Giáo án Ngữ văn 7, tập 1 - Bài 2 - Tiết 6: Bố cục trong văn bản

Ngày soạn 13/ 09 / 2006	Tuần 2 – Tiết 7
Ngày dạy 14/ 09 / 2006
BỐ CỤC TRONG VĂN BẢN
I, MỤC TIÊU BÀI HỌC
 Giúp học sinh:
Tầm quan trọng của bố cục trong văn bản; trên cơ sở đó có ý thức xây dựng bố cục khi tạo lập văn bản.
Thế nào là bố cục rành mạch và hợp lý để bước đầu xây dựng được những bố cục rành mạch hợp lý cho những bài làm.
Tính phổ biến và sự hợp lý của dạng bố cục ba phần, nhiệm vụ của mỗi phần trong bố cục, để từ đó có thể làm mở bài, thân bài và kết bài đúng hướng hơn, đạt kết quả tốt hơn.
II. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC CÁC HOẠT ĐỘNG
1, Ổn định lớp 
2, Kiểm tra bài cũ:
- Liên kết là gì? Nêu các phương tiện liên kết trong văn bản?
3, Giới thiệu bài mới
4, Bài mới
Hoạt động của GV và HS
Nội dung
* Hoạt động 1: Hướng dẫn Hs tìm hiểu khái niệm bố cục , vai trò của bố cục trong văn bản
- GV treo bảng phụ ghi Đơn xin nghỉ học
- GV gọi HS đọc 
- GV : Những nội dung trong đơn ấy có cần sắp xếp theo một trật tự không? Có thể tùy thích muốn ghi nội dung trước cũng được hay không?
- Gv : Sự sắp đặt nội dung các phần trong văn bản được gọi là gì?
- GV : Vì sao khi xây dựng văn bản cần quan tâm tới bố cục?
- HS trả lời câu hỏi 
- GV khái quát
* Hoạt động 2: Hướng dẫn Hs tìm hiểu yêu cầu về bố cục trong văn bản
- GV gọi HS đọc hai câu chuyện trong văn bản và nêu câu hỏi
+ Hai câu chuyện trên đã có bố cục chưa?( Nhận xét quan hệ các câu và các đoạn trong câu chuyện)
+ Như vậy yêu cầu về bố cục trong văn bản là gì?
+ Cách kể chuyện như trên bất hợp lý ở chỗ nào?
+ Theo em nên sắp xếp bố cục hai câu chuyện trên như thế nào?
+ Để đạt mục đích giao tiếp mà người tạo lập đặt ra yêu cầu về bố cục trong văn bản là như thế nào?
- HS trả lời câu hỏi 
- GV khái quát
* Hoạt động 3: Hướng dẫn Hs tìm hiểu các phần của bố cục trong văn bản
- GV nêu câu hỏi:
+ Một văn bản thường có bố cục mấy phần? Đó là những phần nào?
+ Nêu nhiệm vụ cua phần Mở bài, Thân bài , Kết bài tron văn tự sự?
+ Có cần phân biệt rõ ràng nhiệm vụ của mỗi phàn hay không? Vì sao?
- HS trả lời 
- Gv khái quát nội dung của toàn bài , gọi Hs đọc phần Ghi nhớ .
* Hoạt động 4 : Hướng dẫn Hs làm bài tập 
GV gọi Hs đọc bài 3- cho HS thảo luận làm bài tập
- HS thảo luận, của đại diên trình bày
- Gv nhận xét sửa chữa
I. BỐ CỤC VÀ NHỮNG YÊU CẦU VỀ BỐ CỤC TRONG VĂN BẢN
1. Bố cục của văn bản
 VD : Đơn xin nghỉ học (Đơn xin gia nhập Đội TNTP Hồ Chí Minh) – Những nội dung trong đơn cần được sắp xếp theo một trật tự
->Sự sắp đặt nội dung các phần trong văn bản theo một trình tự hợp lý được gọi là bố cục.
2. Những yêu cầu về bố cục trong văn bản
*Đọc hai câu truyện SGK
 - Hai câu truyện có bố cục chưa rõ ràng: Các câu văn trong mỗi đoạn không tập trung quanh một ý chung thống nhất, chưa phân biệt ý đoạn này với đoạn kia.
=>Trong văn bản bố cục cần rành mạch
- Cách kể chuyện bất hợp lý ở chỗ: khiến câu chuyện không nêu bật được ý nghĩa phê phán và không còn buồn cười nữa.
=>Bố cục phải hợp lý để giúp cho văn bản đạt mức cao nhất mục đích giao tiếp mà người tạo lập đặt ra.
3. Các phần của bố cục
- Nhiệm vụ của các phần trong văn bản miêu tả:
+Mở bài: Giới thiệu đối tượng được miêu tả
+ Thân bài: Miêu tả chi tiết đối tượng theo thư tự nhất định
+ Kết bài: Nêu cảm nghĩ về đối tượng được miêu tả.
->Mỗi phần có nhiệm vụ rõ ràng, phân biệt
=> Bố cục ba phần có khả năng giúp văn bản trở nên rành mạch hợp lý.
* Ghi nhớ( SGK)
II. LUYỆN TẬP
Bài 1, 2 ( Về nhà)
Bài 3: Bố cục chưa được rành mạch hợp lý vì chưa nêu rõ kinh nghiệm học tập , ý 4 chưa phù hợp
 5, Củng cố: 
- Bố cục của văn bản là gì? Nêu các điều kiện để bố cục của văn bản rành mạch hợp lý?
 6, Dặn dò: 
 - Học bài - Làm bài tập 2, 3
 - Chuẩn bị bài “Mạch lạc trong văn bản”