Giáo án Ngữ văn 7 - Cổng trường mở ra

Ngaøy soaïn: 15- 08- 15 
Ngaøy daïy: 17- 08 -15 BÀI 1 
 TUẦN 1 
 VĂN– Tieát:1-VĂN BẢN CỔNG TRƯỜNG MỞ RA 
 Lí Lan I. MUÏC TIÊU CẦN ĐẠT: 
 - Thấy được tình cảm sâu sắc của người mẹ đối với con thể hiện trong một tình huống đặc biệt : đêm trước ngày khia trường .
 - Hiểu được những tình cảm cao quí, ý thức trách nhiệm của gai đình đối với trẻ em – tương lai nhân loại 
 - Hiểu được gía trị của những hình thức biểu cảm chủ yếu trong một văn bản nhựt dụng .
 1. Kiến thức : 
 - Tình cảm sâu nặng của cha mẹ, gia đình với con cái, ý nghĩa lớn lao của nhà trường đối với cuộc đời của mỗi con người, nhất là với tuổi thiếu niên, nhi đồng .
 - Lời văn biểu hiện tâm trạng người mẹ đối với con trong văn bản .
 2. Kĩ năng : 
 - Đọc- hiểu một văn bản biểu cảm được viết như những dòng nhật kí của một người mẹ .
 - Phân tích một số chi tiết tiêu biểu diễn tả tâm trạng của người mẹ trong đêm chuẩn bị cho ngày khai trường đầu tiên của con.
 - Liên hệ vận dụng khi viết một bài văn biểu cảm. 
II- CHUAÅN CỦA GV VÀ HS: 
 - Thaày : Giaùo aùn , SGK,SGV
 - Troø : + Đọc văn bản, trả lời câu hỏi phần Đọc -hiểu văn bản.
 + Xem lại khái niệm về văn bản nhật dụng đã học ở lớp 6.
III – TỔ CHỨC H Đ DẠY VÀ HỌC :
H ÑCUÛA THAÀY
H Đ CUÛA TROØ
ND- K T
HÑ1:Ổn định Kieåm tra baøi cuõ ( 4p)
- Haõy keå teân nhöõng vb nhaät duïng ñaõ hoïc ôû lôùp 6 ?
-Văn bản này thuộc loại văn bản gì?Vậy vb nhaät duïng laø gì 
HÑ2: Giôùi thieäu baøi ( 2p )
Em đã học nhiều bài hát về trừơng lớp, hãy hát một bài nói về ngày đầu tiên đi học. HS hát “Ngày đầu tiên đi học”. Tâm trạng của em bé trong ngày đầu đi học là vậy đó. Thế còn em bé và người mẹ trong văn bản này có những suy nghĩ và tình cảm gì trong ngày khai giảng đầu tiên.
HÑ3 : Ñoïc vaø tìm hieåu chuù thích (4p )
ØGV:Hướng dẫn HS đọc và đọc mẫu- Đọc giọng trầm lắng, tập trung diễn đạt tâm trạng của người mẹ.
ØGọi HS đọc ,GV uốn nắn, sữa chữa
- Tự sự là kể người ,kể việc.Biểu cảm là bộc lộ trực tiếp cảm nghĩ con người. Vậy CTMR thuộc kiểu văn bản nào?
- Nhaân vaät chính là ai ? Truyeän ñöôïc keå theo ngoâi thöù mấy 
* H Ñ 4 : ÑỌC – HIỂU VB 
Tìm hiểu đại ý bố cục ( 6p)
-Em hãy tóm tắt nội dung của văn bản bằng vài câu ngắn gọn
( Trả lời câu hỏi:Tác giả viết về cái gì, việc gì? )
-Tâm tư của mẹ được biểu hiện trong 2 phần nội dung văn bản là 2 phần nào ?
-Em hãy xác định hai phần nội dung đó trên văn bản?
* HD phân tích (18p)
-Tìm nhöõng chi tieát theå hieän taâm traïng cuûa hai meï con?
-Em nhận thấy tâm trạng của mẹ và con có gì khác nhau?
-Vì sao mẹ không ngủ được? (Gợi ý: lo lắng, nghĩ về ngày khai trừơng của mình, hay nhiều lí do khác)
-Ngày khai trừơng đã để lại dấu ấn sâu đậm trong tâm hồn mẹ , chi tiết nào nói lên điều đó?
àGv : Nhôù ñeán ngaøy khai tröôøng cuûa mình meï khoâng nguû ñöôïc vì ngaøy khai tröôøng ñaõ ñeå laïi daáu aán saâu ñaäm trong taâm hoàn ngöôøi meï, ñeán noãi ngöôøi meï cöù nhaém maét laïi laø döôøng nhö vang beân tai tieáng ñoïc baøi traàm boång. 
-Vì sao ngày khai trừơng lớp một để lại dấu ấn sâu đậm trong tâm hồn mẹ?
-Từ dấu ấn sâu đậm của ngày khai trừơng, điều mà mẹ mong muốn cho con ở đây là gì?
-Với những trăn trở, suy nghĩ, mong muốn của mẹ, em cảm nhận đây là ngừơi mẹ như thế nào?
-Trong văn bản có phải mẹ đang nói với con không? Theo em, mẹ đang tâm sự với ai? Cách viết này có tác dụng gì?
-Câu văn nào trong bài nói lên vai trò và tầm quan trọng của nhà trừơng đối với thế hệ trẻ? Hãy đọc.Em hiểu câu văn này có ý nghĩa gì khi gắn với sự nghiệp giáo dục?
à Gv : Không được sai lầm trong giáo dục vì giáo dục quyết định tương lai của một đất nước.
* Chuyển: Không chỉ có lo lắng, hồi tửơng mà mẹ còn không biết bao là suy nghĩ khi cổng trừơng mở ra.
-Kết thúc bài văn ngừơi mẹ nói:”Bước qua  mở ra”, em hiểu cái thế giới kì diệu đó là gì? suy nghĩ (câu nói) của người mẹ một lần nữa nói lên điều gì?
* HD TÌM HIỂU NGHỆ THUẬT (2 p)
-Nhöõng ngheä thuaät ñaëc saéc ñöôïc söû duïng trong vaên baûn laø gì ? ( vb được viết ở ngôi thứ mấy ? người mẹ tâm sự với ai ? Ngôn ngữ sử dụng trong bài văn ? )
* TÌM HIỂU Ý NGHĨA VĂN BẢN ( 2 P )
* Bài văn thể hiện tấm lòng tình cảm của mẹ đối với con như thế nào ? Vai trò của nhà trường đối với thế hệ trẻ ?
* HD TỔNG KẾT:(4P) Với tất cả suy nghĩ và tâm trạng của người mẹ em hiểu tác giả muốn nói về vấn đề gì qua tác phẩm này?
HS traû lôøi:
4 Caàu Long Bieân – chöùng nhaân lòch söû, Böùc thö cuûa  da ñoû, Ñoäng Phong Nha 
4Laø nhöõng baøi vieát coù ND gaàn guõi, böùc thieát ñoái vôùi cuoäc soáng tröôùc maét cuûa con ngöôøi vaø coäng ñoàng trong xh hieän taïi nhö TN, MT, naêng löôïng, daân soá, quyeàn treû em, ma tuyù Vb nhaät duïng coù theå duøng roäng raõi caùc theå loaïi
-3 HS đọc mỗi em 1 đoạn
 4 Kieåu vaên bieåu caûm
4 Nhaân vaät chính laø ngöôøi meï vaø ñöùa con.
4 Truyeän ñöôïc keå theo ngoâi thöù nhaát, ngöôøi meï keå.
4Bài văn viết về tâm trạng của người mẹ trong đêm không ngủ trước ngày khai trường lần đầu tiên của con
4Nỗi lòng yêu thương của mẹ.
4Cảm nghĩ của mẹ về vai trò của xã hội và nhà trường trong việc giáo dục trẻ em.
-Bố cục: 2 phần
* Phần1: Từ đầu đến “Thế giới mà mẹ vừa bước vào”.
* Phần 2:Phần còn lại của văn bản.
4Mẹ : không tập trung được vào việc gì; trằn trọc, không ngủ được; nhớ về buổi khai trừơng đầu tiên; nôn nao, hồi hộp, chơi vơi,hốt hoảng.
+Con: hăng hái thu dọn đồ đạc, ngủ ngon.
4Mẹ: thao thức không ngủ ,suy nghĩ triền miên.
+ Con: thanh thản, vô tư.
4Lo lắng cho ngày khai trừơng của con, nghĩ về ngày khai trừơng năm xưa
4 Cứ nhắm mắt lạidài và hẹp; Cho nên ấn tượng  bước vào.
4Ngày đầu tiên đến trừơng, bước vào một môi trừơng hoàn toàn mới mẻ, một thế giới kì diệu.
4Mong cho những kỉ niệm đẹp về ngày khai trừơng đầu tiên sẽ theo con suốt đời.
* hs suy nghĩ trả lời 
àTấm lòng yêu thương và tình cảm đẹp sâu nặng đối với con.
4Không nói với ai cả. Nhìn con gái đang ngủ mẹ tâm sự với con nhưng thật ra là đang nói với chính mình.Làm nổi bật tâm trạng tâm tư tình cảm sâu kín khó nói bằng lời trực tiếp như: vui , nhớ, thương.
4“Ai cũng biết hàng dặm sau này”.
-HS tuỳ ý trả lời(có thể : tri thức, tình cảm bạn bè thầy cô)
-“Ñi ñi contheá giôùi kyø dieäu seõ môû ra” (Hoïc sinh thaûo luaän 3/)
4Vì nhaø tröôøng ñaõ mang laïi cho ta:
+ Coù theâm nhieàu baïn beø, ñöôïc soáng trong tình yeâu thöông cuûa thaày coâ vaø beø baïn.
+ Kieán thöùc veà cuoäc soáng, caùch öùng xöû vôùi moïi ngöôøi, vaø nhieàu ñieàu boå ích.
4Caùch vieát ngoâi thöù 1 laøm noåi baät taâm traïng ,taâm tö , tình caûm , deã boäc loä ñieàu saâu thaúm , khoù noùi : Keát hôïp ñoäc thoaïi giuùp baøi 
Vaên deã ñi vaøo loøng ngöôøi 
Hs qua bài vừa học suy nghĩ trả lời 
-Tấm lòng yêu thương và tình cảm sâu nặng vủa người mẹ đối với con ,vai trò to lớn của nhà trường đối với con người . 
I. Ñoïc vaø tìm hieåu chuù thích 
 1) Taùc giaû : 
 L í Lan
 3) Taùc phaåm :
 - Vaên baûn nhaät duïng
 -Kiểu văn bieåu caûm .
 2) Löu yù chuù thích :
 8, 9, 10
II.Ñoïc – hieåu vaên baûn: 
A. Bố cục: 2 phần
B. Phân tích :
 1.Nội dung:
 a.Hình ảnh người mẹ:
 * Tình cảm của mẹ dành cho con:
- Trìu mến quan sát những việc làm của con.
- Vỗ về để con ngủ, xem lại những thứ đã chuẩn bị cho con.
 * Tâm trạng của người mẹ:
- Thao thức, không ngủ, suy nghĩ triền miên.
- Mẹ thương yêu con, lo lắng, hồi hộp, xúc động.
- Nhớ lại ngày khai trường đầu tiên của mình.
à Một người mẹ rất yêu thương con.
 b. Tâm trạng của con:
 Háo hức, nhẹ nhàng, thanh thản đi vào giấc ngủ.
à Trẻ con, hồn nhiên, vô tư.
 c. Vai trò của nhà trường đối với thế hệ trẻ:
Nhà trường đã đem lại:
- Tri thức.
- Bồi dưỡng đạo đức, phẩm chất, tình cảm, năng lực và lý tưởng cho học sinh.
à Nhà trường có vị trí quan trọng đối với sự phát triển của thế hệ trẻ và đất nước.
2. Nghệ thuật :
 - Lựa chọn hình thức tự bạch như những dòng nhựt kí của người mẹ với con .
 - Sử dụng ngôn ngữ biểu cảm . 
C. ý nghĩa : Văn bản thể hiện tấm lòng, tình cảm của người mẹ đối với con, đồng thời nêu lên vai trò to lớn của nhà trường đối với cuộc sống của mỗi con người 
III- GHI NHỚ : sgk / 9
IV. CUÛNG COÁ- HƯỚNG DẪN HS TỰ HỌC Ở NHÀ :
 1. Củng cố: (2P)
 - Em có suy nghĩ gì sau khi học xong văn bản “Cổng trường mở ra” của Lí Lan?
 -Em seõ laøm gì ñeå ñeàn ñaùp tình caûm meï daønh cho em ?
 - Câu hỏi trắc nghiệm: Đêm trước ngày khai trường, tâm trạng của người con như thế nào ?
 A. Phấp phỏng , lo lắng B. Thao thức đợi chờ C. vô tư , thanh thản D. Căng thẳng , hồi hộp 
 2. Hd tự học ở nhà : (1P)
 -Viết đoạn văn kể về những kỉ niệm trong ngày khai trừơng đầu tiên.
 - Nắm chắc suy nghĩ, tâm trạng của người mẹ và vấn đề mà văn bản muốn nói đến.
 + Chuẩn bị cho bài: “Mẹ tôi”.
 + Đọc văn bản; Trả lời các câu hỏi.
 + Tìm hiểu về thái độ và tâm trạng của bố.
 * ĐIỀU CHỈNH: