Giáo án Ngữ văn 6 - Tập 1 - Bài 1 - Tiết 1, 2: Con rồng cháu tiên – Bánh chưng bánh giày

Tuần 1
BÀI 1
Tiết 1,2- VB – CON RỒNG CHÁU TIÊN – BÁNH CHƯNG BÁNH GIÀY.
I/ Mục tiêu cần đạt :
Giúp học sinh hiểu được định nghĩa truyền thuyết.
Hiểu nội dung, ý nghĩa truyện “ Con Rồng Cháu Tiên “ và “ Bánh chưng bánh giầy “.
Chỉ ra và hiểu được ý nghía của những chi tiết tưởng tượng kỳ ảo của hai truyện.
Kể lại được hai truyện.
II/ PTTH : giáo án, SGK, SGV,tranh “ Con Rồng Cháu Tiên” và “ Bánh chưng ,bánh giầy “.
III/ Phương pháp : tổ chức thảo luận, đàm thoại, thuyết minh.
IV/ Tổ chức giờ học :
Hoạt động của giáo viên
Hoạt động của học sinh
Nội dung bài học
*HĐ1: kiểm tra đồ dùng học tập của học sinh.
CON RỒNG CHÁU TIÊN.
* HĐ2 : giới thiệu bài.
* HĐ3 : Hướng dẫn đọc, tìm hiểu chung.
- Hướng dẫn đọc : diễn cảm. 
- GV đọc mẫu, gọi HS đọc tiếp.
- Hướng dẫn tìm hiểu chú thích: thế nào là truyền thuyết, các từ khó.
- 2 HS đọc bài.
- Hs đọc phần chú thích dấu sao và các từ khó.
I/ Đọc- chú thích :
* Truyền thuyết : truyện dân gian kể về nhân vật, sự kiện lịch sử thời quá khứ, có yêu tố tưởng tượng kì ảo, thể hiện thái độ và đánh giá của nhân dân.
* HĐ4 : Hướng dẫn phân tích văn bản.
- Truyện có những nhân vật nào?
-Lạc Long Quân và Âu Cơ.
II/ Đọc- hiểu văn bản :
- Chi tiết nào thể hiện sự lớn lao, đẹp đẽ của những nhân vật ?
> đó là chi tiết tưởng tượng kì ảo.
- Là thần ,tiên, bọc trăm trứng.
- HS tìm chi tiết tưởng tượng kì ảo trong truyện khác.
1/ Yếu tố tưởng tượng kì ảo:
Lạc Long Quân : là thần, mình rồng, có nhiều phép lạ.
Âu Cơ : là tiên, sinh ra bọc trăm trứng nở ra trăm con.
2/ - Âu Cơ sinh con có gì lạ ?
- Bọc trăm trứng nở trăm con.
- Con họ như thế nào ?
- Tự lớn, khỏe mạnh.
- Vì sao họ lại chia con ?
- Để cai quản các phương.
3/ Chia 4 nhóm.
- Nhóm 1 : tưởng tượng kì ảo là gì ?
- Nhóm 2 : tìm chi tiết tưởng tượng kì ảo trong truyện ?
- Nhóm 3: vai trò của yếu tố tưởng tượng kì ảo?
- Nhóm 4 : ý nghĩa truyện.
GV KL : tưởng tượng kì ảo là yếu tố không có thật, giúp cho truyện thêm sinh động, thể hiện ước mơ của nhân dân, lòng tự hào, nguồn gốc dân tộc.
HS thảo luận 3’.
Trình bày.
Nhận xét.
2/ Ý nghĩa truyện :
Giải thích, suy tôn nguồn gốc giống nòi.
Thể hiện nguyện vọng đoàn kết của nhân dân.
* HĐ5 : Tổng kết
Đọc và chép ghi nhớ.
III/ Ghi nhớ:SGK
* HĐ6 :Luyện tập .
- Tìm những truyện có nội dung tương tự.
- Quả trứng to nở ra con ngừơi (Mường).
- Quả bầu mẹ ( Khơ me).
-
IV/ Luyện tập :
*HĐ7 : Củng cố.
* HĐ8 : Dặn dò.
- Soạn bài “ Bánh chưng bánh giầy “
* HĐ1 : kiểm tra bài cũ .
- Truyền thuyết là gì ?
- Kể và nêu ý nghĩa truyện “ Con Rồng cháu Tiên “.
BÁNH CHƯNG, BÁNH GIẦY.
* HĐ2: giới thiệu.
* HĐ3 : hướng dẫn đọc, tìm hiểu chung.
I/ Đọc- hiểu chú thích :
- Hướng dẫn đọc : có cảm xúc.
- GV đọc mẫu.
- 2-3 HS đọc tiếp.
- Hướng dẫn tìm hiểu chú thích.
- Đọc phần chú thích.
- Tóm tắt truyện, chia bố cục.
* HĐ4 : Hướng dẫn tìm hiểu văn bản :
II/ Đọc - hiểu văn bản:
1/ - Vua Hùng chọn người nồi ngôi trong hoàn cảnh nào ? Ý vua ra sao ? Hình thức truyền ngôi ?
- giặc đã yên.
 - người đó phải nối chí vua.
 - ai làm vừa ý vua sẽ được chọn.
2/ - Hãy giới thiệu về Lang Liêu.
-là con thứ 18, thiệt thòi nhất nên chàng được thần giúp đỡ
1/ Bánh chưng, bánh giầy 
- Bánh chưng : hình vuông, tượng trưng cho đất.
- Bánh giầy: hình tròn, tượng trưng cho trời.
- Thần đã giúp Lang Liêu điều gì ?
- mách Lang Liêu làm bánh từ gạo nếp, đậu xanh, thịt lợn, lá dong.
- Lễ vật của các anh Lang Liêu là gì ?
- món ngon vật lạ : sơn hào hải vị, nem công chả phượng.
- Vì sao bánh của Lang Liêu được chọn ?
- vì là tượng trời, tượng đất.
- Vì sao bánh ấy lại hợp ý vua ?
Chốt : bánh của Lang Liêu có ý nghĩa quan trọng, do chính bàn tay con người làm ra, thể hiện sự tôn kính trời đất, nghề nông và sự hiếu thảo của Lang Liêu.
- vì gần gũi, do con người tạo ra.
2/ Ý nghĩa truyện :
- Thể hiện sự tôn kính trời đất.
- Đề cao lao động, đề cao nghề nông.
* HĐ5 : Tổng kết.
- Đọc và chép ghi nhớ.
III/ Ghi nhớ :
* HĐ6 : Củng cố
* HĐ 7 : Dặn dò.
- Soạn bài Thánh Gióng .