Giáo án môn Hóa học 9 - Cac bon

Ngày soạn: 10-12-2017
Tiết :33 
I. MỤC TIÊU :
 1Kiến thức : 
 -Đơn chất cacbon có 3 dạng thù hình chính , dạng hoạt động hóa học nhất là cacbon vô định hình 
 -Sơ lược tính chất vật lý của 3 dạng thù hình .
 -Tính chất hóa học của cacbon : cacbon có một số tính chất hóa học của phi kim . Tính chất hóa học đặc biệt của cacbon là tính khử ở nhiệt độ cao 
 -Một số ứng dụng tương ứng với tính chất vật lý và tính chất hóa học của cacbon 
 2. Kỹ năng :
 -Suy luận từ tính chất phi kim nói chung , dự đoán tính chất hóa học của cacbon .
 -Nghiên cứu thí nghiệm để rút ra tính hấp phụ của than gỗ .
 -Nghiên cứu thí nghiệm để rút ra tính chất đặc biệt của cacbon là tính khử
 3.Thái độ : Cacbon cĩ nhiều ứng dụng trong sản xuất
 -Than đá là nhiên liệu hĩa thạch là chất đốt quan trọng trong cơng nghiệp luyện kim nhưng gây ơ nhiễm mơi trường
II. CHUẨN BỊ :
 1)Chuẩn bị củaGiáo viên : 
 -Giáo án điện tử
 2)Chuẩn bị của Học sinh : 
Ôn lại tính chất của phi kim . 
III. HOẠT ĐỘNG DẠY VÀ HỌC :
 1) Ổn định tình hình lớp : Kiểm tra sĩ số
 2) Kiểm tra bài cũ : khơng kiểm tra
3)Giảng Bài mới : 
 Giới thiệu bài : (1’)
 -Hãy nêu tinh chất hố học của phi kim?
 *Tác dụng với kim loại tạo thành muối hoặc oxit
 * Tác dụng với oxi tạo thành oxit axit
 * Tác dụng với hiđro tạo thành chất khí (oxi tác dụng với hiđro tạo thành nước)
 -Hơm nay chúng ta cùng nghiên cứu đến một phi kim nữa là cacbon.
 +Cacbon cĩ những tính chất gì đặc biệt?
 +Cĩ những ứng dụng gì trong đời sống và sản xuất?
 Hơm nay chúng ta cùng nghiên cứu về CACBON
 Tiến trình bài dạy:
Tg
Hoạt động của GV
Hoạt động của HS
Nội dung 
8’
HĐ 1 : Dạng thù hình của cacbon 
Quan sát hình vẽ trả lời các câu hỏi
?Nguyên tố oxi tạo nên những đơn chất nào?
– Vậydạng thù hình là gì ?
– Cacbon có các dạng thù hình nào? 
-Quan sát hình ảnh-Trả lời câu hỏi đã nêu
HĐ 1 : Dạng thù hình của cacbon 
+Nguyên tố oxi tạo nên 2 đơn chất là khí oxi và khí ozon
_khí oxi và khí ozon được gọi là 2 dạng thù hình của nguyên tố oxi
-Trả lời câu hỏi
– Các dạng thù hình của cacbon là : 
+ Kim cương : cứng trong suốt , không dẫn điện 
+ Than chì mềm , dẫn điện 
+ Cacbon vô định hình : xốp , không dẫn điện 
I. Các dạng thù hình của Cacbon :
1.Dạng thù hình là gì ? 
-Các dạng thù hình của một nguyên tố hóa là những đơn chất do nguyên tố đĩ tạo nên.
2. Các dạng thù hình của cacbon :
–Kimcương:cứng trong suốt , không dẫn điện 
– Than chì mềm , dẫn điện 
– Cacbon vô định hình xốp , không dẫn điện
6’
HĐ 2 : Tính chất hấp phụ của cacbon 
Quan sát thí nghiệm qua hình ảnh
Cho mực chảy qua lớp bột than gỗ . Phía dưới có đặt một chiếc cốc thủy tinh như hình 3.7 SGK trang 82 .
?Em hãy nêu hiện tượng thí nghiệm trên?
– Qua hiện tượng trên em có nhận xét gì về tính chất của bột than gỗ .
-Than sọ dừa khả năng hấp phụ rất tốt
-Dân gian đã ứng dụng tính hấp phụ của của than để làm gì?
HĐ 2 : Tính chất hấp phụ của cacbon 
Quan sát thí nghiệm
– Hiện tượng : Ban đầu mực có màu đen (hoặc xanh , tím ) Dung dịch thu được trong cốc thủy tính không màu . 
-Than gỗ có tính hấp phụ chất màu đen trong dung dịch . 
-Lọc nước
II.Tính chất hóa học :
1.Tính chất hấp phụ :
– Than gỗ có khả năng giữ trên bề mặt của nó các chất khí , chất hơi , chất tan trong dung dịch gọi là tính hấp phụ .
– Than gỗ , than xương  mới điều chế có tính hấp phụ cao được gọi là than hoạt tính .
 13’
HĐ 3 : Tính chất hóa học 
Dự đốn xem cacbon cĩ những tính chất hố học nào? Cĩ đầy đủ tính chất hố học của phi kim khơng?
Cacbon tác dụng với oxi : 
Quan sát hình ảnh thí nghiệm
?Em hãy nêu hiện tượng thí nghiệm trên? -Viết phương trình phản ứng
b)Cacbon tác dụng với oxit kim loại : 
Bĩ 1 thìa CuO và 2 thìa C trộn đều đổ vào ống thuỷ tinh-Hỗn hợp cĩ màu đen-
-Ống thốt khí cho vào ly đựng nước vơi trong.
-Đun nĩng
Gọi mộtHS nêu hiện tượng và viết PTHH
HOẠT ĐỘNG NHĨM (3’)
*ở nhiệt độ cao C cịn khử được , nào trong các oxit sau: Fe2O3 ,ZnO,Na2O PbO
MgO ,HgO. Viết phương trình phản ứng
? Qua các phương trình trên em rút ra kết luận gì về tính khử của cacbon ?
? Qua tính chất hố học của cacbon em rút ra kết luận gì?
HĐ 3 : Tính chất hóa học 
– Hiện tượng : Tàn đóm bùng cháy , phản ứng tỏa nhiều nhiệt 
C (r)+O2(k) CO2 (k)
Chấtkhử + Q 
– Hỗn hợp trong ống nghiệm chuyển dần từ màu đen sang đỏ . Nước vôi trong vẫn đục .
– Chất rắn được tạo thành có màu đỏ là Cu . Dung dịch nước vôi trong vẫn đục , vậy sản phẩm có khí CO2 . 
2CuO (r) + C (r) 
 2Cu (r) + CO2 (k) 
HOẠT ĐỘNG NHĨM (3’)
Fe2O3+3C2Fe+ 3CO2 
2ZnO+C2Zn+ CO2
Na2O+C khơng xảy ra
2PbO+C2Pb+ CO2
MgO +C khơng xảy ra
2HgO+C2Hg+ CO2
2) Tính chất hóa học : 
a) Cacbon tác dụng với oxi : 
Cacbon bị oxi hóa thành cacbon đioxit CO2 , cacbon là chất khử , phản ứng tỏa nhiều nhiệt . 
C (k) + O2 (k) 
 CO2 (k) + Q 
b) Cacbon tác dụng với oxit kim loại : 
 Cacbon khử CuO màu đen thành kim loại đồng màu đỏ 
2CuO (r) + C (r) 
Đen đen
2Cu(r)đỏ +CO2 (k) 
Ở nhiệt độ cao , cacbon còn khử được một số oxit kim loại khác như : PbO , ZnO , Fe2O3 thành kim loại 
Chú ý: C khơng khử được 1 số oxit bazơ của kim loại mạnh như:
Na2O,MgO,
Al2O3......... (từ đầu dãy hoạt động hóa học đến nhôm ) 
Kếtluận:Cacbon là phi kim hoạt độnghố học yếu
Vì cacbon tác dụng với kim loại và hiđro rất khĩ khăn,tính chất quan trọng của cacbon là tính khử
8/
HĐ 4 : Ứng dụng của cacbon 
GV cho HS tự đọc SGK , sau đó gọi HS nêu các ứng dụng của cacbon 
*Ứng dụng nào gây ơ nhiễm mơi trường?
 Quan sát hình ảnh
Giáo viên giải thích ,cung cấp thêm thơng tin
HĐ 4 : Ứng dụng của cacbon 
– Than chì dùng làm điện cực , chất bôi trơn , ruột bút chì 
– Kim cương dùng làm đồ trang sức , mũi khoan , dao cắt kính 
– Cacbon vơ định hình: Than hoạt tính dùng làm mặt nạ phòng độc , chất khử màu , khử mùi
.Than đá , than gỗ dùng làm nhiên liệu 
-Sử dụng cacbon làm chất đốt nhất là trong cơng nghiệp luyện kim gây ơ nhiễm mơi trường
III.Ứngdụng củacacbon 
– Than chì dùng làm điện cực , chất bôi trơn , ruột bút chì 
– Kim cương dùng làm đồ trang sức , mũi khoan , dao cắt kính 
-Cacbon vơ định hình:Than hoạt tính dùng làm mặt nạ phòng độc , chất khử màu , khử mùi 
Than đá , than gỗ dùng làm nhiên liệu 
 8/ 
HĐ 5 : Củng cố 
HOẠT ĐỘNG NHĨM VẼ SƠ ĐỒ TƯ DUY (4’)
Câu hỏi trắc nghiệm
Chọn đáp án đúng nhất trong các câu sau
Câu 1: Trong các tính chất hố học sau tính chất nào chứng tỏ cacbon là phi kim yếu
Cacbon cháy trong khơng khí toả nhiều nhiệt
Ở nhiệt độ cao cacbon khử được oxit của một số kim loại
Ở nhiệt độ cao và cĩ chất xúc tác thích hợp cacbon mới tác dụng được với hiđro và kim loại
Cacbon là chất khử
Câu 2:Cacbon phản ứng đượcvới các oxit nào sau đây:
MgO,PbO,FeO
BaO,FeO,Na2O 
CuO,Al2O3,PbO 
Fe2O3PbO,ZnO
HĐ 5 : Củng cố 
HOẠT ĐỘNG NHĨM VẼ SƠ ĐỒ TƯ DUY (4’)
 Đápán C
Đápán D
4)Dặn dò học sinh chuẩn bị cho tiết học tiếp theo : (1/ )
 – Làm các bài tập 2 , 3 , 4, 5 trang 84 SGK -chú ý bài 4
Chuẩn bị bài “ Các oxit của Cacbon” 
IV.RÚT KINH NGHIỆM,BỔ SUNG:
.