Giáo án Ngữ văn 7, tập 1 - Tiết 5, 6: Cuộc chia tay của những con búp bê

TUÇN : 2 Tõ 23/8 §Õn 28/8
TiÕt : 5-6 Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª
 (Theo Kh¸nh Hoµi)
Môc tiªu cÇn ®¹t:
 Gióp HS thÊy ®îc nh÷ng t×nh c¶m ch©n thµnh, s©u nÆng cña 2 anh em trong c©u chuyÖn. C¶m nhËn ®îc nçi ®au ®ín, xãt xa cña nh÷ng b¹n nhá ch¼ng may r¬i vµo hoµn c¶nh gia ®×nh bÊt h¹nh. BiÕt th«ng c¶m vµ sÎ chia víi nh÷ng ngêi b¹n Êy 
 + ThÊy ®îc c¸i hay ë truyÖn lµ c¸ch kÓ rÊt ch©n thËt vµ c¶m ®éng.
B. TiÕn tr×nh tæ chøc c¸c ho¹t ®éng.
æn ®Þnh: KiÓm tra sÜ sè.
Bµi míi:
T¸c gi¶, t¸c phÈm :
 + TG ®¹t gi¶i nh× trong cuéc thi th¬ v¨n viÕt vÒ quyÒn trÎ em 
 + TP: Thuéc VB nhËt dông
 + Ph¬ng thøc biÓu ®¹t: Tù sù kÕt hîp víi miªu t¶, biÓu c¶m.
 + Ng«i kÓ: Ng«i thø nhÊt.( NV Thµnh)
II. §äc, tãm t¾t, bè côc
GV híng dÉn ®äc: CÇn b¸m s¸t c¸c tr¹ng th¸i c¶m xóc, t©m tr¹ng cña c¸c NV. Thùc sù nhËp t©m vµo diÔn biÕn, hoµn c¶nh cña truyÖn
GV: C©u chuyÖn g¾n liÒn víi 3 cuéc chia tay
 III.Ph©n tÝch 
? V× sao l¹i cã cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª? ?
Khi nghe mÑ giuc chia ®å ch¬i, Thuû cã t©m tr¹ng ntn?
? T©m tr¹ng cña Thµnh ®îc miªu t¶ ra sao
Trong t©m tr¹ng Êy, 2 anh em ®· lµm g×?
? C©u v¨n nµo thÓ hiÖn t©m tr¹ng ®ã?
? Em nghÜ g× vÒ nh÷ng gi©y phót Êy?
? Vµ còng trong nh÷ng gi©y phót Êy, Thµnh ®· cã t©m tr¹ng ntn?
? Khi nghe mÑ giôc lÇn n÷a, 2 anh em ®· cã t©m tr¹ng vµ hµnh ®éng ntn?
? Em nghÜ g× vÒ nh÷ng hµnh ®éng Êy cña hä?
 Tõ hµnh ®éng Êy cña Thuû, em nghÜ g× khi Thuû “Tru trÐo lªn dËn d÷” tríc hµnh ®éng” chia ®«i con vÖ sÜ vµ con em nhá” cña anh?
 ? Theo em, qua cuéc chia ®å ch¬i nµy, nhµ v¨n muèn nãi ®iÒ g×?
 T©m tr¹ng cña Thuû trªn ®êng ®Õn trêng ntn?
 Qua ®ã, em hiÓu ®îc t©m tr¹ng g× cña bÐ Thuû? 
 Cuéc chia tay ë trêng ®· diÔn ra ntn?
 Khi nghe Thñy th«ng b¸o em sÏ kh«ng ®îc ®i häc n÷a th× c« gi¸o vµ c¸c b¹n ntn?
 Em nghÜ g× vÒ cuéc chia tay nµy?
 víi cuéc chia tay nµy, nhµ v¨n ®· muèn nãi ®iÒu g×?
 Trªn ®êng vÒ nhµ Thµnh cã t©m trang ntn?
 Em nghÜ g× vÒ h×nh ¶nh ngo¹i c¶nh nµy?
 H×nh ¶nh Thµnh vµ Thuû ®· ®îc kh¾c ho¹ ntn ë nh÷ng giê phót cuèi cïng nµy?
 Em nghÜ g× ë chi tiÕt cuèi cïng khi Thuû bçng tôt xuèng, ®Ó l¹i con bóp bª vµ dÆn dß anh? 
 1 .Cuéc chia tay cña nh÷ng con bóp bª
+ Lý do: Gia ®×nh tan vì, bè mÑ ly h«n nªn anh em ph¶i chia ®å ch¬i
 *LÇn1: MÑ giôc 2 ®øa chia ®å ch¬i
+ T©m tr¹ng cña Thuû: 
- Run lªn bÇn bËt. Kinh hoµng
- CÆp m¾t buån th¨m th¼m - 
- Nøc në, tøc tëi.
+T©m tr¹ng cña Thµnh: 
-C¾n chÆt m«i ®Ó khái bËt ra tiÕng khãc.
- Níc m¾t tu«n nh suèi
 + 2 anh em: -§i ra vên.
Em: lÆng lÏ ®Æt tay lªn vai anh
 Anh: khÏ vuèt tãc em
 Cø ngåi im
=> C¶nh vËt ®Ñp vµ rén r· , nhÞp sèng vÉn b×nh thêng nhng lßng ngêi anh l¹i qu¸  ®au ®ín, nÆng nÒ.
“ T¹i sao tai ho¹ l¹i gi¸ng xuèng ®Çu anh em t«i nÆng nÒ thÕ nµy”
 =>§ã lµ nh÷ng gi©y phót xóc ®éng vÒ t×nh anh em. Tríc nçi ®au s¾p ph¶i chia tay, hä ®· cã nçi ®ång c¶m cao ®é
+ Thµnh nhí vÒ qu¸ khø:
huû v¸ ¸o cho anh.
 ChiÒu nµo Thµnh còng ®i ®ãn em.
N¾m tay nhau võa ®i võa nãi chuyÖn.
*§ã lµ nh÷ng kû niÖm ®Ñp ®Ï vÒ nh÷ng n¨m th¸ng h¹nh phóc, b×nh yªn díi m¸i Êm gia ®×nh. Hai anh em rÊt mùc th¬ng yªu nhau. Hä lu«n quan t©m vµ gióp ®ì nhau
*LÇn 2: MÑ giôc chia ®å ch¬i.
+ Thuû: - Nh ngêi mÊt hån, lo¹ng cho¹ng.
“®Ó l¹i hÕt cho anh.”
+ Thµnh: - d×u em vµo nhµ
 -“ Anh cho em tÊt”
=> Trong nçi ®au tét cïng, 2 anh em vÉn thÓ hiÖn cho nhau mét t×nh YT tuyªt vêi: Hä nghÜ, an ñi vµ bï ®¾p cho nhau.
=> T©m tr¹ng cña Thuû ®Çy m©u thuÉn: 1 mÆt thñy rÊt th¬ng anh, ph¶i chÞu ¸p lùc tõ phÝa ngêi mÑ,muèn ®Ó l¹i con vÖ sÜ canh giÊc ngñ cho anh,nhng mÆt kh¸c l¹i kh«ng muèn 2 con bóp bª ph¶i xa nhau => Cã thÓ nãi, TG ®· ®Æt ra mét t×nh huèng th¾t nót ®Çy kÞch tÝnh.
=> Qua cuéc chia ®å ch¬i nµy, TG muèn ngîi ca t×nh anh em th¾m thiÕt, bÒn chÆt. §ång thêi, TG còng muèn nãi lªn nçi ®au tÊt yÕu cña con trÎ khi gia ®×nh tan vì.
 2. Cuéc chia tay líp häc.
+ Trªn ®êng ®Õn trêng: 
Thuû: - N¾m chÆt tay anh vµ nÐp s¸t vµo ngêi anh
Nh×n ®au ®ín vµo 1 h×nh ¶nh nµo ®ã
 C¾n chÆt m«i, bËt khãc thót thÝt
->Thuû cè k×m nÐn nçi ®au ®Ó kh¾c ghi vµo 
lßng nh÷ng g× th©n thuéc cña tuæi Êu th¬ trªn con ®êng tíi trrêng
+ë trêng: 
- C« gi¸o: . Kªu lªn söng sèt, «m chÆt lÊy Thuû:” C« th¬ng em l¾m”
 . TÆng sæ, bót
- C¸c b¹n: . Kinh ng¹c, s÷ng sê
 . Khãc thót thÝt
 .N¾m chÆt tay Thuû nh ch¼ng muèn rêi
+ Khi nghe Thuû th«ng b¸o sÏ kh«ng ®îc ®i häc n÷a th×:
c« gi¸o: Söng sèt, t¸i mÆt, níc m¾t giµn giôa
C¸c b¹n: Khãc to h¬n
*§©y lµ 1 cuéc chia tay thÊm ®Ém níc m¾t. Nh÷ng dßng níc m¾t Êy ®· thÓ hiÖn 1 c¸ch s©u s¾c, c¶m ®éng t×nh thÇy trß, trêng líp. §ång thêi lµ nçi ®au cña trÎ th¬ khi gia ®×nh tan vì.
GV: Víi cuéc chia tay nµy, nhµ v¨n ®· rung lªn håi chu«ng c¶nh tØnh: H·y gi÷ lÊy h¹nh phóc gia ®×nh; Ph¶i ®Ó trÎ th¬ ®îc hëng quyÒn lîi mµ nhµ níc quy ®Þnh: ®îc ®i häc
+ Trªn ®êng vÒ nhµ: 
Thµnh kinh ng¹c khi thÊy:” Mäi ngêi vÉn ®i l¹i b×nh thêng; n¾ng vÉn vµng ¬m trïm lªn c¶nh vËt”
=> §©y lµ lÇn thø 2 trong TP, t/g x©y dùng h×nh ¶nh ngo¹i c¶nh ®èi lËp néi t©m nh©n vËt ®Ó lµm næi bËt sù t¬ng ph¶n phi lý: 
*Thiªn nhiªn vÉn ®Ñp, cuéc sèng vÉn b×nh thêng mµ anh em hä l¹i ph¶i chÞu ®ín ®au trong c¶nh ngé nµy. => §©y lµ 1 chi tiÕt giµu gi¸ trÞ nh©n ®¹o, thÈm mü ®Ó nhµ v¨n thÓ hiÖn nçi ®au cña 1 t©m hån giµu lßng tr¾c Èn.
 3.Cuéc chia tay gi÷a 2 anh em
+ Thuû: - Nh ngêi mÊt hån, mÆt t¸i xanh nh tµu l¸
¤m gh× con vÖ sÜ, h«n gÊp g¸p lªn mÆt nã
-Khãc nÊc lªn, n¾m chÆt tay anh dÆn dß
+ Thµnh: Khãc nÊc lªn, mÕu m¸o, ®øng nh ch«n ch©n xuèng ®Êt, nh×n theo c¸i bãng bÐ nhá, liªu xiªu cña em
=> C¶nh gi· biÖt thËt ®au lßng, ®· thÓ hiÖn tÊt c¶ nçi ®au vµ t×nh anh em trong bi kÞch gia ®×nh => TiÕng khãc ®ín ®au cña NV còng lµ tiÕng khãc ®ín ®au, ®ång c¶m cña nhµ v¨n. tÊt c¶ ®· lay ®éng tr¸i tim ngêi ®äc 
=>Nhµ v¨n ®· kÕt thóc TP = sù ®èi lËp hoµn c¶nh gi÷a nh÷ng con bóp bª vµ ngêi: 2 con bóp bª kh«ng ph¶i chia tay nhê chÝnh tÊm lßng nh©n hËu cña bÐ Thuû. Cßn anh em hä l¹i ph¶i chia tay trong nçi ®au ®ín ®Õn t¸i tª. Nhµ v¨n nh muèn xo¸y s©u nçi ®au ®ã vµo lßng ngêi ®äc vµ nh¾c nhë mçi ngêi: H·y v× h¹nh phóc tuæi th¬ mµ gi÷ g×n b¶o vÖ h¹nh phóc gia ®×nh.
IV. Tæng kÕt:
•NT x©y dùng cèt truyÖn víi nh÷ng t×nh huèng bÊt ngê ®Çy kÞch tÝnh; NghÖ thuËt miªu t¶ t©m lý tinh tÕ ch©n thËt c¶m ®éng; XD ngo¹i c¶nh ®èi lËp t©m tr¹ng
 •ND:B»ng c¸i t©m, c¸i tµi cña mét t©m hån giµu lßng tr¾c Èn, yªu th¬ng, ®ång c¶m víi nçi ®au cña con ngêi, nhµ v¨n ®· göi g¾m bøc th«ng ®iÖp vÒ tæ Êm gia ®×nh: §õng ®Ó trÎ th¬ ph¶i chÞu nçi ®au cña nh÷ng cuéc chia tay kh«ng ®¸ng cã
 * Ghi nhí: SGK - cho HS ®äc 
 V DÆn dß: 
- Häc thuéc nh÷ng ®o¹n v¨n hay , c¶m ®éng trong TP
- BT: Suy nghÜ cña em tríc cuéc chia tay cña 2 anh em Thµnh. vµ Thuû
-----------------------------------------------------------------------------------------------------