Giáo án môn Ngữ văn 7 - Tuần 30

 Tuần :30
 Tiết :109,110	Ngày soạn : 10/3/2012
	Ngày dạy : 19/3/2012
NHỮNG TRÒ LỐ HAY LÀ 
VA-REN VÀ PHAN BỘI CHÂU.
 - Nguyễn Aùi Quốc -
ĐỌC THÊM
Kiểm tra 15 phút
Câu 1 : Hãy chỉ ra hai mặt tương phản cơ bản trong truyện Sống chết mặc bay.(2đ)
Câu 2 : Hãy nêu các hình ảnh, chi tiết trong truyện Sống chết mặc bay được tác giả sử dụng phép tăng cấp(4đ).
Câu 3 : Hãy trình bày giá trị nhân đạo và giá trị hiện thực trong truyện Sống chết mặc bay .(4đ)
 Tuần : 30
 Tiết : 111.	Ngày soạn :10/3/2012
	Ngày dạy : 21/3/2012
DÙNG CỤM CHỦ – VỊ ĐỂ MỞ RỘNG CÂU 
LUYỆN TẬP ( TIẾP )
I.M ục ti êu:
	- Nắm được cách dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu.
	- Thấy được tác dụng của việc dùng cụm chủ - vị để mở rộng câu.
II. KIẾN THỨC CHU ẩN.
	1. Kiến thức
	- Cách dùng cụm C-V để mở rộng câu.
	- Tác dụng của việc dùng cụm C - V để mở rơng câu.
	2. Kỹ năng
	- Mở rộng câu bằng cụm chủ - vị
	- Phân tích tác dụng của dùng cụm chủ-vị để mở rộng câu.
III.HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN. 
Hoạt động thầy
Hoạt động trò
Nội dung 
HĐ1: Khởi động: 
* Ổn định : 
 Kiểm diện, trật tự.
* Kiểm tra : 
(?) Thế nào là dùng cụm chủ- vị mở rộng câu?
(?) Nêu các trường hợp dùng cụm chủ –vị mở rộng câu?
* Giới thiệu bài: 
* Lớp trưởng báo cáo.
*HS trả bài.
* Nghe và ghi tựa bài.
HĐ2: Luyện tập 
* Cho HS đọc yêu cầu bài tập và các câu a, b, c.
* Đánh giá, khẳng định.
* Đọc, nhắc lại yêu cầu.
* Thảo luận nhóm, trình bày.
* Nhận xét, sưả chữa.
1)Xác định và gọi tên cụm C-V làm thành phần:
a. - Khí hậu nước ta ấm áp 
 ® Chủ ngữ.
 - Ta quanh năm trồng trọt 
 ® Bổ ngữ.
 b. - Các thi sĩ ca tụng 
 - Người lấy tiếng 
 ® Định ngữ
 (danh từ Khi)
 c. - Những tục lệ 
 - Những thứ của quý 
 ® Bổ ngữ
 (động từ thấy)
* Cho HS đọc yêu cầu, phân công mỗi tổ thảo luận 1 câu.
* Đánh giá, khẳng định.
* Cho HS đọc và nêu yêu cầu bài tập 3, thảo luận.
* Đánh giá, khẳng định.
* Nêu yêu cầu, đọc bài tập.
* Thảo luận, trình bày,
* Nhận xét, bổ sung.
* Nêu yêu cầu, đọc bài tập.
* Thảo luận, trình bày.
* Nhận xét, sửa chữa.
2/Gộp các câu thành câu có cụm C-V làm thành phần:
a. Chúng em học giỏi làm cho cha mẹ thầy cô vui lòng.
 b. Nhà văn Hoài Thanh khẳng định rằng cái đẹp là cái có ích.
c. Tiếng Việt rất giàu thanh điệu khiến lời nói của người ViệtNam ta du dương trầm bổng như bản nhạc.
d. Cách Mạng tháng Tám thành công đã khiến cho Tiếng việt có 1 bước phát triển mới, 1 số phận mới.
3/Gộp các câu thành câu có cụm C-V làm thành phần câu hoặc thành phần cụm từ :
a. Anh em hoà thuận khiến 2 thân vui vầy.
b. Đây là cảnh 1 rừng thông mà ngày ngày biết bao nhiêu người qua lại.
c. Hàng loạt vỡ kịch như: “Tay người đàn bà”, “Giác ngộ’, “Bên kia sông Đuống” ra đời đã sưởi ấm cho ánh đèn sân khấu khắp mọi miền đất nước
HĐ3: Củng cố-Dặn dò 
** Ôn lại lí thuyết (ghi nhớ bài 25). 
** Giải hoàn chỉnh lại các bài tập vào vỡ.
Soạn bài: “ Luyện nĩi: Bài văn giải thích một vấn đề”.
** Chọn 1 đề trang 98 chuẩn bị cho tiết luyện nói trước tổ, trước lớp.
Tuần : 30
 Tiết : 112.	
	Ngày soạn : 10/3/2012
	Ngày dạy : 21/3/2012
LUYỆN NÓI : 
 BÀI VĂN GIẢI THÍCH MỘT VẤN ĐỀ 
I. MỤC TIÊU:
	- Rèn luyện kĩ năng nghe, nĩi giải thích một vấn đề.
	- Rèn luyện kĩ năng phát triển dàn ‏‎ thành bài nĩi giải thích một vấn đề.
II.KIẾN THỨC CHUẨN:
	1. Kiến thức
	- Các cách biểu cảm trực tiếp và gián tiếp trong việc trình bày văn nĩi giải thích một vấn đề.
	- Những yêu cầu khi trình bày văn nĩi giải thích một vấn đề.
	2. Kỹ năng
	-Tìm ý,lập dàn ý bài văn giải thích một vấn đề.
	- Biết cách giải thích một vấn đề trước tập thể.
	- Diễn đạt mạch lạc,rõ ràng một vấn đề mà người nghe chưa biết bằng ngơn ngữ nĩi.
III.HƯỚNG DẪN- THỰC HIỆN.
Hoạt động thầy
Hoạt động trò
Nội dung 
HĐ 1: Khởi động
* Ổn định : 
 Kiểm diện, trật tự.
* Kiểm tra : 
* Kiểm tra sự chuẩn bị của từng nhóm và một vài cá nhân.
* Giới thiệu bài: 
* Lớp trưởng báo cáo.
* Tổ báo cáo, cá nhân trình tập soạn bài.
*Nghe và ghi tựa bài vào tập
HĐ2: Tổ chức luyện nói 
I- Chuẩn bị ở nhà
Lập dàn bài cho các đề sau để phát triển bằng miệng.
Đề a: Chẳng hạn chọn câu: “Khơng thầy đố mày làm nên”.
- Đố mày: lời thách đố, khẳng định 
- Chia lớp làm 2 nhóm.
+ Cử nhóm trưởng điều động,.
+ Nhóm phó làm thư kí ghi chép ý kiến, nhận xét. 
-Thảo luận nhóm:
+ Nhóm trưởng điều khiển các thành viên lần lượt nói từng đoạn đến hết bài. 
Luyện nói trước lớp:
* Yêu cầu các nhóm cử đại diện nói trước lớp.
* Theo dõi quá trình làm việc của từng nhóm.
* Sơ kết chung về kết quả giờ luyện nói:
* Cho điểm, đánh giá 2 đại biểu của 2 nhóm nói trước lớp
+ Nhóm trưởng điều khiển thảo luận ngắn và cử 1 bạn có bài nói khá nhất chuẩn bị nói trước lớp.
-Cả lớp lắng nghe đại diện của mỗi nhóm trình bày bài nói của mình.
-Cả lớp nhận xét bài nói của từng người.
* Nghe, rút kinh nghiệm.
HĐ3: Củng cố-Dặn dò 
** Từng em nói lại toàn bài 1 lần.
** Viết thành bài hoàn chỉnh.
** Soạn bài: Ca Huế trên sông Hương.
+ Đọc văn bản, chú thích.
+Thể loại
+ Một vài đặc điểm nổi bật của xứ Huế.
+ Kể tên một số làn điệu dân ca Huế mà em biết.+ Trả lời các câu hỏi:Tìm hiểu văn bản trang 103, 104.
** Nghe và tự ghi nhận.
Duyệt, ngày tháng năm 2012
TTCM
Huỳnh Thị Thúy Loan
I.MỤC TIÊU :
	- Thấy được khả năng tưởng tượng dồi dao, xây dựng tình huống truyện bất ngờ, thú vị, cách kể mới mẻ, hấp dẫn, giọng văn châm biếm sắc sảo, hĩm hỉnh của tác giả Nguyễn Ái Quốc trong truyện ngắn Những trị lố hay là Va-ren và Phan Bội Châu.
	- Hiểu được tình cảm yêu nước, mục đích tuyên truyền cách mạng của Nguyễn Ái Quốc trong truyện ngắn này.
II. KIẾN THỨC CHUẩN
	1. Kiến thức
	- Bản chất xấu xa, đê hèn của Va-ren.
	- Phẩm chất, khí phách của người chiến sĩ cách mạng Phan Bội Châu.
	- Nghệ thuật tưởng tượng, sáng tạo tình huống truyện độc đáo, cách xây dựng hình tượng nhân vật đối lập, cách kể, giọng kể hĩm hỉnh, châm biếm. 
	2. Kỹ năng
	- Đọc kể diễn cảm văn xuơi tự sự (truyện ngắn châm biếm) bằng giong điệu phù hợp.
	- Phân tích tính cách nhân vật qua lời nĩi,cử chỉ và hành động.
III. HƯỚNG DẪN THỰC HIỆN.
Hoạt động thầy
Hoạt động trò
Nội dung
HĐ 1: Khởi động 
* Ổn định : 
 Kiểm diện, trật tự.
* Kiểm tra : 
(?) Phân tích và chứng minh đặc sắc của truyện: “Sống chết mặc bay” qua 2 biện pháp nghệ thuật nổi bật?
(?) Giải thích ý nghĩa sâu sắc và lí thú nhan đề của truyện ngắn: “ Sống chết mặc bay”?
* Giới thiệu bài: 
* Lớp trưởng báo cáo.
* 2 HS trả bài.
-Nghe và ghi tựa bài vào tập
Hoạt động thầy
Hoạt động trò
Nội dung 
HĐ2: Đọc-Hiểu văn bản 
* Hướng dẫn đọc: Giọng đọc phù hợp: - Lời kể: Dí dỏm, hài hước.
- Lời độc thoại của Va-ren.
- Câu cảm thán, tái bút.
* Cùng HS đọc qua văn bản.
(?) Giới thiệu đôi nét về tác giả, tác phẩm, thể loại?
(?) Truyện có bố cục thế nào?
* Kiểm tra các chú thích (một số từ)
(?) Giải thích ý nghĩa cụm từ: “Những trò lố”?
(?) Theo em, đây là 1 tác phẩm ghi chép sự thật hay là tưởng tượng, hư cấu? Căn cứ vào đâu để kết luận? 
* Nghe.
* Đọc, nhận xét.
* Cá nhân: Chú thích SGK.
* Thảo luận, trình bày:
* Cá nhân:
I/Tìm hiểu chung :
1)Tác giả: Chú thích (ĩ)SGK/Tr 92.
2)Thể loại : Truyện ngắn 
hiện đại.
Hoạt động thầy
Hoạt động trò
Nội dung 
H Đ3. Phân tích:
 (?) Nhân vật trung tâm của truyện là ai? Va-ren được thể hiện trong cảnh nào và đối lập với ai?
-Cho HS đọc đoạn 1.
(?) Trong 4 tuần lễ, khi nhà toàn quyền Va-ren sang Đông Dương thì Phan Bội Châu ở đâu?
(?) Va-ren hứa gì về vụ Phan Bội Châu? Thực chất lời hứa đó là gì?
(?) Cụm từ: “Nửa chính thức” và câu hỏi của tác giả có ý nghĩa gì trong việc bộc lộ thực chất lời hứa của Va-ren?
-Cho HS kể vắn tắt lại cuộc gặp gỡ.
(?) Phân tích câu nói đầu tiên và cử chỉ của Va-ren khi bước vào xà lim đối mặt với Phan Bội Châu?
(?) Trước đó, tác giả đã giới thiệu, so sánh và đối lập về con người và tính cách của 2 nhân vật chính như thế nào?
(?) Em có nhận xét gì về lời nói của Va-ren với Phan bội Châu?
Gợi ý:
(?) Lời lẽ của Va-ren mang hình thức ngôn ngữ gì?
(?) Qua ngôn ngữ gần như độc thoại của Va-ren, động cơ, tính 
-Cá nhân.
-Đọc.
-Cá nhân:
+ Phan Bội Châu vẫn bị cầm tù.
+ Chăm sóc vụ Phan Bội Châu ® lời hứa dối trá, ve vuốt, trấn an nhân dânVN Þ là 1 trò lố.
+ Tỏ ý nghi ngờ và châm biếm sự giả dối, xảo trá của Va-ren.
-Kể tóm tắt.
-Cá nhân:
* Tương phản giữa 2 nhân vật đối kháng nhau:
-Thảo luận, trình bày.
+ Độc thoại (tự nói 1 mình).
+ Thể hiện sự vuốt ve, dụ dỗ, bịp bợm 1 cách trắng trợn. 
II/Phân tích:
1.Nội dung
a). Hình tượng nhân vật Va-ren:
a.1)Va-ren trong trò lố thứ nhất (đoạn 1)
- “Nứa chính thức hứa” ® hứa dối trá để trấn an nhân dân VN Þ Trò lố (hài hước).
a.2. Màn trò hề trong cuộc gặp gỡ với Phan Bội Châu trong tù (đoạn 2)
- Câu nói đầu tiên kết hợp với hành động đầy vẻ hiền từ càng lộ rõ dã tâm và sự giả dối.
- Vuốt ve, dụ dỗ, bịp bợm 1 cách trắng trợn. 
cách của Va-ren được bộc lộ ntn?
(?) Phan Bội Châu đã có cách ứng xử với Va-ren ntn? Qua hình thức, cách ứng xử đó, tính cách của Phan Bội Châu được bộc lộ ra sao?
(?) Riêng lời bình của tác giả trước hiện tượng im lặng, dửng dưng của Phan Bội Châu đã thể hiện giọng điệu như thế nào và điều đó có ý nghĩa gì?
(?) Thử hình dung tâm trạng của Va-ren khi cả bài diễn thuyết hùng hồn và lâm li tâm huyết ấy rơi tõm vào sự im lặng của người đối thoại?
(?) Có phải lần này, Va-ren tự mình đã chuộc lấy sự lố bịch, thất bại thảm hại, bẽ bàng nhất không? Vì sao?
(?) Qua 2 trò lố ấy, hãy nêu tính cách của nhân vật Va-ren?
(?) Nếu truyện dừng lại ở câu: “Nhưng Va-ren không hiểu Phan Bội Châu” thì chủ đề của truyện, ý cơ bản tác giả muốn nói với người đọc đã rõ chưa?
(?) Nhưng ở đây lại có thêm đoạn kết. Trong đó có lời anh lính dõng An Nam quả quyết. Anh quả quyết đã thấy cử chỉ gì của người tù lừng tiếng (PBC)? Cử chỉ đó nói lên thái độ ntn của PBC với kẻ thù?
(?) Nội dung lời suy đoán thêm của tác giả về PBC là gì? Qua nội dung đó, em thấy gì về thái độ của PBC trước kẻ thù?
+ Dùng hình thức im lặng, phớt lờ coi như không có Va-ren trước mặt ® thái độ khinh bỉ, bản lĩnh kiên cường trước kẻ thù.
+ Giọng điệu hóm hỉnh, mỉa mai ® làm rõ thêm thái độ, tính cách của Phan Bội Châu.
+ Cứ ngỡ sẽ làm được 1 việc phi thường, dụ hàng được con voi già Bến Ngự nào ngờ khổ cong diễn trò 1 mình thật là lố bịch, hài hước. Va-ren sửng sốt cả người.
+ Đúng vậy. Bài thuyết khách của Va-ren chẳng có chút tác dụng nào, cuộc gặp gỡ đã diễn ra đảo lộn, đổi ngôi: Người tù thành người phán xét, uy nghi, cao cả còn y thành kẻ hèn hạ, trơ trẽn tự lật mặt nạ mình.
-Cá nhân.
-Thảo luận, trình bày:
-Tự lật mặt nạ đê tiện, phản bội của mình.
Þ Va-ren là tên gian xảo, trơ trẽn, lố bịch, đại diện cho bọn phản bội, phản động, gian ác.
b). Hình tượng Phan Bội Châu:
(?) Đoạn kết đã nâng giá trị nội dung tư tưởng của tác phẩm ntn? Nâng thêm như thế tạo thêm hứng thú gì cho người đọc?
(?) Trong phạm vi hiểu biết của em, em thấy có ai viết truyện mà lại thêm phần TB (tái bút) như ở đây không? Nếu chỉ ở đây mới có thì nên đánh giá ntn?
(?) Thêm lời tái bút như thế đã tạo thêm điều gì lí thú?
(?) Sau khi phân tích trên, hãy nêu tính cách của nhân vật PBC? 
* Cho 2 HS đọc to ghi nhớ.
* Chốt lại ý chính.
+ Đoạn kết làm cho tính cách PBC càng được khắc hoạ sâu sắc hơn, tinh tế hơn, đầy đủ hơn và đáng kính phục hơn.
+ Không! ® Độc đáo, hấp dẫn.
+ Nâng cấp nội dung tư tưởng của tác phẩm: Đối với kẻ thù có nhiều cách ứng xử: chỉ im lặng dửng dưng chưa đủ phải có hành động chống trả quyết liệt: Nhổ vào mặt nó Þ Thật là hóm! Thật là thú vị!
-Cá nhân.
-Đọc. Tự ghi nhận.
yêu nước sâu sắc, luôn chiến đấu hi sinh vì tư tưởng cứu nước, luôn kiên cường bất khuất không sợ gian khổ, tù đày, vững vàng không để kẻ thù mua chuộc ® tiêu biểu cho khí phách Việt Nam.
2. Nghệ thuật:
Sử dụng biện pháp đối lập - tương phản.
- Sáng tạo hình thức đối thoại đơn phương của Va-ren.
- Giọng văn mỉa mai, châm biếm.
3. Ý nghĩa văn bản:
Truyện vạch trần bản chất xấu xa đê hèn của Va-ren, khắc họa hình ảnh người chiến sĩ cách mạng Phan Bội Châu.
 III/ Tổng kết: Ghi nhớ T 95
HĐ4: Luyện tập 
 (?) Trong truyện, thái độ của tác giả đối với PBC ntn? Căn cứ vào đâu để biết điều đó?
(?) Giải thích nghĩa cụm từ: “Những trò lố” trong nhan đề tác phẩm?
-Cá nhân
-Cá nhân.
HĐ5: Củng cố-Dặn dò : 
** Đọc lại văn bản, học bài ghi, thuộc ghi nhớ.
** Đọc phần đọc thêm trang 95, 96.
** Soạn bài: Dùng cụm C-V mở rộng câu: Luyện tập. (Tìm hiểu trước các bài tập 1,2,3 trang 96, 97)
** Nghe và tự ghi nhận.