Giáo án môn Lịch sử lớp 6 - Bài 21: Khởi nghĩa Lý Bí. Nước Vạn Xuân (542 - 602) - Hà Thị Giang - Trường THCS Minh Tân

Tuần 24 - Tiết 24 
Ngày soạn:04/02/2014 
 Bài 21
KHỞI NGHĨA LÍ BÍ.NƯỚC VẠN XUÂN (542 – 602)
I/ Mục tiêu bài học:
1/ Kiến thức: HS nắm được 
- Đầu thế kỷ VI nước ta vẫn bị phong kiến phương Bắc (lúc này là nhà Lương) thống trị, chính sách thống trị tàn bạo của nhà lương là nguyên nhân dẫn đến cuộc khởi nghĩa Lí Bí.
- Cuộc khởi nghĩa Lí Bí diễn ra trong thời gian ngắn, nhg nghĩa quân chiếm được hầu hết các quận huyện của Giao Châu, nhà lương hai lần cho quân sang chiếm lại nhg đều thất bại.
- Việc Lí Bí xưng đế và lập nước Vạn Xuân có ý nghĩa to lớn đối với lịch sử dân tộc.
2/ Kỹ năng: Biết xác định nguyên nhân của sự kiện, biết đánh giá sự kiện,. Tiếp tục rèn luyện kỹ năng cơ bản về đọc lược đồ.
3/ Thái độ: Sau hơn 600 năm bị phong kiến phương Bắc thống trị, đồng hoá. Cuộc khởi nghĩa Lí Bí nước Vạn Xuân ra đời đã chứng tỏ sức sống mãnh liệt của dân tộc ta.
II/ Chuẩn bị 
1.Thầy: Lược đồ khởi nghĩa Lí Bí ( Dự kiến trước những kí hiệu để diễn tả cuộc khởi nghĩa).
2.Trò: Vẽ lược đồ khởi nghĩa Lí Bí, điền kí hiệu.
III/ TiÕn tr×nh bài giảng :
1.ổn định tổ chức.( 1’).
2. Kiểm tra bài cũ: (5’) 
 Em hãy nêu những chuyển biến về xã hội và văn hoá ở nước ta ở các thế kỷ I ->VI?
3. Bài mới.
Giới thiệu bài ( 1’): Sau cuộc khởi nghĩa bà Triệu thất bại, nước ta tiếp tục bị PK phương Bắc thống trị. Dưới ách thống trị tàn bạo của nhà Lương, nhân dân ta quyết ko cam chịu cuộc sống nô lệ và đã vùng lên theo Lí Bí tiến hành khởi nghĩa và giành được thắng lợi, nước Vạn Xuân ra đời. Vậy nguyên nhân nào dẫn đến cuộc khởi nghĩa ?diễn biến, kết quả , ý nghĩa của cuộc khởi nghĩachúng .ta tìm hiểu bài hôm nay.
* Hoạt động 1(15’)
-GV giảng: Đầu thế kỷ VI (502 –557), Tiêu Diễn cướp ngôi nhà Tề lập ra nhà Lương, từ đó nhà Lương đô hộ Giao Châu, chúng xiết chặt ách đô hộ nhân dân ta.
- GV: Nhà Lương chia lại các quận, huyện và đặt tên mới. Phần đất Âu Lạc cũ nhà Lương chia lại.
 ( GV chỉ trên lược đồ ).
- GV: Như vậy về mặt hành chính một lần nữa nước ta lại bị chia lại. Thời nhà Ngô, phần đất Châu Giao (Âu Lạc cũ) gồm 3 quận. Thời nhà Lương chia thành 6 quận.
- GV giảng theo SGK.
- HS đọc phần chữ in nghiêng.
? Em nghĩ gì về thái độ nhà Lương đối với nước ta.
( Chúng thực hiện sự phân biệt rất trắng trợn, người Việt ko được giữ những chức vụ quạn trọng).
- GV giảng theo SGK.
? Em có nhận xét gì về chính sách cai trị của nhà Lương đối với Giao Châu.
( Tàn bạo, mất lòng dân. Đây là nguyên nhân dẫn đến các cuộc khởi nghĩa của nhân dân chống lại ách đô hộ của nhà Lương.)
- GVKL: Đến thế kỷ VI nước ta chịu sự thống trị của nhà Lương, chúng xiết chặt ách đô hộ với dân ta, chúng chia nhỏ đơn vị hành chính, về tổ chức bộ máy thực hiện chế độ “sĩ tộc”tôn thất các dòng họ mới được giữ chức vụ quan trọng, dân ta phải chịu hàng trăm thứ thuế, cuộc sống nhân dân vô cùng cực khổ. Đó là nguyên nhân dẫn đến các cuộc khởi nghĩa của nhân dân nổi dậy đấu tranh
* Hoạt động 2:(18’)
? Từ sự phân tích trên em hãy cho biết nguyên nhân cuộc khởi nghĩa Lí Bí.
- GV giảng theo SGK.” Lí Bí.tinh thiều”.
- Giới thiệu qua về Lí Bí.
? Vì sao hào kiệt và nhân dân khắp nơi hưởng ứng cuộc khởi nghĩa Lí Bí.
( Vì oán hận quân Lương, mong muốn giành độc lập cho Tổ quốc).
? Gọi HS lên bảng điền kí hiệu thích hợp vào lược đồ và trình bày diễn biến.
- GV bổ xung và chốt lại.
? Em có nhận xét gì về tinh thần chiến đấu của quân khởi nghĩa.
( Cuộc khởi nghĩa diễn ra trong thời gian ngắn, nghĩa quân chủ động đánh địch rất kiên quyết, thông minh, sáng tạo, có hiệu quả lam cho quân Lương bị thất bại nặng nề.)
? Kết quả của cuộc khởi nghĩa ntn.
? Em hiểu Vạn Xuân nghĩa là gì.
( Đặt tên nước là Vạn Xuân thể hiện lòng mong muốn cho sự trường tồn của dân tộc, của đất nước.)
? Việc Lí Bí lên ngôi và đặt tên nước là Vạn Xuân có ý nghĩa ntn.
- GV: Đây là bộ máy nhà nước PK độc lập trung ương tập quyền sơ khai.
- GVKL: Không chịu được ách thống trị tàn bạo của nhà Lương, nhân dân ta đã nổi dậy đấu tranh, tiêu biểu là cuộc khởi nghĩa Lí Bí, khởi nghĩa được nhân dân ủng hộ rộng rãi nên sau nhiều lần tấn công, quân Lương đã bị ta đánh cho bại trận,khởi nghĩa thắng lợi, Lí Bí lên ngôi đặt tên nước là Vạn Xuân->khẳng định nước ta có chủ quyền.
1/ Nhà Lương xiết chặt ách đô hộ như thế nào.
* Về mặt hành chính:
Nhà Lương chia lại các quận, huyện và đặt tên mới:
+ Giao Châu: (đồng bằng trung du Bắc Bộ).
+Ái Châu ( T.Hoá )
+ Đức Châu, Lợi Châu, Ninh Châu (Nghệ Tĩnh).
+ Hoàng Châu (Quảng Ninh)
* Về việc sắp đặt quan lại cai trị: Người cùng họ với vua và các họ lớn mới được giữ chức vụ quan trọng.
*Biện pháp bóc lột: Chúng đặt ra hàng trăm thứ thuế, vơ vét của cải và bóc lột nhân dân hết sức thậm tệ.
2/Khởi nghĩa Lí Bí, nước Vạn Xuân thành lập.
* Nguyên nhân: 
-Do ách thống trị của nhà Lương.
-Mâu thuẫn sâu sắc giữa nhân dân và quan lại đô hộ
* Diễn biến: Mùa xuân năm 542 Lí Bí phất cờ khởi nghĩa, ông được hào kiệt ở khắp nơi hưởng ứng.
- Gần 3 tháng nghĩa quân chiếm hầu hết các quận huyện, thứ sử Tiêu Tư bỏ thành Long Biên chạy về TQ.
- Tháng 4/ 542 nhà Lương huy động quân sang đàn áp, bị quân ta đánh bại, ta giải phóng thêm Hoàng Châu ( Q.Ninh).
- Đầu năm 543 nhà Lương tấn công lần 2, quân ta chủ động đánh địch ở Hợp Phố, tướng địch bị giết, quân Lương bại trận.
* Kết quả: Cuộc khởi nghĩa thắng lợi, Lí Bí lên ngôi hoàng đế gọi là Lí Nam Đế, đặt tên nước là Vạn Xuân, lấy hiệu là Thiên Đức, đóng đô ở cửa sông Tô Lịch (HN).
- Lí Nam Đế thành lập triều đình với 2 ban: ban văn, ban võ. +Đứng đầu banvăn:Tĩnh thiều.
+Đứng đầu ban võ:Phạm Tu.
* Ý nghĩa: Chứng.tỏ nước ta có giang sơn, bờ cõi riêng, sánh vai và không lệ thuộc vào Trung Quốc Đây là ý trí độc lập của đân tộc VN.)
4.Củng cố ,dặn dò: (5’)
- GVCC:Đầu thế kỷ VI, nước ta bị nhà Lương đô hộ, đời sống của nhân dân ta vô cùng cực khổ. Dưới sự lãnh đạo của Lí Bí nhân dân ta đã nổi dậy đấu tranh,cuộc khởi nghĩa diẽn ra trong 1 thời gian ngắn và thu được thắng lợi, quân Lương bại trận, Lí Bí xưng đế, lập ra nước Vạn Xuân, nước Vạn Xuân ra đời có ý nghĩa lịch sử to lớn đối với dân tộc ta
? Trình bày diễn biến cuộc khởi nghĩa Lí Bí trên lược đồ
 BT: Mùa xuân năm 542 Lý Bí :
Tự nhận là thứ sử Châu Giao
Lên ngôi vua
Lên ngôi Hoàng đế
- Học thuộc bài cũ.
- Chuẩn bị giờ sau : Bài 21- Khởi nghĩa LÍ Bí.Nước Vạn Xuân (542-603) và trả lời câu hỏi trong SGK
Rút kinh nghiệm.
....................
Ký duyệt tuần 24
Ngày: