Giáo án Ngữ văn 7, tập 1 - Cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học

 Tiết 50 . 
 CÁCH LÀM BÀI VĂN BIỂU CẢM VỀ TÁC PHẨM VĂN HỌC
I . MỨC ĐỘ CẦN ĐẠT
- Biết cỏch trỡnh bày cảm nghĩ về tỏc phẩm văn học.
- Tập trỡnh bày cảm nghĩ về một số tỏc phẩm đó học trong chương trỡnh.
II . TRỌNG TÂM KIẾN THỨC, KĨ NĂNG
1 . Kiến thức
- Yờu cầu của bài văn biểu cảm về tỏc phẩm văn học
- Cỏch làm dạng bài biểu cảm về tỏc phẩm văn học. 
2 . Kĩ năng
- Cảm thụ tỏc phẩm văn học đó học
- Viết được những đoạn văn, bài văn biểu cảm về tỏc phẩm văn học
- Làm được bài văn biểu cảm về tỏc phẩm văn học.
III . CHUẢN BỊ
1 . Giỏo viờn : Bảng phụ.
-Những điều cần lưu ý: Cảm nghĩ về TP thường gắn liền với các thao tác nghị luận như PT, giải thích, CM. Trong đ.kiện hs chưa học nghị luận, bài cảm nghĩ có thể XD trên cơ sở kể lại sự việc hoặc miêu tả cảnh tượng trong TP đã gây cho em cảm xúc và suy nghĩ.
2 . Học sinh : Soạn bài theo cõu hỏi SGK
IV .Tiến trình DẠY HỌC
1 .Ổn định tổ chức
2 . Kiểm tra bài cũ : Kiểm tra vở bài tập của 5 hs
3 .Bài mới:
Hoạt động 1 . Khởi động
 Các em đã được học và biết cách làm bài văn biểu cảm thông qua miêu tả, tự sự. Hôm nay chúng ta sẽ học cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học.
Hoạt động của thầy và trũ
Nội dung bài học
Hoạt động 2
-Hs đọc bài văn.
-Bài văn viết về bài ca dao nào ? Hãy đọc liền mạch bài ca dao đó ?
-Tác giả phát biểu cảm nghĩ của mình bằng cách nào ? Hãy chỉ ra các yếu tố đó trong bài văn ?
-Gv: Chú ý đây là bài văn hồi tưởng. Nhà văn hồi tưởng lại cảm xúc của m khi đọc bài ca dao và n ấn tượng do bài ca dao gợi lên. Cảnh minh hoạ nói ở đây là minh hoạ trong sgk thời trước. Tranh minh hoạ vẽ ng đàn ông mặc áo dài, đội khăn (nhưng ta vẫn có thể tưởng tượng lời trong bài ca dao là lời của cô gái nhớ đến ng yêu... ). Bài cảm nghĩ có 4 đoạn, mỗi đoạn nói về 2 câu lục bát trong bài. Vậy:
-Bước 1, tác giả cảm nhận như thế nào về 2 câu đầu?
-Bước 2, tác giả cảm nhận về 2 câu tiếp theo như thế nào ?
-Bước 3, tác giả cảm nhận về điều gì ?
-Bước 4, là cảm nhận gì ?
-Gv: Đây là bài văn p.biểu cảm nghĩ về t.p văn học.
-Vậy em hiểu thế nào là p.biểu c.nghĩ về tp vh ?
-Bài p.biểu cảm nghĩ về tp vh thường có bố cục mấy phần, nhiệm vụ của từng phần là gì 
-Hs đọc ghi nhớ.
-Gv: trong quá trình nêu c.nghĩ, phải bám sát các chi tiết, hình ảnh , có dẫn chứng cụ thể, tiêu biểu. Tránh tình trạng nêu c.nghĩ chung2. Để c.nghĩ về tp thêm sâu sắc, có thể liên hệ tới h.cảnh ra đời của tp; liên hệ s2 với n tp khác cùng chủ đề (có thể cùng tác giả hoặc khác tác giả ). Cảm nghĩ phải sâu sắc, chân thành. Tránh tình trạng bắt chước 1 cách sống sượng, sáo mòn, giả tạo.
Hoạt động 3
-Hs đọc bài thơ Cảnh khuya.
-để viết được cảm nghĩ về bài thơ này thì c.nghĩ của ng viết phải bắt nguồn từ đâu , từ cái gì ?
I-Tìm hiểu cách làm bài văn biểu cảm về tác phẩm văn học
1-Bài văn: Cảm nghĩ về bài ca dao “Đêm qua ra đứng bờ ao”.
-Người viết tỏ ra xúc động trước cảnh và nhân vật trong bài ca dao: Đứng ở bờ ao nhìn trời, nhìn đất nhìn sao và có n cảm tưởng riêng.
-Tác giả đã p.biểu c.nghĩ của m về bài ca dao bằng cách: Tưởng tượng, liên tưởng, suy ngẫm vè n h/ă chi tiết trong bài ca dao.
-Bài văn chia ra làm 4 bước:
+Bước 1: Cảm nhận của tác giả về 2 câu đầu: Một ng đàn ông, thậm chí là ng quen nhớ quê. ->Đây là cách giả định, cụ thể hoá, đặt m vào trong cảnh để thể nghiệm, bày tỏ cảm xúc. Nếu tưởng tượng là cô gái thì lại khác.
+Bước 2: T2 cảnh ngóng trông và tiếng kêu, tiếng nấc của ng trông ngóng.
+Bước 3: Cảm nghĩ về sông Ngân Hà, con sông chia cắt, con sông nhớ thương đối với Ngưu Lang, Chức Nữ.
+Bước 4 : Cảm nghĩ về 2 câu cuối, về sông Tào Khê.
*Ghi nhớ: sgk (147 ).
II-Luyện tập
1-Bài 1 (148 ): Cảm nghĩ về bài Cảnh khuya của HCM.
Cảm xúc của ng viết bắt nguồn:
-Từ 1 s2 mới mẻ, hấp dẫn (câu 1 ).
-Từ n hình ảnh quấn quýt sinh động (câu 2 ).
-Từ sự hài hoà giữa cảnh và ng (câu 3 ).
-Từ tâm hồn cao cả của Bác Hồ (câu 4)
2-Bài 2 (148 ): Dàn ý bài p.biểu c.nghĩ về bài thơ Ngẫu nhiên viết nhân buổi mới về quê.
a-MB: -G.thiệu tp (Thể loại, đề tài, tác giả )
-G.thiệu ngắn gọn h.cảnh s.tác bài thơ.
-Nêu cảm nhận chung về tp: Nỗi ngạc nhiên, buồn, cô đơn của nhà thơ già sau bao nhiêu năm xa quê nay mới trở về thăm quê nhà.
b-TB: Nêu cảm xúc, s.nghĩ do tp gợi ra.
-Tưởng tượng, suy ngẫm về 2 câu thơ đầu.
-T2, suy ngẫm về 2 câu thơ cuối.
c-KB: K.định lại tình yêu q.hg da diết của nhà thơ.
4 . Củng cố : GV củng cố nội dung bài học
5 .Hướng dẫn tự học 
-Học thuộc ghi nhớ, làm tiếp bài 2.
- Tập viết bài văn biểu cảm về người thõn.