Giáo án môn Ngữ văn 8 - Tiếng Việt muôn màu

Ngày soạn: 26/11/2017
Ngày dạy : 8A: /12/2017
 8B: /12/2017
Bước 1: Xác định vấn đề cần giải quyết.
Tên bài học: Tiết 62
HOẠT ĐỘNG TNST
TIẾNG VIỆT MUÔN MÀU
- Hình thức dạy: Tại lớp học.
- Chuẩn bị của GV và HS:
1. Giáo viên: Giáo án, SGV, từ điển tiếng Việt, máy tính.
- Thiết bị dạy học: Máy chiếu, máy tính, SGK, SGV, TLTK, giáo án.
- Phương pháp: tự học, cá thể kết hợp nhóm.
- Kĩ thuật dạy học: đặt câu hỏi, trình bày 1 phút, chia nhóm.
2. Học sinh: giấy nháp, bút, màu, giấy a4., a0.
- Đọc kĩ bài, soạn bài.
- Sưu tầm các bài thơ, đoạn văn... hay có sử dụng từ ngữ địa phương, biệt ngữ xã hội, thuật ngữ...
Bước 2: Xác định nội dung chủ đề bài học : NTTU 
Nắm vững kiến thức về từ ngữ, thành ngữ địa phương.
Tạo lập cuốn từ điển mi ni về từ ngữ địa phương, báo cáo quá trình làm việc và sản phẩm thu được một cách đa dạng, sáng tạo.
Bước 3: Xác định mục tiêu bài học.
1. Kiến thức : Giúp HS :
- Nắm vững kiến thức về từ ngữ, thành ngữ địa phương.
2. Kĩ năng: 
- Tạo lập cuốn từ điển mi ni về từ ngữ địa phương, báo cáo quá trình làm việc và sản phẩm thu được một cách đa dạng, sáng tạo.
- Rèn kĩ năng làm việc nhóm, xử lí thông tin...
3. Thái độ: 
- Có ý thức và khả năng sử dụng từ vựng tiếng Việt đặc biệt là từ ngữ địa phương phù hợp với tình huống giao tiếp.
4.Định hướng năng lực 
- Năng lực giao tiếp: Nghe, nói, đọc, viết.
- Năng lực thẩm mĩ
- Năng lực hợp tác
- Năng lực tự học
- Năng lực học nhóm
- Năng lực sử dụng CNTT: Mạng Internet khai thác tư liệu, hình ảnh
Bước 4: Thiết kế tiến trình bài học.
HOẠT ĐỘNG 1: Khởi động (15 phút)
- Mục tiêu: Tạo tâm thế vào bài học mới
- Phương thức HĐ: cả lớp/ cá nhân/ nhóm.
B1: GV giao nhiệm vụ.
Cho Hs nghe bài thơ Tiếng Việt- Tác giả Lưu Quang Vũ; Đọc: Vũ Thanh Sơn
- Đọc kĩ đoạn thơ sau:
 Chưa chữ viết đã vẹn tròn tiếng nói 
Vầng trăng cao đêm cá lặn sao mờ 
Ôi tiếng Việt như đất cày, như lụa 
Óng tre ngà và mềm mại như tơ. 
 Tiếng Việt- Lưu Quang Vũ
? Theo em những từ ngữ nào trong khổ thơ đ ư ợc cho là đẹp và hay?
? biện pháp tu từ được sử dụng trong khổ thơ?
? Nêu nội dung chính của đoạn thơ/
? hãy bày tỏ cảm nghĩ của mình về tiếng Việt. (Trình bày khoảng 7 đến 10 dòng)
- Bước 2: Hs làm việc theo nhóm trong 3 phút
- Bước 3: Báo cáo kết quả theo nhóm
- Bước 4: Các nhóm nhận xét nhau, bổ sung
- Bước 5: Giáo viên chốt lại ý chính
1 Những từ ngữ đẹp và hay của khổ thơ: vẹn tròn, vầng trăng cao,  cá lặn sao mờ, lụa, óng tre ngà, mềm mại như tơ. 
 2 Kể tên được hai biện pháp tu từ trong các biện pháp: so sánh, ẩn dụ.
3 Nội dung chính của đoạn trích:
– Khẳng định vẻ đẹp và sức sống của tiếng Việt.
– Thể hiện niềm tự hào và tình yêu của tác giả đối với tiếng Việt.
4 Bày tỏ cảm nghĩ chân thành, sâu sắc của bản thân (có thể trình bày theo hướng: tự hào, yêu quý, có ý thức giữ gìn sự trong sáng của tiếng Việt,). 
=> Giới thiệu bài mới: 
Hoạt động của GV và HS
Nội dung
Hoạt động 2 : I. Tìm kiếm thông tin
- Mục tiêu: Tìm hiểu về từ ngữ, thành ngữ địa phương.
- Phương thức HĐ: HĐ chung, HĐ cặp đôi, HĐ nhóm.
GV Chia lóp thành 6 nhóm, mối nhóm 6 HS. Phân công nhiệm vụ cụ thể cho mỗi nhóm.
* Bước 1: Gv giao nhiệm vụ
- Các nhóm cử nhóm trưởng, chọn thư kí, lập danh sách thành viên.
- Nhóm trưởng phân công nhiệm vụ cho từng thành viên...
?Tìm hiểu về từ ngữ địa phương? Hoàn cảnh sử dụng? Nhận xét.Tạo cuốn từ điển mini
* Bước 2: Hs làm việc theo nhóm .
* Bước 3: Báo cáo kết quả của nhóm theo mẫu.
* Bước 4: Giáo viên chốt lại yêu cầu.
1. Tìm kiếm thông tin
- Đọc sách giáo khoa Tiếng Việt lớp 1,2,3,4,5 và sách Ngữ Văn lớp 6,7,8,9.
- Đọc sách báo và các tài liệu có liên quan dến từ ngữ, thành ngữ địa phương.
- Tìm kiếm thông tin từ gia đình, người thân và những người xung quanh đặc biệt là những người đến từ các vùng miền khác.
* Yêu cầu của việc tìm kiếm từ ngữ địa phương:
+ Khảo sát từ ngữ địa phương sử dụng trên diện rộng.
+ Mỗi từ ghi trong từ điển cần có đầy đủ các yếu tố ( Theo gợi ý của sách TNST cho hs lớp 8)
Hoạt động 3 : II. Xử lí thông tin
Hoạt động 2: Hình thành kiến thức :
- Mục tiêu: Tìm hiểu về từ ngữ địa phương, những câu ca dao tục ngữ, thành ngữ... có sử dụng từ ngữ địa phương đã tìm được trong ngữ cảnh, hoàn cảnh giao tiếp..
- Phương thức HĐ: HĐ chung, HĐ cặp đôi, HĐ nhóm. 
GV hướng dẫn HS xử lí những thông tin tìm được.
- Bước 1: Gv giao nhiệm vụ
?.
- Bước 2: Hs làm việc theo nhóm 
- Bước 3: Báo cáo kết quả của nhóm theo mẫu.
- Bước 4: Các thành viên nhận xét nhau, bổ sung
- Bước 5: nhóm trưởng, thư kí tập hợp hoàn chỉnh báo cáo. 
II. Xử lí thông tin
Từ nội dung tìm được:
- Nhóm trưởng yêu cầu các thành viên trình bày kết quả đã tìm kiếm.
- Trao đổi, thảo luận, kiểm tra lại tính chính xác của những từ ngữ địa phương, những câu ca dao tục ngữ, thành ngữ... có sử dụng từ ngữ địa phương đã tìm được.
- Tiếp tục bổ sung chỉnh sửa những từ ngữ địa phương trong chủ đề của mình.
3. Hoạt động luyện tập, vận dụng.
- Tìm hiểu thêm về từ vựng tiếng Việt: Tiếng lóng, thuật ngữ, ...
4. Hoạt động mở rộng, bổ sung, phát triển ý tưởng sáng tạo
- Học thuộc bài thơ TV- LQV, đọc diễn cảm
- Viết đoạn văn cảm nhận...
- Chuẩn bị xây dựng ý tưởng, bố cục nội dung từ điển.
- Soạn bài: hoàn chỉnh bài để báo cáo.
5. Rút kinh nghiệm
.......................................................................................................................................................................................................................................................................... 
.....................................................................................................................................
************************************************