøi, do tai nanï cuûa taøu chôû daàu ) ? Caùc ñoâ thò taäp trung ven bieån gaây oâ nhieãm nhö theá naøo cho nöôùc soâng vaø nöôùc bieån ? (laøm cho nöôùc bieån ven bôø bò oâ nhieãm naëng ) ? Nhö vaäy coù taùc haïi nhö theá naøo ñeán thieân nhieân vaø con ngöôøi ? 2. OÂ nhieãm nöôùc : - Caùc nguoàn nöôùc bò oâ nhieãm : nöôùc bieån , nöôùc soâng hoà, nöôùc ngaàm - Caùc hieän töôïng möa axít, thuyû trieàu ñoû, thuyû trieàu ñen, hieäu öùng nhaø kính khoâng nhöõng gaây haäu quaû nghieâm troïng cho ñôùi oân hoaø maø coøn cho toaøn Traùi Ñaát . Ô nhiễm sông ngòi Ô nhiễm biển Nguyên nhân Nước thải nhà máy. Lượng phân hoá học thuốc trừ sâu. Chất thải sinh hoạt đô thị. ... Tập trung chuỗi đô thị lớn trên bờ biển ở đới ôn hoà. Váng dầu do chuyên chở, đắm tầu, giàn khoan trên biển. Chất thải phóng xạ, chất thải công nghiệp. Chất thải từ sông ngòi chảy ra. ... Tài liệu ảnh hưởng xấu đến ngành nuôi trồng hải sản, huỷ hoại cân bằng sinh thái. Ô nhiễm này tạo hiện tượng thuỷ triều đen, thuỷ triều đỏ, gây tai hại mọi mặt ven bờ các đại dương. - GV giải thích " Thuỷ triều đỏ " : do 1 vùng biển có màu đỏ . - Nguyên nhân gây ra thuỷ triều đỏ : do nước có quá thừa đạm từ nước sinh hoạt, phân bón hoá học, từ đồng ruộng xuống sông rạch tạo điều kiện thuận lợi cho loài tảo đỏ phát triển nhanh nên ta thấy cả 1 vùng có màu đỏ . - Thuỷ triều đen : do tàu chở dầu bị đắm & nước thải công nghiệp . ? Thuỷ triều đỏ & thuỷ triều đen ảnh hưởng như thế nào đến sinh vật dưới nước và ven bờ ? (làm ô nhiễm nước biển , làm cho các loài sinh vật sông dưới nước chết ngạt (thiếu ô xi) 3 .CỦNG CỐ LUYỆN TẬP :3 phút - Nêu những nguyên nhân gây ô nhiễm không khí đới ôn hoà ? Quan sát H16.3; 16.4; H17.1 SGK cho biết: 3 bức ảnh có chung một chủ đề gì? (chụp gì? 3 bức ảnh cảnh báo điều gì trong khí quyển? (Khói, bụi từ các phương tiện giao thông, từ sản xuất công nghiệp thải ra không khí làm cho khí quyển ô nhiễm?. Câu hỏi: Nguyên nhân làm cho không khí bị ô nhiễm? GV giải thích " Thuỷ triều đỏ " : do 1 vùng biển có màu đỏ . - Nguyên nhân gây ra thuỷ triều đỏ : do nước có quá thừa đạm từ nước sinh hoạt, phân bón hoá học, từ đồng ruộng xuống sông rạch tạo điều kiện thuận lợi cho loài tảo đỏ phát triển nhanh nên ta thấy cả 1 vùng có màu đỏ . - Thuỷ triều đen : do tàu chở dầu bị đắm & nước thải công nghiệp . ? Thuỷ triều đỏ & thuỷ triều đen ảnh hưởng như thế nào đến sinh vật dưới nước và ven bờ ? (làm ô nhiễm nước biển , làm cho các loài sinh vật sông dưới
Tài liệu đính kèm: