Giáo án môn Lịch sử lớp 6 - Bài 24: Nước Cham - Pa từ thế kỉ II đến thế kỉ X - THCS Đồng Rùm

Tuần: 29Tiết: 28	
NƯỚC CHAMPA TỪ THẾ KỶ II ĐẾN THẾ KỶ X
Ngày dạy:
Bài:24 
1/ MỤC TIÊU:
1.1/ Kiến thức: Giúp học sinh cần hiểu được
 - Giúp học sinh hiểu quá trình thành lập và phát triển của nước Champa, từ nước Lâm Ấp ở Tượng Lâm đến một quốc gia lớn mạnh sau này có những lúc Champa tấn công cả Đại Việt (Champa là một bộ phận của Việt Nam ngày nay)
 - Hs biết: Tình hình kinh tế – văn hoá Champa từ thế kỷ II đến thế kỷ X.
1.2/ Kĩ năng: 
 - Hs thực hiện thành thạo:Kỹ năng đánh giá sự kiện lịch sử 
	- Hs thực hiện được: kĩ năng đọc và vẽ bản đồ lịch sử 
1.3/ Thái độ:
- Thói quen:Giáo dục học sinh nhận thức sâu sắc rằng người Champa là một bộ phận của đại gia đình các dân tộc hiện nay.
-Tính cách: Bảo vệ và tôn trọng những di tích đền tháp mà người Cham pa để lại.
2/ NỘI DUNG BÀI HỌC:
Nước Champa độc lập ra đời.
Tình hình kinh tế – văn hoá Champa từ thế kỷ II đến thế kỷ X
3/ CHUẨN BỊ:
 3.1/ Giáo viên: Lược đồ Giao Châu và Champa giữa thế kỷ VI – X. 
 3.2/ Học sinh: soạn bài theo câu hỏi.
4/ TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP:
4.1/ Ổn định tổ chức và kiểm diện: 61: 62: 63: 64:
4.2/ Kiểm tra miệng:
Câu hỏi
Đáp án
s Nước ta thời thuộc Đường có gì thay đổi?
Bài tập:
1/ Năm 679 nhà Đường đổi Giao Châu thành têngọi là gì ?
Châu Aùi b- Diễn Châu 
c-An Nam đô hộ phủ
 2/ Cuộc khởi nghĩa Mai Thúc Loan diễn ra vào năm nào ?
722 b- 776 c- 791
 3/ Phùng Hưng cùng em là Phùng Hải phất cờ khởi nghĩa ở đâu ?
Vĩnh Phúc b- Đường Lâm
c-Phú Thọ
- Năm 679 nhà Đường đổi Giao Châu thành An Nam đô hộ phủ.( 2đ )
 - Trực tiếp cai trị đến cấp huyện. ( 1đ )
 - Chúng sửa các con đường giao thông thuỷ bộ nối từ Trung Quốc sang Tống Bình và ngược lại từ Tống Bình đến các quận, huyện . ( 2đ )
 - Đặt ra nhiều loại thuế, hàng năm bắt dân ta phải cống nộp các thứ quí hiếm.( 2đ )
* Đáp án bài tập: 1c, 2a, 3b
* Gv: nhận xét và chấm điểm.
4.3/ Giảng bài mới:
Hoạt động của giáo viên và học sinh
Nội dung bài học
* Giới thiệu bài mới.
 Cuối thế kỷ II nhà Hán suy yếu, không thể kiểm soát các vùng đất phụ thuộc, nhất là các vùng đất sa ở Giao Châu, nhân dân huyện Tượng Lâm, huyện xa nhất của quận Nhật Nam đã lợi dụng cơ hội đó lật đổ ách thống trị nhà hán lậtp ra nước Lâm Ấp, sau này đổi thành champa, nhân dân Champa vốn khéo tay, cần cù đã xây dựng nên một quốc gia hùng mạnh. Họ đã để lại đời sau nhiều thành quách tượng, đền tháp rất độc đáo. Quan hệ giữa nhân dân champa với các cư dân khác ở Giao Châu vốn rất mật thiết trong đời sống và tinh thần. Chúng ta cùng tìm hiểu bài học hôm nay.
Hoạt động 1:nước Cham pa độc lập ra đời (thời gian: 13’)
*Mục tiêu:Hiểu và trình bày được quá trình nước Cham pa độc lập ra đời.
&Gv: Gọi hs đọc mục 1/66
 Giáo viên : Dùng lược đồ Champa và Giao Châu giữa thế kỷ VI – X để giới thiệu cho học sinh biết vị trí của nước Champa.
 s Em biết gì về lãnh địa của nước Champa?
 Học sinh.Nước Champa cổ nằm trong quận Nhật Nam (từ Hoành Sơn đến Hải vân)
- Huyện Tượng Lâm là huyện xa nhất của Nhật Nam (từ đèo Hải Vân đến đèo Đại Lãnh), là địa bàn sinh sống của bộ lạc Dừa, thuộc nền văn hoá Sa Quỳnh.
Ä Giáo viên giải thích thêm: Thời Hán sau khi quân Hán chiếm xong Giao Chỉ, Cửu Chân họ đã tiến xuống phía Nam, chiếm đất của người Champa cổ, sáp nhập lãnh địa của họ và quận Nhật Nam đặt là Tượng Lâm.
s Sau khi bị nhà Hán đô hộ, nhân dân huyện Tượng Lâm đã đấu tranh giành độc lập trong hoàn cảnh nào?
 Học sinh: Vào thế kỷ II nhân dân Giao Châu đã nhiều lần nổi dậy nhất là các quận xa, nhà Hán tỏ ra bất lực. Năm 192 -193, nhân dân Tượng Lâm dưới sự lãnh đạo của khu liên tự xưng là Vua đặt tên nước là Lâm Ấp.
1GV: Kết luận và chốt ý cho hs nắm.
s Em có nhận xét gì về quá trình thành lập và mở rộng nước Champa?
 Học sinh: Diễn ra trên cơ sở hoạt động quân sự.
- Có đội quân mạnh (4-5 vạn quân thường trực)
- Các vua Lâm Ấp đã thống nhất 2 bộ lạc Dừa và Cau tấn công các nước láng giềng phía Bắc mở rộng lãnh thổ xuống đến tận Hoành sơn (Tây Quyển). Phía Nam đến tận Phan Rang rồi đổi tên nước là Champa, đóng đô ở Sin-ha-pu-ra
* Hoạt động 2: 
&Gv: Gọi hs đọc mục 2/68
s Em hãy cho biết kinh tế chính của Champa là gì?
ý Học sinh: Sản xuất nông nghiệp, trồng lúa nươc 2 vụ, họ còn làm ruộng bậc thang ở sườn đồi.
s Ngoài công việc trồng lúa, họ còn làm công việc gì nữa ?
ý Học sinh: Họ còn trồng các loại cây công nghiệp, cây ăn quả khai thác lâm thổ sản, đánh cá và buôn bán với các nước trong vùng, họ còn biết làm đồ gốm, thương nghiệp phát triển.
J Giáo viên giảng: Họ buôn bán với các quận khác ở Giao Châu, Trung Quốc, Ấn độ. Một số lái buôn còn kiêm nghề cướp biển.
sEm hãy nêu những nét đặc sắc của văn hoá Champa ?
 Học sinh : Có chữ viết riêng từ rất sớm 
Theo đạo Bà La Môn và đạo phật
Có tục hoả táng người chết, lấy tro xương bỏ vào bình, ném xuống biển.
Nghệ thuật phát triển cao 
ÄGiáo viên hướng dẫn học sinh xem hình H52,H53 SGK.
s Quan sát H52,H53 SGK em có nhận xét gì về nghệ thuật xây dựng của người Champa?
 Học sinh: Nghệ thuật xây dựng của người Champa phát triển rất độc đáo, cấu trúc của tháp vừa đẹp vừa hài hoà tinh tế biết xây thành những khu riêng biệt, các đền tháp được bố trí hấp dẫn.
 Giáo viên phân tích thêm những nét kiến trúc văn hoá và chùa tháp có có đỉnh, chóp.
s Người Chăm và người Việt có mối quan hệ với nhau như thế nào?
 Học sinh: Người Chăm và người Việt có mối quan hệ chặt chẽ từ lâu đời với nhau.
J Giáo viên giảng: Nhân dân Tượng Lâm, Nhật Nam ủng hộ cuộc khởi nghĩa Hai Bà Trưng, nhân dân Giao Chỉ, Cửu Chân ủng hộ phong trào đấu tranh của nhân dân Tượng Lâm.
lGiáo viên sơ kết: Nước Champa cổ là một bộ phận của nước Việt Nam, nhân dân Champa là một bộ phận cộng đồng các dân tộc Việt Nam
I/ Nước Champa độc lập ra đời
 - Thời Hán sau khi quân Hán chiếm xong Giao Chỉ, Cửu Chân, sau đĩ quân Hán đã tiến xuống phía Nam, chiếm đất của người Champa cổ, sáp nhập lãnh địa của họ và quận Nhật Nam đặt là Tượng Lâm.
- Cuối thế kỷ II, nhà Hán tỏ ra bất lực với các quận ở xa.
- Năm 192 -193, nhân dân Tượng Lâm dưới sự lãnh đạo của Khu Liên đã nổi dậy giành quyền độc lập - Khu Liên tự xưng là vua đặt tên nước là Lâm Ấp.
- Các vua Lâm Ấp đã thống nhất 2 bộ lạc Dừa và Cau tấn công các nước láng giềng phía Bắc mở rộng lãnh thổ:
 + Phía Bắc đến Hoành Sơn
 + Phía Nam đến Phan Rang
- Đổi tên nước là Champa, đóng đô ở Sin-ha-pu-ra ( Trà Kiệu – Quảng Nam )
2/ Tình hình kinh tế – văn hoá Champa từ thế kỷ II đến thế kỷ X 
 1/ Kinh tế.
- Kinh tế Champa phát triển
 + Biết sử dụng cơng cụ bằng sắt, dùng trâu, bị kéo cày, nguồn sống chủ yếu là trồng lúa nước.
 + Biêt trồng các loại cây ăn quả
( cau, dừa, mít..) và các loại cây khác: bơng gai..
+ Biết khai thác lâm thổ sản: Trầm hương, ngà voi, sừng tê..
 + Biết làm đồ gốm, đánh cá.
 + Người Cham-pa buôn bán với nhân dân Giao Chỉ và Trung Quốc, Ấn Độ.
 2/ Văn hoá.
 - Có chữ viết riêng từ rất sớm 
- Theo đạo Bà La Môn và đạo phật
- Có tục hoả táng người chết, lấy tro xương bỏ vào bình, ném xuống biển.
- Nghệ thuật phát triển cao, tiêu biểu là tháp Chăm..
4.4/ Tổng kết:
Dùng bảng phụ ghi sẵn bài tập gọi hs lên củng cố:
1/ Nhân dân Chămpa nổi dậy đấu tranh giành độc lập vào thời gian nào ?
192 – 193 b- 193 – 194 c- 194 – 195
 2/ Chữ viết của Chămpa là theo kiểu chữ viết nào sau đây ?
Chữ quốc ngữ b- Chữ tượng hình c- Chữ phạn
* Đáp án bài tập: 1a, 2c 
 * Gv: nhận xét và kết luận toàn bài
4.5/ Hướng dẫn học tập:
* Đối với bài học ở tiết này:
- Học thuộc bài: nắm được sự ra đời của nước Cham pa, tình hình kinh tế và văn hóa của Cham pa từ thế kỷ II đến thế kỷ X
-Xem lại nội dung sgk và trả lời câu hỏi cuối bài/69
- Hòan thành các bài tập SBT
 * Đối với bài học ở tiết sau :
 - Xem lại các bài đã học ở chương III về chính sách cai trị và bóc lột của phong kiến phương Bắc.
-Soạn trước các câu hỏi phần ôn tập chương III.
 - Xem lại các cuộc khởi nghĩa về diễn biến,kết quả và ý nghĩa ở phần chương III.
5/ PHỤ LỤC:
Sách giáo khoa,sách giáo viên,sách bài tập.