A. Mục tiêu bài học:
- Học sinh hiểu được nội dung ý nghĩa của truyện. Nắm được những đặc sắc trong nghệ thuật miêu tả và kể chuyện của bài văn.
- Giáo dục đức tính khiêm tốn, tôn trọng mọi người
- Rèn kỹ năng đọc và phân tích truyện
B. Chuẩn bị: - GV: Đọc sách – Tư liệu – Giáo án
- HS: Đọc SGK – Trả lời câu hỏi.
C. Tiến trình bài dạy - học:
1. Tổ chức:
2. Kiểm tra: Bài soạn
3. Bài mới:
chuyªn vÒ chuyÕn ®i liªn l¹c cuèi cïng vµ sù hy sinh cña Lîm. - §o¹n 3: Cßn l¹i: H×nh ¶nh Lîm vÉn sèng m·i. 4. Chñ ®Ò: II. Ph©n tÝch v¨n b¶n. 1. H×nh ¶nh Lîm trong cuéc gÆp t×nh cê: - H×nh d¸ng: BÐ lo¾t cho¾t -> nhá bÐ mµ nhanh nhÑn - Trang phôc: C¸i x¾c xinh xinh Ca l« ®éi lÖch. ->Gièng trang phôc cña chiÕn sÜ vÖ quèc thêi kh¸ng chiÕn chèng Ph¸p bëi Lîm còng lµ mét chiÕn sÜ thùc sù. Lîm cßn rÊt bÐ nªn c¸i x¾c ®eo trªn m×nh chØ xinh xinh, cßn chiÕc mò ca l« ®éi lÖch thÓ hiÖn d¸ng vÎ hiªn ngang, hiÕu ®éng cña tuæi trÎ. - Lêi nãi: Ch¸u ®i liªn l¹c ... Vui l¾m ... ThÝch h¬n ë nhµ. -> Tù nhiªn, ch©n thËt - Cö chØ: C¸i ch©n tho¨n tho¾t. C¸i ®Çu nghªng nghªng Måm huýt s¸o vang Nh con chim chÝch Nh¶y trªn ®êng vµng ... Cêi hÝp mÝ ... m¸ ®á. ð ThÓ th¬ bèn ch÷, nhÞp thanh, dïng nhiÒu tõ l¸y gîi h×nh, phÐp so s¸nh ð Lîm nh nh¾n, nhanh nhÑn, hån nhiªn, vui t¬i, yªu ®êi, say mª, nhiÖt t×nh víi c«ng viÖc cña cuéc kh¸ng chiÕn 𠮸ng yªu. - T¸c gi¶ gäi Lîm: Chó bÐ - ch¸u - ®ång chÝ. ð Tõ c¸ch gäi thÓ hiÖn sù gÇn gòi ð c¸ch gäi th©n mËt, tr×u mÕn nh ruét thÞt ð c¸ch gäi "®ång chÝ": võa th©n thiÕt, võa trang träng, ®Ò cao nh mét chiÕn sÜ nhá tuæi (®ång ®éi). 2. Lîm trong chuyÕn liªn l¹c cuèi cïng vµ t×nh c¶m cña t¸c gi¶. - ... "Chît nghe tin nhµ Ra thÕ Lîm ¬i!" ->C©u th¬ bÞ ng¾t ra lµm ®«i, c©u c¶m, giäng trÇm l¾ng. ð Sù ®au xãt ®ét ngét nh mét tiÕng nÊc nghÑn ngµo cña nhµ th¬. - Hoµn c¶nh: ..." §ång quª v¾ng vÎ ... §¹n bay vÌo vÌo" -> Tõ l¸y gîi h×nh + gîi ©m thanh, §¹n bay nhanh, kÕ tiÕp nhau kh«ng døt ©m thanh nghe ghª rîn -> hoµn c¶nh nguy hiÓm ®Õn tÝnh m¹ng. ð Hµnh ®éng nhanh nhÑn, døt kho¸t, kh«ng do dù, chÇn chõ. C©u hái "sî chi" nh mét lêi th¸ch thøc coi thêng mäi nguy hiÓm, quyÕt kh«ng lïi bíc tríc bÊt cø sù th¸ch thøc. ð Dòng c¶m, gan d¹, coi nhiÖm vô lµ trªn hÕt, s½n sµng hy sinh c¶ tÝnh m¹ng ®Ó hoµn thµnh nhiÖm vô (truyÒn thèng d©n téc) ð T¸c gi¶ yªu mÕn, kh©m phôc, tr©n träng. - Hy sinh: "Bçng loÌ chíp ®á Th«i råi, Lîm ¬i! Chó ®ång chÝ nhá Mét dßng m¸u t¬i!" -> Lîm hy sinh ®ét ngét - rÊt anh hïng khi lµm nhiÖm vô. §o¹n th¬ dïng nhiÒu c©u c¶m, ng¾t nhÞp gi÷a c©u ð Lêi th¬ nghÑn ngµo, tiÕc th¬ng v« h¹n, kh«ng k×m ®îc lßng t¸c gi¶ thèt lªn lêi ®au ®ín: "Th«i" - "Ch¸u n»m trªn lóa Tay n¾m chÆt b«ng ...Hån bay gi÷a ®ång" ð H×nh ¶nh ®Ñp vÒ sù hy sinh. Em hy sinh mµ vÉn g¾n bã, nÝu kÐo sù sèng. Em nh mét thiªn thÇn bÐ nhá yªn nghØ gi÷a c¸nh ®ång quª h¬ng víi h¬ng lóa non thanh khiÕt bao phñ quanh em, linh hån em ®· ho¸ th©n vµo víi thiªn nhiªn, ®Êt níc (em sèng m·i víi quª h¬ng). - "Lîm ¬i, cßn kh«ng?" ð C©u hái võa ®au xãt, võa ngì ngµng nh kh«ng muèn tin r»ng lîm ®· kh«ng cßn n÷a. - Xng h« b»ng gäi tªn trùc tiÕp "Lîm ¬i" ®îc dïng khi t×nh c¶m, c¶m xóc cña ngêi kÓ lªn ®Õn cao ®é, dïng kÌm theo tõ c¶m th¸n. 2 khæ cuèi. - §iÖp ð kÕt cÊu ®Çu cuèi t¬ng øng ð KÕt cÊu chÆt chÏ, kh¼ng ®Þnh Lîm cßn sèng m·i trong lßng nhµ th¬ vµ cßn m·i víi quª h¬ng, ®Êt níc. - (§iÒu ®ã thÓ hiÖn niÒm tin cña nhµ th¬ vÒ sù bÊt diÖt cña nh÷ng ngêi con ngêi nh Lîm. Nhng cßn ®ã lµ íc väng cña nhµ th¬ vÒ mét cuéc sèng thanh b×nh kh«ng cßn chiÕn tranh ®Ó trÎ th¬ ®îc sèng hån nhiªn, h¹nh phóc. Bµi th¬ viÕt vÒ sù hy sinh mµ kÕt thóc kh«ng bÞ luþ, ®em ®Õn mét niÒm tin) II. Tæng kÕt - Ghi nhí. NghÖ thuËt: ThÓ th¬ bèn tiÕng kÕt hîp miªu t¶ víi kÓ chuyÖn vµ biÓu hiÖn c¶m xóc. - Dïng nhiÒu tõ l¸y gîi h×nh, nhÞp th¬ thay ®æi linh ho¹t, dïng nhiÒu c©u c¶m, phÐp ®iÖp. ý nghÜa v¨n b¶n: Kh¾c ho¹ h×nh ¶nh chó bÐ Lîm nhá nh¾n, nhanh nhÑn, hån nhiªn, vui t¬i, yªu ®êi, h¨ng h¸i lµm nhiÖm vô vµ ®· hy sinh anh dòng. H×nh ¶nh cña em cßn m·i víi quª h¬ng, ®Êt níc vµ trong lßng mäi ngêi. III. LuyÖn tËp - Häc sinh tù lµm - Gäi hai em häc sinh lªn tr×nh bµy Bµi tËp 2: ViÕt mét ®o¹n v¨n 10 dßng miªu t¶ chuyÕn liªn l¹c cuèi cïng vµ sù hy sinh cña Lîm. 4: Cñng cè - Híng dÉn - Sau khi häc xong bµi th¬, ®äng l¹i trong em lµ h×nh ¶nh chó bÐ Lîm nh thÕ nµo? - Th¸i ®é, t×nh c¶m cña t¸c gi¶ víi Lîm thÓ hiÖn nh thÕ nµo (c¸ch xng h« - trùc tiÕp béc lé). Híng dÉn «n tËp. - Häc thuéc lßng - Häc phÇn ph©n tÝch. Ngµy so¹n: 17-2-2012 Ngµy gi¶ng:........................... TiÕt 100: Lîm (Tè H÷u) - HD §T: Ma(TrÇn §¨ng Khoa A. Môc tiªu cÇn ®¹t. Gióp häc sinh: - C¶m nhËn ®îc søc sèng, sù phong phó, sinh ®éng cña bøc tranh thiªn nhiªn vµ t thÕ con ngêi ®îc miªu t¶ trong bµi th¬. - N¾m ®îc nÐt ®Æc s¾c trong nghÖ thuËt miªu t¶ thiªn nhiªn cña bµi th¬, ®Æc biÖt lµ phÐp nh©n ho¸. - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch th¬ B. ChuÈn bÞ. Gi¸o viªn: §äc s¸ch - tµi liÖu - gi¸o ¸n. Häc sinh: §äc s¸ch - Tr¶ lêi c©u hái. C. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. æn ®Þnh tæ chøc: - SÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò. - Ph©n tÝch h×nh ¶nh Lîm trong khi lµm nhiÖm vô. 3. Bµi míi I. TiÕp xóc v¨n b¶n. 1. §äc - kÓ. 2. T×m hiÓu chó thÝch (SGK). 3. Bè côc: 2 ®o¹n. - §o¹n 1: Tõ ®Çu ðð träc lãc: Quang c¶nh lóc s¾p ma víi nh÷ng ho¹t ®éng, tr¹ng th¸i khÈn tr¬ng, véi v· cña c©y cèi vµ loµi vËt. - §o¹n 2: Cßn l¹i: C¶nh trong c¬n ma. Bèn dßng cuèi: H×nh ¶nh con ngêi gi÷a c¶nh d÷ déi cña c¬n ma. II. Híng dÉn tù häc. C©u 1: T¶ c¬n ma vïng ®ång b»ng, mïa hÌ. C©u 2: - ThÓ th¬: tù do víi nh÷ng c©u th¬ ng¾n: tõ 1 ®Õn 4 ch÷. - NhÞp nhanh, dån dËp,... , cïng nh÷ng ®éng tõ chØ ho¹t ®éng khÈn tr¬ng ð nhÞp nhanh, m¹nh theo tõng ®ît dån dËp cña c¬n ma rµo mïa hÌ. C©u 3: a. H×nh d¸ng, trn¹g th¸i, ho¹t ®éng cña mçi loµi lóc s¾p ma vµ trong c¬n ma. - Mèi bay ra - Gµ con rèi rÝt t×m n¬i Èn nÊp - ¤ng mÆt trêi mÆc ¸o gi¸p ®en ra trËn (Nh©n ho¸) - MÝa móa g¬m (Nh©n ho¸) - KiÕn hµnh qu©n ®Çy ®êng (Nh©n ho¸) - L¸ kh« giã cuèn - Cá gµ rung tai nghe (Nh©n ho¸) - Bôi tre tÇn ngÇn gì tãc (Nh©n ho¸) - Hµng bëi ®u ®a bÕ lò con ®Çu trßn träc lèc (Èn dô) - Chíp r¹ch ngang trêi - SÊm ghÐ xuèng s©n khanh kh¸ch cêi (Nh©n ho¸) - C©y dõa s¶i tay b¬i (Nh©n ho¸) - Ngän mïng t¬i nh¶y móa (Nh©n ho¸) - Cãc nh¶y chåm chåm - Chã sña - C©y l¸ h¶ hª (Nh©n ho¸) ð Dïng nhiÒu ®éng tõ miªu t¶ ®éng t¸c ho¹t ®éng, tr¹ng th¸i cïng víi nh÷ng tÝnh tõ miªu t¶ mµu s¾c h×nh d¸ng ð c¶nh vËt vµ c¸c loµi vËt hiÖn lªn sinh ®éng cña c¸c loµi vËt tríc vµ trong c¬n ma. b. PhÐp nh©n ho¸ ®îc sö dông réng r·i, chÝnh x¸c ®îc c¶m nhËn b»ng con m¾t vµ t©m hån hån nhiªn, tinh tÕ cña trÎ th¬ cïng sù liªn tëng phong phó. VÝ dô: Tõ h×nh d¸ng c©y cá gµ vµ ®éng t¸c rung rinh cña nã trong c¬n giã ð h×nh d¸ng c¸i tai cña cá gµ rung lªn ®Ó nghe. - Cµnh tre, l¸ tre bÞ giã thæi m¹nh ð mí tãc cña bôi tre ®ang gì rèi. - Mét sè trêng hîp: ¤ng mÆt trêi mÆc ¸o gi¸p ®en ra trËn Mu«n ngh×n c©y mÝa móa g¬m KiÕn hµnh qu©n ®Çy ®êng ð Nh÷ng h×nh ¶nh nh©n ho¸ nµy ®· t¹o nªn c¶nh tîng mét cuéc ra trËn d÷ déi víi khÝ thÕ m¹nh mÏ, khÈn tr¬ng. C©u 4: H×nh ¶nh con ngêi khæ cuèi: - Bè em ®i cµy vÒ §éi sÊm §éi chíp §éi c¶ trêi ma - §iÖp tõ "®éi" cïng nh÷ng h×nh ¶nh thiªn nhiªn: sÊm, chíp, trêi ma rÊt d÷ déi ð H×nh ¶nh con ngêi víi d¸ng vÎ lín lao, v÷ng vµng, hiªn ngang, cã søc m¹nh to lín, cã thÓ s¸nh víi thiªn nhiªn, vò trô. III. Tæng kÕt - Ghi nhí. NghÖ thuËt: ThÓ th¬ tù do, c©u th¬ ng¾n, nhÞp thanh, dån dËp, dïng nhiÒu phÐp nh©n ho¸, dïng nhiÒu ®éng tõ, tÝnh tõ mét c¸ch chän läc, chÝnh x¸c. Néi dung: Miªu t¶ chÝnh x¸c vµ sinh ®éng c¶nh tîng c¬n ma rµo ë lµng quª víi nh÷ng ho¹t ®éng vµ trn¹g th¸i cña nhiÒu c¶nh vËt, loµi vËt tríc vµ trong c¬n ma. IV. LuyÖn tËp: Hd h.s lµm bµi tËp 2 SGK 4. Cñng cè - Híng dÉn - Em häc tËp ®îc g× qua nghÖ thuËt miªu t¶ cña t¸c gi¶ ë bµi th¬ nµy? Híng dÉn häc tËp. Dùa vµo bµi th¬ t¶ c¶nh mét trËn ma rµo mïa h¹. Ngµy so¹n:17-2-2012 Ngµy gi¶ng:........................... TiÕt 101: Ho¸n dô A. Môc tiªu cÇn ®¹t. Gióp häc sinh: - N¾m ®îc kh¸i niÖm ho¸n dô. Bíc ®Çu biÕt ph©n tÝch t¸c dông cña ho¸n dô. - RÌn kü n¨ng nhËn biÕt ph©n tÝch bptt ho¸n dô B. ChuÈn bÞ. Gi¸o viªn: §äc s¸ch - tµi liÖu - gi¸o ¸n. Häc sinh: §äc s¸ch - Tr¶ lêi c©u hái. C. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. æn ®Þnh tæ chøc: - SÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò. - Èn dô? C¸c kiÓu Èn dô - so s¸nh Èn dô víi so s¸nh. - Lµm BTVN. 3. Giíi thiÖu bµi míi. §äc NL phÇn1 - ¸o n©u chØ ai? ¸o xanh chØ? - Gi÷a sù vËt ®îc thÓ hiÖn víi sù vËt ®îc chØ mèi quan hÖ ? -Nãi :"N«ng th«n" chØ ai "ThÞ thµnh" chØ ai? - Gi÷a chóng cã quan hÖ g×? -Nªu t¸c dông cña c¸ch diÔn ®¹t nµy? - Em hiÓu ho¸n dô lµ g×? - Gäi 4 em häc sinh lªn b¶ng, mçi em lµm mét phÇn. - Gäi häc sinh kh¸ I. Bµi häc 1. Ng÷ liÖu NL1: - ¸o n©u: ChØ ngêi n«ng d©n. - ¸o xanh: ChØ ngêi c«ng nh©n. ð Quan hÖ: LÊy dÊu hiÖu cña sù vËt ®Ó gäi sù vËt. - "N«ng th«n" ð Nh÷ng ngêi sèng ë n«ng th«n. - ThÞ thµnh" ð Nh÷ng ngêi sèng ë thµnh thÞ. ð Quan hÖ : LÊy vËt chøa ®ùng ®Ó gäi vËt bÞ chøa ®ùng . ð T¸c dông : T¨ng søc gîi h×nh, gîi c¶m cho sù diÔn ®¹t. 2. Ghi nhí: (SGK) Ho¸n dô lµ gäi tªn sù vËt, hiÖn tîng, kh¸i niÖm b»ng tªn cña 1 sù vËt, hiÖn tîng, kh¸i niÖm kh¸c cã quan hÖ gÇn gòi víi nã nh»m t¨ng søc gîi h×nh, gîi c¶m cho sù vËt diÔn ®¹t. II. LuyÖn tËp Bµi tËp 1: ChØ ra ho¸n dô - mèi liªn hÖ. a. "Lµng xãm" ð Nh÷ng ngêi n«ng d©n. ð VËt chøa ®ùng - vËt bÞ chøa ®ùng. b. "Mêi n¨m" ð thêi gian tríc m¾t. "Tr¨m n¨m" ð thêi gian l©u dµi. ð C¸i cô thÓ - gäi c¸i trõu tîng. c. "¸o chµm" ð chØ ngêi d©n téc. ð DÊu hiÖu cña sù vËt - sù vËt d. "Tr¸i ®Êt" ð nh÷ng con ngêi trªn tr¸i ®Êt. ð VËt chøa ®ùng - vËt bÞ chøa ®ùng. Bµi tËp 2: So s¸nh gi÷a ho¸n dô vµ Èn dô. - Gièng nhau: §Òu gäi tªn sù vËt, hiÖn tîng nµy b»ng tªn sù vËt, hiÖn tîng kh¸c. - Kh¸c nhau: + Èn dô: Dùa vµo quan hÖ t¬ng ®ång, cô thÓ vÒ h×nh thøc; c¸ch thøc thùc hiÖn: phÈm chÊt, c¶m gi¸c. + Ho¸n dô: Dùa vµo quan hÖ gÇn gòi nhau (t¬ng cËn), cô thÓ: Bé phËn - toµn thÓ VËt chøa ®ùng - vËt bÞ chøa ®ùng. DÊu hiÖu cña sù vËt - sù vËt. Cô thÓ - trõu tîng. 4.Cñng cè - Híng dÉn - Ho¸n dô? C¸c kiÓu ho¸n dô? VÝ dô? Híng dÉn häc tËp - Häc ghi nhí - Lµm bµi tËp 3. Ngµy so¹n:1-3-2012 Ngµy gi¶ng:........................... TiÕt 102: TËp lµm th¬ bèn ch÷. A. Môc tiªu cÇn ®¹t. Gióp häc sinh: - Bíc ®Çu n¾m ®îc ®Æc ®iÓm cña th¬ bèn ch÷. - NhËn diÖn ®îc thÓ th¬ nµy khi häc vµ ®äc th¬ ca. B. ChuÈn bÞ. Gi¸o viªn: §äc s¸ch - tµi liÖu - gi¸o ¸n. Häc sinh: §äc s¸ch - Tr¶ lêi c©u hái. C. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. æn ®Þnh tæ chøc: - SÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò. - Sù chuÈn bÞ bµi tËp ë nhµ cña häc sinh (SGK - 84) 3. Bµi míi I. Tr×nh bµy phÇn chuÈn bÞ ë nhµ. 1. Mét sè ®o¹n th¬ bèn ch÷. a. Bµi: TiÕng vâng kªu TrÇn §¨ng Khoa KÏo cµ kÏo kÑt KÏo cµ kÏo kÑt Tay em ®a ®Òu Vâng em chao ®Òu Ba gian nhµ nhá Chim ngoµi cöa sæ §Çy tiÕng vâng kªu Mæ tiÕng vßng kªu KÏo cµ kÏo kÑt KÏo cµ kÏo kÑt Mªnh mang tra hÌ Xa mÑ ru con Chim co ch©n ngñ Còng tiÕng vâng nµy Lim dim cµnh tre C¸nh cß tr¾ng muèt KÏo cµ kÏo kÑt Bay - bay - bay - bay C©y ru thiu thiu KÏo cµ kÏo kÑt M¾t na hÐ më BÐ Giang ngñ råi Nh×n trêi trong veo Tãc bay phÊt ph¬... b. Bµi: Th¶ diÒu TrÇn §¨ng Khoa C¸nh diÒu no giã C¸nh diÒu no giã S¸o nã thêi vang TiÕng nã trong ngÇn Sao trêi tr«i qua DiÒu hay chiÕc thuyÒn DiÒu thµnh tr¨ng vµng Tr«i trªn s«ng Ng©n C¸nh diÒu no giã Trêi nh c¸nh ®ång TiÕng nã ch¬i v¬i Xong mïa gÆt h¸i DiÒu lµ h¹t cau DiÒu em - lìi liÒm Ph¬i trªn nong trêi Ai quªn bá l¹i 2. Bµi tËp: Bµi 2: VÇn lng: Chng, lng, mµng, ngang. VÇn ch©n: hµnh, trang, nói, bôi. Bµi 3: - Khæ th¬ ®Çu gieo vÇn c¸ch. - Khæ th¬ sau gieo vÇn liÒn. Bµi 4: Thay ch÷: §Ó em ngåi c¹nh ...C¸ch mÊy con s«ng Bµi 5: TËp lµm 1 bµi th¬ (hoÆc ®o¹n th¬) bèn ch÷ cã néi dung kÓ chuyÖn hoÆc miªu t¶ vÒ 1 sù vËt hay mét con ngßi theo vÇn tù chän. Bµi: MÑ MÑ lµ tia n¾ng MÑ lµ hoa th¾m T×nh mÑ lÊp l¸nh Sëi Êm thÕ gian To¶ h¬ng cho ®êi §Ñp tù tr¨ng sao MÑ lµ tr¨ng vµng MÑ lµ vßm trêi Lêi ru ngät ngµo DÞu dµng to¶ s¸ng DiÒu con tung c¸nh Nu«i con ng«n lín Bµi: Em vÏ Em vÏ hoa hång Em vÏ chó nhÝm Em vÏ sîi b¹c Long lanh giät s¬ng Th¬ thÈn kiÕm ¨n Trªn m¸i tãc cha Em vÏ con ®êng Em vÏ nÕp ch¨n Em vÏ c¶ nhµ Hoa sim në tÝm Trªn vÇng tr¸n mÑ Qu©y quÇn vui qu¸ II. TËp lµm th¬ bèn ch÷ trªn líp: 1. Tr×nh bµy bµi (®o¹n th¬) bèn ch÷ ®· chuÈn bÞ ë nhµ, chØ ra néi dung, ®Æc ®iÓm (vÇn, nhÞp) cña bµi (®o¹n) th¬ Êy. 2. C¶ líp nhËn xÐt nh÷ng ®iÓm ®îc vµ cha ®îc cña bµi lµm. 3. C¶ líp gãp ý, tõng häc sinh tù söa ch÷a bµi lµm cña m×nh. 4. C¶ líp cïng thÇy, c« gi¸o ®¸nh gi¸ xÕp lo¹i. Häc sinh ®äc thªm mét sè ®o¹n th¬ bèn ch÷ (SGK - 86). 4. Cñng cè - Híng dÉn vn - Rót kinh nhiÖm viÖc chuÈn bÞ ë nhµ, khen, chª. Híng dÉn häc tËp. - T×m ®äc mét sè bµi th¬ bèn ch÷, häc c¸ch lµm th¬. Ngµy so¹n:1-3-2012 Ngµy gi¶ng:........................... TiÕt 103: C« T« (T1) NguyÔn Tu©n A. Môc tiªu cÇn ®¹t. - Gióp häc sinh: C¶m nhËn ®îc vÎ ®Ñp sinh ®éng, trong s¸ng cña nh÷ng bøc tranh thiªn nhiªn vµ ®êi sèng con ngêi ë vïng ®¶o C« T« ®îc miªu t¶ b»ng v¨n. ThÊy ®îc nghÖ thuËt miªu t¶ vµ tµi n¨ng sö dông ng«n ng÷ ®iªu luyÖn cña t¸c gi¶. TÝch hîp gi¸o bv dôc m«i trêng , b¶o vÖ biÓn ®¶o - Gi¸o dôc t×nh yªu quª h¬ng ®Êt níc. - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch v¨n xu«i tr÷ t×nh B. ChuÈn bÞ. Gi¸o viªn: §äc s¸ch - tµi liÖu - gi¸o ¸n, m¸y chiÕu Häc sinh: §äc s¸ch - Tr¶ lêi c©u hái. C. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. æn ®Þnh tæ chøc: - SÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò. - Néi dung c¬ b¶n cña bµi: Ma - Nªu mét vµi h×nh ¶nh nh©n ho¸ ®éc ®¸o? Ph©n tÝch gi¸ trÞ? 3. Bµi míi HD ®äc Tmf hiÓu chó thÝch Bè côc v¨n b¶n -C« T« ®c mt¶ ë thêi ®iÓm nµo? Vsao t¸c gi¶ l¹i chän thêi ®iÓm Êy ®Ó mt¶? - C¶nh C« T« sau c¬n b·o hiÖn lªn qua c¸c chi tiÕt nµo? - Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt miªu t¶ (dïng tõ ng÷, phÐp tu tõ). - §o¹n v¨n ®· gîi lªn mét c¶nh tîng thiªn nhiªn nh thÕ nµo? - T×m c©u v¨n béc lé trùc tiÕp t×nh c¶m cña nhµ v¨n víi CT? -Qua ®ã e thÊy t.c¶m cña t¸c gi¶ víi CT thÕ nµo? I. TiÕp xóc v¨n b¶n. 1. §äc - kÓ. 2. T×m hiÓu chó thÝch 3. Bè côc: 3 ®o¹n - §o¹n 1: Tõ ®Çu ð mïa sãng ë ®©y: Toµn c¶nh C« T« víi vÎ ®Ñp trong s¸ng sau khi trËn b·o ®i qua. - §o¹n 2: TiÕp ð lµ lµ nhÞp c¸nh: C¶nh mÆt trêi mäc sau biÓn. - §o¹n 3: Cßn l¹i: C¶nh sinh ho¹t buæi s¸ng sím vµ h×nh ¶nh nh÷ng ngêi lao ®éng chuÈn bÞ cho chuyÕn ra kh¬i. 4. Chñ ®Ò: Ca ngîi vÎ ®Ñp cña thiªn nhiªn, con ngêi C« T«. II. Ph©n tÝch v¨n b¶n. 1. C¶nh C« T« sau c¬n b·o. - Trong trÎo, s¸ng sña, bÇu trêi trong s¸ng. - C©y thªm xanh mît. - Níc biÓn lam biÕc ®Ëm ®µ. - C¸t vµng gißn - C¸ nÆng líi ... -> Dïng nh÷ng tÝnh tõ gîi t¶ mµu s¾c rÊt tinh tÕ, phong phó: cïng lµ mµu xanh t¬i: c©y th× xanh mît; mµu xanh t¬i tèt mì mµng cña c©y cèi nh võa ®îc géi röa sau c¬n ma; níc biÓn th× lam biÕc; mµu xanh trong + s¾c biÕc cña ¸nh s¸ng bÇu trêi. Tõ "vµng gißn" ®îc dïng v¬i phÐp Èn dô chuyÓn ®æi c¶m gi¸c: s¾c vµng t¬i s¸ng vµ rÊt kh« cña c¸t biÓn, cã c¶m gi¸c gißn tan. => Mét bøc tranh phong c¶nh biÓn ®¶o trong s¸ng, bao la léng lÉy - Cµng thÊy yªu mÕn hßn ®¶o nh bÊt cø ngêi d©n chµi nµo ®· tõng ®Î ra vµ lín lªn theo mµu sèng ë ®©y. ->T¸c gi¶ thÊy C« T« t¬i ®Ñp, gÇn gòi nh quª h¬ng cña chÝnh m×nh=> yªu thiªn nhiªn, yªu ®Êt níc s©u s¾c. * LuyÖn tËp: T×m hiÓu vÒ c¸c c¶nh biÓn ®¶o cña ®Êt níc? VÊn ®Ò b¶o vÖ m«I trêng c¶nh quan thiªn nhiªn biÓn? TÇm quan träng cña c¸c vïng biÓn ®¶o cña tæ quèc? ý thøc tr¸ch nhiÖm víi vïng ®Êt ®ã? 4.Cñng cè - Híng dÉn VN - Em häc tËp ®îc g× qua nghÖ thuËt miªu t¶ c¶nh vËt cña t¸c gi¶. Híng dÉn häc tËp. - T×m hiÓu tiÕp phÇn cßn l¹i. Ngµy so¹n:1-3-2012 Ngµy gi¶ng:........................... TiÕt 104: C« T« (T2) NguyÔn Tu©n A. Môc tiªu cÇn ®¹t. Gióp häc sinh: - C¶m nhËn ®îc vÎ ®Ñp sinh ®éng, trong s¸ng cña nh÷ng bøc tranh thiªn nhiªn vµ ®êi sèng con ngêi ë vïng ®¶o C« T« ®îc miªu t¶ b»ng v¨n. - ThÊy ®îc nghÖ thuËt miªu t¶ vµ tµi n¨ng sö dông ng«n ng÷ ®iªu luyÖn cña t¸c gi¶. - Gi¸o dôc t×nh yªu quª h¬ng ®Êt níc. - RÌn ký n¨ng ph©n tÝch v¨n xu«i tr÷ t×nh B. ChuÈn bÞ. Gi¸o viªn: §äc s¸ch - tµi liÖu - gi¸o ¸n. Häc sinh: §äc s¸ch - Tr¶ lêi c©u hái. C. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. æn ®Þnh tæ chøc: - SÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò. - Ph©n tÝch c¶nh C« T« sau c¬n ma. 3. Bµi míi - T¸c gi¶ thëng thøc c¶nh mÆt trêi mäc trong hoµn c¶nh nµo? NhËn xÐt g× vÒ th¸i ®é cña t¸c gi¶ víi c¶nh ®Ñp cña thiªn nhiªn. - C¶nh mÆt trêi mäc ®îc ®Æt trong mét khung c¶nh nh thÕ nµo? Em cã nhËn xÐt g× vÒ c¶nh Êy? - VÇng mÆt trêi xuÊt hiÖn ®îc thÓ hiÖn qua nh÷ng tõ ng÷, h×nh ¶nh nµo? - NhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt miªu t¶? Cã g× ®éc ®¸o trong phÐp so s¸nh? (t¸c dông cña phÐp so s¸nh) - NhËn xÐt g× vÒ c¸ch dïng tõ ng÷? T¸c dông? - H×nh ¶nh so s¸nh nµy cã t¸c dông g×? (ThÓ hiÖn ®îc ®iÒu g× trong quan hÖ thiªn nhiªn - con ngêi) - H×nh ¶nh cuèi cïng nµy cã t¸c dông g× cho bøc tranh vÒ c¶nh mÆt trêi mäc? - C¶nh sinh ho¹t vµ lao ®éng ®îc miªu t¶ tËp trung ë ®Þa ®iÓm nµo? V× sao? §îc thÓ hiÖn cô thÓ qua nh÷ng chi tiÕt nµo? - Em cã nhËn xÐt chung g× vÒ c¶nh sinh ho¹t ë ®©y? - H×nh ¶nh cuèi cïng nµy gîi cho em ®iÒu g×? - Nªu ®Æc s¾c vÒ nt, nd? II. Ph©n tÝch v¨n b¶n. 2. C¶nh mÆt trêi trªn biÓn ®¶o C« T« - T¸c gi¶ dËy tõ canh t, ra thÊu ®Çu mòi ®¶o, ngåi ®ã r×nh mÆt trêi lªn. ->Ng¾m b×nh minh kh«ng ph¶i lµ mét thó vui hëng thô dÔ d·i mµ lµ mét cuéc ®i t×m c¸i ®Ñp 1 c¸ch c«ng phu, lµ mét sù kh¸m ph¸ vµ s¸ng t¹o ð Yªu thiªn nhiªn, t«n thê c¸i ®Ñp cña thiªn nhiªn. - "Ch©n trêi, ngÊn bÓ s¹ch nh tÊm kÝnh lau hÕt m©y hÕt bôi". -> Khung c¶nh réng lín, bao la, trong trÎo, tinh khiÕt. §©y lµ c¸i ph«ng (nÒn) cho vÇng th¸i d¬ng xuÊt hiÖn næi bËt. MÆt trêi xuÊt hiÖn: - "MÆt trêi nhó lªn dÇn dÇn, rå lªn cho k× hÕt. Trßn trÜnh vµ phóc hËu nh lßng ®á mét qu¶ trøng thiªn nhiªn ®Çy ®Æn." ->H×nh ¶nh so s¸nh võa rÊt thùc, võa rÊt k× ¶o. + Thùc: V× gîi d¸ng h×nh trßn trÜnh cña vÇng mÆt trêi. MÆt trêi lóc Êy víi mµu ®á dÞu ªm, cha chãi loµ khiÕn ngêi ta cã c¶m gi¸c nhiõn mÆt trêi hiÒn hoµ, phóc hËu nh... + K× ¶o: V× nã lµ kÕt qu¶ cña ãc quan s¸t, nhËn xÐt tinh tÕ, trÝ tëng tîng phong phó t¸o b¹o "qu¶ trøng thiªn nhiªn" - "Qu¶ trøng hång hµo, th¨m th¼m vµ ®êng bÖ ®Æt lªn mét m©m b¹c, ®êng kÝnh m©m b¹c réng b»ng c¶ mét c¸i ch©n trêi mµu ngäc trai nh níc biÓn öng hång". ->Ba tÝnh tõ liªn tiÕp c¹nh nhau t¶ mµu s¾c, h×nh d¸ng, tr¹ng th¸i mÆt trêi, lµm cho m.trêi næi bËt trªn c¸i m©m b¹c, mµu ngäc trai níc biÓn öng hång, mµu hång vµ mµu ¸nh b¹c lµ hai mµu c¬ b¶n cña bøc tranh lµm t«n vÎ ®Ñp cña mÆt trêi. - "Y nh mét m©m lÔ phÈm tiÕn ra tõ trong b×nh minh ®Ó mõng cho sù trêng thä cña tÊt c¶ nh÷ng ngêi chµi líi trªn mu«n thuë biÓn ®«ng." ->H×nh ¶nh mang vÎ trang träng, uy nghi léng lÉy, giµu tÝnh nh©n ®¹o v× nã híng tíi con ngêi, vÎ ®Ñp cña mÆt trêi lªn trªn biÓn C« T« lµ quµ tÆng v« gi¸ cña thiªn nhiªn cho con ngêi lao ®éng suèt ®êi g¾n bã víi biÓn c¶ ð kÝnh träng, ®Ò cao ngêi lao ®éng. Cã c¶m gi¸c thiªn nhiªn vÜ ®¹i ®ang tù ®Ñp lªn v× con ngêi, ®ang cung kÝnh d©ng lÔ phÈm trong buæi mõng thä nh÷ng ngêi chµi líi. - Vµi chiÕc nh¹n mïa thu chao ®i chao l¹i trªn m©m bÓ s¸ng dÇn lªn c¸i chÊt b¹c nÐn. Mätt chó h¶i ©u bay lµ lµ nhÞp c¸nh. -> NÐt chÊm ph¸ cuèi ®· hoµn tÊt bøc tranh tuyÖt ®Ñp, rùc rì, tr¸ng lÖ, rÊt sèng ®éng, cã hån vµ g¾n bã víi con ngêi, nÐt tµi hoa cña ngßi bót NguyÔn Tu©n - lßng yªu thiªn nhiªn. 3. C¶nh sinh ho¹t cña con ngêi trªn ®¶o C« T«. - Quanh c¸i giÕng níc ngät ë r×a ®¶o. + Mäi ngêi ®ang t¾m... Vui nh mét cai bÕn, ®Ëm ®µ, m¸t nhÑ h¬n mäi c¸i chî trong ®Êt liÒn. + Kh«ng biÕt bao nhiªu lµ ngêi ®Õn g¸nh vµ móc níc chuÈn bÞ cho nh÷ng con thuyÒn ra kh¬i. ->C¶nh sinh ho¹t vui, tÊp nËp, thanh b×nh, gîi c¶m gi¸c ®Ëm ®µ m¸t nhÑ bëi sù trong lµnh cña kh«ng khÝ buæi s¸ng v× dßng níc ngät tõ giÕng chuyÓn vµo c¸c thuyÒn. - "ChÞ Ch©u Hoµ M·n ®Þu con dÞu dµng, yªn t©m nh h×nh ¶nh biÓn c¶ lµ bµ mÑ mím c¸ cho lò con lµnh". -> Cuéc sèng ªm Êm, h¹nh phóc trong sù gi¶n dÞ, thanh b×nh cña ngêi lao ®éng. III. Tæng kÕt - Ghi nhí. - NghÖ thuËt: Ng«n ng÷ ®iªu luyÖn, miªu t¶ tinh tÕ, chÝnh x¸c giµu h×nh ¶nh c¶m xóc. -ý nghÜa v¨n b¶n: C¶nh thiªn nhiªn vµ xinh ho¹t cña con ngêi trªn vïng ®¶o C« T« hiÖn lªn thËt trong s¸ng vµ t¬i ®Ñp. Bµi v¨n cho ta hiÓu biÕt vµ yªu mÕn mét vïng ®Êt cña Tæ quèc - quÇn ®¶o C« T«. IV.LuyÖn tËp - Häc sinh chuÈn bÞ 10 phót bµi tËp 1 - Gäi 2 em lªn tr×nh bµy. (Tham kh¶o ®o¹n t¶ c¶nh mÆt trêi mäc ë bµi nµy) 4: Cñng cè - Híng dÉn VN - Em häc tËp ®îc g× ë nghÖ thuËt miªu t¶ c¶nh thiªn nhiªn cña t¸c gi¶. Híng dÉn häc tËp. - Lµm tiÕp bµi tËp phÇn luyÖn tËp (SGK) + BT (SBT). Ngµy so¹n:8-3-2012 Ngµy gi¶ng:........................... TiÕt 105 + 106: ViÕt bµi tËp lµm v¨n t¶ ngêi A. Môc tiªu cÇn ®¹t. Bµi tËp lµm v¨n nµy nh»m ®¸nh gi¸ häc sinh ë ph¬ng diÖn: - BiÕt c¸ch lmµ v¨n t¶ ngêi qua thùc hµnh viÕt. - Trong khi thùc hµnh, biÕt c¸ch vËn dông c¸c kÜ n¨ng vµ kiÕn thøc vÒ miªu t¶ nãi chung vµ t¶ ngêi nãi riªng ®· ®îc häc ë c¸c tiÕt tríc ®ã - C¸c kÜ n¨ng viÕt nãi chung (diÔn ®¹t, tr×nh bµy, ch÷ viÕt, chÝnh t¶, ng÷ ph¸p...) B. ChuÈn bÞ. Gi¸o viªn: §äc s¸ch - tµi liÖu - gi¸o ¸n. Häc sinh: §äc s¸ch - Tr¶ lêi c©u hái. C. TiÕn tr×nh d¹y häc 1. æn ®Þnh tæ chøc: - SÜ sè. 2. KiÓm tra bµi cò.Kh«ng 3. Bµi míi I.Ma trËn: CÊp ®é Tªn chñ ®Ò NhËn biÕt Th«ng hiÓu VËn dông Céng CÊp ®é thÊp CÊp ®é cao TËp lµm v¨n - ViÕt bµi t¶ ngêi ViÕt bµi v¨n t¶ ngêi vËn dông ®îc ph¬ng ph¸p t¶ ngêi ®· häc Sè c©u Sè ®iÓm: TØ lÖ % 1 10 100% 1 10 100% II.§Ò bµi: Em h·y viÕt v¨n t¶ ngêi th©n yªu vµ gÇn gòi nhÊt víi m×nh («ng, bµ, cha, mÑ, anh, chÞ em). III. Yªu cÇu chung. - VÒ néi dung: Häc sinh biÕt viÕt 1 bµi v¨n t¶ ngêi, ph¶i lµm næi bËt nh÷ng ®Æc ®iÓm c¬ b¶n cña nh©n vËt: vÒ ngo¹i h×nh xen víi ho¹t ®éng vµ tÝnh c¸ch; biÕt vËn dông c¸c kÜ n¨ng ®· häc vµo bµi v¨n miªu t¶ (ngêi). - VÒ h×nh thøc: häc sinh biÕt diÔn ®¹t trong s¸ng, biÕt tr×nh bµy s¹ch sÏ, s¸ng sña, cÊu tróc ®ñ 3 phÇn. IV. §¸p ¸n chÊm. 1. Më bµi: (1 ®iÓm). 2. Th©n bµi: (8 ®iÓm) (Chän t¶ mét ngêi trong nh÷ng ®èi tîng mµ ®Ò yªu cÇu). - §é tuæi. - Miªu t¶ mét sè nÐt tiªu biÓu vÒ ngo¹i h×n
Tài liệu đính kèm: