Giáo án Ngữ văn 6, tập 2 - Bức thư của thủ lĩnh da đỏ

Ngày soạn:
Ngày giảng: 
Bài: Tiết: Văn bản:
 BỨC THƯ CỦA THỦ LĨNH DA ĐỎ
A.Mục tiêu bài học
 Sau khi học xong bài này các em cần đạt được:
1.Kiến thức
Thấy được bức thư của thủ lĩnh da đỏ xuất phát từ tình yêu thiên nhiên, đất nước, con người đã nêu lên một vấn đề bức xúc có ý nghĩa to lớn đới với cuộc sống hiện nay: bảo vệ và gìn giữ sự trong sạch của thiên nhiên, môi trường
2.Kỹ năng
Thấy được tác dụng của một số biện pháp tu từ: nhân hóa, điệp ngữ, đối lập.
3.Thái độ
Bảo vệ và gìn giữ sự trong sạch của thiên nhiên, môi trường
B.Chuẩn bị
GV: soạn giáo án, tham khảo tài liệu
HS: soạn bài, sách giáo khoa
C.Các kỹ năng cơ bản cần giáo dục cho HS
Kỹ năng nêu và giải quyết vấn đề
Kỹ năng giao tiếp
Kỹ năng hợp tác
Kỹ năng tìm kiếm và xử lý thông tin, tư duy sáng tạo
D.Tổ chức hoạt động dạy và học
1.Ổn định tổ chức ( 1’ )
2.Kiểm tra bài cũ ( 5’ )
? Vai trò của cầu Long Biên trong quá khứ và hiện tại
? Nghệ thuật nào tạo nên sức hấp dẫn của bài văn
3.Bài mới
Hoạt động 1: Khởi động
 -Mục tiêu: tạo tâm thế và định hướng chú ý cho HS
 -Phương pháp: thuyết trình
 -Thời gian: 2’
*Giới thiệu bài mới: 
 Đây là một bức thư rất nổi tiếng được nhiều người xem là một trong những văn bản hay nhất về thiên nhiên và môi trường. Dù đã ra đời gần 150 năm, bức thư vẫn có ý nghĩa thời sự đối với cuộc sống con người hôm nay trong việc bảo vệ và gìn giữ sự trong sạch của thiên nhiên, môi trường.
Hoạt động 2: tìm hiểu chung
 -Mục tiêu: HS nắm được tác giả, tác phẩm. Nội dung, ý nghĩa và nghệ thuật của văn bản
 -Phương pháp: quy nạp, phân tích, vấn đáp, thuyết trình
 -Kỹ năng: thuyết trình
 -Thời gian: 35’
 Hoạt động của thầy
 Hoạt động của trò
 Nội dung cần đạt
? Em hãy nêu những hiểu biết của mình về văn bản “Bức thư của thủ lĩnh da đỏ”
Hướng dẫn giọng đọc: vừa mạnh mẽ vừa nhẹ nhàng, vừa dứt khoát, vừa tha thiết để thể hiện tình yêu thiên nhiên, đất nước sâu sắc mãnh liệt
HS đọc phần chú thích 3,8,10, 11 trong SGK để hiếu rõ hơn về các chi tiết trong bài
? Theo em bài được chia làm mấy phần? 
Bài được chia làm 3 phần:
-Phần đầu đến “cha ông chúng tôi”
à Những điều thiêng liêng trong ký ức người da đỏ
-Phần 2 đến “ đều có sự ràng buộc”
à Những lo âu của người da đỏ về đất đai, môi trường thiên nhiên sẽ bị tàn phá bởi người da trắng
-Phần 3 còn lại
à Khẳng định về vai trò của đất đai, môi trường đối với cuộc sống 
?Trong ký ức của người da đỏ luôn hiện lên những điều rất đẹp nào?
Đất đai, cây lá, hạt sương, tiếng côn trùng, bông hoa
?Tại sao vị thủ lĩnh da đỏ lại nói rằng đó là “ những điều thiêng liêng” 
Nó đẹp đẽ, cao quý, không tách rời sự sống của người da đỏ ( là bà mẹ, là người chị, người em..)
?Những điều thiêng liêng đó phản ánh cách sống nào của người da đỏ?
Gắn bó với đất đai, môi trường thiên nhiên, yêu quý tôn trọng nó
? Nghệ thuật chính được sử dụng trong đoạn văn trên là gì? Tác dụng? 
Nghệ thuật nhân hóa
àKhiến thiên nhiên, môi trường gần gũi, thân thiết với con người, bộc lộ tình cảm yêu mến gắn bó của tác giả với thiên nhiên.
?Người da đỏ đã lo lắng điều gì trước khi bán đất cho người da trắng?
Đất đai, môi trường bị tàn phá
?Vì sao người da đỏ lại lo lắng điều đó?
Vì cách sống của người da đỏ không giống với người da trắng, mảnh đất không phải an em của họ mà là kẻ thù của họ, họ lấy từ đất những gì họ cần, cư xử với mẹ đất như những vật mua được bán đi
?Những lo âu ấy phản ánh sự khác nhau nào trong cách sống của người da trắng-da đỏ đó?
Cách sống vật chất thực dụng và cách sống tôn trọng các giá trị tinh thần, gắn bó với thiên nhiên
?Đoạn văn có nội dung cơ bản là gì? Đoạn văn lôi cuốn người đọc bởi các biện pháp tu từ nào?
So sánh, đối lập, nhân hóa, điệp từ ngữ
Bình:
Đây là nội dung xuyên suốt bức thư trữ tình, gợi cảm lại hàm chứa ý nghĩa sâu sắc được viết ra bằng những lời văn đẹp như chính cuộc sống của người da đỏ giữa thiên nhiên máu thịt. Từ tấc đất, bờ cá, lá thông óng ánh, hạt sương long lanh cho đến bãi đất hoang và tiếng thì thầm của côn trùng đều là những điều thiêng liêng trong ký ức của họ. Và tất cả dòng nước, không khí, ngọn gióđều thấm vào hơi thở, cuộc sống của con người. Một sự giao hòa gắn bó tuyệt đẹp giữa con người với thiên nhiên, một tình yêu thiên nhiên lạ kỳ như có từ trong máu của người da đỏ thật đáng cảm phục
?Những lời kiến nghị nào được nhắc tới phần cuối bức thư của thủ lĩnh da đỏ?
Phải biết kính trọng đất đai
Đất là Mẹ- điều gì xảy ra với đất đai tức là xảy ra với những đứa con của đất
?Em hiểu như thế nào về lời khẳng định “ đất là Mẹ”? 
Đất là nơi sản sinh ra muôn loài là nguồn sống của muôn loài
Cái gì con người làm cho đất chính là làm cho chính mình vì mình là con của đất mẹ
Bình:
Văn bản khép lại với một hình ảnh lien tưởng độc đáo. Con người giản đơn là một sợi tơ trong cái tổ sống, điều gì con người làm cho tổ sống là làm cho chính mình. Hình ảnh giàu chất gợi, giọng văn tha thiết, hung hồn thấm đượm cảm xúc đã khiến cho chân lý cuộc sống vốn khô khan, khó hiểu trở lên giản dị, thấm thía vô cùng
? Theo em “bức thư” quan tâm và khẳng định điều quan trọng nào trong cuộc sống con người?
?Bức thư ra đời cách đây hơn một thế kỷ nhưng vẫn được xem là một trong những văn bản hay nhất nói về môi trường không chỉ vì nó đề cập tới vấn đề chung cho mọi thời đại: quan hệ giữa con người và thiên nhiên mà còn vì lý do khác nữa.
Vì nghệ thuật viết
? Đó là những nét nghệ thuật nào? 
Giọng văn truyền cảm
Phép so sánh, nhân hóa, điệp ngữ phong phú đa dạng được sử dụng nhiều. Ngôn ngữ giầu hình ảnh
?Nội dung của chính của văn bản là gì?
Văn bản đã đặt ra một vấn đề có ý nghĩa toàn nhân loại: con người phải sống hòa hợp với thiên nhiên, phải chăm lo, phải bảo vệ môi trường và thiên nhiên như bảo vệ mạng sống của chính mình
Kết luận:
Và bao trùm lên tất cả nó được viết bằng sự am hiểu, bằng trái tim yêu thương mãnh liệt dành cho đất đai, môi trường thiên nhiên của tác giả nói riêng và người dân da đỏ nói chung
Đọc phần chú thích và trả lời
Đọc văn bản
Đọc và tìm hiểu chú thích
HS suy nghĩ, trả lời
HS trả lời
HS trả lời
HS suy nghĩ, trả lời
HS trả lời
HS trả lời
HS trả lời
HS lắng nghe
HS trả lời
HS trả lời
HS lắng nghe
HS suy nghĩ, trả lời
HS suy nghĩ, trả lời
HS suy nghĩ, trả lời
I.Giới thiệu chung
Năm 1854 tổng thống thứ 14 của Mỹ là Phrengkhoi Pi-ơ-xơ tỏ ý muốn mua đất của người da đỏ. Thủ lĩnh Xi-át-ton đã gửi bức thư này trả lời
II. Phân tích
1.Phân tích bức thư
Nội dung: đất đai cùng với mọi vật liên quan tới nó: bầu trời, không khí, dòng nước, động vật, thực vật là thiêng liêng đối với người da đỏ, là bà là mẹ, là chị, là gia đình, là máu của tổ tiên nên không dễ gì đem bán
Nghệ thuật: nhân hóa cho thấy sự gắn bó mật thiết, ruột thịt giữa con người và thiên nhiên
2.Phần giữa bức thư
-Nêu bật sự khác biệt giữa hai cách sống của người da đỏ và người da trắng. Từ đó yêu cầu người da trắng phải đối xử với đất đai, môi trường như người da đỏ nếu người da đỏ buộc phải bán
-Nghệ thuật so sánh, đối lập, nhân hóa, điệp từ ngữ góp phần làm nổi bật những nội dung đó
3.Phần cuối bức thư
Khẳng định mạnh mẽ và dứt khoát: đất là Mẹ. Điều gì sẽ xảy ra với đất tức là xảy ra đối với con người- những đứa con của đất à triết lý đúng đắn sâu sắc
Hoạt động 3: tổng kết
 -Mục tiêu: HS nắm được nội dung ,ý nghĩa và nghệ thuật của văn bản
 -Phương pháp: Thuyết trình
 -Kỹ năng: động não
 -Thời gian: 10’
 Hoạt động của thầy
 Hoạt động của trò
 Nội dung cần đạt
?Em nêu những nét chính về nghệ thuật trong văn bản?
Nghệ thuật: So sánh, đối lập, nhân hóa, điệp ngữ
Ghi nhớ:SGK
HS suy nghĩ, trả lời
III.Tổng kết
1.Nghệ thuật
2.Nội dung
4.Củng cố
GV hệ thống lại bài học
5.Dặn dò
HS học thuộc bài và chuẩn bị bài mới