Giáo án Ngữ văn 7, tập 1 - Tiết 6: Cuộc chia tay của những con búp bê (tiếp theo)

Ngày soạn: tháng năm 2010
Ngày dạy: tháng năm 2010
Tuần 2
 Tiết : 6 Cuộc chia tay của những con búp bê (tiếp theo)
 Kháng Hoài
I. Mục tiêu bài học: 
* Kiến thức cần đạt: Giúp học sinh: Thấy được những tình cảm chân thành, sâu nặng của hai anh em trong câu chuyện. Cảm nhận được nỗi đau đớn, xót xa của những bạn nhỏ chẳng may rơi vào hoàn cảnh gia đình bất hạnh
*Kĩ năng cần rèn: Rèn cách phân chia bố cục vb, tìm hiểu ngôi kể, nhân vật
*.Giáo dục tư tưởng: Thấy được cái hay của truyện là ở cách kể chuyện chân thực cảm động
II.Trọng tâm của bài: tìm hiểu chi tiết
III.Chuẩn bị
*Giáo viên: giáo án, tranh minh hoạ, tài liệu tham khảo
*Học sinh: học bài cũ, chuẩn bị bài mới
IV. Tiến trình bài dạy:
A/Kiểm tra bài cũ (4’) 
B/Bài mới (36’)
1.Vào bài (1’) bài trước chúng ta đã đọc và tóm tắt câu chuyện, hôm nay chúng ta sẽ cùng nhau tìm hiểu chi tiêtd câu chuyện này.
2.Nội dung bài dạy (35’)
Tg
30’
05’
Hoạt động của Thầy và trò
Hoạt động 1: tìm hiểu chi tiết
? Cảnh trước khi chia đồ chơi được tác giả miêu tả như thế nào? Những chi tiết cụ thể?
(Một buổi sáng, cảnh vật bên ngoài thật sôi động).
 ? Tâm trạng của hai anh em Thành – Thuỷ như thế nào? Tìm những chi tiết thể hiện tâm trạng của hai anh em?
 ? Tại sao Thành lại nghĩ về câu chuyện em vá áo cho mình ?
( Để nhớ một kỷ niệm đẹp về tình anh em và càng thương em hơn ).
? Em có nhận xét gì về sự đối lập giữa cảnh và tâm trạng của Thành và Thuỷ ở đây ?
( Đối lập cảnh vui thường nhật của đời với nỗi đau của hai anh em làm tăng nỗi đau trong lòng Thành, làm người đọc có cảm giác xót xa hơn ).
? Hai anh em Thành và Thuỷ chịu chia đồ chơi khi nào ?
( Khi mẹ giục đến lần thứ ba - gay gắt nhất ).
 ? Tại sao hai anh em lại để mẹ giục đến lần thứ ba mới chịu chia đồ chơi?
 Vì mỗi em đều muốn dành lại toàn bộ kỷ niệm cho người mình thương yêu, đó cũng là thể hiện sự gắn bó của hai anh em, không muốn chia đồ chơi có nghĩa là không muốn xa nhau 
? Khi Thành chia hai con búp bê Vệ sĩ và Em nhỏ ra hai bên, Thuỷ đã có những lời nói và hành động >< ntn?
? Thành có hành động, thái độ >< ntn?
( Chia búp bê, nhưng thương em lại đặt chúng lại gần nhau, nhường em cả )
? Theo con làm thế nào để giải quyết những mâu thuẫn này ?
? Đoạn Thành hồi tưởng về chuyện Thuỷ bắt con búp bê Vệ sĩ canh gác giấc ngủ cho anh có ý nghĩa ntn?
? Qua những chi tiết vừa phân tích, em có nhận xét gì về cảnh chia đồ chơi của hai anh em?
(Hai anh em Thành - Thuỷ biết yêu thương nhau,chia sẻ và luôn gần gũi nhau là thế vậy mà sắp phải chia tay. Cảnh ấy thật đáng thương, đáng xúc động.)
? Thái độ của cô giáo và các bạn ntn khi biết hoàn cảnh của Thuỷ? Tìm các chi tiết nói lên điều đó ?
? Em xúc động nhất ở chi tiết nào ? Vì sao?
 ( Thuỷ ko được đi học, phải lao động kiếm sống)
 * Nỗi đau mà Thuỷ phải chịu đựng quả là quá lớn. Nó không chỉ làm đau xót đến các thầy cô giáo, bè bạn của Thuỷ. Nó cũng làm chúng ta cảm thấy xót đau vô hạn. Chẳng biết bố mẹ Thuỷ, và những bậc làm bố, làm mẹ rơi vào hoàn cảnh giống như vậy suy nghĩ những gì ?
? Trong cảnh Thành – Thuỷ chia tay nhau, em thấy chi tiết nào làm cho con cảm động ? Vì sao?
? Qua đó em cảm nhận được điều gì ? Em có t/c như thế nào với Thuỷ?
 ( Một cô bé ngoan, nhân hậu là thế; Một cô bé ngay trong thời khắc đau khổ cận kề vẫn không hề nghĩ cho mình, chỉ nghĩ cho anh và thương hai con búp bê ... Phẩm chất ấy của Thuỷ thật đáng quý.)
? Qua truyện, em thấy được những ý nghĩa to lớn nào?
? Theo em, qua câu chuyện này, t/g muốn gửi gắm đến mọi người điều gì ?
( Hạnh phúc gđ là điều vô cùng quý giá, đb đối với trẻ thơ. Mọi người cần giữ gìn nó)
? Có ý kiến cho rằng: t/g muốn phê phán những bậc làm cha mẹ thiếu trách nhiệm với con cái? ý kiến của em ntn?
- Hs phát biểu theo suy nghĩ riêng.
Nội dung kiến thức
II - Tìm hiểu chi tiết
1. Thành – Thuỷ chia đồ chơi và búp bê.
a. Trước khi chia đồ chơi.
+ Cảnh vật: Vui tươi, sôi động.
+ Tâm trạng hai đứa trẻ:
- Thuỷ: Buồn đau, tuyệt vọng, khóc nức nở.
- Thành: Thương em, nhớ về chuyện em vá áo, buồn không muốn chia tay. 
đ Tội nghiệp, thương tâm.
b. Khi chia đồ chơi.
+ Mẹ giục đến lần thứ ba mới chịu chia.
+ Hành động, thái độ của Thành, Thuỷ đầy mâu thuẫn. 
- Giận dữ, không muốn chia rẽ hai con búp bê >< thương anh, rất bối rối
(Thành – Thuỷ không phải xa nhau đ Bố, mẹ hai em không li dị nữa ).
+ Hồi tưởng của Thành về việc Thuỷ bắt con búp bê Vệ sĩ canh gác giấc ngủ cho mình.
đ Tình anh em rất keo sơn, gắn bó, đầy cảm động.
2. Thuỷ chia tay cô giáo và lớp học.
+ Thái độ của cô giáo, bạn bè:
Ngạc nhiên, đau xót, cảm thông với nỗi bất hạnh của Thuỷ.
+ Thuỷ không nhận bút và sổ: Thuỷ không được đi học nữa
(Mất quyền cơ bản của trẻ em).
+ Cảnh vật khi hai anh em rời khỏi lớp: Tươi đẹp.
đ Đau xót, thương tâm cực độ.
3. Thành - Thuỷ chia tay nhau.
+ Thuỷ đặt con búp bê Vệ Sĩ, con búp bê Em Nhỏ lại để nó gác đêm cho anh.
+ Thuỷ nhắc anh khi nào áo rách, em sẽ vá cho .....
đ Thuỷ là cô bé ngoan ngoãn 
và đầy nhân hậu.
 (Thuỷ thật đáng thương, đáng quý)
5 / Tổng kết
a. Nội dung
+ Ca ngợi tình cảm anh em. 
Dù trong hoàn cảnh nào cũng yêu thương, gắn bó với nhau.
+ Phản ánh một thực tế của xã hội hiện đại: Hiện tượng li hôn và hậu quả nghiêm trọng của nó.
b. Nghệ thuật
+ Mở truyện đột ngột, hấp dẫn.
+ Có sự kết hợp giữa quá khứ và hiện tại.
+ Miêu tả tâm lí nhân vật đặc sắc, kết hợp với tả cảnh.
+ Chi tiết tiêu biểu, gợi cảm.
C.Luyện tập(3’) Kể tóm tắt câu chuyện theo lời của em ?
D.Củng cố(1’) ? Các vđ chính trong các vb vừa học ?
E.Hướng dẫn về nhà(1’)
- Học bài, tập kể tóm tắt câu chuyện
- Nắm nội dung bài học ( 3 bài). Đọc thêm ( sgk 27 - 28 )
- Bài tập : T/ tượng và ghi lại nhật kí của Thành sau khi chia tay em gái.
- Soạn bài Những câu hát về tình cảm gia đình