Giáo án Ngữ văn 7, tập 1 - Bạn đến chơi nhà

CHÀO MỪNG THẦY CÔ VỀ DỰ GIỜ THAO GIẢNGLỚP 7EGV Thực hiện : Lương Quốc TrựcTiết 30Văn bản :BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ(Nguyễn Khuyến)Văn họcTiết 30 :BẠN ĐẾN CHƠI NHÀI. Đọc – Tìm hiểu chú thích 1. Đọc Bạn đến chơi nhàĐã bấy lâu nay, bác tới nhà,Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.Ao sâu nước cả, khôn chài cá,Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.Cải chửa ra cây, cà mới nụ,Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.Đầu trò tiếp khách, trầu không có,Bác đến chơi đây, ta với ta! (Nguyễn Khuyến)2. Chú thích - Tác giả: Văn họcTiết 30 :BẠN ĐẾN CHƠI NHÀI. Đọc – Tìm hiểu chú thích 1. Đọc 2. Chú thích - Tác giả: Nguyễn Khuyến (1835 – 1909) lúc nhỏ có tên là Nguyễn Thắng, hiệu Quế Sơn. Quê ở làng Yên Đỗ - Bình Lục - Hà Nam. Học giỏi. Đỗ đầu 3 kì thi: thi hương, thi hội, thi đình. Vì thế ông được gọi là Tam Nguyên Yên Đỗ. Ông làm quan cho triều đình nhà Nguyễn hơn mười năm rồi cáo quan về ở ẩn tại quê nhà vào năm 1884.(Sgk)- Tác phẩm:Bài thơ ra đời khi Nguyễn Khuyến đã cáo quan về ở ẩn tại quê nhà. Đây là bài thơ hay nhất trong chùm thơ viết về tình bạnVăn họcTiết 30 :BẠN ĐẾN CHƠI NHÀI. Đọc – Tìm hiểu chú thích 1. Đọc 2. Chú thích - Tác giả: (Sgk)- Tác phẩm:- Từ khó: Giải nghĩa các từ : nước cả, khôn,rốn , chửa ?+ nước cả : nước đầy, nước lớn+ khôn : không thể, khó, e rằng khó+ rốn : cuống hoa, cánh hoa bao bọc.+ chửa : chưa- Từ khó: Văn họcTiết 30 :BẠN ĐẾN CHƠI NHÀI. Đọc – Tìm hiểu chú thíchII. Tìm hiểu văn bản1. Thể thơ Bạn đến chơi nhàĐã bấy lâu nay, bác tới nhà,Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.Ao sâu nước cả, khôn chài cá,Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.Cải chửa ra cây, cà mới nụ,Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.Đầu trò tiếp khách, trầu không có,Bác đến chơi đây, ta với ta! (Nguyễn Khuyến) - Thất ngôn bát cú đường luật (chữ Nôm). - Bài có 8 câu, mỗi câu 7 chữ. - Gieo vần bằng, vần chân ở câu 1, 2, 4, 6, 8. - Kết cấu: 1/6/1. - Phép đối: câu 3/câu 4; câu 5/câu 6. - Luật trắc.Văn họcTiết 30 :BẠN ĐẾN CHƠI NHÀI. Đọc – Tìm hiểu chú thíchII. Tìm hiểu văn bản1. Thể thơ Bạn đến chơi nhàĐã bấy lâu nay, bác tới nhà,Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.Ao sâu nước cả, khôn chài cá,Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.Cải chửa ra cây, cà mới nụ,Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.Đầu trò tiếp khách, trầu không có,Bác đến chơi đây, ta với ta! (Nguyễn Khuyến)2. Bố cục: 161Nêu sự việcGiải bày gia cảnh với bạnKhẳng định lại giá trị của tình bạnVăn họcTiết 30 :BẠN ĐẾN CHƠI NHÀI. Đọc – Tìm hiểu chú thíchII. Tìm hiểu văn bản1. Thể thơ3. Phân tícha . Một câu đề (câu 1):Nêu sự việcĐã bấy lâu nay bác tới nhà, Lâu lắm rồi bác mới tới thăm tôi.- Gọi bạn bằng “bác” – để tỏ thái độ niềm nở, thân mật, kính trọng. =>Câu thơ như một lời chào, diễn tả niềm xúc động vui sướng vô hạn khi gặp lại bạn.Văn họcTiết 30 :BẠN ĐẾN CHƠI NHÀII. Tìm hiểu văn bản2. Phân tícha . Một câu đề (câu 1):Nêu sự việc b . Sáu câu thực và luận :Trẻ thời đi vắng, chợ thời xa.Ao sâu nước cả, khôn chài cá,Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.Cải chửa ra cây, cà mới nụ,Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.Đầu trò tiếp khách, trầu không cóGiải bày gia cảnh với bạnTrẻ thời đi vắng,chợ thời xa.- Muốn đãi bạn cho thịnh soạn, nhưng hoàn cảnh không cho phépVăn họcTiết 30 :BẠN ĐẾN CHƠI NHÀII. Tìm hiểu văn bản2. Phân tícha . Một câu đề (câu 1):Nêu sự việc b . Sáu câu thực và luận :Giải bày gia cảnh với bạn-Mong muoán tieáp ñaõi baïn thònh soaïn nhöng khoâng thöïc hieän ñöôïc.Cải chửa ra câyCà mới nụMướp đương hoaTrầu không có- Cây nhà lá vườn rất sẵn, rất ngon lành nhưng chưa ăn được. Nghĩa là không có thức gì để tiếp bạn cả, đến cả miếng trầu cũng không có.=> Đưa ra nhiều tình huống có vẻ rất hợp lí nhằm giải bày: nhà không có thức gì để tiếp bạn cả.Bầu vừa rụng rốnVăn họcTiết 30 :BẠN ĐẾN CHƠI NHÀII. Tìm hiểu văn bản2. Phân tícha . Một câu đề (câu 1):Nêu sự việc b . Sáu câu thực và luận :Giải bày gia cảnh với bạnAo sâu nước cả, khôn chài cá,Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.Cải chửa ra cây, cà mới nụ,Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.Văn họcTiết 30 :BẠN ĐẾN CHƠI NHÀII. Tìm hiểu văn bản2. Phân tícha . Một câu đề (câu 1):Nêu sự việc b . Sáu câu thực và luận :Giải bày gia cảnh với bạnAo sâu nước cả, khôn chài cá,Vườn rộng rào thưa, khó đuổi gà.Cải chửa ra cây, cà mới nụ,Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.BTTBBTTTTBBB- Phép đối rất chỉnh:+ Có tất cả mà cũng chẳng có gì để đãi bạn. + Bức tranh vườn Bùi thân thuộc, vui tươi. + Nếp sống thôn giã, chất phác, cần cù. + Cuộc đời thanh bạch ấm áp cây đời và tình người.Văn họcTiết 30 :BẠN ĐẾN CHƠI NHÀII. Tìm hiểu văn bản2. Phân tícha . Một câu đề (câu 1):Nêu sự việc b . Sáu câu thực và luận :Giải bày gia cảnh với bạn- Phép đối rất chỉnh:- Cường điệu sự thiếu thốn đạm bạc:+ Đùa với bạn cho vui, cho thỏa nỗi nhớ => tự trào hóm hỉnh.+ Khẳng định tình bạn cao khiết.Cải chửa ra cây, cà mới nụ,Bầu vừa rụng rốn, mướp đương hoa.- Cách diễn đạt linh hoạt, phong phú.Văn họcTiết 30 :BẠN ĐẾN CHƠI NHÀII. Tìm hiểu văn bản2. Phân tícha . Một câu đề (câu 1):Nêu sự việc b . Sáu câu thực và luận :Giải bày gia cảnh với bạn c. Một câu kết :Khẳng định lại giá trị của tình bạnBác đến chơi đây , ta với ta !- “ Ta với ta” – ta là tôi, là bác, là hai chúng ta, không có gì cách bức nữa.=> Tình bạn trọn vẹn, tâm giao, tri kỉ.- Kết cấu bài thơ phá cách – khẳng định một tình bạn tri âm, tri kỉ; đôi bạn già lâu ngày gặp lại, mừng vui khôn xiết .Văn họcTiết 30 :BẠN ĐẾN CHƠI NHÀII. Tìm hiểu văn bản Lụt hỏi thăm bạn“Ai lên thăm hỏi, bác Châu Cầu Lụt lội năm nay, bác ở đâu? Mấy ổ lợn con, rày lớn bé Vài nong nếp cái, ngập nông sâu?...”Khóc Dương KhuêBác Dương thôi đã, thôi rồi:Nước mây man mác, ngậm ngùi lòng ta,Nhớ từ thuở đăng khoa ngày trướcVẫn sớm hôm, tôi bác cùng nhau,Kính yêu từ trước đến sau. ..Muốn đi lại tuổi già thêm nhác,Trước ba năm gặp bác một lần.Cầm tay hỏi hết xa gần,Mừng rằng bác vẫn tinh thần chưa can.”Văn họcTiết 30 :BẠN ĐẾN CHƠI NHÀII. Tìm hiểu văn bảnIII. Tổng kết :1. Nội dung:- Thể hiện vẻ đẹp tâm hồn của nhà thơ qua việc khắc họa tình bạn đậm đà, thắm thiết, chân thành.2. Nghệ thuật:Tình huống thơ độc đáo; giọng thơ hài hước bông đùa; phép đối; kết cấu đối lập; lối nói cường điệu; ngôn ngữ mộc mạc; ý tứ sâu xa .=> Tạo nên phong cách nghệ thuật thơ Nguyễn Khuyến.=> Nguyễn Khuyến là bậc thầy về sử dụng ngôn ngữ dân tộc.Văn họcTiết 30 :BẠN ĐẾN CHƠI NHÀII. Tìm hiểu văn bảnIII. Tổng kết :IV. Luyện tập:Câu hỏi thảo luậnTheo em có gì khác nhau trong cụm từ “ta với ta ‘’ ở bài thơ này so với bài ‘’ Qua đèo ngang’’- Bà huyện Thanh Quan ?* Giống : về mặt hình thức* Khác :Qua Đèo NgangBạn đến chơi nhà- Tác giả với hình bóng của chính mình-Nỗi cô đơn chỉ có mình với mình ở nơi hoang vắng Bộc lộ sự cô đơn tuyệt đối của tác giả- Tác giả với bạn – tuy hai mà một-Tình cảm chân thành, cảm động vượt trên mọi thứ vật chất Thể hiện tình bạn gắn bó, thân thiết, chân thật, đậm đàEM HÃY NHÌN TRANH VÀ ĐỌC LẠI BÀI THƠ “ BẠN ĐẾN CHƠI NHÀ ” – NGUYỄN KHUYẾN ??Văn họcTiết 30 :BẠN ĐẾN CHƠI NHÀSưu tầm những câu ca dao, tục ngữ nói về tình bạn. CA DAO,TỤC NGỮ NÓI VỀ TÌNH BẠN - Ra đi vừa gặp bạn hiền Cũng bằng ăn quả đào tiên trên trời	 - Rồi mùa toóc rạ rơm khô	 Bạn về quê bạn nơi mô mà tìm.Văn họcTiết 30 :BẠN ĐẾN CHƠI NHÀH¦íNG DÉN vÒ nhµ Học thuộc bài thơ. Nắm vững nội dung và nghệ thuật của bài thơ - Viết bài văn ngắn nêu cảm nhận của em về tình bạn của Nguyễn Khuyến. ChuÈn bÞ bµi míi : So¹n bµi “ Xa ngắm thác núi Lư ”- Lí Bạch.XIN CẢM ƠN THẦY CÔ GIÁO VÀ CÁC EM HỌC SINH