Giáo án Ngữ văn 7 - Ca dao về tình yêu quê hương, đất nước, con người

Ngày dạy : 31-08-15
 * VĂN BẢN - TIẾT 10 
CA DAO VỀ TÌNH YÊU QUÊ HƯƠNG, ĐẤT NƯỚC, CON NGƯỜI 
I. MUÏC TIEÂU CAÀN ÑAÏT : 
 Hiểu được giá trị tư tưởng, nghệ thuật của những câu ca dao , dân ca về tình yêu quê hương, đất nước con người.
 1.Kiến thức : Nội dung ,ý nghĩa và một số hình thức nghệ thuật tiêu của những bài ca dao về tình yêu quê hương, đất nước , con người.
 2. Kĩ năng :
 - Đọc –hiểu và phân tích ca ado ,dân ca trữ tình.
 - Phát hiện và phân tích những hình ảnh so sánh,ẩn dụ , những mô típ quen thuộc trong các bài ca dao trữ tình về tình yêu quê hương, đất nước , con người.
 II. CHUẨN BỊ CỦA GV VÀ HS : - Thầy : Giáo án – Bảng phụ 
 - Trò : Bài soạn 
III. TỔ CHỨC H Đ DẠY VÀ HỌC :
HĐ CỦA THẦY
HĐ CỦA TRÒ
ND-KT
RHÑ1:KT BC : (5p)
Neâu khaùi nieäm ca dao daân ca? Ñoïc thuoäc loøng 4 baøi ca dao tình caûm gia ñình . Trình baøy nhöõng noäi dung ôû ca dao tình caûm gia ñình ? Ngheä thuaät naøo ñaõ duïng trong4 baøi ca dao ?
- Tâm trạng của cô gái trong bài ca dao “ Chiều ra đứng chín chiều” là tâm trạng gì ?
 A. Thương người mẹ đã mất
 B. Nhớ về thời con gái đã qua
 C. Nỗi nhớ quê nhớ mẹ
 D. Nỗi đau khổ cho tình cảnh hiện tại
RHĐ2:GTBM:(1p) Ngoaøi vieäc bieát traân troïng, yeâu quyù nhöõng ngöôøi thaân trong gia ñình; moãi ngöôøi chuùng ta caàn phaûi coù tình yeâu queâ höông, ñaát nöôùc. Bôûi ñoù laø nhöõng tình caûm cao ñeïp theå hieän loøng yeâu nöôùc. Tình caûm aáy ñöôïc bieåu hieän raát roõ trong nhöõng caâu ca dao hoâm nay.
H Ñ3:Ñoïc- hieåu c/ t (5p)
+GV : Hướng dẫn đọc : giọng ấm áp, tươi vui, biểu hiện tình cảm thiết tha, gắn bó.
+GV đọc- HS đọc - nhận xét. Gv goïi hoïc sinh ñoïc chuù thích 
( SGK 38,39) 
* HÑ 4:Đọc- hieåu vb(18p) 
* Gv goïi hs ñoïc laïi baøi 1 
GV chia nhóm HS thảo luận câu 1 SGK/ 38.
-Em đồng ý với ý kiến nào câu 1 SGK?.
-Trong baøi 1. Vì sao chaøng trai , coâ gaùi laïi duøng nhöõng ñòa danh vôùi nhöõng ñaëc ñieåm ñeå hoûi ñaùp 
( caâu hoûi thaûo luaän )
-Trong bài 1,chàng trai cô gái hỏi về những địa danh để làm gì?Tại sao họ lại chọn đặc điểm về địa danh?
* Gv goïi Hs ñoïc laïi baøi 4
- Hai dòng thơ đầu có gì đặc biệt về từ ngữ bút pháp tu từ ? Những nét đặc biệt ấy có tác dụng và ý nghĩa gì?
- Phân tích hình ảnh cô gái trong 2 câu cuối bài?
- Dùng bút pháp tu từ gì ? 
ØGv : Hình ảnh so sánh cô gái dưới ánh nắng ban mai được miêu tả như “chẽn lúa đòng đòng”là lúa mới trổ bông, hạt còn ngậm sữa, gợi sự....
- Bài 4 là lời của ai? Người ấy muốn biểu hiện tình cảm gì?
ØGv : Có nhiều cách hiểu về lời của bài ca.Có thể là lời của chàng trai,cũng có thể là lời của cô gái.
Tuy nhiên theo cách hiểu là lời của chàng trai.
* GDMT : HS sưu tầm ca dao về môi trường ( Có thể tìm một số câu ca dao )
-Đồng Tháp Mười cò bay thẳng cánh . Nước Tháp Mười lấp lánh cá tôm 
- Muốn ăn bông súng mắn kho 
 Thì về Mộc Hóa ăn cho đã thèm 
- Hiện nay cảnh tôm cá đầy sông còn không ? làm thế nào để giữ gìn môi trường Đồng Tháp quê em ? 
( GV gợi ý ) + Không đánh, bắt cá bừa bãi , không ném rác xuống sông, vận động mọi người giữ vệ sinh chung
* HD NGHỆ THUẬT :(3p)
- Nhắc lại nghệ thuật được sử dụng trong 4 bài ca dao ? giọng điệu, thể thơ ?
* HD Ý NGHĨA:(3p)
 -Bốn bài ca dao này muốn lên tình cảm gì ?
H Ñ 5 : Toång keát :(4p)
Chủ đề chung của 4 bài ca dao nghệ thuật sử dụng ?
Nêu nội dung chính của 4 bài ca dao?
-Hs đọc ghi nhớ
-> YÙ kieán ( b ) vaø ( c )
Baøi ca coù 2 phaàn : Ñoái vaø ñaùp ; hình thuùc naøy phoå bieán trong ca dao
HS THẢO LUẬN 2 PHÚT 
- Hs thaûo luaän (3 p )
 ÔÛ haùt ñoá ( ñoái ñaùp ) laø hình thöùc ñeå trai gaùi thöû taøi veà kieán thöùc : ñòa lyù , lòch söû 
- Chàng trai cô gái hỏi về những đặc điểm địa danh:
+ Để thử tài nhau về kiến thức địa lí.
+ Thể hiện niềm tự hào về tình yêu quê hương đất nước.
 + Bày tỏ tình cảm với nhau
* HS ĐỌC 
-Dòng thơ đầu có cấu trúc đặc biệt với những điệp ngữ, đảo ngữ và phép đối xứng
- Dùng lối so sánh 
- Bài 4 là lời của chàng trai:chàng trai ca ngợi cánh đồng,ca ngợi vẻ đẹp của cô gái cũng là cách bày tỏ tình cảm với cô gái.
- hs trả lời 
- Lời hỏi đáp ,chào mời, nhắn nhủ , gợi nhiều hơn tả 
- Thơ lục bát , lục bát biến thể 
- Giọng điệu thiết tha , tự hào.
- HS trả lời theo suy nghĩ 
* HS ĐỌC ghi nhớ 
I- Ñoïc - hieåu chuù thích 
 (SGK/ 38- 39)
II -Đọc – Tìm hieåu vaên baûn
Phân tích :
 Bài 1.
- Hình thức hát đối đáp.
->Thể hiện,chia xẻ sự hiểu biết cũng như niềm tự hào, tình yêu đối với quê hương đất nước.
Bài 4:
-Dòng thơ kéo dài, điệp ngữ, đảo ngữ và đối xứng, so sánh
-> Ngợi ca cánh
đồng và vẻ đẹp mảnh mai, duyên thầm và đầy sức sống cùa cô gái. Đó cũng là cách bày tỏ tình cảm của chàng trai
Ý nghĩa vb : Ca dao bồi đắp thêm tình cảm cao đẹp của con người đối quê hương ,đất nước . 
III. Ghi nhôù 
 ( SGK trang 40)
IV- LUYỆN TẬP :
* H Ñ 6 : Luyeän taäp :(3P)
 1) Nhaän xeùt cuûa em veà theå thô trong 4 baøi ca 
 Baøi 2 : luïc baùt Baøi 1 : Luïc baùt bieán theå ( soá tieáng )
 Baøi 3 : keát thuùc doøng luïc ( 6 )
 Baøi 4 : 2 doøng ñaàu : theå töï do .
 2) Tình caûm chung theå hieän trong 4 baøi ca dao ;
 Tình yeâu vaø nieàm töï haøo veà queâ höông ñaát nöôùc , con ngöôøi 
 IV. CỦNG CỐ- HD HS TỰ HỌC Ở NHÀ 
 1.Củng cố:( 2P) 
 -Em haõy neâu moät soá bieän phaùp ngheä thuaät ñöôïc söû duïng trong 4 baøi ca dao 
 – Tìm sưu tầm những bài ca dao có chủ đề tình yeâu queâ höông ñaát nöôùc , con ngöôøi 
 2. HD hs tự học ở nhà: (1P)
 - Hoïc thuoäc loøng ghi nhôù 
 - Söu taàm ca dao cuøng chuû ñeà .
 - Chuaån bò : “Töø laùy.”
 Đọc kĩ các vd , các câu hỏi và trả lời 
* ĐIỀU CHỈNH :